ၿျႃၻိက︀်ႉ 17 - Khamti Shan

မ︀ေႈမ︀ွက︀်ယ︀ႃႛ ဢ︀ꩫ︀်ႈတ︀ူဝ်ႈꩭႆ︀ၢႇꩫ︀ႅင︀်ႈမ︀ႆ︀ႛꩫ︀င︀်ႈ

¹ ယ︀ဝ်ႇက︀ီး ၵ︀ုꩫ︀်ꩬ︀ၢင︀်ꩡ︀ီတ︀်ပ︀ႃး ဢ︀ꩫ︀်ႈက︀ွက︀်ꩡ︀ီတ︀်လ︀ုက︀်ႉတ︀ိုဝ်းဝႆ︀ႇꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ဝ်မ︀ႆ︀ႛ ပ︀ႃးလ︀ိူင︀်ႈꩫ︀ႆ︀ႇက︀ဝ်ႈမ︀ႆ︀ႛမ︀ႃးꩬ︀ီ “မ︀ႃးတ︀ႃႉ။ မ︀ေႈမ︀ွက︀်ယ︀ႃႛလ︀ူင︀် ဢ︀ꩫ︀်ႈက︀ꩫ︀်ႛꩫ︀ိူဝ်ꩫ︀မ︀်ႇပ︀ၢင︀်လ︀ႆ︀ၢꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ဝ်မ︀ႆ︀ႛꩫ︀င︀်ႈꩫ︀ႆ︀ႇမ︀ႆ︀ႛ ၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛ တ︀ီꩭလ︀ိုဝ်ပ︀ူင︀်ႈတ︀ၢမ︀်ꩫ︀ꩫ︀ႆ︀ႇ က︀ဝ်ႈပ︀ျႃးက︀ွတ︀်။

² ꩡ︀ဝ်ႛꩭူဝ်ၵ︀မ︀်းမ︀ိူင︀်းက︀ၢင︀်ႈꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ဝ် တ︀င︀်းမ︀ꩫ︀်းꩭီတ︀်မ︀ေထုင︀်က︀ꩫ︀်ႈယ︀ဝ်ႇ။ က︀ူꩫ︀်းမ︀ိူင︀်းက︀ၢင︀်ႈꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ဝ် ဝၢႆ︀မ︀က︀်ꩡ︀ပ︀ႅတ︀်ႉမ︀ေထုင︀်မ︀ꩫ︀်းက︀ိꩫ︀်ႈꩬ︀ီ မ︀ဝ်းက︀ꩫ︀်ႈယ︀ဝ်ႇ” ꩫ︀ဝꩫ︀်ႇ။

³ ယ︀ဝ်ႇက︀ီး က︀ဝ်ႈမ︀ႆ︀ႛၵ︀ွꩫ︀်ၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛ င︀မ︀်းမ︀ႃးင︀ႆ︀းꩬ︀ီ ၵ︀ုꩫ︀်ꩬ︀ၢင︀်ဢ︀မ︀ႂ်း က︀ဝ်ႈမ︀ႆ︀ႛဢ︀ဝ်ႈက︀ႃထိူꩫ︀်ꩭႅင︀်ႛဢ︀ူ။ ဢ︀မ︀ႂ်းမ︀ႆ︀ႛ ၸ︀ူႛယ︀ိင︀်းက︀ူဝ်ႇလ︀ိူင︀်ႈ တ︀ူဝ်ႈꩭႆ︀ၢႇꩫ︀ႅင︀်ႈမ︀ႆ︀ႛ ꩫ︀င︀်ႈဢ︀ူꩫ︀ႆ︀ႇမ︀ႆ︀ႛ က︀ဝ်ႈꩭꩫ︀်ဢ︀ူ။ တ︀ူဝ်ႈꩭႆ︀ၢႇဢ︀မ︀ႂ်းယ︀ႃႇ က︀ုမ︀်ꩭူဝ်ꩡ︀ီတ︀်လ︀ုက︀်ႉ၊ ၵ︀ဝ်ꩬ︀ိပ︀်ဢ︀ꩫ︀်ႈယ︀င︀်းꩬ︀ီ တ︀ူဝ်ႈမ︀ꩫ︀်းတ︀င︀်းတ︀ူဝ်ႈမ︀ႆ︀ႛ ꩡ︀ိုဝ်ႈဢ︀ꩫ︀်ႈၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛမ︀ႆ︀ႛ က︀ေးလ︀ေးꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ဝ်တ︀ႅမ︀်ႛဝႆ︀ႇဢ︀ူ။

⁴ ၸ︀ူႛယ︀ိင︀်းဢ︀မ︀ႂ်းယ︀ႃႇ ၵ︀ိူင︀်ႈဢ︀ꩫ︀်ႈꩫ︀ႅင︀်ႈ၊ ဢ︀ꩫ︀်ႈင︀ဝ်းမ︀က︀်ၵ︀ိူဝ်ꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ဝ်ꩫ︀ုင︀်ႈင︀ႆ︀း ၵ︀ိူင︀်ႈၵ︀မ︀်း၊ ၵ︀ိူင︀်ႈꩭိꩫ︀်ꩬ︀ႅင︀်၊ ၵ︀ိူင︀်ႈပ︀လ︀ႄးꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ဝ်က︀ေႃႇ ꩭၢင︀်ႛဝႆ︀ႇင︀ႆ︀း က︀ွက︀်ၵ︀မ︀်းဢ︀ꩫ︀်ႈလ︀ိူင︀်ႈတ︀ိုဝ်းဝႆ︀ႇဢ︀ူ။ က︀ွက︀်ဢ︀မ︀ႂ်းမ︀ႆ︀ႛယ︀ႃႇ မ︀ေထုင︀်ဢ︀ꩫ︀်ႈမ︀ဝ်တ︀ြႃး ဢ︀ꩫ︀်ႈမ︀ꩫ︀်းꩭီတ︀်ꩭင︀်ႛꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ဝ် ဢ︀ꩫ︀်ႈၵ︀ိူင︀်ႈꩫ︀ီႈမ︀ုက︀်ႉလ︀ႆ︀ၢးꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ဝ် တ︀ီမ︀်ႈက︀ꩫ︀်ႈဢ︀ူ။

⁵ ꩫ︀ႃႛၸ︀က︀်မ︀ꩫ︀်းမ︀ႆ︀ႛယ︀ႃႇ “ဝီင︀်းၿေၿီလ︀ုင︀်လ︀ူင︀် ၸ︀ူႛမ︀ေႈဢ︀ꩫ︀်ႈၵ︀ိူင︀်ႈꩫ︀ီႈꩭင︀်ႛဢ︀ꩫ︀်ႈက︀မ︀်ၸ︀ႃမ︀ႆ︀ႛယ︀င︀်းꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ဝ်တ︀င︀်းမ︀ိူင︀်း၊ ၸ︀ူႛမ︀ေႈမ︀ေႈမ︀ွက︀်ယ︀ႃႛꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ဝ်တ︀င︀်းမ︀ိူင︀်း” ꩫ︀ꩬ︀ီꩡ︀ိုဝ်ႈဢ︀ꩫ︀်ႈတ︀ီႈပ︀ွင︀်ဢ︀ဝ်ႈမ︀ႅပ︀်ဝႆ︀ႇꩫ︀ႆ︀ႇ တ︀ႅမ︀်ႛဝႆ︀ႇဢ︀ူ။

⁶ ၸ︀ူႛယ︀ိင︀်းဢ︀မ︀ႂ်း ꩫ︀ိူတ︀်ႉက︀ူꩫ︀်းၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ဝ် ꩫ︀ိူတ︀်ႉၸ︀ူႛꩭီတ︀်ꩬ︀ၢက︀်ႉꩬ︀ေꩡ︀ဝ်ႛယ︀ေꩬ︀ုꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ဝ် က︀ိꩫ︀်ႈဝႆ︀ႇꩬ︀ီမ︀ဝ်းဢ︀ူꩫ︀ႆ︀ႇမ︀ႆ︀ႛ က︀ဝ်ႈꩭꩫ︀်က︀ီး က︀ဝ်ႈဢ︀ၢမ︀်းတ︀ႆ︀ၢႈꩰဢ︀ူ။

⁷ ꩫ︀ႆ︀ႇမ︀ႆ︀ႛ ၵ︀ုꩫ︀်ꩬ︀ၢင︀်ယ︀ႃႇ က︀ဝ်ႈမ︀ႆ︀ႛ “ꩵ︀တ︀ၢပ︀်ႉဢ︀ၢမ︀်း။ လ︀ွင︀်ႈမ︀ꩫ︀်း၊ လ︀ွင︀်ႈတ︀ူဝ်ႈꩭႆ︀ၢႇဢ︀ꩫ︀်ႈမ︀ꩫ︀်းၵ︀ီ ဢ︀ꩫ︀်ႈက︀ုမ︀်ꩭူဝ်ꩡ︀ီတ︀်လ︀ုက︀်ႉင︀ႆ︀း ၵ︀ဝ်ꩬ︀ိပ︀်ဢ︀ꩫ︀်ႈယ︀င︀်းဢ︀မ︀ႂ်းၵ︀ဝ် တ︀ီႈပ︀ွင︀်ꩭလ︀ိုဝ်ယ︀င︀်းꩫ︀ꩫ︀ႆ︀ႇ က︀ဝ်ႈၵ︀ႆ︀ႈꩭႂ်ႛက︀ွတ︀်။

⁸ တ︀ူဝ်ႈꩭႆ︀ၢႇဢ︀မ︀ႂ်းယ︀ႃႇ ဢ︀ꩫ︀်ႈမ︀ိူဝ်ႈꩫ︀ꩫ︀်ႇယ︀င︀်းမ︀ႃးꩫ︀မ︀်။ င︀ႆ︀ႚယ︀ႃႇꩵ︀ႈယ︀င︀်းယ︀ဝ်ႇ။ ꩫ︀ႆ︀ႇꩫ︀က︀ေႃႇ တ︀ူဝ်ႈဢ︀မ︀ႂ်း မ︀ဝ်ꩭိုင︀်က︀ꩬ︀င︀် လ︀ုက︀်ႉထၢင︀်ၵ︀ူင︀်းတ︀ႆ︀ၢႈမ︀ႆ︀ႛ ဢ︀ွက︀်မ︀ႃးꩬ︀ီ ပ︀ႆ︀ၢႈꩭၢင︀်မ︀ႆ︀ႛ တ︀ီလ︀ူႇက︀ႃꩫ︀မ︀်။ က︀ူꩫ︀်းဢ︀ꩫ︀်ႈလ︀ုက︀်ႉမ︀ိူဝ်ႈက︀မ︀်ၸ︀ႃတ︀ေပ︀ုꩫ︀်ႛ ပ︀ၢပ︀်ႉဢ︀ꩬ︀ၢက︀်ႉမ︀ႆ︀ႛ ꩡ︀ိုဝ်ႈမ︀ဝ်လ︀ွေႛꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ဝ်ယ︀ႃႇ တ︀ူဝ်ႈꩭႆ︀ၢႇဢ︀ꩫ︀်ႈꩭွꩫ︀်ယ︀င︀်းမ︀ႃးꩬ︀ီ င︀ႆ︀ႚမ︀ဝ်ယ︀င︀်းꩫ︀က︀ေႃႇ က︀ꩫ︀်ႛꩫ︀ႃႛမ︀ႆ︀ႛတ︀ီယ︀င︀်းမ︀ႃးဢ︀မ︀ႂ်းမ︀ႆ︀ႛꩭꩫ︀်က︀ီး တ︀ီဢ︀ၢမ︀်းက︀ꩫ︀်ႈꩫ︀မ︀်။

⁹ လ︀ွင︀်ႈꩫ︀ႆ︀ႇမ︀ႆ︀ႛ က︀ူဝ်ႇဢ︀ꩫ︀်ႈꩥ︀ႅꩫ︀်ယ︀င︀်းꩫ︀ႆ︀ႇ တ︀ီပ︀ွင︀်ꩡ︀ႂ်ႈꩫ︀မ︀်။ က︀ုမ︀်ꩭူဝ်ꩡ︀ီတ︀်လ︀ုက︀်ႉဢ︀မ︀ႂ်းၵ︀ဝ်ယ︀ႃႇ ꩫ︀ွႆ︀ႈꩡ︀ီတ︀်လ︀ုက︀်ႉဢ︀ꩫ︀်ႈၸ︀ူႛယ︀ိင︀်းဢ︀မ︀ႂ်းꩫ︀င︀်ႈꩫ︀ႆ︀ႇꩫ︀မ︀်။ ꩡ︀ဝ်ႛꩭူဝ်ၵ︀မ︀်းꩡ︀ီတ︀်ပ︀ႃးက︀ေႃႇ ꩡ︀ႂ်ႈဢ︀ူ။

¹⁰ ꩡ︀ဝ်ႛꩭူဝ်ၵ︀မ︀်းဢ︀မ︀ႂ်းၵ︀ဝ်မ︀ႆ︀ႛ ꩭႃႛပ︀ႃးယ︀ႃႇ တ︀ႆ︀ၢႈက︀ႃယ︀ဝ်ႇ။ ပ︀ႃးလ︀ိူင︀်ႈယ︀ႃႇ င︀ႆ︀ႚဢ︀ုပ︀်ႉပ︀ိုင︀်ဢ︀ူꩫ︀မ︀်။ ပ︀ႃးလ︀ိူင︀်ႈယ︀ႃႇ ꩵ︀ႈပ︀ႆ︀မ︀ႃး။ မ︀ꩫ︀်းယ︀ႃႇယ︀င︀်းမ︀ႃးꩫ︀က︀ေႃႇ က︀ိုမ︀်ႇလ︀ိူင︀်ႈꩫ︀ႆ︀ၢႈꩫ︀မ︀် တ︀ီဢ︀ုပ︀်ႉပ︀ိုင︀်ꩫ︀ႆ︀ႇ။

¹¹ တ︀ူဝ်ႈꩭႆ︀ၢႇဢ︀ꩫ︀်ႈꩭွꩫ︀်ယ︀င︀်းမ︀ႃးꩬ︀ီ င︀ႆ︀ႚမ︀ဝ်ယ︀င︀်းꩫ︀ႆ︀ႇယ︀ႃႇ ꩡ︀ဝ်ႛꩭူဝ်ၵ︀မ︀်းဢ︀တ︀်ႉထမ︀ꩫ︀မ︀်။ မ︀ꩫ︀်းယ︀ႃႇ ဢ︀ꩫ︀်ႈက︀ꩫ︀်ႛꩫ︀ႂ်းꩡ︀ီတ︀်ပ︀ႃးမ︀ႆ︀ႛ လ︀ွေႛက︀ေႃႇꩡ︀ႂ်ႈꩬ︀ီ ဢ︀ꩫ︀်ႈတ︀ီလ︀ူႇပ︀ႅက︀်ႉက︀ႃꩫ︀မ︀်။

¹² ၵ︀ဝ်ꩬ︀ိပ︀်ဢ︀ꩫ︀်ႈ ဢ︀ꩫ︀်ႈင︀ႆ︀ႚꩭꩫ︀်ꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ဝ်ယ︀ႃႇ ꩡ︀ဝ်ႛꩭူဝ်ၵ︀မ︀်းꩬ︀ိပ︀်ပ︀ႃး ဢ︀ꩫ︀်ႈꩵ︀ႈပ︀ႆ︀ဢ︀ုပ︀်ႉပ︀ိုင︀်ꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ဝ်ꩫ︀မ︀်။ ၵ︀ဝ်ယ︀ႃႇ တ︀င︀်းတ︀ူဝ်ႈꩭႆ︀ၢႇဢ︀မ︀ႂ်း က︀ိုမ︀်ႇꩡ︀ွꩫ︀်လ︀ိူင︀်ႈꩫ︀ႆ︀ၢႈꩫ︀မ︀် တ︀ီꩫ︀ႆ︀ႛꩭူမ︀်ႈဢ︀ုပ︀်ႉပ︀ိုင︀်ꩫ︀ႆ︀ႇ။

¹³ ꩡ︀ဝ်ႛꩭူဝ်ၵ︀မ︀်းဢ︀မ︀ႂ်းၵ︀ဝ်ယ︀ႃႇ ꩡ︀ႂ်ႈၵ︀ူမ︀်က︀ꩫ︀်ႈꩬ︀ီ တ︀ူဝ်ႈꩭႆ︀ၢႇမ︀ႆ︀ႛ တ︀ꩫ︀်းၵ︀ူဝ်းဢ︀ႃꩫ︀ႃၵ︀ဝ် တ︀ီဢ︀ၢပ︀်ႉꩭႂ်ႛꩫ︀မ︀်။

¹⁴ ꩡ︀ဝ်ႛꩭူဝ်ၵ︀မ︀်းꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ဝ် ပ︀ူႇဢ︀ွꩫ︀်မ︀ႆ︀ႛ တ︀ီတ︀ိက︀်ꩬ︀ိူက︀်ꩫ︀မ︀်။ ꩫ︀ႆ︀ႇꩫ︀က︀ေႃႇ ပ︀ူႇဢ︀ွꩫ︀်ယ︀ႃႇ ပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛꩫ︀ိူဝ်ꩡ︀ဝ်ႛတ︀င︀်းမ︀ိူင︀်း၊ ꩡ︀ဝ်ႛꩭူဝ်ၵ︀မ︀်းꩫ︀ိူဝ်ꩡ︀ဝ်ႛꩭူဝ်ၵ︀မ︀်းတ︀င︀်းမ︀ိူင︀်းꩫ︀ႆ︀ႇꩬ︀ီ ၵ︀ဝ်မ︀ႆ︀ႛတ︀ီပ︀ေႇꩫ︀မ︀်။ က︀ူꩫ︀်းမ︀ꩫ︀်းꩡ︀ဝ်ႛ ဢ︀ꩫ︀်ႈမ︀ꩫ︀်းꩡ︀ဝ်ႛꩭွင︀်ႇဝႆ︀ႇ၊ လ︀ိူက︀်ႉဝႆ︀ႇꩬ︀ီ ꩬ︀ႅတ︀်ႉꩡ︀ႃယ︀င︀်းꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ဝ်က︀ေႃႇ တ︀င︀်းမ︀ꩫ︀်းꩡ︀ဝ်ႛ တ︀ီꩭူမ︀်ႈပ︀ေႇဢ︀ွင︀်ꩫ︀မ︀်” ꩫ︀ဝꩫ︀်ႇ။

¹⁵ ၵ︀ုꩫ︀်ꩬ︀င︀်ယ︀ႃႇက︀ၢပ︀်ꩬ︀ီ က︀ဝ်ႈမ︀ႆ︀ႛဝႃႈꩫ︀ႆ︀ႇ “ꩫ︀မ︀်ႇလ︀ူင︀်ဢ︀ꩫ︀်ႈမ︀ေႈမ︀ွက︀်ယ︀ႃႛ ꩫ︀င︀်ႈꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ဝ်ယ︀ႃႇ က︀ူꩫ︀်းဢ︀ꩫ︀်ႈတ︀ၢꩫ︀်ႛၵ︀ၢမ︀်းက︀ူႈၸ︀ꩫ︀်း၊ က︀ူꩫ︀်းက︀ူႈၸ︀ꩫ︀်းက︀ူႈၵ︀ိူဝ်းဢ︀ꩫ︀်ႈက︀ူႈမ︀ိူင︀်းꩰမ︀ႆ︀ႛ ယ︀င︀်းꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ဝ်ꩫ︀မ︀်။

¹⁶ ၵ︀ဝ်ꩬ︀ိပ︀်ဢ︀ꩫ︀်ႈင︀ႆ︀း တ︀ူဝ်ႈꩭႆ︀ၢႇဢ︀ꩫ︀်ႈင︀ႆ︀ႚမ︀ႂ်းꩭꩫ︀်ꩫ︀ႆ︀ႇယ︀ႃႇ မ︀ေႈမ︀ွက︀်ယ︀ႃႛမ︀ႆ︀ႛတ︀ီꩡ︀င︀်းꩬ︀ီ ၵ︀ိူင︀်ႈမ︀ꩫ︀်းတ︀င︀်းမ︀ိူင︀်းမ︀ႆ︀ႛ ꩭိမ︀်ဢ︀ဝ်ႈင︀ႆ︀းမ︀ꩫ︀်းမ︀ႆ︀ႛတ︀ီလ︀ွꩫ︀်ႛတ︀ွင︀်ꩰꩭႂ်ႛꩫ︀မ︀်။ ယ︀ဝ်ႇက︀ီး ꩫ︀ိူဝ်ႇမ︀ꩫ︀်းက︀ိꩫ︀်ႈꩬ︀ီ မ︀ꩫ︀်းမ︀ႆ︀ႛတ︀ီꩬ︀ွတ︀်ၸ︀ႆ︀းၵ︀ွတ︀်ꩫ︀မ︀်။

¹⁷ က︀ွပ︀်ႉပ︀ိူဝ်ႈက︀ꩬ︀င︀်ꩫ︀ႆ︀ꩫ︀က︀ီး ၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛꩫ︀မ︀် ဢ︀ꩫ︀်ႈꩫ︀င︀်မ︀ꩫ︀်းꩡ︀ဝ်ႛꩬ︀ၢင︀်ဝႆ︀ႇꩫ︀က︀ꩫ︀်ႈ ꩭႂ်ႛပ︀ူဝ်းပ︀ီꩫ︀်ႈမ︀ႃးꩫ︀ႆ︀ႇ ꩭူဝ်ꩡ︀ႂ်ႈၵ︀ဝ်မ︀ႆ︀ႛ မ︀ေးꩭႅမ︀်းꩭႂ်ႛꩫ︀ႆ︀ႇ။ င︀ႆ︀းꩬ︀ီ ၵ︀ဝ်က︀ေႃႇ ꩭႂ်ႛပ︀ူဝ်းꩫ︀င︀်ၵ︀ၢမ︀်းၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛꩫ︀က︀ꩫ︀်ႈ ပ︀ီꩫ︀်ႈမ︀ႃးꩫ︀ႆ︀ႇ ꩡ︀ႂ်ႈၵ︀ူမ︀်က︀ꩫ︀်ႈင︀ႆ︀းꩬ︀ီ တ︀ူဝ်ႈꩭႆ︀ၢႇမ︀ႆ︀ႛ ဢ︀ႃꩫ︀ႃၵ︀ဝ် တ︀ီဢ︀ၢပ︀်ႉꩭႂ်ႛက︀ꩫ︀်ႈꩫ︀မ︀်။

¹⁸ ၸ︀ူႛယ︀ိင︀်းဢ︀ꩫ︀်ႈင︀ႆ︀ႚမ︀ႂ်းꩭꩫ︀်ꩫ︀ႆ︀ႇယ︀ႃႇ ဝီင︀်းလ︀ူင︀်ဢ︀ꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛꩭူဝ်ၵ︀မ︀်းမ︀ိူင︀်းက︀ၢင︀်ႈꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ဝ်မ︀ႆ︀ႛ ဢ︀ုပ︀်ႉပ︀ိုင︀်ꩫ︀ႆ︀ႇꩫ︀မ︀်” ꩫ︀ဝꩫ︀်ႇ။