တ︀ိမ︀ေႃတ︀ေ ႒ 1 - Khamti Shan

^1-2 လ︀ုက︀်ႉꩭၢက︀်ႉက︀ဝ်ႈ တ︀ိမ︀ေႃတ︀ေꩴ︀း က︀ဝ်ႈပ︀ေႃလ︀ု လ︀ိက︀်ႉတ︀ႅမ︀်ႛမ︀ႃးယ︀ဝ်ႇ။ ပ︀ူဝ်ၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛꩫ︀ၵ︀ႃ ꩡ︀ဝ်ႛယ︀ေꩬ︀ုၵ︀ရ︀ီတ︀် မ︀ႂ်းမ︀ႆ︀ႛဢ︀ီꩫ︀ူႈꩭၢက︀်ႉꩭွမ︀်ꩬ︀ီ ꩭႂ်ႛဢ︀ဝ်ႈက︀တ︀်ယ︀ီꩫ︀်ႈၵ︀ႅမ︀်းꩬ︀ႃက︀ႃတ︀ႃႉ။ ၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛယ︀ႃႇ က︀ဝ်ႈမ︀ႆ︀ႛ လ︀ွင︀်ႈဢ︀ꩬ︀ၢက︀်ႉထႃဝရ︀ ဢ︀ꩫ︀်ႈမ︀ꩫ︀်းꩡ︀ဝ်ႛက︀တ︀ိꩭႂ်ႛဝႆ︀ႇ၊ ဢ︀ꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛယ︀ေꩬ︀ုၵ︀ရ︀ီတ︀်မ︀ႆ︀ႛ ꩭဝ်းယ︀ုမ︀်ယ︀မ︀်ႈပ︀ိုင︀်ႈဢ︀ိင︀်ႈꩬ︀ီတ︀ီꩫ︀ႆ︀ႛꩫ︀ႆ︀ႇ ꩭႂ်ႛꩭူဝ်းက︀ွတ︀်ꩫ︀ꩬ︀ီ လ︀ိူက︀်ႉဢ︀ဝ်ႈပ︀ီꩫ︀်ႈတ︀မ︀ၢꩫ︀်ꩡ︀ဝ်ႛဢ︀ꩫ︀်ႈထၢမ︀်းဢ︀မ︀ူးꩡ︀ဝ်ႛယ︀ေꩬ︀ုၵ︀ရ︀ီတ︀်ဝႆ︀ႇယ︀ဝ်ႇ။

ၵ︀ၢမ︀်းဢ︀ꩫ︀်ႈပ︀ေႃလ︀ု ၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛမ︀ႆ︀ႛ က︀ျေးꩡ︀ူးတ︀ၢင︀်ꩫ︀ၵ︀ႃ ၵ︀ၢမ︀်းꩬ︀ႂ်ꩭႅင︀်း

³ တ︀ိမ︀ေႃတ︀ေꩴ︀း မ︀ိူဝ်ႈက︀ဝ်ႈယ︀ွꩫ︀်းꩬ︀ူးꩫ︀ႆ︀ႇ မ︀ိူဝ်ႈလ︀ႂ်ႈမ︀ိူဝ်ႈလ︀ႂ်ႈက︀ေႃႇ မ︀ႂ်းမ︀ႆ︀ႛဢ︀ွက︀်ꩡ︀ႂ်ႈꩬ︀ီ ၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛမ︀ႆ︀ႛ က︀ျေးꩡ︀ူးတ︀ၢင︀်လ︀ူင︀်ꩫ︀မ︀်။ ꩫ︀င︀်ပ︀ူပ︀ူဝ်က︀ဝ်ႈၵ︀ဝ်ꩫ︀က︀ꩫ︀်ႈ ဢ︀မ︀ူးၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛမ︀ႆ︀ႛ ꩡ︀ႂ်ႈက︀ꩫ︀်ႛꩫ︀ႂ်းꩡ︀ုꩫ︀်ႈꩰꩡ︀ၢင︀်ꩰꩬ︀ီ က︀ဝ်ႈꩭီတ︀်ꩬ︀ီဢ︀ူꩫ︀မ︀်။

⁴ မ︀ိူဝ်ႈꩭဝ်းၸ︀ၢက︀်ႉယ︀ၢꩫ︀်က︀ꩫ︀်ႈꩫ︀ႆ︀ႇ မ︀ႂ်းꩫ︀မ︀်ႇတ︀ႃႈတ︀ူက︀်မ︀ႃးꩫ︀ႆ︀ႇမ︀ႆ︀ႛ က︀ဝ်ႈဢ︀ွက︀်ꩡ︀ႂ်ႈꩬ︀ီ မ︀ႂ်းမ︀ႆ︀ႛက︀ဝ်ႈၵ︀ႂ်ႈꩭꩫ︀်လ︀ူင︀်ꩫ︀မ︀်။ မ︀ႂ်းမ︀ႆ︀ႛꩭꩫ︀်က︀ီးꩬ︀ိုင︀် က︀ဝ်ႈꩡ︀ႂ်ႈတ︀ီၵ︀ျမ︀်းꩬ︀ႃꩫ︀မ︀်။

⁵ မ︀ႂ်းယ︀ႃႇ ꩫ︀င︀်ꩫ︀ႆ︀ၢးꩡ︀ဝ်ႛမ︀ႂ်းလ︀ေႃဢ︀ိꩫ︀ၵ︀ႃ မ︀ေမ︀ႂ်းဢ︀ုꩫ︀ိက︀်ၵ︀ဝ်ယ︀ုမ︀်ယ︀မ︀်ႈပ︀ိုင︀်ႈဢ︀ိင︀်ႈမ︀ႃးꩫ︀က︀ꩫ︀်ႈ ၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛမ︀ႆ︀ႛ ယ︀ုမ︀်ယ︀မ︀်ႈတ︀ေႇတ︀ေႇဢ︀ူꩫ︀ꩫ︀ႆ︀ႇ က︀ဝ်ႈဢ︀ွက︀်ꩡ︀ႂ်ႈဢ︀ူ။ ꩫ︀င︀်ၵ︀ဝ်ယ︀ုမ︀်ယ︀မ︀်ႈꩫ︀က︀ꩫ︀်ႈ မ︀ႂ်းယ︀ုမ︀်ယ︀မ︀်ႈꩬ︀ီဢ︀ူꩫ︀မ︀်ꩫ︀ꩫ︀ႆ︀ႇက︀ေႃႇ က︀ဝ်ႈတ︀မ︀်းꩡ︀ႂ်ႈဢ︀ူ။

⁶ မ︀ိူဝ်ႈက︀ဝ်ႈမ︀ႂ်းမ︀ႆ︀ႛ မ︀ိုဝ်းတ︀ၢင︀်ꩬ︀ီယ︀ွꩫ︀်းꩬ︀ူးꩭႂ်ႛမ︀ႃးꩫ︀ႆ︀ႇ မ︀ႂ်းမ︀ႆ︀ႛၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛ ꩬ︀ူးၵ︀ွꩫ︀်ပ︀ူင︀်ႈꩭႂ်ႛမ︀ႃးယ︀ဝ်ႇ။ ꩬ︀ူးၵ︀ွꩫ︀်ဢ︀မ︀ႂ်းမ︀ႆ︀ႛ က︀ၢပ︀်ꩬ︀ီတ︀ိုဝ်းꩫ︀ီႈꩫ︀ီႈ က︀ႃတ︀ႃႉꩫ︀ꩬ︀ီ မ︀ႂ်းမ︀ႆ︀ႛက︀ဝ်ႈꩬ︀တ︀ိꩭႂ်ႛဝႆ︀ႇမ︀ႃးယ︀ဝ်ႇ။

⁷ က︀ွပ︀်ႉပ︀ိူဝ်ႈက︀ꩬ︀င︀်ꩫ︀ႆ︀ꩫ︀က︀ီး ၵ︀ွꩫ︀်ၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛဢ︀ꩫ︀်ႈꩭဝ်းမ︀ႆ︀ႛꩭႂ်ႛဝႆ︀ႇꩫ︀ႆ︀ႇယ︀ႃႇ ꩭဝ်းမ︀ႆ︀ႛꩡ︀ႂ်ႈဢ︀ꩫ︀်ႈက︀ူဝ်ႈꩭႆ︀ၢႇ မ︀ဝ်ဢ︀ဝ်ႈယ︀င︀်းꩭႂ်ႛꩬ︀ေႇမ︀ဝ်က︀ႃး ဢ︀ဝ်ႈꩭတ︀်ꩭၢꩫ︀်ꩭႂ်ႛဢ︀ူ။ ꩭႂ်ႛပ︀ူဝ်းပ︀ိူꩫ︀်ႈမ︀ႆ︀ႛꩭၢက︀်ႉပ︀ီꩫ︀်ႈꩬ︀ီ ꩡ︀ႂ်ႈၸ︀ူႛꩡ︀ဝ်ႛမ︀ႆ︀ႛထိꩫ︀်ပ︀ေႇက︀ေႃႇ ꩡ︀ွႆ︀ႈꩭႂ်ႛဢ︀ူ။

⁸ င︀ႆ︀းꩫ︀ႆ︀ႇꩬ︀ီ လ︀ွင︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛꩭဝ်း မ︀ဝ်က︀ူဝ်ႈမ︀ဝ်ဢ︀ႆ︀ၢႈꩬ︀ီ ၵ︀ႆ︀ႈတ︀ႃႉ။ လ︀ႆ︀ၢးပ︀ိူဝ်ႈမ︀ꩫ︀်းꩡ︀ဝ်ႛမ︀ႆ︀ႛ ယ︀ုမ︀်ယ︀မ︀်ႈꩬ︀ီ က︀ဝ်ႈတ︀ူက︀်ထွင︀်ꩫ︀ႆ︀ႇက︀ေႃႇ မ︀ႂ်းပ︀ီဢ︀ႆ︀ၢႈ။ ꩭႅင︀်းဢ︀ꩫ︀်ႈၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛထႅမ︀်ꩭႂ်ႛꩫ︀ႆ︀ႇမ︀ႆ︀ႛ ဢ︀က︀မ︀်ꩬ︀ီ ꩫ︀င︀်က︀ဝ်ႈၻုက︀်ႉၵ︀ꩫ︀က︀ꩫ︀်ႈ မ︀ႂ်းက︀ေႃႇ ꩡ︀ႃႇၵ︀ၢဝ်ႈၵ︀ၢမ︀်းꩫ︀ီႈꩡ︀ဝ်ႛꩭဝ်း ၻုက︀်ႉၵ︀ꩫ︀က︀ေႃႇၵ︀ၢမ︀်တ︀ႃႉ။

⁹ ꩭဝ်းမ︀ႆ︀ႛ ၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛꩭႂ်ႛပ︀ီꩫ︀်ႈက︀ူꩫ︀်းမ︀ꩫ︀်းꩡ︀ဝ်ႛက︀ွတ︀်ꩫ︀ꩬ︀ီ လ︀ုက︀်ႉဢ︀ပ︀ႅတ︀်ႉမ︀ႆ︀ႛ ၵ︀ေꩬ︀ေဝႆ︀ႇ၊ ꩭွင︀်ႇဝႆ︀ႇꩫ︀ႆ︀ႇ လ︀ႆ︀ၢးပ︀ိူဝ်ႈလ︀ွင︀်ႈꩫ︀ီႈဢ︀ꩫ︀်ႈက︀ူꩫ︀်းꩭဝ်းꩭီတ︀်ꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ဝ်ꩵ︀ႈꩡ︀ႂ်ႈ။ လ︀ႆ︀ၢးပ︀ိူဝ်ႈ လ︀ုက︀်ႉမ︀ိူဝ်ႈက︀မ︀်ၸ︀ႃꩵ︀ႈပ︀ႆ︀တ︀ေပ︀ုꩫ︀်ႛ မ︀ꩫ︀်းꩡ︀ဝ်ႛꩭီတ︀်င︀ႆ︀းက︀ွတ︀်ꩫ︀ꩬ︀ီ ꩬ︀ၢင︀်ဝႆ︀ႇယ︀ဝ်ႇꩰမ︀ႃးꩬ︀ီꩫ︀မ︀်။ ဢ︀မ︀ႂ်းယ︀ႃႇ က︀ျေးꩡ︀ူးၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛ ဢ︀ꩫ︀်ႈꩭဝ်းမ︀ႆ︀ႛလ︀ုက︀်ႉ ꩡ︀ဝ်ႛယ︀ေꩬ︀ုၵ︀ရ︀ီတ︀်မ︀ႆ︀ႛ ပ︀ျႃးမ︀ႃးꩫ︀ႆ︀ႇꩫ︀မ︀်။

¹⁰ င︀ႆ︀ႚယ︀ႃႇ ꩡ︀ဝ်ႛယ︀ေꩬ︀ုၵ︀ရ︀ီတ︀်၊ ꩡ︀ဝ်ႛၵ︀ေꩬ︀ေꩭဝ်းꩫ︀ႆ︀ႇက︀ျွႃးမ︀ႃးꩬ︀ီ လ︀ွင︀်ႈဢ︀ီꩫ︀ူႈမ︀ႅတ︀်ႉတ︀ႃမ︀ꩫ︀်းꩡ︀ဝ်ႛ ပ︀ျႃးမ︀ႃးယ︀ဝ်ႇ။ မ︀ꩫ︀်းꩡ︀ဝ်ႛ ꩭဝ်းမ︀ႆ︀ႛလ︀ွင︀်ႈဢ︀ꩫ︀်ႈက︀ူဝ်ႈတ︀ၢင︀်းတ︀ႆ︀ၢႈမ︀ႆ︀ႛ ဢ︀ဝ်ႈပ︀ူꩫ︀်ႇလ︀ွတ︀်ႉꩭႂ်ႛꩬ︀ီ ဢ︀ဝ်ႈၵ︀ၢဝ်ႈၵ︀ၢမ︀်းꩫ︀ီႈ ပ︀ျႃးတ︀ၢင︀်းဢ︀ꩬ︀ၢက︀်ႉထႃဝရ︀မ︀ႃးယ︀ဝ်ႇ။

¹¹ ၵ︀ၢဝ်ႈၵ︀ၢမ︀်းꩫ︀ီႈꩫ︀ႆ︀ႇ က︀ူꩫ︀်းꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ဝ်မ︀ႆ︀ႛ ꩭႂ်ႛꩭူဝ်းꩭႂ်ႛꩬ︀ွꩫ︀်က︀ွတ︀်ꩫ︀ꩬ︀ီ က︀ဝ်ႈမ︀ႆ︀ႛၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛ လ︀ိူက︀်ႉဢ︀ဝ်ႈပ︀ီꩫ︀်ႈတ︀မ︀ၢꩫ︀်ꩡ︀ဝ်ႛ ဢ︀ဝ်ႈပ︀ီꩫ︀်ႈꩬ︀ြႃꩭႂ်ႛမ︀ႃးꩫ︀မ︀်။

¹² င︀ႆ︀းꩫ︀ႆ︀ႇꩬ︀ီ င︀ႆ︀ႚက︀ဝ်ႈထွင︀်မ︀ႆ︀ႛ ꩫ︀ႆ︀ႛၻုက︀်ႉၵ︀ꩫ︀မ︀်။ ꩫ︀ႆ︀ႇꩫ︀က︀ေႃႇ က︀ဝ်ႈꩵ︀ႈဢ︀ႆ︀ၢႈပ︀ိူင︀်ႈလ︀ူင︀်။ က︀ွပ︀်ႉပ︀ိူဝ်ႈက︀ꩬ︀င︀်ꩫ︀ႆ︀ꩫ︀က︀ီး ꩡ︀ဝ်ႛယ︀ေꩬ︀ုဢ︀ꩫ︀်ႈက︀ဝ်ႈတ︀ွင︀်းမ︀ႆ︀ႛꩫ︀မ︀် က︀ဝ်ႈယ︀ုမ︀်ယ︀မ︀်ႈပ︀ိုင︀်ႈဢ︀ိင︀်ႈꩫ︀ႆ︀ႇ။ ယ︀ဝ်ႇက︀ီး ဢ︀ꩫ︀်ႈက︀ဝ်ႈမ︀ႆ︀ႛ မ︀ꩫ︀်းꩡ︀ဝ်ႛဢ︀ၢပ︀်ႉဝႆ︀ႇꩫ︀ႆ︀ႇက︀ေႃႇ တ︀ူဝ်ထိုင︀်ဝꩫ︀်းဢ︀ꩫ︀်ႈမ︀ꩫ︀်းꩡ︀ဝ်ႛပ︀ွက︀်ႉမ︀ႃးꩫ︀ႆ︀ႇ မ︀ꩫ︀်းꩡ︀ဝ်ႛက︀ုမ︀်ႇꩭႂ်ႛဢ︀ူꩫ︀ꩫ︀ႆ︀ႇက︀ေႃႇ က︀ဝ်ႈတ︀ွင︀်းဢ︀ူ။

¹³ ꩬ︀မ︀်မ︀ႃတ︀ြႃး ဢ︀ꩫ︀်ႈက︀ဝ်ႈꩬ︀ွꩫ︀်ꩭႂ်ႛꩫ︀ႆ︀ႇမ︀ႆ︀ႛ ꩭီတ︀်ပ︀ိူင︀်ႈꩬ︀ီ ပ︀ꩫ︀်ႛၵ︀ိူင︀်ꩰတ︀ႃႉ။ က︀ꩫ︀်ႛꩫ︀ႂ်းꩡ︀ဝ်ႛယ︀ေꩬ︀ုၵ︀ရ︀ီတ︀်မ︀ႆ︀ႛဢ︀ူꩬ︀ီ ယ︀ုမ︀်ယ︀မ︀်ႈပ︀ိုင︀်ႈဢ︀ိင︀်ႈၵ︀ိူင︀်ꩰက︀ႃတ︀ႃႉ။ ပ︀ိူꩫ︀်ႈမ︀ႆ︀ႛက︀ေႃႇ ꩭၢက︀်ႉꩭွမ︀်တ︀ႃႉ။

¹⁴ ꩬ︀မ︀်မ︀ႃတ︀ြႃး ဢ︀ꩫ︀်ႈမ︀ႂ်းမ︀ႆ︀ႛၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛ ပ︀ူင︀်ႈဢ︀ၢပ︀်ႉဝႆ︀ႇꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ဝ်မ︀ႆ︀ႛ ဢ︀ဝ်ႈတ︀ꩫ︀်းၵ︀ူဝ်းၵ︀ွꩫ︀်ၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛ ဢ︀ꩫ︀်ႈက︀ꩫ︀်ႛꩫ︀ႂ်းꩭဝ်းမ︀ႆ︀ႛ ၵ︀ိင︀်းꩬ︀ီဢ︀ူꩫ︀ႆ︀ႇ က︀ုမ︀်ႇတ︀ႃႉ။

¹⁵ ꩫ︀င︀်မ︀ႂ်းတ︀ွင︀်းꩫ︀က︀ꩫ︀်ႈ ၸ︀ိက︀ေလ︀ုꩫ︀ၵ︀ႃꩭေရ︀မ︀ေႃက︀ိꩫ︀်င︀ႆ︀း ၸ︀ူႛယ︀ုမ︀်ယ︀မ︀်ႈ ꩡ︀ေႈဝီင︀်းဢ︀ႃꩬ︀ျꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ဝ်က︀ꩫ︀်ႛꩫ︀မ︀်ယ︀ႃႇ က︀ဝ်ႈမ︀ႆ︀ႛၵ︀ွတ︀်က︀ႃယ︀ဝ်ႇ။

^16-17 ꩭိူꩫ︀်းဢ︀ေႃꩫ︀ေတ︀ိၸ︀ေႃၵ︀ဝ်မ︀ႆ︀ႛ ၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛ ꩭႂ်ႛပ︀ူင︀်ႈဢ︀က︀ိဝ်းက︀ႃတ︀ႃႉ။ မ︀ꩫ︀်းယ︀ႃႇ က︀ဝ်ႈမ︀ႆ︀ႛ လ︀ႆ︀ၢၵ︀ႅက︀်ႉꩡ︀ႂ်ႈဢ︀ဝ်ႈၵ︀ႅမ︀်းꩬ︀ႃꩭႂ်ႛမ︀ႃးယ︀ဝ်ႇ။ မ︀ꩫ︀်းယ︀ႃႇက︀ဝ်ႈ တ︀ူက︀်ထွင︀်ꩬ︀ီဢ︀ူꩫ︀က︀ေႃႇ မ︀ဝ်ဢ︀ႆ︀ၢႈꩬ︀ီ မ︀ွင︀်းမ︀ꩫ︀်းဝီင︀်းရ︀ေႃမ︀မ︀ႆ︀ႛထိုင︀်မ︀ႃးꩫ︀ႆ︀ႇ က︀ဝ်ႈမ︀ႆ︀ႛက︀ႃႈမ︀ဝ်ꩭꩫ︀်ယ︀ႃႇ မ︀ႃးၵ︀ႃဢ︀ူ။

¹⁸ ဝီင︀်းဢ︀ေၸ︀ႅတ︀်မ︀ႆ︀ႛ မ︀ꩫ︀်းက︀ဝ်ႈမ︀ႆ︀ႛ ၵ︀ႂ်ႈလ︀ႂ်ႈမ︀ိုင︀်ႇꩭႂ်ႛမ︀ႃးꩫ︀ꩫ︀ႆ︀ႇ မ︀ႂ်းၸ︀ူႛꩡ︀ဝ်ႛက︀ေႃႇတ︀ွင︀်းဢ︀ူ။ ဝꩫ︀်းမ︀ိူဝ်ႈꩡ︀ဝ်ႛယ︀ေꩬ︀ုပ︀ွက︀်ႉမ︀ႃးꩫ︀ႆ︀ႇ မ︀ꩫ︀်းမ︀ႆ︀ႛ ꩭႂ်ႛဢ︀ီꩫ︀ူႈꩭၢက︀်ႉꩭွမ︀်က︀ႃတ︀ႃႉ။