ရ︀ေႃမ︀ 12 - Khamti Shan

တ︀ူဝ်ႈၵ︀ႅက︀်ဢ︀ꩫ︀်ႈဢ︀ꩬ︀ၢက︀်ႉꩫ︀ိပ︀်

¹ င︀ႆ︀းꩫ︀ႆ︀ႇꩬ︀ီ ပ︀ီႈꩫ︀ွင︀်ႇၵ︀ဝ်ꩴ︀း ꩭဝ်းမ︀ႆ︀ႛၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛ ဢ︀ၢꩫ︀်တ︀ၢꩫ︀်ဢ︀ီꩫ︀ူႈꩭႂ်ႛမ︀ႃးꩫ︀ႆ︀ႇꩬ︀ီ ၵ︀ႅꩫ︀်းꩫ︀က︀ွတ︀် မ︀ꩫ︀်းꩡ︀ဝ်ႛမ︀ႆ︀ႛ တ︀ူဝ်ႈၵ︀ိင︀်းꩬ︀ူ ဢ︀ၢပ︀်ႉက︀ꩫ︀်ႈတ︀ႃႉ။ တ︀ူဝ်ႈၵ︀ိင︀်းꩬ︀ူဢ︀ꩬ︀ၢက︀်ႉꩫ︀ိပ︀်ꩬ︀ီဢ︀ူꩫ︀က︀ေႃႇ ꩫ︀င︀်တ︀ူဝ်ႈၵ︀ႅက︀်ဢ︀ꩫ︀်ႈတ︀ႆ︀ၢႈယ︀ဝ်ႇꩫ︀က︀ꩫ︀်ႈ မ︀ꩫ︀်းꩡ︀ဝ်ႛမ︀ႆ︀ႛဢ︀ၢပ︀်ႉင︀ႆ︀းꩬ︀ီ ꩭႂ်ႛပ︀ူဝ်းမ︀ူတ︀်ꩡ︀ၢင︀်ꩬ︀ီ မ︀ꩫ︀်းꩡ︀ဝ်ႛမ︀ႃးꩡ︀ႂ်ႈꩫ︀ႆ︀ႇ ဢ︀ူက︀ꩫ︀်ႈတ︀ႃႉ။ ဢ︀ꩫ︀်ႈꩫ︀ႆ︀ႇယ︀ႃႇ လ︀ႆ︀ၢးဢ︀ꩫ︀်ႈမ︀ꩫ︀်းꩡ︀ဝ်ႛမ︀ႆ︀ႛ ꩬ︀ူလ︀ုက︀်ႉꩫ︀ႂ်းꩡ︀ႂ်ႈမ︀ႆ︀ႛ ဝႃႈပ︀ႆ︀ၢႛဝႆ︀ႈတ︀ေႇတ︀ေႇꩫ︀ႆ︀ႇꩫ︀မ︀်။

² ꩬ︀ူယ︀ႃႇ တ︀ၢင︀်းက︀ႅင︀်းက︀ူꩫ︀်းမ︀ိူင︀်းက︀ၢင︀်ႈꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ဝ်မ︀ႆ︀ႛ ပ︀ီꩡ︀ွမ︀်းယ︀ဝ်ႇ။ ၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛမ︀ႆ︀ႛ ꩭူဝ်ꩡ︀ႂ်ႈꩬ︀ူဢ︀ၢပ︀်ႉꩬ︀ီ ꩭႂ်ႛမ︀ꩫ︀်းꩡ︀ဝ်ႛလ︀ႆ︀ၢႈမ︀ႂ်ꩰတ︀ႃႉ။ င︀ႆ︀းက︀ီး ဢ︀ꩫ︀်ႈꩫ︀ီႈ၊ ဢ︀ꩫ︀်ႈၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛမ︀ႃးꩡ︀ႂ်ႈင︀ႆ︀း ဢ︀ꩫ︀်ႈတ︀ီမ︀်ႈက︀ုမ︀်ꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ဝ် ꩬ︀ူ မ︀ိူဝ်ႈလ︀ႂ်ႈမ︀ိူဝ်ႈလ︀ႂ်ႈက︀ေႃႇ တ︀ွင︀်းမ︀ႃးဢ︀ူ။ ဢ︀မ︀ႂ်းၵ︀ဝ်ယ︀ႃႇ ဢ︀ꩫ︀်ႈမ︀ꩫ︀်းꩡ︀ဝ်ႛထုက︀်ꩡ︀ႂ်ႈတ︀ေႇတ︀ေႇꩫ︀မ︀်။

³ က︀ဝ်ႈမ︀ႆ︀ႛ ၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛ ꩬ︀ူးက︀ျေးꩡ︀ူးꩭႂ်ႛဝႆ︀ႇꩫ︀ႆ︀ႇꩬ︀ီ ꩬ︀ူတ︀င︀်းမ︀ိူင︀်းမ︀ႆ︀ႛ က︀ဝ်ႈဝႃႈက︀ွတ︀်။ ꩬ︀ူ ၸ︀ူႛꩡ︀ဝ်ႛမ︀ႆ︀ႛၸ︀ူႛꩡ︀ဝ်ႛ ပ︀ီꩭꩫ︀်ပ︀ူꩫ︀်ႇ။ ꩫ︀င︀်ၸ︀ူႛꩡ︀ဝ်ႛပ︀ီꩫ︀်ႈတ︀ေႇတ︀ေႇꩫ︀က︀ꩫ︀်ႈ ꩭꩫ︀်ꩬ︀ိုဝ်ႈꩰက︀ꩫ︀်ႈတ︀ႃႉ။ ꩫ︀င︀်ꩬ︀ူမ︀ႆ︀ႛၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛ ꩭႅင︀်းꩡ︀ႂ်ႈဢ︀ꩫ︀်ႈမ︀ꩫ︀်းꩡ︀ဝ်ႛမ︀ႆ︀ႛယ︀ုမ︀်ယ︀မ︀်ႈပ︀ိုင︀်ႈဢ︀ိင︀်ႈꩫ︀ႆ︀ႇ ꩭႂ်ႛဝႆ︀ႇꩫ︀က︀ꩫ︀်ႈ ၸ︀ူႛꩡ︀ဝ်ႛမ︀ႆ︀ႛၸ︀ူႛꩡ︀ဝ်ႛ တ︀ွင︀်းက︀ꩫ︀်ႈတ︀ႃႉ။

⁴ တ︀ူဝ်ႈꩭဝ်းမ︀ႆ︀ႛ ꩬ︀ိက︀်ႉၵ︀ိင︀်းဢ︀ၢꩫ︀်တ︀ၢꩫ︀်ယ︀င︀်းꩬ︀ီ ꩬ︀ိက︀်ႉၵ︀ိင︀်းဢ︀မ︀ႂ်းၵ︀ဝ်တ︀င︀်းမ︀ိူင︀်း ဢ︀မ︀ူးၸ︀ႂ်ဢ︀မ︀ူးမ︀ꩫ︀်း ꩭီတ︀်က︀ꩫ︀်ႈꩫ︀မ︀်။

⁵ ꩫ︀င︀်ꩫ︀ႆ︀ႇꩫ︀က︀ꩫ︀်ႈ ꩭဝ်းက︀ေႃႇꩫ︀မ︀်ꩰလ︀ၢႆ︀လ︀ၢႆ︀ꩫ︀က︀ေႃႇ ဢ︀ူက︀ꩫ︀်ႛꩫ︀ႂ်းꩡ︀ဝ်ႛယ︀ေꩬ︀ုၵ︀ရ︀ီတ︀်ပ︀ႃးလ︀ိဝ်ႈꩫ︀ႆ︀ႇꩬ︀ီ ꩭဝ်းတ︀င︀်းမ︀ိူင︀်း ꩫ︀င︀်ꩬ︀ိက︀်ႉၵ︀ိင︀်းဢ︀ꩫ︀်ႈက︀ူဝ်ႇလ︀ိဝ်ႈမ︀ႆ︀ႛယ︀င︀်းꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ဝ်ꩫ︀က︀ꩫ︀်ႈ လ︀ႅင︀်က︀ꩫ︀်ႈဢ︀ူꩫ︀မ︀်။

⁶ င︀ႆ︀းꩫ︀ႆ︀ႇꩬ︀ီ ꩭဝ်းက︀ေႃႇ ꩬ︀ူးဢ︀ꩫ︀်ႈၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛ ꩫ︀င︀်က︀ျေးꩡ︀ူးမ︀ꩫ︀်းꩡ︀ဝ်ႛꩫ︀က︀ꩫ︀်ႈ ပ︀ူင︀်ႈꩭႂ်ႛꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ဝ် တ︀ိုဝ်းက︀ꩫ︀်ႈတ︀ႃႉ။ ၸ︀ူႛꩡ︀ဝ်ႛမ︀ႆ︀ႛ ꩬ︀ူးဢ︀ꩫ︀်ႈꩭူဝ်းၵ︀ၢမ︀်းၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛယ︀င︀်းက︀ီး က︀ႃႈꩫ︀င︀်ၸ︀ူႛꩡ︀ဝ်ႛယ︀ုမ︀်ယ︀မ︀်ႈꩫ︀ႆ︀ႇ ꩭူဝ်းတ︀ႃႉ။

⁷ ꩬ︀ူးဢ︀ꩫ︀်ႈမ︀ိုင︀်ႇꩡ︀ိူဝ်းꩫ︀ႆ︀ႇယ︀င︀်းက︀ီး ꩡ︀ိူဝ်းမ︀ႆ︀ႛမ︀ိုင︀်ႇတ︀ႃႉ။ ꩬ︀ူးဢ︀ꩫ︀်ႈ ပ︀ိူꩫ︀်ႈမ︀ႆ︀ႛꩬ︀ွꩫ︀်ꩡ︀ၢင︀်ႈꩫ︀ႆ︀ႇယ︀င︀်းက︀ီး ꩬ︀ွꩫ︀်ꩭႂ်ႛတ︀ႃႉ။

⁸ ꩬ︀ူးဢ︀ꩫ︀်ႈပ︀ိူꩫ︀်ႈမ︀ႆ︀ႛ ꩬ︀ႂ်ꩭႅင︀်းꩡ︀ၢင︀်ႈꩫ︀ႆ︀ႇယ︀င︀်းက︀ီး ꩬ︀ႂ်ꩭႅင︀်းꩭႂ်ႛတ︀ႃႉ။ ꩬ︀ူးဢ︀ꩫ︀်ႈပ︀ိူꩫ︀်ႈမ︀ႆ︀ႛ ꩭႂ်ႛꩰပ︀ꩫ︀်ႈꩰပ︀ီꩫ︀်ႈꩫ︀ႆ︀ႇယ︀င︀်းက︀ီး ၵ︀ွင︀်းꩰလ︀ွင︀်းꩰꩭႂ်ႛꩭႂ်ႛပ︀ꩫ︀်ႈꩰတ︀ႃႉ။ ꩬ︀ူးဢ︀ꩫ︀်ႈပ︀ီꩫ︀်ႈꩭူဝ်က︀ေပ︀ိူꩫ︀်ႈꩫ︀ႆ︀ႇယ︀င︀်းက︀ီး တ︀င︀်းꩡ︀ႂ်ႈတ︀င︀်းၵ︀ူဝ်းဢ︀ွꩫ︀်ႈꩭူဝ်တ︀ႃႉ။ ꩬ︀ူးဢ︀ꩫ︀်ႈပ︀ိူꩫ︀်ႈမ︀ႆ︀ႛဢ︀ီꩫ︀ူႈꩫ︀ႆ︀ႇယ︀င︀်းက︀ီး ၵ︀ွင︀်းꩰလ︀ွင︀်းꩰဢ︀ီꩫ︀ူႈက︀ꩫ︀်ႈတ︀ႃႉ။

⁹ မ︀ဝ်က︀ႅမ︀်ႛꩫ︀ႃႛꩬ︀ီတ︀င︀်းꩡ︀ႂ်ႈတ︀င︀်းၵ︀ူဝ်းꩭၢက︀်ႉက︀ꩫ︀်ႈတ︀ႃႉ။ လ︀ွင︀်ႈဢ︀ꩫ︀်ႈမ︀ဝ်ꩫ︀ီႈမ︀ႆ︀ႛꩡ︀င︀်းꩬ︀ီ လ︀ွင︀်ႈဢ︀ꩫ︀်ႈꩫ︀ီႈမ︀ႆ︀ႛ ꩭွႆ︀ႛꩡ︀ႂ်ႈက︀ꩫ︀်ႈတ︀ႃႉ။

¹⁰ ꩬ︀ူက︀ူဝ်ႇလ︀ိူင︀်ႈꩫ︀ႆ︀ႇက︀ူဝ်ႇလ︀ိူင︀်ႈ ꩫ︀င︀်ပ︀ီႈꩫ︀ွင︀်ႇက︀ꩫ︀်ႈꩫ︀က︀ꩫ︀်ႈ ꩭၢက︀်ႉက︀ꩫ︀်ႈတ︀ႃႉ။ ၸ︀ူႛꩡ︀ဝ်ႛမ︀ႆ︀ႛမ︀ဝ်ယ︀ွင︀်ႛꩬ︀ီ ပ︀ိူꩫ︀်ႈမ︀ႆ︀ႛꩬ︀ိုင︀် ယ︀ူဝ်းယ︀ွင︀်ႛက︀ꩫ︀်ႈတ︀ႃႉ။

¹¹ မ︀ဝ်ၵ︀ၢꩫ︀်ႇမ︀ဝ်ၵ︀ွေးꩬ︀ီ ဢ︀မ︀ူးꩬ︀ေႈꩡ︀ႃႉက︀ꩫ︀်ႈတ︀ႃႉ။ လ︀ွင︀်ႈၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛမ︀ႆ︀ႛ ꩡ︀ႂ်ႈမ︀ဝ်ယ︀ူဝ်ႈမ︀ဝ်ယ︀ွမ︀်းꩬ︀ီ တ︀င︀်းꩡ︀ႂ်ႈတ︀င︀်းၵ︀ူဝ်း ꩬ︀ေႈꩡ︀ႃႉက︀ꩫ︀်ႈတ︀ႃႉ။

¹² ꩬ︀ူမ︀ႆ︀ႛ ဢ︀ꩫ︀်ႈတ︀ႂ်းထႃႛယ︀င︀်းꩫ︀ႆ︀ႇꩬ︀ီ ꩡ︀ူမ︀်းꩭုမ︀်ꩬ︀ီဢ︀ူက︀ꩫ︀်ႈတ︀ႃႉ။ မ︀ိူဝ်ႈꩬ︀ူမ︀ႆ︀ႛ ဢ︀ꩫ︀်ႈယ︀ပ︀်ဢ︀ꩫ︀်ႈယ︀ၢက︀်ႉထိုင︀်မ︀ႃးꩫ︀ႆ︀ႇက︀ꩫ︀်ႛက︀ꩫ︀်ႈတ︀ႃႉ။ မ︀ိူဝ်ႈလ︀ႂ်ႈမ︀ိူဝ်ႈလ︀ႂ်ႈက︀ေႃႇ ယ︀ွꩫ︀်းꩬ︀ူးꩬ︀ီဢ︀ူက︀ꩫ︀်ႈတ︀ႃႉ။

¹³ ၵ︀ရ︀ီတ︀်ယ︀ၢꩫ︀်ဢ︀ꩫ︀်ႈယ︀ပ︀်ယ︀ၢက︀်ႉꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ဝ်မ︀ႆ︀ႛ ၵ︀ူဝ်းလ︀ိင︀်းꩬ︀ူပ︀ꩫ︀်ႈꩭႂ်ႛက︀ꩫ︀်ႈတ︀ႃႉ။ ꩭိူꩫ︀်းꩬ︀ူမ︀ႆ︀ႛ ပ︀ီႈꩫ︀ွင︀်ႇထိုင︀်မ︀ႃးက︀ီး က︀ွင︀်ꩰဝႆ︀ၢꩰꩭၢပ︀်ႉတ︀ွꩫ︀်ႛက︀ꩫ︀်ႈတ︀ႃႉ။

¹⁴ က︀ူꩫ︀်းဢ︀ꩫ︀်ႈꩬ︀ူမ︀ႆ︀ႛ ꩫ︀ိက︀်ႉꩬ︀ၢက︀်ႉꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ဝ်မ︀ႆ︀ႛ ပ︀ီက︀ိꩫ︀်။ ꩭႂ်ႛပ︀ူဝ်းၵ︀ဝ်မ︀ႆ︀ႛၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛ ပ︀ူင︀်ႈဢ︀က︀ိဝ်းꩫ︀ႆ︀ႇꩬ︀ိုင︀် ယ︀ွꩫ︀်းꩬ︀ူးꩭႂ်ႛက︀ꩫ︀်ႈတ︀ႃႉ။

¹⁵ တ︀င︀်းက︀ူꩫ︀်းဢ︀ꩫ︀်ႈꩡ︀ူမ︀်းꩭုမ︀်ꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ဝ် ꩡ︀ူမ︀်းꩭုမ︀်လ︀ွေႛက︀ꩫ︀်ႈတ︀ႃႉ။ တ︀င︀်းက︀ူꩫ︀်းဢ︀ꩫ︀်ႈၵ︀ီၵ︀ုမ︀်ꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ဝ် ၵ︀ီၵ︀ုမ︀်လ︀ွေႛက︀ꩫ︀်ႈတ︀ႃႉ။

¹⁶ က︀ူꩫ︀်းက︀ူႈက︀ူဝ်ႇမ︀ႆ︀ႛ လ︀ွေႛၵ︀ိူင︀်ႈꩰတ︀ႃႉ။ ပ︀ီက︀မ︀်ႇလ︀ွင︀်ႛ။ က︀ူꩫ︀်းဢ︀ꩫ︀်ႈꩫ︀ႃႛဢ︀ွꩫ︀်ꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ဝ်မ︀ႆ︀ႛ လ︀ွေႛက︀ꩫ︀်ႈတ︀ႃႉ။ ၸ︀ူႛꩡ︀ဝ်ႛမ︀ႆ︀ႛၸ︀ူႛꩡ︀ဝ်ႛ ꩡ︀ၢင︀်ႈလ︀ူင︀်ယ︀ဝ်ႇꩫ︀ꩬ︀ီ ပ︀ီၵ︀ႂ်ႈꩡ︀ႂ်ႈ။

¹⁷ ꩬ︀ူမ︀ႆ︀ႛပ︀ိူꩫ︀်ႈၸ︀ိတ︀်က︀ီး ပ︀ီၸ︀ိတ︀်ပ︀ွက︀်ႉ။ ဢ︀ꩫ︀်ႈပ︀ိူꩫ︀်ႈတ︀င︀်းမ︀ိူင︀်း ꩫ︀ူႈတ︀ီထုက︀်ꩫ︀ႆ︀ႇꩬ︀ိုင︀် ꩭီတ︀်က︀ꩫ︀်ႈတ︀ႃႉ။

¹⁸ တ︀င︀်းက︀ူꩫ︀်းက︀ူႈက︀ူဝ်ႇ ꩭႂ်ႛပ︀ူဝ်းထုက︀်က︀ꩫ︀်ႈꩫ︀ႆ︀ႇ က︀ႃႈꩫ︀င︀်ပ︀ီꩫ︀်ႈꩫ︀ႆ︀ႛꩫ︀ႆ︀ႇ ꩬ︀ေႈꩡ︀ႃႉက︀ꩫ︀်ႈတ︀ႃႉ။

¹⁹ ပ︀ီႈꩫ︀ွင︀်ႇၵ︀ဝ်ꩴ︀း ꩬ︀ူမ︀ိူဝ်ႈလ︀ႂ်ႈက︀ေႃႇ ပ︀ိူꩫ︀်ႈမ︀ႆ︀ႛပ︀ီတ︀ွပ︀်ꩬ︀ူꩫ︀်ႇ။ ꩭႂ်ႛၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛꩬ︀င︀် တ︀ွပ︀်တ︀ႃႉ။ က︀ွပ︀်ႉပ︀ိူဝ်ႈက︀ꩬ︀င︀်ꩫ︀ႆ︀ꩫ︀က︀ီး က︀ျမ︀်းလ︀ိက︀်ႉမ︀ႆ︀ႛ “ၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛဝႃႈꩫ︀ႆ︀ႇ ဢ︀ꩫ︀်ႈꩫ︀င︀်ၵ︀ဝ်ꩭီတ︀်ꩫ︀ႆ︀ႇ ၵ︀ဝ်မ︀ႆ︀ႛက︀ဝ်ႈတ︀ီတ︀ွပ︀်ပ︀ွက︀်ႉꩭႂ်ႛꩫ︀မ︀်” ꩫ︀ဝꩫ︀်ႇ။

²⁰ ꩬ︀ူယ︀ႃႇ တ︀ႃႇတ︀ီတ︀ွပ︀်ꩬ︀ူꩫ︀်ႇယ︀ႃႇ ꩫ︀င︀်က︀ျမ︀်းလ︀ိက︀်ႉမ︀ႆ︀ႛဝႃႈဝႆ︀ႇꩫ︀ႆ︀ႇꩫ︀က︀ꩫ︀်ႈꩬ︀ိုင︀် ꩭီတ︀်ꩭႂ်ႛတ︀ႃႉ။ က︀ျမ︀်းလ︀ိက︀်ႉမ︀ႆ︀ႛဝႃႈဝႆ︀ႇꩫ︀ႆ︀ႇ “လ︀ꩫ︀်ꩬ︀ူမ︀ႂ်း တ︀ွင︀်ႇမ︀ႆ︀ႛက︀ီး လ︀ီင︀်ႇတ︀ႃႉ။ က︀ုတ︀်ꩫ︀မ︀်ႇက︀ီး ꩫ︀မ︀်ႇꩭႂ်ႛတ︀ႃႉ။ င︀ႆ︀းက︀ီး ၵ︀ဝ်ဢ︀ႆ︀ၢႈက︀ႃဢ︀ူ” ꩫ︀ဝꩫ︀်ႇ။

²¹ ꩬ︀ူꩭီတ︀်ဢ︀ꩫ︀်ႈမ︀ဝ်ꩫ︀ီႈꩬ︀ီ ꩬ︀ူမ︀ႆ︀ႛ ဢ︀ꩫ︀်ႈမ︀ဝ်ꩫ︀ီႈပ︀ီꩭႂ်ႛပ︀ေႇ။ ဢ︀ꩫ︀်ႈꩫ︀ီႈꩬ︀ိုင︀်ꩭီတ︀်ꩬ︀ီ ဢ︀ꩫ︀်ႈမ︀ဝ်ꩫ︀ီႈမ︀ႆ︀ႛ ဢ︀ဝ်ႈပ︀ေႇက︀ꩫ︀်ႈတ︀ႃႉ။