LÓÓMI 11 - Kɛ́lɛ Niinaí

Ngalá ngáá nɛɛ lokogúlai ngi vóngaitii mbu

¹ Ngáá ndéma yɛ́ɛ́ ngáá Ngalá ngí lokogúlaa ngi vóngaitii mbu, í vólu yáfe ti wa, ná wáa ngáá Ísulɔ yeláitii. Nyá gíte nyá lɔ ngáá Ísulɔ w̃ɔ́ɔ́. Lébilah̃au laala lói tá wáá ngáá ngé. Siỹɛndópoi sí tɔ́ɔ́ ɣɛ́ ma Bɛ́njimai ngi lé kpambíi h̃úú w̃ɔ́ɔ́ waa ngáá ngé.

² Ngalá ngáá nɛɛ volú yáfei ngi vóngaitiini mba, tiyɛ́i í lókoloni tí wa ngáá ngi vóngaa wɔ́lɔ kpɔ́lɔɔ. Nuu áá maa hái yatɔ́ nɔ́ɔ mba mbéinda pɔ́nɛngɔi na Ngala Kɔ́lɔi h̃u ngáá Iláija i Ngalá maanɛ́ɛ́nɛni ngáá ná í faa vɛ́lɛ Ísulɔ yeláitii mba.

³ Ná wáá ngáá sí í ndéi, i ɣɛ ta, “Ndemɔí Ngála, Ísulɔ yeláitii ti í láá háá lé mbélaitii paangá, ti í hááɣa gula tútuitii nyaani nyááni. Ngílaa kpé tɔ́ náá nɔ́ɔ ngí ngáá i láá háá lé mɔ́ɔ ngí lówa. Nyá bɛ́lɛ pá tiyá lɔ́ɔ́ pele wɔlí mbá ngáá ti páá.”

⁴ Sí Ngalá ngí féi ngeyá ngáá ngi yapoténgi i ɣɛi ngáá sí, “Ngí nuu tásu ngɔ́felangɔ yándɔɔlɔngɔ bɔ́wɔ hááw̃a ngáá taá nɛ́ɛ́ Béyɔ hɛliní, lɛ́i nungái taá ngéɣe ngáá Ngalá kɛ́ áa ngáá tɔɔỹaá.”

⁵ Ngimɔ́ɔ́ nɔ́ɔ maa hái í ná sí h̃úi géle tɔ. Ngalángi vóngaa w̃ata gulóaitii tiyá lɔ́ na, sítii í lókolongɔ tí wa ngi háá bɔwɔí w̃áá véle w̃a.

⁶ Ngala ngáá nuu yéɣe ngáá ngi núu ngi háá bɔwɔí w̃áá véle w̃a, kɛ́ aa ngáá nuu lúva velé lɔ́ áá kɛ áá nuu yéɣe. Bele ná í ɣɛi lá, kɛ ngi háá bɔwɔí ɛ́i belé ɣɛ́ ngáá faa bɔ́wɔ gite.

⁷ Kɛ maa hái gúlangɔɔ lé ngáá Ísulɔ yeláitii taa sí lɔ́ngɔ ti ɣɛ́ngɔ taá kɔ́li. Nuu bɔ́sɔwɔ kuloí sí Ngalá ngí lókolongɔ tí wa ngáá ngi vóngaa tiyá lɔ tí tɔ́ngɔ, Ngalá pa i kɛ ngáá háwu mataitii ti ɣɛ́ ngáá ngoli h̃u bɔlɔ mbélaa.

⁸ Maa hái gúlangɔ vá te nɔ́ɔ ngáá sí pɔ́nɛngɔ Ngala Kɔ́lɔi h̃u, sí vá pɔnɛngɔ́ aá wáá sí, “Ngalá ngí kɛ́a ngáá háwu faa ɛ́i ti lii gúla ti wa aáva tɛ́i faa yátɔ mba. I ló su i fólo hááwɔ hóloi sí kái kái má ti gúlangɔɔ lé ngáá mbole yeláá ɛ́ɣɛ nungáá tɛí faa ỹɛ́ni.”

⁹ Aáva Deevé í ndéni, i ɣɛ ta, “Bɛlɛ́ tí góóh̃unɛɛ gúú wuyandáitii taa ɣɛ́a ti hóu kíya nɔ́ɔ ndɛndɛ áá nuu hóu. Bɛlɛ́ í ɣɛ́ ngáá faá áá víli ti gɔwɔ́ h̃ú, ná vólu, í ɣɛ́ ngáá faa báma áá ɣɛ́ áá la tí w̃a ti háá ỹɔítii fááw̃a.

¹⁰ Bɛlɛ́ ti ɣɛ́ ngáá kíya nɔ́ɔ nuu yááh̃u lívingɔ áá ɣɛ́ la, ɛ́i ỹánda lɔ. Aáva kúnafɔ ti ɣɛ́ táá w̃áánɔw̃ɔ ti háa bɔlundáitii su.”

¹¹ Kɛ́ ná vá kulangɔ́ láá le ngáá kɛ Júsuaitii ti gúlaa náá yáá, ti ɣɛ kíli í ỹááni. Kɛ́ tí háá ỹɔu ɣɛ́ndai í kɛ́nga ngáá háwu sítii taa ngáá Júsua ti ngumaawóngi w̃ááhɔlɔnga. Ná vá ngi ɣɛngɔ́ ngáá kɛinɔɔ́ Júsuai ti maalólo gúla.

¹² Kɛ́ ná wɔ́lii Júsuai ti háá ỹɔu ɣɛndái áá ɣɛ́ ngáá fáá ngelewuí sí áá kúlasuunuma w̃aahɔ́lɔ su, ná vólu, ti beelélai Ngalá mba í kɛ́ ngáá háwu sítii taa ngáá Júsua ti kúlasuunuma w̃ááhɔlɔ Ngala fái h̃u, kɛ ná ná áá ɣɛ́, aa ɣɛ ngáá kúlasuunuma wála ngetéyangi sí hááw̃a ná wɔ́lii Júsuai ti l̃ɔ́ingi kule í ma í kúlaɣɛ su tí yángaima Ngala fái h̃u.

Ngumaawóngi sítii fááw̃a taa ngáá Júsua

¹³ Nyá lɔ́ɔ yɛ́pɛ náá wú yéle wɛ́i wáá ngáá Júsua ngáá ná nɔ́ɔ kái nyá lɔ́ ngáá Ngalángi gééla, Ngala kééla woo vandaí lé fááw̃a sítii ma taa ngáá Júsua ná lɔ́ ngáá ndíívo ngénge.

¹⁴ Tɛingaa ná ngáá ɣɛ́ ngáá sí ɣɛ ná aa kɛ ngáá háwu ní vóngai Júsuaitii ti wú w̃áálolo gúla, ti lɛ́ingaa vá tí ngúmaawongi w̃ááhɔlɔ.

¹⁵ Sí ɣéle na ná Ngála ngí ɣɛ́ngɔ lokogúlani ti haá h̃u ná í ɣɛngɔ ngáá ndowah̃u batɛ́ Ngalá ndówah̃u taá nungáá vékaitii ngetéyangi h̃u kɛlaa ná náa Ngála ngáá lókohei ti wu mɔ́ɔ́ ná ɣéle p̃ɛ́ɛ́ aa ɣɛ́ ngáá kíya saa yeláitii taa yóóɣe sái h̃u.

¹⁶ Ná wɔ́lii hɛ́ɛ́ áá ɣɛ bíle lukpu w̃a ngáá sífaa nɔ́ɔ taa ɣɛ́ féni Ngála mbɛ, kɛ ná ná áá ɣɛ́, hɛ́ɛ́ aa ɣɛ kpɛ́lɛɛ ma hɔ́ɔ́. Ná wɔ́lii hɛ́ɛ́ áá ɣɛ́ ngulúi hápei w̃a, kɛ ná ná áá ɣɛ́, aá lɔ́ ngulúi ná kpɛ́lɛɛ kpɛ́lɛɛ ma hɔ́ɔ́.

¹⁷ Wɛ́i wáá ngáá Júsua wú gúlangɔɔ lé ngáá ngulú yékei áá gúla ɔ́levi wuluí sí wa áá hále nɔ́ɔ bɔwɔ́ yɛ ndɔbɔ h̃u, ngáá nuu áá kpáha ngúlu wa aa sí ngáá í bátɛ. Wá lɔ́ náá ngulú yékei sítii ti vomá tí tí levéni mba. Náá hááw̃a, wá lɔ́ɔ liivó kɛ́ náá ngáá nɛ́ɛ́mai sítii taa yéi ngulúi w̃a taa wú báha mba.

¹⁸ Kɛ́ wálaa gísiya ngáá nga tɔ́ wú wá í lɔ́ve sítii mba ti ɣɛ́ngɔ ná hése. Wú gísei nɔ́ɔ ma ngáá kɛ wá láá le wɔ́ɔ́ ɣɛ́a kɛ ngáá háwu mɛɛní ɔ́ɔ́ ɣɛ́a foló ngulúi hápei w̃a aá ɣéle ngulúi hápei lɔ́ áá kɛ ngáá háwu mɛɛní áá foló wú w̃a.

¹⁹ Tɛingaa wáá gísiya ngáá ngulú yékei nátiini tí tí levéni bɔw̃álale, ti ɣɛ́ngɔ loí wú ɣɛ́ toow̃ái sí ti ɣɛ́ngɔ na.

²⁰ Kíya bɛ́lɛ gíte ná í ngáá tɔɔỹaá kɛ́ aa vá tí tí levéni gíte sífaa nda ngáá ɣɛ́i ti h̃u. Wáá vá wá lɔ́ háá toow̃ái sí sífaa wú lángɔɔ lé ngáá Ngalá. Kɛ́ aáva wálaa lii ɣɛ́ wɔ́ɔ́lɔ, kɛ́ laá ɣéle, ndúwa í ɣɛ́ wú h̃ú.

²¹ A gísiya nɔ́ɔ ngáá sítii kelé ná ti ɣɛ́ngɔ Ngalá ndoow̃á wɔ́lɔ kpɔ́lɔɔ í ti betévengɔ wa kíya nɔ́ɔ nuu áá ngúlu yéke léve mba, kɛlaa wá, áá wú béteve wa.

²² Wú ɣɛ́a náá kɔlɔ́ kíya Ngalá faa bɔwɔ́ngɔ, ná vólu, kíya áá bándi bándi héi nuu w̃á. I bandí bándi héini sítiini ma tí vólu yáfeni mba, kɛ́ í ngí háá bɔwɔ́i ɣɛ́ wú yɛ. Aáva aá lɔ́ɔ ndí ngu ma ngáá ngi háá bɔwɔí ɣɛ́ndaa wú yɛ́ ná nɔ́ɔ léi wáá ndí ngu ma ngáá ndangí wú sú lá kɔwɔ́ato ngi háá bɔwɔí wá, kɛ́ ná láá le aa wú béteve wa.

²³ Júsuaitii pa tiyɛ́i ti gúlangɔ ngáá ngulú yéke vékai nátiini, ná wɔ́lii taá pɛ́lɛ mɔ́ɔ́ lamá ngáá Ngalá, ná ná áá ɣɛ́, Ngalá ngáá kɛ ngáá háwu ti mɔ́ɔ́ ɣɛ ngáá ngi vóngaa kíya nɔ́ɔ ngulú yékei áá ɣɛ́ mɔ́ɔ́ ngulúi gítei wa. Ngakpá tɔ́ Ngalá ngeyá ngáá áá hómbo í ná ɣɛ́.

²⁴ Aá ngáá faá ngáá nuu áá kɛ nɔ́ɔ, ngáá ngulú yékei áá gúla ɔ́levi wuluí sí wa áá hále nɔ́ɔ bɔwɔ́ yɛ ndɔbɔ h̃u, ngáá nuu áá kpáha ngúlu wa aa sí ngáá í bátɛ. Wɛ́i wáa ngáá Júsua, wú gúlangɔɔ lé ngáá maa wúlu yékei. Kɛ́ sítii ti ngáá Júsua ti gúlangɔɔ lé ngáá ngulú yékei sí áá gúla ngulu sí wa nuu áá sí. Faalɔ, aa lɔ́ ngáá solówo faa gíte ngáá Ngalá ngáá ngúlu yékei sí báha múl̃ɔ ngi wúlu giteí wa.

Ngalángi yááh̃u w̃aaw̃aanumái aa foló nuu kpɛ́lɛɛ má

²⁵ Mu mbála Yalá fɛ́li mbélai, wɛ́i wáá ngáá Júsua bɛlɛ́ ngí ndɔ́ɔ́wu h̃ú hái sí yákɛ ngáá wú ye kpál̃au kɛinɔɔ́ suuwɔɔlɔ́ ɔ́ɔ́ víli wú w̃a sí hááw̃a wú kɔlɔ́. Maa hái wáá ngáá, Ngalá ngí kɛ́a ngáá háwu Ísulɔ yeláitii ti lɛ́ingaa ti ɣɛ́ ngáá ngoli h̃u bɔlɔ mbélaa aáva tiyá lɔɔ ló h̃íí kpóloo í ló su sítii taa ngáá Júsua, ti l̃ɔ́ingi kule í ma ti ɣɛ́ ngáá Ngala fɛ́li mbélaa í kúlaɣɛ su.

²⁶ Ná ná vá ngáá ɣɛ́, kɛ Ísulɔ yeláitii kpɛ́lɛɛ taá ngúmaawongi w̃ááhɔlɔ náá kíya nɔ́ɔ pɔnɛngɔ́ Ngala Kɔ́lɔi h̃u ngáá sí, “Ngumaawó Mɔ́i lɔɔ vá gúlama tái sí h̃u taá náá lolí ngáá Jɛlúsɛl̃ɛ. Aa kɛ ngáá háwu faa ỹɔ́u i gúla Jékɔ laala lengáitii kpɛ́lɛɛ su.

²⁷ Ngalá ngí mɔ́ɔ ɣɛ́ ta, ‘Nyáá ngáá kɛ́lɛngi sí yéɣe ni lówah̃u naá tiyéni ná ngáá tí háá ỹɔítii súúhaalo.’ ”

²⁸ Ngalá tɔ́ɔ Júsuai súuhou nɔ́ɔ ngáá mbaahílima yélaa sífaa, taá lókoheingɔ ngi gééla woí wu. Sí i ɣɛngɔ́ ngáá kɛinɔɔ́ wú ngi gééla woo vandaí ỹɛ́ni wɛ́i wáá ngáá Júsua. Kɛ́ ná fíli sú, tiyá lɔ́ ti ngáá Ngalá tókolo mba yélaitii aáva Ngalá ndóngɔɔ lé ngáá ti ye kɔwɔ́ato kuulóngi wa í mbóni ngáá ti káwalani,

²⁹ sífaa Ngalá ngɛ́i nɛ́ɛ́ma yéi nuu w̃a ɔ́ɔ́ mɔ́ɔ́ ngeɣé vólu, ná vólu, ɛi leew̃a sítii ma í lókolonga tí wa ngáá ngi vóngaa.

³⁰ I ɣɛi ngáá táingi ta wɛ́i wáá ngáá Júsua wú kólo lala gúlani ngáá Ngála, kɛ́ sí h̃úi náa, í wú yááh̃u w̃ááw̃aanu hóunga bɔw̃álale, Júsuai tí kólo lala gúlanga la.

³¹ Sítii tíwaa kólo lálai gúla náa, tiyá lɔ vá Ngalángi yaah̃u w̃aaw̃aanuí w̃ááhɔlɔma sífaa wú Ngalángi yááh̃u w̃aaw̃aanuí w̃ááhɔlɔnga.

³² Ngalá ngí lokogúlaa nuu kpɛ́lɛɛ su tí ɣɛ ngáá kólo lala yélaa. Kɛ́ aa vá aa sí ɣɛ́ ngáá kɛinɔɔ́ í ngi yááh̃u w̃aaw̃aanumaí yááh̃u ɣɛ́ ngáá ti kpɛ́lɛɛ.

Bɛlɛ́ Ngalá ndaaw̃áá í lɛ́

³³ Ngalangí bátɛi wála yabɔ́ɔ́lɔngɔɔ lé ngáá suulɔ́vengɔ, ngi géle ɣelengí ɛ́ɣɛ sítii í tí wɔlɔ́ kɛɛlɛ́ ngáá mba. Nuu fíli áá na ɔ́ɔ́ háwuitii kɛ bɛ́kpɛ Ngála ngáá fáitii kɛ ma kɛlaa nuu ɔ́ɔ́ ngí háitii kɛ́ kílitii suugúla.

³⁴ Maa hái waa nɔ́ɔ ngáá kíya pɔ́nɛngɔ Ngala Kɔ́lɔi h̃u, sí vá pɔnɛngɔ́ aá wáá ngáá sí, “Nuu fíli áá na ɔ́ɔ́ ɣɛ́ Ndemɔí Ngálangi gísiyaitii kɔ́lɔ, aáva nuu aa ná ɔ́ɔ́ hómbo ɔ́ɔ́ ndaahí.

³⁵ Nuu fíli áá na ɔ́ɔ́ ɣɛ́ kule vɛ́lɛnga Ndemɔí Ngála ma kɛlaa ɔ́ɔ́ kúle bɛ́ ma.”

³⁶ Faa kpɛ́lɛɛ i gulangɔ́ Ngála ngeyá, laá lɔ́ í ŋáni kpɛ́lɛɛ kpátɛngɔ, laá vá tɔ kpɛ́lɛɛ áá ngápu tóko h̃u. Bɛlɛ́ ndaaw̃áá í lɛ́ kúnafɔ taá ngí ndá gúnafɔ! Amíína.