1 Rey 7 - Kaqchiquel Bible

Ri Salomón xuben-q'anej ch'aqa' chik rachoch

¹ Y ri Salomón chuqa' xupabala-q'anej ri rachoch rija', y re' xuk'uaj oxlajuj juna' richin xek'achoj.

² Jun chike ri jay ri xuben-q'anej ja ri nima-jay ri rubini'an Che' richin Líbano. Re jay re' juwineq wuqu' jaj raqen y oxlajuj jaj rik'in nik'aj ruwech, y waqxaqi' jaj rujotolen. Chupan re jay re' xya'ox oxi' cholaj xata't ri e banon rik'in tiox-che', y pa ruwi' re' e ch'okol tem ri e banon rik'in tiox-che' chuqa'.

³ Y pa kiwi' ri tem ri' e t'ajajen tz'alem tiox-che', y achi'el ruwi' rubanon. Ri tem kan pa kiwi' k'a ri xata't e ch'okol-wi. Ri xata't oxi' cholaj rubanon; wolajuj k'a xata't pa jujun cholaj.

⁴ Chire ri jay ri' xeruben oxi' cholaj ventana pa ruyuqulen chire chi ka'i' raqen ri jay.

⁵ Ronojel ri ruchi-jay y ri ventana, kaji' rutza'n e banon chire. Ri oxi' cholaj ventana nikitzu-ki' rik'in ri oxi' cholaj richin ri juk'an chik.

⁶ Chuqa' xuben jun chik nima-jay ri maneq ruxe', y ri jay ri' rubini'an Jay Richin Xata't. Ri ruyuqulen oxlajuj jaj rik'in nik'aj, y ri ruwech waqxaqi' jaj. Chire re jay re' k'o chik k'a jun corredor ri niberutunu-ri' rik'in jun chik jay, y re' k'o ruxata't y ruwi' chuqa'.

⁷ Ri Salomón xuben chuqa' ri jay ri akuchi nitz'uye-wi richin nuq'et-tzij, y ri jay ri' rubini'an Jay Richin Q'atbel-Tzij. Y ri jay ri' xutz'apej-ruwech rik'in tz'alem tiox-che', nitiker-el pan ulew y napon k'a pa ruwi-q'anej.

⁸ Ri rachoch rija' xuben-q'anej pa jun chik ruwa-jay, chirij-apo ri Jay Richin Q'atbel-tzij. Y ri Salomón xupaba' chuqa' jun chik jay richin chi chiri' xk'oje-wi ri rixjayil, ri rumi'al ri rey richin Egipto. Y ri kibanik ri jay ri' kan junan rik'in ri ch'aqa' chik jay.

⁹ Ronojel k'a ri jay ri xeban-q'anej, kan rik'in k'a jebelej taq abej xeban-wi. Ja k'a abej ri' xe'ukusex richin ri kixe' ri jay y ronojel ri xjote-q'anej. Y ri abej ri' kan jebel k'a kiqupixik xban chire rik'in jun qupibel-abej richin liq'-liq' xetzu'un.

¹⁰ Ri kixe' ronojel ri jay xeban chuqa' rik'in jebelej taq abej ri janila e nima'q. Ri ketabal ri abej, jujun k'o ka'i' jaj rik'in oxi' q'a'aj kaqen y jujun chik k'o ka'i' jaj kaqen.

¹¹ Y chuqa' akuchi xebetane-wi kan ri jay ri pa jotol, kan ja ri jebelej taq abej k'a ri xe'ukusex chire, y re' kan e chojmirisan chik y etan jebel. Y xe'ukusex chuqa' ri tiox-che'.

¹² Y ri ruwa-jay richin ri rachoch ri Salomón y ri rachoch ri rixjayil sutin k'a rij rik'in jun tz'aq ri banon rik'in abej, y xban chire chi pa ruwi' ri ox-ox cholaj abej, xeq'ebalox kan jujun cholaj tz'alem ri banon rik'in tiox-che'. Ri rubanik ri ruwa-jay ri' kan junan rik'in ri tz'aq richin ri ruwa-jay richin ri rachoch ri Jehová y ri corredor.

Ri rusamaj ri Huram richin ri rachoch ri Dios

¹³ Ri rey Salomón ek'o k'a ri xeruteq-el k'a pa tinamit Tiro chuk'amik ri achin rubini'an Huram.*f3*

¹⁴ Ri rute' ri Huram jun ixoq malka'n richin ri tzobaj Neftalí, jak'a ri ánima rutata', aj-Tiro, samajiy richin q'enq'oj-pueq. Ri Huram kan k'o-wi etamabel, nojibel y na'oj rik'in richin nuben xabachike ruwech samaj, rik'in q'enq'oj-pueq. Y ri Huram kan xpe k'a y xoqaqa chuwech ri rey Salomón y kan xeruben k'a ri samaj ri xbix chire.

¹⁵ Ri nabey samaj ri xuben, ja ri ka'i' pilar chuwech-pe ri rachoch ri Jehová. Xeruben k'a rik'in q'enq'oj-pueq ya'erisan pa q'aq', y chikijujunal xuya' kaji' jaj rik'in nik'aj raqen y oxi' jaj ri rupan.

¹⁶ Chuqa' xuben ka'i' retz'aba'l ruwi' pilar rik'in q'enq'oj-pueq ri ya'erisan pa q'aq' richin xuya' pa ruwi' ri pilar ri'. Ri kipalen ri etz'aba'l ri' jun jaj rik'in ka'i' q'a'aj.

¹⁷ Ri retz'aba'l ruwi' pilar ri' ka'i' k'a rubanon. Nabey k'o jun achi'el bojo'y rubanik. Y xusutij-rij rik'in jun wiqobel ri achi'el ya'l rubanik. Ri jujun ruwech ri ya'l achi'el cadena rubanik, y wuquteq k'a ruwech ri rubanon.

¹⁸ Chuqa' xuben ka'i' cholaj ruwachibel granada richin xuya' chuchi' ri achi'el ya'l. Y chi e ka'i' pilar kan junan k'a rubanik xuben chire.

¹⁹ Pa ruwi' ri achi'el bojo'y kan ek'o k'a achi'el kotz'i'j lirio ri kibanik, y ri kipalen ri lirio ri' jujun jaj rik'in jun q'a'aj.

²⁰ Pa jujun cholaj granada xeruyala' k'a wok'al raqen granada. Ri kajlabal ronojel granada ri xuya' chire ri jun retz'aba'l ruwi' pilar e 200 granada, Re' xuya' ri akuchi ri más sirisik chire ri achi'el bojo'y rubanik, chirij ri achi'el ya'l.

²¹ Ri Huram xerupaba' k'a q'anej ri pilar chuwech ri rachoch ri Jehová, y toq e ruya'on chik k'a pa kik'ojelibal xuya' kibi': Ri pilar ri k'o pa xaman xubini'aj Bóaz,*f4* y ri pilar ri k'o pa xokon xubini'aj Jaquín.

²² Ri ruwi' ri pilar xuben chire achi'el ri kotz'i'j lirio rubanik. Keri' k'a xuben kan chire ri samaj ri'.

²³ Ri Huram xuben chuqa' jun nimalej yakbel-ya' ri xuben rik'in q'enq'oj-pueq ya'erisan. Re yakbel-ya' re' kan achi'el rubanik jun nimalej bojo'y, ri retabal ri rusetelen waqxaqi' jaj, y ri rujotolen jun jaj rik'in nik'aj.

²⁴ Chuxe-qa juba' ri ruchi' ri yakbel-ya' xeruben ka'i' cholaj kiwachibel taq ik'oy. Pa jujun cholaj xuya' 150 ruwachibel taq ik'oy. Ri taq wachibel ri' kan e ruch'akulan-ri' rik'in ri yakbel-ya'.

²⁵ Re nimalej yakbel-ya' re' xuch'okoba' pa kiwi' ri e kablajuj kiwachibel bóyix ri e rubanon chuqa' rik'in q'enq'oj-pueq. Y kere' xuben kan chike: E oxi' yetzu'un pa xaman, e oxi' yetzu'un pa qajbel-q'ij, e oxi' yetzu'un pa xokon, y ri e oxi' chik yetzu'un pa relebel-q'ij. Ri kaqen ri e kiwachibel ri bóyix ri richin chikij, chuxe' ri yakbel-ya' xk'oje-wi kan.

²⁶ Ri rupimil ri yakbel-ya' ri', kaji' jaj rik'in nik'aj, y ri ruchi' kan lik'ilik rubanik achi'el rubanik ri kotz'i'j lirio. Ri ya' ri nibe chupan re yakbel-ya' re' más juba' 15,000 galón.

²⁷ Chuqa' xuben lajuj carretón rik'in q'enq'oj-pueq richin yek'oje' yakbel-ya' pa ruwi'; chikijujunal jujun jaj ri kaqen, y ri kiwech jujun jaj chuqa', y jubama jun jaj ri kijotolen.

²⁸ Kere' kibanik ri carretón ri': Kan achi'el káxa kibanik, y chi kaji' ruxikin e ya'on ri ripireq q'enq'oj-pueq ri ek'o retz'aba'l chijun ruwech. Y ri ripireq q'enq'oj-pueq e ya'on-apo chuwech ri ru-marko ri káxa ri'.

²⁹ Y chikiwech ri ripireq ch'ich', e banon re jalajoj ruwech wachibel re': Querubín, koj y bóyix. Y ri marco richin ri pa jotol y ri pa xulan kan e banon tzeqaj kotz'i'j chuwech.

^30-31 Ri carretón kan cuadrado rubanik, y pa ruwi' ri' k'o jun setesik marco ri jun q'a'aj rujotolen, y e banon chuqa' etz'aba'l chuwech. Ri setesik marco nutemej ri yakbel-ya', y ri yakbel-ya' ri' ka'i' q'a'aj eleneq-el pa ruwi' ri marco. Chikijujunal ri carretón ri' e ya'on kaji' ki-rueda. Ri rueda ri' e banon rik'in q'enq'oj-pueq, y keri' chuqa' ri ru-eje ri e chapayon richin.

³² Y ri kaji' rueda e ya'on chuxe' ri ripireq ch'ich', y ri eje kichin ri rueda xa kan chiri' rik'in ri carretón nel-wi-pe. Ri kipalen ri rueda oxi' q'a'aj,

³³ y banon chire chi achi'el ri ki-rueda ri carruaje richin oyowal: Ri setesik ch'ich' ri k'o pa kinik'ajal, ri nitunu kichin ri rueda, ri setesik chik ri k'o chirij y chuqa' ri ch'ich' ri chapayon richin ri rueda. Ronojel re' e banon rik'in q'enq'oj-pueq.

³⁴ Ri kaji' tz'uyubel ri nutemej ri yakbel-ya' kan ruch'akulan-ri' rik'in ri carretón.

³⁵ Ri setesik marco ri k'o jun q'a'aj rujotolen y k'o retz'aba'l xa jun rubanon rik'in ri rutemebal y ri ruwi' ri carretón.

³⁶ Keri' ri Huram kan xeruya' k'a etz'aba'l chuwech ri e ripireq q'enq'oj-pueq ri yebe pa taq ruxikin y ri nibe pa ruwi'. Y ri wachibel ri ek'o chuwech ja ri ruwachibel querubín, koj y palma.

³⁷ Kere' rubanik xuben chire chi lajuj carretón ri xeruben rik'in q'enq'oj-pueq, junan k'a ketabal y junan k'a ketz'aba'l.

³⁸ Chirij ri' rija' kan xeruben k'a ri lajuj kokoj yakbel-ya', chuqa' rik'in q'enq'oj-pueq, y chikijujunal k'a ri yakbel-ya' e seteseq kibanik, y ri retabal ri rusetelen oxi' jaj rik'in ka'i' q'a'aj, y 200 galón ya' ri nibe chupan, y jujun k'a ke taq re' xeya'ox pa ruwi' ri jujun carretón.

³⁹ Wo'o' k'a carretón rik'in yakbel-ya' ri xeruya' pa xaman chire ri jay, y ri wo'o' chik xeruya' pa xokon. Y ri nimalej yakbel-ya' xuya' chukojol ri relebel-q'ij y pa xokon chire ri jay ri'.

^40-45 Ri Huram xeruben chuqa' jalajoj kiwech bojo'y y pala elesabel chaj. Keri', xuk'is k'a rubanik ronojel ri samaj richin ri rachoch ri Jehová, ri xubij ri rey Salomón chire, y ja ronojel re' ri xuben: Ri ka'i' pilar, Ri ka'i' retz'aba'l ruwi' ri ka'i' pilar, Ri ka'i' wiqobel ri xuben ri achi'el ya'l rubanik ri richin ri retz'aba'l ruwi' ri ka'i' pilar, Ri 400 ruwachibel granada richin xuya' chuchi' ri ka'i' achi'el ya'l rubanik, ri wok'al xeruyala' pa jujun cholaj, Ri lajuj carretón rik'in kokoj yakbel-ya', Ri nimalej yakbel-ya' y ri kablajuj kiwachibel bóyix, Ri jalajoj kiwech bojo'y y ri pala elesabel chaj. Ronojel re samajibel re' richin ri rachoch ri Jehová, xeruben ri Huram achi'el ri xbix chire roma ri rey Salomón. Y re' xeruben rik'in q'enq'oj-pueq y kan jebel yerepelun xeruben chire.

⁴⁶ Ri rey xuteq k'a rubanik ronojel re' chupan jun taq'aj richin ri raqen-ya' Jordán, y ri taq'aj ri' k'o chukojol ri tinamit Sucot y ri Saretán. Y rik'in k'a q'enq'oj-pueq ya'erisan xeruben-wi, y xkikusaj k'a ri xeq-ulew richin xeban.

⁴⁷ Kan janila k'a k'iy samajibel ri xuteq rubanik ri rey Salomón y roma ri' man xretaj ta chik ri janipe' nipajon ri q'enq'oj-pueq ri xukusaj.

^48-50 Chuqa' ri Salomón xuteq rubanik ch'aqa' chik samajibel ri yek'atzin chupan ri rachoch ri Jehová, y ronojel re' xeban rik'in q'anapueq, y jare': Ri nima-porobel-pom y ri ch'aqa' chik kokoj porobel-pom, Ri mesa ri niya'ox ri kaxlan-wey pa ruwi' ri nisuj chire ri Dios, Ri lajuj candelabro ri nibe aceite chupan ri e banon kotz'i'j chirij, y xeruya' chupan ri nima-jay chupan ri rachoch ri Jehová, wo'o' pa rijkiq'a' ri jay ri' y wo'o' pa rajxokon, Ri ch'aqa' chik lámpara, ri chojmirisabel ri kiq'aq'al y ri chupbel, Ri jalajoj kiwech bojo'y, ri cuchara y Ronojel ri bisagra richin ri nima'q taq ruchi-jay richin ri rachoch ri Jehová.

⁵¹ Keri' xk'achoj rubanik ronojel ri samaj ri yek'atzin chupan ri rachoch ri Jehová, ri xubij ri rey Salomón. Chirij re' xuk'uaj-el ronojel ri samajibel ri banon rik'in q'anapueq y saqipueq, ri ruya'on kan ri David ri rutata', y xeruyek k'a pa jun jay richin yakonabel ri k'o pa rachoch ri Jehová.