TI GƐ́Ɛ́ HAÍTII 27 - Kɛ́lɛ Niinaí

Pɔ́ɔ i liiní Lóómi

¹ Ná suubátɛngɔ í ɣɛ́i náá lá ngáá ni víli kelé ngwálai h̃u, ni li ndɔwɔlɔ́i sí h̃u taá naa lolí ngáá Étɔli, Pɔ́ɔ ɛ́ɣɛ pelésina vekaa lɛingáá tí tí hení Lóómi hoya nuu wala yiláá ngéya tɔ́ɔ́ ɣɛ́ ma Júliyɔ. Aáva i ɣɛi ngáá nuu wála sóya bɔsɔwɔngí sí h̃u taa tolí ngáá Lóómi Lɔwɔlɔ́ W̃ása Ngwalaí Bɔsɔwɔngí.

² Ni vílini náa kéle ngwálai sí h̃u í gúlani taa walái sí h̃u taa naa lolí ngáá Adulamétiyɔ. I ɣɛi náá kínɛi áá vá siyangí lɔkúla héima í lí kelé ngwála wala bulɔ máitii tataí ná h̃u taa naa lolí ngáá Ésiya. Siỹɛndópo yiláá taa ɣɛ́ ma Alesitáákɔ naá tiyéi ngi ɣɛi lá ni lííni. Alesitáákɔ va i ɣɛi ngáá Tɛsalónika taí h̃uu w̃ɔ́ɔ í Mɛsedóniya lataí h̃u.

³ Ngele vekái náá í wóni, ní fóloni taa walái sí h̃u taa náa lolí ngáá Sáidɔ, ní ló na. Júliyɔ ngi lúva vele vanda w̃a ngáá Pɔ́ɔ, i bení Pɔ́ɔ wa ngáá ná í li ngi mbálangaitii ngelé kɛinɔɔ́ sí laá Pɔ́ɔ áá béɣe ma, nátii tí fé ngeyá.

⁴ Ní ndiní ngú ma ngáá siyangí kelé ngwálai h̃u múl̃ɔ. Kɛ́ ná fɛfɛ ngákpangɔ wálai í ɣɛ́i áá vá ngáá ni yatéésu véle, ni lɔ́veni ngáá kapasu véle gɔvɔ h̃u vélei ndɔwɔlɔ́i ná h̃u taa naa lolí ngáá Sáipulɔ maayelé mbélengɔ ngáá njɛi.

⁵ Ní híyani yívoi ya í lííngɔ í to tataí ná wá taa naa lolí ngáá Silísiya ɛ́ɣɛ tatá vékai ná taá taa naa lolí ngáá P̃ɛɛfíliya, ní va ní lo taa walái sí h̃u taá naa lolí ngáá Máála í Lékiya lataí h̃u.

⁶ Naa lɔ sóya nuu walái sí Pɔ́ɔni ti ɣɛ́i toko h̃u í kéle ngwála lɔní na sí í ɣɛ́i áá gúla taa walái sí h̃u taa náa lolí ngáá Alɛsáánduya áá lí Étɔli lɔwɔlɔí h̃u. Laáva i ni vílini kelé ngwálai ná h̃u.

⁷ Maa géle ngwala i ɣɛi áá híya lɛ́ɛ́ foló bíh̃iw̃aa laa lówah̃u. Aáva ní faa bɔ́lunda w̃ááhɔlɔni nɔ́ɔ ɣɛ́a foló Kínidɔ taí h̃uu gooɣaká w̃á véle. Kɛ́ ná fɛfɛngí áá kɛní nɔ́ɔ lí múl̃ɔ ngáá míl̃a véle, ndɔwɔlɔí ná h̃u taa tóli ngáá Kíliti maayelé mbélengɔ ngáá njɛí ni lɔ́veni kooɣaká w̃ái ná taa tóli ngáá Salumɔ́ni, ni yéi ngáá kapasu véle ni li Kíliti w̃aa heɣá h̃u veleí.

⁸ Maa géle ngwalaí i loní náa hiyamá kpóloo kaséngi béla ngáá maanɔw̃ɔ́ í ló su ní foló taí ná h̃u taá kelé ngwála wálaitii kpulɔ́ na ngáá pangɔ́ naa laahéingi í ngáá Kelé Kpúlɔ Máa Vandaí, naa í taí sí béla taa tolí ngáá Lasíya.

⁹ Ni híyangi w̃aa holó í ɣɛ́i náá liiní ngwala. Aáva nuu híyalai kelé ngwálai h̃u i ɣɛ́i náá ngáá kɛ kíya nuu áá lokogula lɛɛh̃úi h̃u, bɔw̃álale kuí sí ɣéle tɔ Júsuaitii taa súngi hóu ma ngáá Ngalá ngi ti háá ỹɔítii suuhaaló na ŋál̃a hɔwɔ́ kpɛ́lɛɛ i ɣɛi náá lɔvení. Faalɔ, Pɔ́ɔ i ti laahíni, i ɣɛ ti w̃a,

¹⁰ “Mu mbálangaa, ná a maá ɣɛ́ mú ndi ngu ma ngáá siyangí sí, suu lɔɔ vá ɣɛmá ỹɔú ngwála. Aáva kelé ngwálai sí báhangɔ suu gásɔi wa kpɛ́lɛɛ taá ló su, í báha a mu lɛ́ɛ́h̃ui ɣéle tɔ mba.”

¹¹ Kɛ́ sóya nuu walaí sí aa kɛní ɔ́ɔ́ Pɔ́ɔ laahi ngoí yeɣé, kɛ́ aá ɣéle, i hiyaní ngáá sí kelé ngwála hiya mbélai ti nuu walaí í ndéni ma taá nuí sí ngi ndá í ɣɛ́i ngáá maa géle ngwalaí.

¹² Kelé ngwála bulɔmái na áá ɣɛi ngáá ỹandáá vanda ngáá nuu ɔ́ɔ́ ló na í ɣɛ́ ngáá kɔɔlɛ́ váá hɔwɔ́i ɔ́ɔ́ fólo ma. Faalɔ, nungáá bih̃íw̃aa ni h̃u ti ɣɛ́i loní ni lí naa lúwɔ kɛinɔɔ́ ná wɔ́lii ɔ́ɔ́ bɛ́ma ní fólo Fíínee taí h̃u í Kíliti. Kelé kpúlɔmai va í ɣɛ́i Fíínee, ngu pótengɔ í ɣɛi la ngáá foló líí veléi h̃uu véle. Ná ná ɔ́ɔ́ ɣɛ́, naa lɔ náá nɔ́ɔ́ ló na í ló su kɔɔlɛ́ hɔwɔí í lɔ́ve.

Fɛfɛ ngákpangɔ wálai váálai njɛí ya

¹³ Ná fɛfɛ ndɛ́hɛ lɛhɛngí í tɔkúla héini ngáá vaalaá áá gúla ngáá seɣá h̃u veleí, i ɣɛi ti gi má ngáá sí ti ɣɛ́i ndení, i hitɛngá nga. Faalɔ, tí kelé kpúlɔ ngísaitii tɛí naa keléngi h̃u, tí pɛlɛ siyamá kpóloo njɛ wálai ná laa bákala sú í Kíliti w̃aayelé mbélengɔ.

¹⁴ Kɛ́ suu áá ɣɛi p̃ɛ́ɛ́ gooh̃á kɛ fɛfɛ ngákpangɔ wálai sí áá gúla kɔlɔ́ɔ́ veleí taa tolí ngáá Foló Váá Veléi H̃u Gaká W̃áá Véle Hɛfɛngí, i vaangá. Fɛfɛngí sí i ɣɛi áá gúla ngáá Kíliti lɔwɔlɔí h̃úú véle.

¹⁵ Fɛfɛngí i ɣɛi áá kéle ngwálai liiká lííka ngwala. Faalɔ, ná ni ɣɛ́i náá kɔlɔ́ ngáá kɛ kelé ngwálai wu ngɛ́i belé múl̃ɔ lo tííŋ fɛfɛngí yáteesu ɔ́ɔ́ lí, ní béni nɔ́ɔ náa mba, fɛfɛngí íwaa lí ngáá tukpé.

¹⁶ Ná ni lɔ́veni naa kpóloo ngáá seɣá h̃u veleí ndɔwɔlɔ́ gúloi sí h̃u taa tolí ngáá Káwuda maayelé mbélengɔ ngáá njɛí, fɛfɛngí yakpángɔ áá ɣɛi lá na, ní kelé kúloi sí w̃áaɣawoni kpulɔ́ngɔ í ɣɛ́i lá kelé ngwálai wa. Kɛ́ aa ɣɛi ngáá faa gúlo ni yaá.

¹⁷ Ná tí ɣɛ́i náa maa géle kuloí sí lɛní, tí nda kelé ngwálai la mbéi nungáitii taa vú na, tí ngisaí yelé mbéleni kelé ngwalaí gíte w̃a ngáá kɛinɔɔ́ ɔ́ɔ́ vá húlo. Nduwá í ɣɛ́i ti h̃u ngáá kɛinɔɔ́ kelé ngwálai ɔ́ɔ́ vá héi ndɔwɔlɔ́i wa njɛí wu ɔ́ɔ́ bá na kaha buutóngɔi sí h̃u í ɣɛ́i ỹandái sí tɔ́ɔ́ tolí ngáá Lébiya. Faalɔ, tí kula walái yéini náa fɛfɛngí ɔ́ɔ́ keléngi lúkpe la ngáá maa hulángɔ aáva tí béni náa maa géle ngwálai wa, fɛfɛngí áá líí la bɔwɔ́ yɛ.

¹⁸ Kɛ́ ná h̃u fíli, fɛfɛngí yákpangi vaa gilíi i kɛní ngele vekái ná í wóni, tí tɔkúla héini ngáá kasɔ́itii kulandáa kelé ngwálai h̃u táa píli vilí njɛí wu.

¹⁹ Ná í ɣɛ́i ngáá folói hawa kélei w̃a, tiyá bútei tí kelé ngwálai w̃aa ỹákaitii tɛingáá gulaní mba, tí píli vilí njɛí wu ngáá bɔwɔ́ bɔ́wɔ loko.

²⁰ Foló bíh̃i bih̃i faaw̃a, naá ɣɛi naá fólo lɔ́ kɛlaa temúleɣa aáva fɛfɛ ngákpangɔi i ndií ngu ma ngáá vaalaá. Ngapumái náa tɛ́ɛ́lɛɛ, ni gi ngáá múl̃ɔ ɣɛi lɛɛh̃úi volú ngáá pele fíli tɔ́ na nɔ́ɔ gúla su.

²¹ Ná náa nungáitii taa ɣɛ́i taá mɛɛní ỹɛ kuu félengɔ haaw̃a, Pɔ́ɔ i wuyoɣéni, í lo ti liiwáá, i ɣɛ ta, “A mu mbálangaa, wɔ́ɔ́ ɣɛ́ ɣɛi ní lááhi ngoí yéɣeni ngáá a málaa híɣe Kíliti, ná ɣɛngɔ́ faa bángi sí ɛ́i belé la mu w̃á kɛlaa nyakái sítii ti tá fíli tɔɔ ló su.

²² Kɛ́ nyáá ngáá nde náa wú w̃á ngáá wú ndiibá ngeɣé, bɔw̃álale wú tá fíli wú wú ngáá ló má su. Kɛ́ kelé ngwálai lɔ nɔ́ɔ áá vá wala má su.

²³ Bɔ́kɔi w̃á, Ngalángi sí ngí fááw̃a, ná vólu, ngáá fɛli, ngi w̃áleka i gulaní ngááh̃u, í ló kpéla.

²⁴ Aáva i ɣɛi má, ‘Yaa lúwa, Pɔ́ɔ! Kɛ yí lo Lóómi Lɔwɔlɔ́ W̃ása Ngwalaí gakála, yí í gɔ́sɔngi gúla. Aáva Ngalángi háá bɔwɔ w̃aa véle w̃a í hááw̃a, wáá sítii kpɛ́lɛɛ wú keléngi sí h̃u, wú wú ngáá lóma su.’ ”

²⁵ Pɔ́ɔ í mɔ́ɔ ɣɛ ti w̃a, “Faalɔ, mu mbálangaa, a ndiibá ngeɣé, sífaa ndángɔɔ lé ngáá Ngalá ngáá sí í ndengɔ́ má jɔ́ laá lɔ íwaa vá hitɛmá nga.

²⁶ Kɛ́ ná h̃u fíli, kelé ngwálai lɔɔ vá heimá ndɔwɔlɔ́i tá w̃a njɛí maayelé mbélengɔ, í bá na.”

²⁷ Ná ni ɣɛ́i kɛní naa ngáá nyii púúngɔ maah̃úú nááningɔ, fɛfɛngí í ɣɛi nɔ́ɔ kélei áá ni lúkpe Mɛdɛtɛléniya Yivoí yá. Maa bíndii ná kuyá liiwái, kɛ kelé síya mbélaitii ti ngatɔngá ngáá kɛ niỹá lɔɔ bɛ́ɛ kasénga mbá.

²⁸ Tí njɛ h̃uw̃á ngísa yéini naá njɛí wu tí njɛ́i wuu húlu kílii h̃úw̃a. Ná tí suw̃áni, mbuu hulú kílii i ɣɛi ngáá kɔwɔ ya hɔ́ndɔ ngiláá puu félengɔ. Ná ni lííni kulo kpɛ́ɛ́ múl̃ɔ, kɛ ti mɔ́ɔ njeingá tí suw̃á. Kɛ́ sí h̃ui laá, njɛí wuu hulú kílii i ɣɛi náá ngáá kɔwɔ ya púú táávungɔ.

²⁹ Nduwái i ɣɛi ti h̃u ngáá ni gélengi ɔ́ɔ́ belé héi kɔtu wa. Faalɔ, tí ngisa nááningɔ yéini njɛí wú keléngi vólu vélei ŋani ỹíí mííngaa tí tí ya, ti yilingɔ́ keléngi wa. Ti ná ɣɛ́i ngáá kɛinɔɔ́ keléngi í ló. Ti ɣɛ́i náa taá Ngala fɛ́li ngáá ngele í h̃úmbuwa wo.

³⁰ Kelé síya mbélaitii ti ɣɛ́i loní tí véla, faalɔ, tí kelé kúloi yeɣéni, tí ndá njɛí ya, táá kula ngáá ti longɔ́ɔ́ lé tí ngísa vekáitii njéi múl̃ɔ njɛí wu keléngi wútuwɔɔ véle.

³¹ Kɛ Pɔ́ɔ i ndengá sóyaitii ma táa ti núú walaí, i ɣɛ ta, “Kɛ nɔ́ɔ́ léi siỹɛngái sítii tí ló keléngi h̃u ná ná láá le, táá wála lɛɛh̃úi w̃a.”

³² Faalɔ, sóyaitii tí ngisaítii tevení í ɣɛ́i maa géle kuloí wa ná vá ngí yéi.

³³ Ná ngele í ɣɛí kpéi áá vá womá, Pɔ́ɔ i ti kpɛ́lɛɛ ngándɛɣɛ lɛɣɛ́ni ngáá tí mɛɛní víli la. I ɣɛi ti w̃a, “A kpelé tɛ, wú kɛ́nga náa ngáá foló púúngɔ maah̃úú sáángɔ, naaní kélei waa ngáá hááwɔ wú ndiihɛlɛ́ su, aáva wáá nɛ́ɛ́ laayɛ́ wuu bɔ́leni.

³⁴ Faalɔ, nyáá ngáá wú w̃áánɛɛnɛ náa ngáá wú mɛɛní ỹɛ. Kule lɔ wú w̃á ngáá wú laaỹɛ́ kɛinɔɔ́ wɔ́ɔ́ vá há, sífaa fála kéle tɔ ɛi wú w̃áá wólesɛ.”

³⁵ Ná Pɔ́ɔ í ngói sítii ndéni kpóloo tí w̃a, i biléi yeɣéni náa ti kpɛ́lɛɛ ngááh̃u w̃a, í Ngala fɛ́li ngáá sɛ́ɣɛɛ gula ma. Kɛ i ta yalénga mba, í pɛlɛ mɛmá.

³⁶ Kɛ ti kpɛ́lɛɛ tí liibánga, tí ndaaỹɛ́ngi tá wo tiyá bɛ́lɛ.

³⁷ Ni kpɛ́lɛɛ kpɛ́lɛɛ ni ɣɛ́i keléngi ná h̃u ni ɣɛ́i ngáá nuu hɔ́ndɔ félengɔ nuu vúú ngɔ́felangɔ maah̃úú wɔhíta.

³⁸ Ná náa ti kpɛ́lɛɛ ti ɣɛ́i náa mɛɛní ỹɛní ti lii í la, tí kélengi ɣɛi naa táɣala ngáá mɛɛní w̃átai tí kulaní su, tí pu njɛí wu.

Njɛí lákpa lakpangí i keléngi wóloni

³⁹ Ná ngele í wóni, tí ndɔwɔlɔ́ lɔ́ni, kɛ́ taá ɣɛi maa ỹándai wɔ́lɔ téɣele. Aáva ti kaha buutóngɔi lɔní mba njɛí la mbéi njɛí wálangɔ í ɣɛ́i la ná kulo kpúluu ndɔwɔlɔí h̃u. Tí kpátɛni naa gi má ngáá tí li ngáá keléngi na ngáá ná, wɔ́lii ɔ́ɔ́ hólowo.

⁴⁰ Ná hááw̃a, tí kéle súúhou ngísa gooh̃áitii tevé téveni keléngi wá, nátii ti yéi njɛí wu. Naa h̃u nɔ́ɔ múl̃ɔ, ti mɔ́ɔ ngisaítii fúloni ngɛingái nátii mba tɔ́ɔ́ keléngi wu to lá, tí kula walái lɛí, tí kpúlɔ ngulúi ya ngáá kélengi wutúwɔɔ véle kɛinɔɔ́ fɛfɛngí í héi su, í tukpé njɛí laa véle, aáva tí pɛ́lɛni liimá.

⁴¹ Kɛ́ keléngi i viliní kahaí h̃u kpuutóngɔ í ɣɛ́i lá mba njɛí wú. Sokpá ya pélei i wálani kahaí h̃ú, í bá na kpé. Kpungá maa vélei i ɣɛi áá wólo ngólo su hááli haali ngáá njɛí lákpa lakpangí í ɣɛ́i áá hándɛ su ngwala.

⁴² Sóyaitii ti ɣɛ́i náa kpatɛ́ni gí ma ngáá tí pelésinaitii kpɛ́lɛɛ páá kɛinɔɔ́ nátii tɔ́ɔ́ belé láfe, tɔɔ lí kaséngi ya, tɔɔ́ véla.

⁴³ Kɛ́ sóyaitii ti núu walaí aa ɣɛi loní Pɔ́ɔ lɛɛh̃úi ɔ́ɔ́ ỹááni. Faalɔ, i pele levéni ti lɔ́wɔ ngáá tálaa ná ɣɛ. I ndení náa sítii ma táa lɔ́mbu, ná vólu, tɔ́ɔ́ ndafé mbó ngáá nátii ti víli hése njɛí ya, ti lí kaséngi ya.

⁴⁴ Aáva mataitii pa, tɔ́ɔ́ hɛ́lɛmbɛ náa ngulú hɛ́vɛitii mba ɔ́ɔ́ ɣɛ́ kelé kpúlu kpulungí wa, tí li kaséngi ya. Kɛ ngimɔ́ɔ́ ni kpɛ́lɛɛ ní foloní kaséngi ya. Nuu fíli aa loní njɛí wu.