2 Rey 23 - Kaqchiquel Bible

¹ K'ari' ri rey xuben jun molojri'il y xuteq koyoxik konojel achi'a' ri k'o kiq'ij ri ek'o pa Judá y pa Jerusalem.

² Rija' y konojel re achi'a' re', e kachibilan konojel ri winaqi' aj-Jerusalem, ri e sacerdote, ri e q'alajirisey ruch'abel ri Dios y konojel ri winaqi' richin chijun ruwach'ulew; konojel rije' xebe pa rachoch ri Jehová. Y chiri' chikiwech rije' ri Josías xusik'ij ri tz'ibatajineq kan chupan ri wuj richin ri pixa' ri xilitej chupan ri rachoch ri Dios.

³ Ri rey xpa'e' k'a q'anej chunaqaj ri ru-pilar y xuben jun jikibel-tzij chuwech ri Jehová, chi kan xtutzeqelibej rija'. Chuqa' kan xtuben ri nubij ronojel ri pixa', y kan xtuben k'a rik'in ronojel ránima y rik'in ronojel ruk'u'x. Y k'ari' konojel ri winaqi' chuqa' kan xkijikiba-kitzij.

Ri ruchojmilal ri xuben ri Josías

⁴ K'ari' ri rey xuteq rubixik chire ri Hilquías ri nimalej sacerdote, ri ch'aqa' chik sacerdote y ri e chajiy ruchi' ri rachoch ri Dios, chi kekelesaj-pe ri chiri' pa rachoch rija', ronojel ri banon richin ri Baal, richin ri Asera y kichin ri ek'o chuwech ri kaj. Ronojel re' xerelesaj-el k'a chuchi' ri tinamit Jerusalem chiri' pa siwan ri napon-qa pa ch'uti'n raqen-ya' Cedrón. K'ari' ri rey chiri' k'a xeruporoj-wi. Y ri kichajul xuk'uex-el pa tinamit Betel.

⁵ Chuqa' xerelesaj-el ri itzel taq sacerdote ri e cha'on kan roma ri rey richin ri Judá ri xeq'ax yan. Y ri sacerdote ri' ojer kan xkiporoj pom chuwech ri Baal, y ri ek'o chuwech ri kaj, ri akuchi nikiya-wi kiq'ij ri wachibel pa ruwi' taq juyu' richin ri ruwach'ulew Judá, y ri juyu' ri ek'o-pe chunaqaj ri tinamit Jerusalem.

⁶ Y chuqa' xberelesaj-pe ri paban-che' richin Asera ri k'o chiri' pa rachoch ri Jehová, y xuk'uaj k'a el chuchi' ri tinamit ri akuchi yemuq-wi ri winaqi' rik'in ri siwan ri napon-qa pa ch'uti'n raqen-ya' Cedrón. K'ari' xuporoj y xuben chi xjok' ri k'o kan, y xtalux pa kiwi' ri kaminaqi'.

⁷ Y chuqa' xebe chuwa-jay richin ri rachoch ri Jehová, y kan xkiwulaj-el ri jay ri akuchi ek'o-wi ri achi'a' ri man choj ta kik'aslen, y ri akuchi ek'o-wi ri ixoqi' ri nikikem tzieq richin nikiya' ruq'ij ri Asera.

⁸ Y ri Josías xuteq koyoxik konojel ri sacerdote ri ek'o pa taq tinamit richin Judá richin xerelesaj-el ri akuchi nikiya-wi kiq'ij wachibel pa ruwi' taq juyu' y ri akuchi ri sacerdote nikiporoj pom. Y re' xkiben chijun ri ruwach'ulew Judá, xtiker-pe pa tinamit Gueba y xapon k'a pa Beerseba. Y chiri' xeruwulaj-el ri porobel ri k'o pa xokon chire ri ruchi' ri rachoch ri Josué, ri aj-raqen pa ruwi' ri tinamit.

⁹ Jak'a ri sacerdote ri' man xya'ox ta q'ij chike richin yesamej rik'in ri porobel richin ri Jehová ri k'o chiri' pa Jerusalem. Xaxe k'a ri ch'aron kaxlan-wey ri maneq ch'amilej-q'or rik'in ri xkitej, y junan yewa' kik'in ri ch'aqa' chik sacerdote.

¹⁰ Keri' chuqa' xuwulaj ri porobel ri k'o chiri' pa taq'aj kojol juyu' Ben-hinom, richin chi man jun tiporon jun ralk'ual richin nusuj kamelabel chuwech ri dios Moloc.

¹¹ Chuqa' xerelesaj-el ri kiwachibel kiej y ri carruaje ri ek'o chuchi' ri rachoch ri Jehová, ri xekiya' kan ri ch'aqa' chik rey richin nikiya' ruq'ij ri q'ij, y xuporoj k'a. Ronojel re' k'o chiri' chunaqaj ri rachoch ri jun tata'al rubini'an Natán-mélec.

¹² Y chuqa' xeruwulaj-el ri porobel ri ek'o kan pa ruwi' ri taq'aj-ruwi' rachoch ri Acaz, ri kibanon kan ri ch'aqa' chik rey. Chuqa' xerelesaj-el ri porobel ri rubanon kan ri Manasés ri ek'o chupan ri ka'i' ruwa-jay richin ri rachoch ri Jehová. Xuk'ajij-el y k'ari' xberuk'aqa' pa siwan ri napon-qa pa ch'uti'n raqen-ya' Cedrón.

¹³ Chirij re', ri rey kan xerelesaj-el chuqa' ri akuchi nikiya' kiq'ij wachibel pa ruwi' ri juyu' Olivo, ri k'o pa relebel-q'ij chire ri tinamit Jerusalem y xuwulaj-el ri porobel ri xerupaba' kan ri Salomón richin nikiya' kiq'ij ri itzel dios Astarté ri ki-dios ri aj-Sidón, ri Quemós ri ki-dios ri aj-Moab y ri Milcom ri itzel ki-dios ri aj-Amón.

¹⁴ Chuqa' chiri' xeruwulaj k'a el ri wachibel ri e paban-q'anej y xuchoy ri paban-che' richin Asera. K'ari' xutaluj baq kichin kaminaqi' ri chiri'.

^15-16 Ri Josías xbe pa Betel ri akuchi k'o-wi ri porobel ri xuben kan ri Jeroboam ri ruk'ajol ri Nabat, ri xuben chi ri israelita xemakun, ri akuchi nikiya' kiq'ij wachibel. K'ari' ri Josías chaq k'ate' xutz'et muqbel ri ek'o chiri', xuben chi xe'elesex-pe ri baq ri ek'o chupan, y ri baq ri' xeruporoj pa ruwi' ri porobel richin nuben chire chi man jun rejqalen, kan achi'el ri ruch'abel ri Jehová ri xuq'alajirisaj kan ri achin richin ri Dios toq xch'on chirij ronojel re'. Chirij ri' xuwulaj ri porobel y xuporoj ri paban-che' richin Asera y ronojel ri ek'o chiri'.

¹⁷ Y ri rey xutz'et jun chik muqbel y xuk'utuj achike muqun chiri'. Y ri achi'a' richin ri tinamit xkibij chire: Re muqbel re' richin jun achin aj-Judá ri ruq'alajirisan-pe ojer, ronojel re xaben rat wakami pa ruwi' re porobel re k'o wawe' pa Betel, xecha'.

¹⁸ K'ari' rija' xubij chi tikiya' kan y man tikiya' q'ij chi nelesex-pe ri rubaqil. Y keri' rije' man xkineq ta ri baq ri' y ri rubaqil ri jun chik q'alajirisey ruch'abel ri Dios ri aj-Israel.

¹⁹ Chuqa' ri Josías xeruyoj ri jay ri akuchi nikiya-wi kiq'ij wachibel pa ruwi' taq juyu' ri ek'o chiri' pa ruwach'ulew Israel, ri xekiben kan ri e rey richin Israel toq xkiyek royowal ri Jehová. Ronojel re' xerelesaj-el ri rey Josías, kan achi'el ri xuben pa Betel.

²⁰ Chuqa' xerukamisaj konojel ri itzel taq sacerdote ri xesamej chiri', y xuporoj kibaqil pa kiwi' ri porobel. Y chirij re' xtzolin pa Jerusalem.

Ri Josías nunimaq'ijuj ri q'ij toq ri Jehová xuya' ri Solbelri'il

²¹ K'ari' ri rey Josías xuteq k'a rubixik chike konojel ri winaqi', y xubij chi tikinimaq'ijuj ri q'ij toq ri Jehová xuya' ri Solbelri'il, achi'el tz'ibatel kan chupan ri wuj richin ri jikibel-tzij.

²² Y man jun bey k'a banatajineq jun nimaq'ij ri keri', ni toq xeq'aton-tzij ri e chojmirisey ri yebanatej, ni toq xek'oje' ri ch'aqa' chik rey chiri' pan Israel y pa Judá.

²³ Kan k'a ja chupan ri juna' waqxaqlajuj richin ri q'atbel-tzij richin ri Josías, jari' toq xnimaq'ijux ri nimaq'ij ri' chiri' pa Jerusalem.

Ri Josías k'a k'o na ri xeruchojmirisaj

²⁴ Keri' chuqa' ri Josías xeruk'is k'a el konojel ri aj-itza' y ri yek'uluben ri itzel taq espíritu. Xerelesaj-el chuqa' ri taq wachibel ri richin pa taq jay, y ronojel ri man niqa' ta chuwech ri Dios ri ek'o chiri' pa ruwach'ulew Judá y pa Jerusalem, richin chi rija' nutaqej ri pixa' ri tz'ibatel kan chupan ri wuj ri xril ri sacerdote Hilquías chupan ri rachoch ri Jehová.

²⁵ Kan man jun chik k'a rey ri k'o ta pe nabey chuwech rija', ri kan rik'in ronojel ránima y ronojel ruk'u'x xutzeqelibej ri Jehová kan achi'el nubij ri pixa' ri xjach chire ri Moisés.

²⁶ Man rik'in ri', ri Jehová man xqaqa ta ruwi' ri royowal, roma kan k'a royowal na chike ri aj-Judá roma ronojel itzel ri xuben ri Manasés ri xuben chi xuyek royowal ri Jehová.

²⁷ K'ari' ri Jehová xubij: Yin kan xkenwelesaj-el chinuwech ri aj-Judá, achi'el xinben kik'in ri aj-Israel. Chuqa' xkenwetzelaj ri aj-Jerusalem ri nucha'on yin akuchi k'o-wi ri jay richin niya'ox nuq'ij, xcha'

Toq xken ri Josías

²⁸ Ri ch'aqa' chik ri xeruben ri Josías chupan ri ruq'atbal-tzij y ronojel ri xuben tz'ibatel chupan ri wuj richin ri kibanobal ri rey richin Judá.

²⁹ Toq k'a k'es na ri Josías, ri Necao rey richin Egipto xbejote' k'a pe akuchi k'o-wi ri raqen-ya' Éufrates richin yeberuto' ri aj-Asiria. Jak'a ri rey Josías xbe'el-pe chirij ri Necao richin nuben oyowal rik'in. Ri rey Necao xuk'ul chiri' pa taq'aj richin Meguido y chiri' xukamisaj-wi kan.

³⁰ K'ari' ri rusamajela' ri Josías xkiya-el pa jun carruaje y xkik'uaj-el pa Jerusalem. Xkimuq kan chiri' ri akuchi rubanon chik kan rutzil rija'. Y ri winaqi' aj-Judá xbekik'ama-pe ri Joacaz ri ruk'ajol kan, y xkiya' aceite pa ruwi' y xkiben rey chire pa ruk'exel ri rutata'.

Ri Joacaz xq'aton-tzij pa Judá

³¹ Ri Joacaz k'o k'a juwineq oxi' rujuna' toq xok rey, y xaxe oxi' ik' xq'aton-tzij pa ruwi' ri Judá chiri' pa Jerusalem. Ri rute' rubini'an Hamutal rumi'al ri Jeremías ri aj-Libná.

³² Jak'a ri Joacaz xa itzel xuben chuwech ri Jehová achi'el xkiben ri rati't-rumama'.

³³ Y ri Necao rey richin Egipto xuya' pa cárcel ri chiri' pa tinamit Riblá, ri k'o pa ruwach'ulew Hamat. Xrelesaj richin man niq'aton ta chik tzij pa Jerusalem. K'ari' xuben chike ri aj-Judá chi xkiya' ri k'o chi nitoj chire, y k'o chi xkitoj jumuch' quintal saqipueq y oxk'al wo'o' libra q'anapueq.

Ri q'atbel-tzij richin ri Joaquim

³⁴ K'ari' ri rey Necao xuya' ri Eliaquim ruk'ajol ri Josías richin xok kan rey, pa ruk'exel ri rutata'. Y kan xujel k'a ri rubi' y xubij Joaquim chire. K'ari' ri Joacaz xuk'uaj-el pan Egipto, y rija' chiri' xken-wi.

³⁵ Y ri Joaquim xuya' k'a chire ri Necao ri saqipueq y ri q'anapueq ri xuk'utuj chire. Richin chi xumol ruchi' ri méro ri', k'o chi xuq'et pa kiwi' ri winaqi' janipe' nikiya'.

³⁶ Ri Joaquim k'o k'a juwineq wo'o' rujuna' toq xok kan rey, y julajuj juna' xq'aton-tzij pa ruwi' ri Judá chiri' pa Jerusalem. Ri rute' rubini'an Zebudá rumi'al ri Pedaías, aj pa tinamit Rumá.

³⁷ Y ri Joaquim kan ja ri itzel ri xuben chuwech ri Jehová Dios, achi'el xkiben ri rati't-rumama'.