NJƆÚ 1 - Kɛ́lɛ Niinaí

Ndɛɛh̃uu gítei w̃aá Gééla Woí

¹ Ngetéyangi lɔkúla héimai lɛ́i taa ɣɛ́ ma Keela Wói bɛ́lɛ i ɣɛi náá na. Keela Wói vá i ɣɛi na taá Ngalá. Keela Wói sí vá i ɣɛi ngáá Ngalá.

² I ɣɛi náá na taá Ngála ngetéyangi lɔkúla heimai.

³ Ŋani kpɛ́lɛɛ Ngalá ngi kpátɛni lɛí taá ɣɛ́ ma Keela Wói laá lɔ́ í tí bátɛi. Ŋani fíli aa na kpatɛngɔ́ ɔ́ɔ́ ɣɛ́ la, yɔ́ɔ́ ɣɛ́ laá laa le ɔ́ɔ́ ɣɛ́ kpatɛngɔ́.

⁴ Keela Wói sí lɔ í ngáá ndɛɛh̃úu gitei wungi, ndɛɛh̃úi sí vá tɔ í ngáá lámbongi nuu kpɛ́lɛɛ fááw̃a.

⁵ Lámbongi sí lɔɔ hó kpindíí h̃u, kpindíí yakpangí va aa nɛɛ lámbongi sí vááni.

⁶ Ngalá ngi siỹɛndópo yiláa tɔ́veni tɔ́ɔ́ ɣɛ́ ma Njɔú.

⁷ I tɔvení ngáá lámbongi sí w̃aa hééle kɛinɔɔ́ í yɛ́pɛ nungáitii ngelé kɔwɔ́ato lámbongi sí wa ngáá sítii taá mɛni ti lá la laá máá véle w̃a.

⁸ Laá gíte laa le ɔ́ɔ́ ɣɛ́ ɣɛi ngáá lámbongi kɛ́ i ɣɛí nɔ́ɔ́ ngáá maa hééle.

⁹ Lámbo kiteí áá hólo nuu kpɛ́lɛɛ mbɛ́, i ɣɛi áá vá ngelewu.

¹⁰ Lɛ́i taa ɣɛ́ ma Keela Wói laá lɔ́ Ngalá ngí ngelewu bátɛni laá maa véle w̃a, í vá ngelewu, kɛ́ sí kpɛ́lɛɛ sú nungáitii tí ngelewu taá ɣɛ́i kɔlɔ́ ngáá ele gíte waa ngáá laá.

¹¹ I vaaní kpɔwɔ́ bɔ́wɔ lɔ́wɔlɔi h̃u, kɛ́ nungái sítii í ɣɛ́i ngáá ti tá, taá kɛ́ni tɔɔ́ lokohéi mbu.

¹² Kɛ́ ná fíli su, sítii kínɛi tí lókoheini mbu, tí lá la, i kɛ́ni ngáá háwu nátii ti ɣɛ́ ngáá Ngalángi léngaa.

¹³ Taa ɣɛ́i ngáá Ngala ndéngaa kíya nungáá taa ndou lé. Ná wáá ngáá, kíya siỹɛni taa nyah̃á taa bíti w̃a, kɛ́ Ngalá kítei lɔ í kɛ́ngɔ ngáá háwu tí ɣɛ́ ngáá ngi léngaa.

¹⁴ Lɛ́i vangí taa ɣɛ́ ma Keela Wói, i batɛní ngáá nuu búsa. I ɣɛi mu liiwáá aáva ní ngi yámaloulai lɔní, yamalóulai sí vá aa lɔ na Kɛɛɣɛí Ngalángi H̃íỹɛndou Lou yiláá kpéngi háaw̃a. I tɔɔỹái yakɛ́nga ngáá ni ye kpál̃au kɔwɔ́ato Ngala mba, ɛ́ɣɛ Ngalángi haa bɔwɔ́i mu haáw̃a.

¹⁵ Njɔú í yɛ́pɛni kɔwɔ́ato mba. I woo gúlani gbél̃eiŋ, i ɣɛ ta, “Sí lɔ ngíwaa yɛ́pɛ kɔwɔ́ato mba, ná ngí ɣɛ́i ta, ‘Nuí íwaa vá gulamá pólu véle ngakpángɔɔ lé í lɔ́ve mbá bɔw̃álale i ɣɛi na wɔ́lɔ p̃ɛ́ɛ́ tɔɔ ɣɛ́a ndé.’ ”

¹⁶ Maa haa bɔwɔ́i í ndiíh̃u laahéngɔ, i kɛ́a ngáá háwu a mú Ngalángi háá bɔwɔí sí w̃ááhɔlɔnga kɛɛlɛ́ ngáá mba.

¹⁷ Ngalá ngí savaítii fení Muusé yáá ngáá ná í fé nungáitii ngeyá. Kɛ́ faa bɔ́wɔi ɛ́ɣɛ tɔɔỹái kɔwɔ́ato Ngala mba a mu nátii maahɔ́lɔngɔ Jísu Kílisitii w̃áá véle w̃a.

¹⁸ Kíya bɛ́lɛ nápa nuu fíli aa nɛɛ Ngalá tɔí, kɛ́ Ngalángi H̃íỹɛndou Lou yiláa kpéngi lɛí í ngáá Ngalá, aáva taá Kɛɛɣɛí Ngala tí loow̃á, laa lɔ í ngakɛ́a kpál̃au kíya Ngalá ngí na.

Ngala ngoí Nguya Wo Mɔ́i Njɔú í ndéni

¹⁹ I ɣɛi ngáá hɔ́wɔ ta, Júsuai tí wútuwɔaitii tí Jɛlúsɛl̃ɛ taa h̃u, tí Ngala sááɣa gula mbélai ti lɛ́ingaa ɛ́ɣɛ Júsuai sítii taa ɣɛ́ ti w̃a Lívaingai ti lɛ́ingaa lɔ́vei Njɔú yéle ngáá tí mɔ́ɔ́ni, ti ɣɛ́ ma, “Ndeé w̃ɔ́ɔ́ waa ngáá í ye?”

²⁰ Laáva Njɔú áá léleni ti woo yápote fááw̃a, kɛ́ aá ɣéle, i ndeí tí w̃a, í ngákɛ kpál̃au, i ɣɛ ta “Nyá láá le ngɔ́ɔ́ ɣɛ́ ngáá Ngalángi Lókolo Mbá W̃ɔ́i.”

²¹ Ti mɔ́ɔ́ mɔɔní, ti ɣɛ́ ma, “Ndeé w̃ɔ́ɔ́ waa hɔ́ɔ́ ngáá í ye? Ngalá ndaa háá lé mɔ́i Iláija waa ngáá í ye?” I ti woo yápotei, i ɣɛ ta, “Kpéle, ngáá ngáá Iláija.” Ti ɣɛ́ ma, “Yá lɔ́ yí ngáá nuí síí w̃ɔ́i taa ɣɛ́ ma Ngalá Ndaa Háá Lé Mɔ́i?” I ɣɛ ti w̃a, “Kpéle.”

²² Kɛ ngapúmai tí ndénga ma, ti ɣɛ́ ma, “Kɛ ngoo yapóte fé ni yaá ní yángaima lá sítii ngéle tí ní lɔ́vengɔ. Yí ɣɛ́ lée náa kɔwɔ́ato bɔwɔ́ wa? Ndeé w̃ɔ́ɔ́ waa ngáá í ye?”

²³ Kɛ Njɔú í tí woo yápotenga ngáá sí Ngalá ndaa háá lé mɔ́i Aisáya í ndéni, i ɣɛ ti w̃a, “Nyá lɔ́ ngí ngáá nuí síí, ‘Nuu tá lɔɔ́ woo gúla ngaalaí h̃u, íwaa ɣɛ́ ta, A peleí vɔɔná Ndemɔí yɛ́!’ ”

²⁴ Kɛ keela híya mbó mbélai sítii Júsuai ti wútuwɔai sítii taa ɣɛ́ ti w̃a Falósiai tí ti lɔ́vei,

²⁵ tí Njɔú w̃ɔ́ɔ́ninga, ti ɣɛ́ ma, “Ná yɛ́i ɣɛ́ ngáá Ngalángi Lókolo Mbá W̃ɔ́i kɛlaa Iláija kɛlaa Ngalá Ndaa Háá Lé Mɔ́i, ndeé lɔ́ hɔ́ɔ́ i kɛ́nga yíwaa ngúya wo ngáá nungái?”

²⁶ Í mɔ́ɔ́ ti woo yápote, i ɣɛ ta, “Ngáá ngúyai wo ngáá nungáitii ngáá njɛí kɛ́ nuu lɔ́ wú lííwaa, wáá kɔlɔ́ ngáá kíya í na.

²⁷ Ná ní ndá hái áá gúla su, nuí ngí ndá hái áá ɣɛ́ nga, ngáá kulaɣɛí p̃ɛ́ɛ́ ngáá nuú ngi gɔ́ɔ́vai ɣéle tɔ ndaa húlo fááw̃a.”

²⁸ Njɔúni ngáá keela híya mbó mbélai sítii tí faí sítii kpɛ́lɛɛ ndéni lowah̃u taí sí h̃u taa náá lolí ngáá Bɛ́tani, Jɔ́ɔ́dɛ Yɛí góóɣaka w̃a foló gúla veléi h̃uu véle mbéi Njɔú í ɣɛ́i áá ngúyai wó na.

Nuí áá faa ỹɔ́i wúya ngelewu yélaitii ma

²⁹ Naa vólu w̃áá yélei i wóni kɛ Njɔú í Jísu lɔngá íwaa vá ngelé péle, kɛ Njɔú í ɣɛ́a ta, “A wɔ́lɛ lɛ́ɛ́ nuí síí w̃ɔ́i wa taa ɣɛ́ ma Ngalángi Wáálai í fengá ngáá í faa ỹɔ́i wúya ngelewu yélaitii ma.

³⁰ Laá lɔ́ ngí ɣɛ́ngɔ ngáá yɛ́pɛ kɔwɔ́ato mba ná ngí ndéi ngáa nuí íwaa vá gulamá pólu véle ngakpángɔɔ lé í lɔ́ve mbá bɔw̃álale i ɣɛi na wɔ́lɔ p̃ɛ́ɛ́ tɔɔ́ ɣɛ́a ndé.

³¹ Nyá gítei ngáá ɣɛ́ngɔ kɔlɔ́ ngáá ele wáá ngáá maa w̃ɔ́i. Kɛ́ ngí liiní ngáá ngúyai wó ngáá nungáitii ngáá njɛ kɛinɔɔ́ Ísulɔ yeláitii ti ɣɛ́ kɔlɔ́ ngáá ele wáá ngáá laá.”

³² Sí Njɔú i ɣɛi kɔlɔ́ aáva í ndení aá waa ngáá sí i ɣɛ́i ta, “Ngí Hɛ́ɛ́ma Ỹínangi lɔ́ni, íwaa yéi kíya poovóóngi áá ɣɛ́ áá yéi. I ɣɛi áá híɣe ngáá ngelegóóh̃u véle aáva ná i foloní ma, aa mɔɔ betéveni mba.

³³ Kɛ́ ná fíli su, ngáá ɣɛ́i ngáá va ɣɛ́ma kɔlɔ́, kɛ́ Ngalá lɛ́i í tɔ́vengɔ ngáá ngí ɣɛ ngáá nungái nguya ngáá njɛ, i ndení má, i ɣɛ ta, ‘Yá lɔ́ɔ vá Hɛ́ɛ́ma Ỹínangi lɔ́ma í yéi siỹɛndópo yiláá má aáva ɛi betéve mba. Nuí yáá tɔ ná áá ɣɛ́ la, kɛ maa w̃ɔ́i lɔ áá nungái nguya ngáá Hɛ́ɛ́ma Ỹínangi.’

³⁴ Ngí faí sí ŋál̃aa lɔngɔ́ í híya aáva nyá lɔ́ ngáá maa hééle ngáá Jísu lɔ́ í ngáá Ngalángi H̃íỹɛndou Loí.”

Sítii hése ti ɣɛ́i ngáá Jísu volú yélaitii

³⁵ Naa vólu yélei í wóni, Njɔúni ngaa polú yélaa félengɔ ti ɣɛ́i nɔ́ɔ́ mɔ́ɔ́ lóóni Bɛ́tani tai h̃u,

³⁶ kɛ Jísu aá tɔ áá lɔ́ve, kɛ Njɔú í tɔ́nga. Ná í tɔ́ni kɛ i ɣɛ́a ta, “A wɔ́lɛ lɛ́ɛ Ngalángi Wáálai wa!”

³⁷ Ná Njɔú vólu yélaa félengɔitii tí Njɔú wóó ỹɛ́nini í ná le, ti hítɛni náa Jísu volú.

³⁸ Ná Jísu í vóteni i wɔ́lɛ volú, i ti lɔní, i tí w̃ɔ́ɔ́ni, i ɣɛ ta, “Ndeé lɔ́ wú lóngɔ la?” Tí ngoo yápoteni, ti ɣɛ́ ma, “Lábai,” ná wuí wáá ngáá Kaamɔ́ɔ́, “Míl̃inda lɔ́ í ngáá í héiw̃ai?”

³⁹ Kɛ Jísu i ɣɛa ti w̃a, “A vá wú náá lɔ.” Aáva i ɣɛi náá ngáá kpɔkɔ hólo yandɛ́imai kpéiŋ. Kɛ tí líínga, ti lúva naa Jísu yeléngi folói na.

⁴⁰ Njɔú vólu yélaa félengɔi sítii tí faí sí ỹɛ́nini Njɔú í ndéni ti sitɛí ná wói Jísu volú, ngiláángi i ɣɛi ngáá Sáimɔ Pítɛ ndéɣei Ándulu.

⁴¹ Aáva hésendaa hái Ándulu í kɛ́ni i ɣɛi ngáá i ngi ndíya Sáimɔ wɔlíni, i ɣɛ ma, “Ní Ngalángi Lókolo Mbá W̃ɔ́i lɔngá.” Sí vá Ándulu í ɣɛi ma, laá lɔ taa ɣɛ́ ma Kílisitii Gilísi woí h̃u.

⁴² Ná vólu, i liiní náa lá Jísu yeléngi. Kɛ Jísu í wɔ́lɛnga Sáimɔ wa tííŋ i ɣɛ ma, “Njɔú h̃íỹɛndou loí Sáimɔ waa ngáá í ye. Í lááheingi lɔɔ ɣɛ́ ngáá Sífa.” Ndaaheingí sí Jísu í pɛ́lɛni Sáimɔ wa aa waa ngáa Pítɛ Gilísi woí h̃u. Ná wuí wáá ngáá kɔtuí.

Jísu i Félepi lolíni taá Natáániyɔ

⁴³ Naa vólu yélei í wóni, Jísu i kpatɛní gi má ngáá í lí Galéli lataí h̃u. Ná í Félepi lɔní, kɛ i ɣɛa ma, “Hítɛ pólu.”

⁴⁴ Aáva taí sí taa tolí ngáá Bɛsééda í ɣɛ́i ngáá Ánduluni ngaa Pítɛ ti láá h̃u naa lɔ nɔ́ɔ́ í ɣɛ́i ngáá Félepi bɛ́lɛ nɔ́ ngi láa h̃u.

⁴⁵ Kɛ Félepi i Natáániyɔ lɔngá í ndé ma, i ɣɛ ma, “Ní nuí síí lɔ́nga Muusé í kɔ́lɔ vɔ́nɛi kɔwɔ́ato mba Ngalá sáva gɔlɔí h̃u. Laá lɔ Ngalá ndaa háá lé mbélai bɛ́lɛ tí kɔ́lɔ vɔ́nɛi kɔwɔ́ato mba. Aá lɔ́ ngáá Jísu, Násɔlɛ taí h̃u w̃ɔ́ɔ, Joosɛ́ h̃íỹɛndou loí.”

⁴⁶ Kɛ Natáániyɔ í Félepi w̃ɔɔnia, i ɣɛ ma, “Kulasuunúma háa fíli aa ɣɛ Násɔlɛ taí ná h̃u?” Félepi va ngi ɣɛi ma, “Vá, yí máa w̃ɔ́i lɔ.”

⁴⁷ Ná Jísu í Natáániyɔ lɔní áá vá, kɛ Jísu i yɛ́pɛnga kɔwɔ́ato mba, i ɣɛ ta, “Ísulɔ w̃ɔ́i kái káingi lɔ, laá lɔ́ kahá haa fíli áá su.”

⁴⁸ Kɛ Natáániyɔ i Jísu w̃ɔ́ɔninga, i ɣɛ ma, “Yí kɔ́lɔ?” Jísu i ngoo yápoteni, i ɣɛ ma, “Ngí í lɔ́ngɔ ná h̃u nɛ́nɛ yí ɣɛ́ngɔ féki wuluí wu p̃ɛ́ɛ́ Félepi ɔ́ɔ́ í lóli.”

⁴⁹ Kɛ Natáániyɔ i ɣɛa ma, “Kaamɔ́ɔ́, yá lɔ́ yí ngáá Ngalángi H̃íỹɛndou Lói, yí ngáá Masa Ngwálai Ísulɔ yeláitii maah̃u.”

⁵⁰ Kɛ Jísu i ɣɛa ma, “Yí laá náa ngáá sí kɔwɔ́ato mbá sífaa ngí ndéngɔ í w̃a ngáá ngí í lɔ́ngɔ féki wuluí wu? Yá lɔɔ vá faa wála wála lɔ́ma tɔvengɔ́ sí wa.”

⁵¹ I mɔ́ɔ́ ndií ngu ma ngáá njɛpɛí, i ɣɛ ta, “Ngí tɔɔỹái le wú w̃a, wá lɔɔ vá tɔmá ngelegóóh̃u laa í wó, Ngalángi w̃álekaitii táá lɛ́ táá yéi nuí síí w̃á taá ɣɛ́ ma Nuu Búsa Goo H̃u Loí.”