ပ︀ေတ︀ရ︀ု ႑ 2 - Khamti Shan

¹ င︀ႆ︀းꩫ︀ႆ︀ႇꩬ︀ီ တ︀ၢင︀်းက︀ႅင︀်းဢ︀ꩫ︀်ႈမ︀ဝ်ꩫ︀ီႈဢ︀ꩫ︀်ႈက︀ူဝ်ႇလ︀ိူင︀်ႈꩫ︀ႆ︀ႇက︀ူဝ်ႇလ︀ိူင︀်ႈ ၸ︀ၢမ︀်းက︀ꩫ︀်ႈ၊ ꩡ︀ႂ်ႈက︀ူတ︀်ႉက︀ꩫ︀်ႈ၊ တ︀ႃႈꩫ︀ႅင︀်ႈက︀ꩫ︀်ႈ၊ ဢ︀ဝ်ႈꩬ︀ူဝ်ႇက︀ꩫ︀်ႈꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ဝ်တ︀င︀်းမ︀ိူင︀်း ၸ︀ႃႛက︀ꩫ︀်ႈတ︀ႃႉ။

² ꩫ︀င︀်ဢ︀ေႚꩫ︀ႅင︀်ႈꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ဝ် ꩫ︀မ︀်ႇꩡ︀ေႉမ︀ႆ︀ႛꩫ︀ႆ︀ၢႈꩬ︀ိုင︀်ꩭွင︀်ꩫ︀က︀ꩫ︀်ႈ ꩬ︀ူက︀ေႃႇ ၵ︀ၢမ︀်းၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛလ︀ွတ︀်ႉꩰမ︀ႆ︀ႛꩫ︀ႆ︀ၢႈꩬ︀ိုင︀် မ︀ိူဝ်ႈလ︀ႂ်ႈမ︀ိူဝ်ႈလ︀ႂ်ႈက︀ေႃႇ ꩭွင︀်က︀ꩫ︀်ႈတ︀ႃႉ။ င︀ႆ︀းက︀ီးꩬ︀င︀် ꩬ︀ူယ︀ႂ်က︀ေမ︀ႃးꩬ︀ီ ဢ︀ꩫ︀်ႈၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛၵ︀ေꩬ︀ေꩭႂ်ႛမ︀ႆ︀ႛ ꩬ︀ူꩫ︀ႆ︀ႛꩭၢပ︀်ႉတ︀ီမ︀်ႈꩰဢ︀ူ။

³ က︀ွပ︀်ႉပ︀ိူဝ်ႈက︀ꩬ︀င︀်ꩫ︀ႆ︀ꩫ︀က︀ီး ꩡ︀ဝ်ႛထႃဝရ︀ၸ︀ြႃးꩫ︀ီႈမ︀ႅတ︀်ႉတ︀ေႇတ︀ေႇဢ︀ူꩫ︀ꩫ︀ႆ︀ႇ ꩬ︀ူꩫ︀ႆ︀ႛꩭူပ︀်ႉꩭꩫ︀်မ︀ႃးယ︀ဝ်ႇ။

ꩡ︀ဝ်ႛယ︀ေꩬ︀ုၵ︀ရ︀ီတ︀် ၸ︀ူႛပ︀ီꩫ︀်ႈꩭိꩫ︀်ဢ︀ꩫ︀်ႈဢ︀ꩬ︀ၢက︀်ႉꩫ︀ိပ︀် ဢ︀ꩫ︀်ႈပ︀ူက︀်ꩭိူꩫ︀်းၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛ

⁴ င︀ႆ︀းꩫ︀ႆ︀ႇꩬ︀ီ ꩡ︀ဝ်ႛယ︀ေꩬ︀ုၵ︀ရ︀ီတ︀်မ︀ႆ︀ႛ မ︀ႃးက︀ꩫ︀်ႈတ︀ႃႉ။ မ︀ꩫ︀်းꩡ︀ဝ်ႛယ︀ႃႇ ꩭိꩫ︀်ဢ︀ꩫ︀်ႈၵ︀ႅꩫ︀်းꩫ︀ီႈ ဢ︀ꩫ︀်ႈမ︀ိူဝ်ႈပ︀ူက︀်ꩭိူꩫ︀်းꩫ︀ႆ︀ႇတ︀မ︀်းဢ︀ွꩫ︀်ႈတ︀ၢင︀်းꩫ︀ႆ︀ႇꩫ︀က︀ꩫ︀်ႈꩫ︀မ︀်။ မ︀ꩫ︀်းꩡ︀ဝ်ႛမ︀ႆ︀ႛ က︀ူꩫ︀်းꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ဝ်ꩭီတ︀်မ︀ဝ်လ︀ႅင︀်ႇꩬ︀ီ ပ︀ႆ︀ၵ︀ွတ︀်ꩫ︀က︀ေႃႇ ၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛယ︀ႃႇ ꩭီတ︀်ဢ︀ꩫ︀်ႈၵ︀ႅꩫ︀်းလ︀ႅင︀်ႇꩬ︀ီ လ︀ိူက︀်ႉဝႆ︀ႇယ︀ဝ်ႇ။

⁵ ꩬ︀ူက︀ေႃႇ ꩭိꩫ︀်ဢ︀ꩫ︀်ႈၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛတ︀ိုဝ်းꩬ︀ီ ပ︀ူက︀်ꩭိူꩫ︀်းမ︀ꩫ︀်းꩡ︀ဝ်ႛ ꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ဝ်ꩫ︀က︀ꩫ︀်ႈꩫ︀မ︀်။ ꩫ︀ႆ︀ႇꩬ︀ေႇမ︀ဝ်က︀ႃး ꩬ︀ူယ︀ႃႇ ယ︀ီတ︀်ႉပ︀ရ︀ေႃးꩭိက︀်ႉၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛ ဢ︀ꩫ︀်ႈမ︀ူတ︀်ꩡ︀ၢင︀်ꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ဝ်ꩫ︀မ︀်။ ꩬ︀ူယ︀ႃႇ ꩡ︀ဝ်ႛယ︀ေꩬ︀ုၵ︀ရ︀ီတ︀်မ︀ႆ︀ႛ ပ︀ိုင︀်ႈဢ︀ိင︀်ႈꩬ︀ီ ၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛမ︀ႆ︀ႛ ၵ︀ႅက︀်ၵ︀ွꩫ︀်ဢ︀ꩫ︀်ႈၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛထုက︀်ꩡ︀ႂ်ႈꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ဝ် ပ︀ုက︀်ႉꩡ︀ူဝ်ꩭႂ်ႛꩬ︀ီဢ︀ူꩫ︀မ︀်။

⁶ “လ︀ႅမ︀်းတ︀ႃႉ။ က︀ဝ်ႈ ဝီင︀်းယ︀ေရ︀ုꩬ︀လ︀ိမ︀်မ︀ႆ︀ႛ ꩭိꩫ︀်လ︀ုက︀်ႉလ︀ိူင︀်ႈတ︀မ︀်းဝႆ︀ႇဢ︀ူ။ ꩭိꩫ︀်ဢ︀မ︀ႂ်းယ︀ႃႇ ဢ︀ꩫ︀်ႈက︀ဝ်ႈလ︀ိူက︀်ႉဝႆ︀ႇ ဢ︀ꩫ︀်ႈၵ︀ႅꩫ︀်းလ︀ႅင︀်ႇ ဢ︀ꩫ︀်ႈꩭၢင︀်းတ︀မ︀်းဢ︀ွꩫ︀်ႈတ︀ၢင︀်းꩫ︀ႆ︀ႇꩫ︀မ︀်။ က︀ူဝ်ႇဢ︀ꩫ︀်ႈꩭိꩫ︀်ဢ︀မ︀ႂ်း ၸ︀ူႛပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛယ︀ေꩬ︀ုၵ︀ရ︀ီတ︀်မ︀ႆ︀ႛ ယ︀ုမ︀်ယ︀မ︀်ႈပ︀ိုင︀်ႈဢ︀ိင︀်ႈꩫ︀ႆ︀ႇယ︀ႃႇ ꩵ︀ႈꩫ︀ႆ︀ႛဢ︀ႆ︀ၢႈ” ꩫ︀ꩬ︀ီက︀ျမ︀်းလ︀ိက︀်ႉမ︀ႆ︀ႛဝႃႈဝႆ︀ႇဢ︀ူ။

⁷ ꩡ︀ႃႇꩭၢင︀်းꩬ︀ူ ၸ︀ူႛဢ︀ꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛယ︀ေꩬ︀ုၵ︀ရ︀ီတ︀်မ︀ႆ︀ႛ ယ︀ုမ︀်ႈယ︀မ︀်ႈပ︀ိုင︀်ႈဢ︀ိင︀်ႈꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ဝ်ယ︀ႃႇ ꩭိꩫ︀်ဢ︀မ︀ႂ်းလ︀ႅင︀်ႇတ︀ေႇတ︀ေႇဢ︀ူ။ ꩫ︀ႆ︀ႇꩫ︀က︀ေႃႇ ꩡ︀ႃႇꩭၢင︀်းၸ︀ူႛဢ︀ꩫ︀်ႈမ︀ဝ်ယ︀ုမ︀်ယ︀မ︀်ႈꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ဝ်ယ︀ႃႇ “ꩭိꩫ︀်ဢ︀ꩫ︀်ႈၸ︀ူႛပ︀ူက︀်ꩭိူꩫ︀်းꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ဝ် ပ︀ႆ︀ၵ︀ွတ︀်ꩫ︀ႆ︀ႇပ︀ီꩫ︀်ႈꩭိꩫ︀်ဢ︀ꩫ︀်ႈၵ︀ႅꩫ︀်းလ︀ႅင︀်ႇမ︀ႃးဢ︀ူ” ꩫ︀ꩬ︀ီက︀ျမ︀်းလ︀ိက︀်ႉမ︀ႆ︀ႛဝႃႈဝႆ︀ႇဢ︀ူ။

⁸ ယ︀ဝ်ႇက︀ီး “ꩭိꩫ︀်ဢ︀မ︀ႂ်းယ︀ႃႇ ꩭိꩫ︀်ဢ︀ꩫ︀်ႈပ︀ိူꩫ︀်ႈမ︀ႆ︀ႛဢ︀ဝ်ႈတ︀ွင︀်ႛ ဢ︀ဝ်ႈလ︀ူမ︀်ႇꩫ︀မ︀်” ꩫ︀က︀ေႃႇဝႃႈဝႆ︀ႇဢ︀ူ။ က︀ူꩫ︀်းဢ︀ꩫ︀်ႈၵ︀ၢမ︀်းၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛမ︀ႆ︀ႛ မ︀ဝ်ယ︀ုမ︀်ယ︀မ︀်ႈပ︀ိုင︀်ႈဢ︀ိင︀်ႈꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ဝ်ယ︀ႃႇꩭိꩫ︀်ဢ︀မ︀ႂ်းမ︀ႆ︀ႛ တ︀ွင︀်ႛလ︀ူမ︀်ႇက︀ꩫ︀်ႈဢ︀ူ။ ဢ︀ꩫ︀်ႈꩫ︀ႆ︀ႇယ︀ႃႇ ဢ︀ꩫ︀်ႈၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛ ꩡ︀ႃႇၵ︀ဝ်ꩬ︀ၢင︀်ဝႆ︀ႇꩫ︀ႆ︀ႇꩫ︀မ︀်။

⁹ ꩫ︀ႆ︀ႇꩫ︀က︀ေႃႇ ꩬ︀ူယ︀ႃႇ ၵ︀ိူဝ်းဢ︀ꩫ︀်ႈၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛလ︀ိူက︀်ႉဝႆ︀ႇ၊ က︀ုမ︀်ႛယ︀ီတ︀်ႉပ︀ရ︀ေႃးꩭိက︀်ႉဢ︀ꩫ︀်ႈထၢမ︀်းဢ︀မ︀ူးၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛၸ︀ူႛပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛꩭူဝ်ၵ︀မ︀်း၊ ၸ︀ꩫ︀်းက︀ူꩫ︀်းဢ︀ꩫ︀်ႈမ︀ူတ︀်ꩡ︀ၢင︀်၊ ၸ︀ꩫ︀်းက︀ူꩫ︀်းၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛꩫ︀မ︀်။ ၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛယ︀ႃႇ ꩬ︀ူမ︀ႆ︀ႛ ꩭႂ်ႛပ︀ူဝ်းယ︀ႃးလ︀ွင︀်ႈဢ︀ꩫ︀်ႈမ︀ꩫ︀်းꩡ︀ဝ်ႛꩫ︀ီႈမ︀ႅတ︀်ႉꩫ︀ႆ︀ႇ လ︀ုက︀်ႉဢ︀ꩫ︀်ႈꩫ︀မ︀်ႈꩬ︀ိင︀်မ︀ႆ︀ႛ ꩭွင︀်ႇဢ︀ွက︀်ꩬ︀ီ ဢ︀ꩫ︀်ႈလ︀ႅင︀်းမ︀ꩫ︀်းꩡ︀ဝ်ႛ ဢ︀ꩫ︀်ႈၵ︀ိူင︀်ႈꩫ︀ီႈဢ︀ၢမ︀်းလ︀ူင︀်မ︀ႆ︀ႛ ꩬ︀ူင︀်ꩭႂ်ႛမ︀ႃးယ︀ဝ်ႇ။

¹⁰ မ︀ိူဝ်ႈင︀ႃးပ︀ုꩫ︀်ႛယ︀ႃႇ ꩬ︀ူၸ︀ꩫ︀်းက︀ူꩫ︀်းၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛꩵ︀ႈꩡ︀ႂ်ႈ။ ꩫ︀ႆ︀ႇꩫ︀က︀ေႃႇ င︀ႆ︀ႚယ︀ႃႇ ꩬ︀ူပ︀ီꩫ︀်ႈၸ︀ꩫ︀်းက︀ူꩫ︀်းၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛယ︀ဝ်ႇ။ မ︀ိူဝ်ႈင︀ႃးပ︀ုꩫ︀်ႛယ︀ႃႇ ꩬ︀ူမ︀ႆ︀ႛၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛဢ︀ီꩫ︀ူႈꩫ︀ႆ︀ႇမ︀ႆ︀ႛ ꩬ︀ူꩵ︀ႈတ︀ွင︀်းမ︀ႃး။ င︀ႆ︀ႚယ︀ႃႇတ︀ွင︀်းမ︀ႃးꩬ︀ီ ဢ︀ꩫ︀်ႈမ︀ꩫ︀်းꩡ︀ဝ်ႛဢ︀ီꩫ︀ူႈꩭႂ်ႛမ︀ႆ︀ႛ ꩬ︀ူꩫ︀ႆ︀ႛꩭၢပ︀်ႉဢ︀ဝ်ႈက︀ꩫ︀်ႈယ︀ဝ်ႇ။

¹¹ ပ︀ီႈꩫ︀ွင︀်ႇၵ︀ဝ်ꩴ︀း ꩬ︀ူယ︀ႃႇမ︀ိူင︀်းက︀ၢင︀်ႈꩫ︀ႆ︀ႇမ︀ႆ︀ႛ က︀ူꩫ︀်းတ︀ၢင︀်မ︀ိူင︀်းꩫ︀က︀ꩫ︀်ႈꩫ︀မ︀်။ မ︀ိူင︀်းက︀ၢင︀်ႈꩫ︀ႆ︀ႇယ︀ႃႇ ꩭိူꩫ︀်းꩬ︀ူတ︀ေႇတ︀ေႇꩵ︀ႈꩡ︀ႂ်ႈ။ င︀ႆ︀းꩫ︀ႆ︀ႇꩬ︀ီ ၵ︀ႅꩫ︀်းꩫ︀က︀ွတ︀်၊ ꩡ︀ႂ်ႈဢ︀ꩫ︀်ႈꩭွႆ︀ႛꩡ︀ႂ်ႈတ︀ၢင︀်းပ︀ိဝ်မ︀ိူင︀်းက︀ၢင︀်ႈ ꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ဝ်မ︀ႆ︀ႛ ပ︀ီꩡ︀ွမ︀်းက︀ꩫ︀်ႈယ︀ဝ်ႇ။ က︀ွပ︀်ႉပ︀ိူဝ်ႈက︀ꩬ︀င︀်ꩫ︀ႆ︀ꩫ︀က︀ီး ဢ︀မ︀ႂ်းၵ︀ဝ်ယ︀ႃႇ ဢ︀ꩫ︀်ႈၵ︀ွꩫ︀်ꩬ︀ူမ︀ႆ︀ႛ တ︀ိက︀်တ︀ူဝ်းꩬ︀ီဢ︀ူꩫ︀မ︀်။

¹² ꩬ︀ူဝူင︀်ႈက︀ၢင︀်ႈက︀ူꩫ︀်းဢ︀ꩫ︀်ႈၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛမ︀ႆ︀ႛ မ︀ဝ်ယ︀ုမ︀်ယ︀မ︀်ႈꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ဝ်မ︀ႆ︀ႛ ꩬ︀တ︀ိꩬ︀ီဢ︀ူꩫ︀ီႈꩫ︀ီႈ တ︀ႃႉ။ င︀ႆ︀းက︀ီး ꩬ︀ူမ︀ႆ︀ႛ ၵ︀ဝ်ꩡ︀ိုဝ်တ︀ၢင︀်းၸ︀ိတ︀်မ︀ႃးꩫ︀က︀ေႃႇ တ︀ၢင︀်းက︀ႅင︀်းꩬ︀ူꩫ︀ီႈꩫ︀ႆ︀ႇမ︀ႆ︀ႛ ၵ︀ဝ်ဢ︀ွက︀်ꩡ︀ႂ်ႈမ︀ႃးꩬ︀ီ မ︀ိူဝ်ႈၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛ မ︀ိူင︀်းက︀ၢင︀်ႈမ︀ႆ︀ႛ မ︀ႃးပ︀ႅတ︀်ႉတ︀ြႃးꩫ︀ႆ︀ႇ မ︀ꩫ︀်းꩡ︀ဝ်ႛမ︀ႆ︀ႛၵ︀ဝ် တ︀ီယ︀ူဝ်းယ︀ွင︀်ႛက︀ꩫ︀်ႈꩫ︀မ︀်။

လ︀ွင︀်ႈꩫ︀ၢပ︀်ႉယ︀မ︀်ႈၸ︀ူႛက︀မ︀်ႈဢ︀ႃꩫ︀ႃ

^13-14 ꩫ︀ူႈꩫ︀ႃႛꩡ︀ဝ်ႛယ︀ေꩬ︀ုၵ︀ရ︀ီတ︀်ꩬ︀ီ ꩭူဝ်က︀ေꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ဝ်တ︀င︀်းမ︀ိူင︀်းမ︀ႆ︀ႛ ꩫ︀ၢပ︀်ႉယ︀မ︀်ႈက︀ꩫ︀်ႈတ︀ႃႉ။ ꩡ︀ဝ်ႛꩭူဝ်ၵ︀မ︀်းမ︀ႆ︀ႛꩫ︀က︀ေႃႇယ︀ႃ က︀ူꩫ︀်းဢ︀ꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛꩭူဝ်ၵ︀မ︀်းပ︀ွႆ︀ꩡ︀ႂ်ႇꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ဝ်မ︀ႆ︀ႛ ꩫ︀က︀ေႃႇယ︀ႃ ꩫ︀ၢပ︀်ႉယ︀မ︀်ႈက︀ꩫ︀်ႈတ︀ႃႉ။ က︀ွပ︀်ႉပ︀ိူဝ်ႈက︀ꩬ︀င︀်ꩫ︀ႆ︀ꩫ︀က︀ီး ၵ︀ဝ်မ︀ႆ︀ႛꩡ︀ဝ်ႛꩭူဝ်ၵ︀မ︀်း ပ︀ွႆ︀ꩡ︀ႂ်ႇꩫ︀ႆ︀ႇယ︀ႃႇ ꩭၢင︀်းက︀ူꩫ︀်းဢ︀ꩫ︀်ႈမ︀ဝ်ꩫ︀ီႈꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ဝ်မ︀ႆ︀ႛ ပ︀ူင︀်ႈတ︀ၢမ︀်ꩬ︀ီ က︀ူꩫ︀်းꩫ︀ီႈꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ဝ်မ︀ႆ︀ႛ ယ︀ွင︀်ႛꩭႂ်ႛꩫ︀မ︀်။

¹⁵ ၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛယ︀ႃႇ ꩭႂ်ႛပ︀ူဝ်းက︀ူꩫ︀်းမ︀ိူက︀်ႉဢ︀ꩫ︀်ႈမ︀ꩫ︀်းꩡ︀ဝ်ႛမ︀ႆ︀ႛ မ︀ဝ်တ︀ွင︀်းꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ဝ် ꩬ︀ူမ︀ႆ︀ႛမ︀ဝ်တ︀ၢꩫ︀်ႛပ︀ုက︀်ႉꩬ︀ုက︀်ႉပ︀က︀်ႉꩬ︀က︀်ႉꩫ︀ႆ︀ႇ ꩬ︀ူမ︀ႆ︀ႛꩭႂ်ႛဢ︀ူꩫ︀ီႈꩫ︀ီႈ ꩫ︀ၢမ︀်းꩰꩫ︀မ︀်။

¹⁶ င︀ႆ︀ႚယ︀ႃႇ ꩬ︀ူပ︀ီꩫ︀်ႈက︀ူꩫ︀်းဢ︀ꩫ︀်ႈလ︀ွတ︀်ႉလ︀ႅဝ်းယ︀ဝ်ႇ။ ꩫ︀ႆ︀ႇꩫ︀က︀ေႃႇ ဢ︀ၵ︀ၢင︀်းဢ︀ꩫ︀်ႈꩬ︀ူလ︀ွတ︀်ႉလ︀ႅဝ်းꩫ︀ႆ︀ႇမ︀ႆ︀ႛ ꩭၢင︀်းꩭီတ︀်ဢ︀ꩫ︀်ႈမ︀ဝ်ꩫ︀ီႈယ︀ႃႇ ပ︀ီတ︀ိုဝ်း။ ꩫ︀င︀်ၵ︀ႃႛၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛꩫ︀က︀ꩫ︀်ႈဢ︀ူက︀ꩫ︀်ႈတ︀ႃႉ။ လ︀ွတ︀်ႉလ︀ႅဝ်းယ︀ဝ်ႇꩫ︀ꩬ︀ီ ဢ︀ꩫ︀်ႈမ︀ဝ်ꩫ︀ီႈယ︀ႃႇ ပ︀ီꩭီတ︀်က︀ꩫ︀်ႈ။

¹⁷ က︀ူꩫ︀်းက︀ူႈက︀ူဝ်ႇမ︀ႆ︀ႛ ꩫ︀ၢပ︀်ႉယ︀မ︀်ႈꩬ︀ီ က︀ူꩫ︀်းၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ဝ်မ︀ႆ︀ႛ ꩭၢက︀်ႉꩭွမ︀်က︀ꩫ︀်ႈတ︀ႃႉ။ ၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛမ︀ႆ︀ႛ က︀ူဝ်ႈယ︀မ︀်ႈꩬ︀ီ ꩡ︀ဝ်ႛꩭူဝ်ၵ︀မ︀်းမ︀ႆ︀ႛ ယ︀မ︀်ႈင︀ဝ်းက︀ꩫ︀်ႈတ︀ႃႉ။

လ︀ွင︀်ႈꩬ︀င︀်ꩬ︀ွꩫ︀်ၸ︀ူႛၵ︀ႃႛꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ဝ်

¹⁸ ၸ︀ူႛၵ︀ႃႛꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ဝ်ꩴ︀း ꩡ︀ဝ်ႛꩬ︀ူꩫ︀ီႈꩬ︀ီဢ︀ူꩫ︀်ႛꩥ︀ေႈပ︀တ︀ု ꩭတ︀်က︀ႅမ︀်းꩬ︀ီꩬ︀ူမ︀ႆ︀ႛꩥ︀ႅပ︀်ႉꩬ︀ႆ︀ၢꩥ︀ႅပ︀်ႉꩬ︀ႆ︀ၢပ︀တ︀ု ၵ︀ၢမ︀်းၵ︀ဝ်ထွမ︀်ꩬ︀ီ ၵ︀ဝ်မ︀ႆ︀ႛမ︀ိူဝ်ႈလ︀ႂ်ႈမ︀ိူဝ်ႈလ︀ႂ်ႈက︀ေႃႇ ယ︀မ︀်ႈင︀ဝ်းက︀ꩫ︀်ႈတ︀ႃႉ။

¹⁹ ꩬ︀ူမ︀ႆ︀ႛ ꩡ︀ဝ်ႛꩬ︀ူပ︀ေႇက︀ိꩫ︀်ႈꩫ︀က︀ေႃႇ ဢ︀ꩫ︀်ႈꩫ︀ႆ︀ႇဢ︀လ︀ၢင︀်းၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛꩫ︀မ︀်ꩫ︀ꩬ︀ီ ꩬ︀ေးၵ︀ၢမ︀်တ︀ႃႉ။ င︀ႆ︀းက︀ီးꩬ︀ူမ︀ႆ︀ႛၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛ ဢ︀က︀ိဝ်းပ︀ူင︀်ႈꩭႂ်ႛဢ︀ူ။

²⁰ လ︀ႆ︀ၢးပ︀ိူဝ်ႈꩬ︀ူၸ︀ူႛꩡ︀ဝ်ႛၸ︀ိတ︀်ꩬ︀ီ ꩫ︀ႆ︀ႛၵ︀ၢမ︀်တ︀ၢမ︀်က︀ီး ꩬ︀ူꩬ︀ေးၵ︀ၢမ︀်ꩫ︀က︀ေႃႇ ꩬ︀ူမ︀ႆ︀ႛဢ︀ꩫ︀်ႈဝႃႈယ︀ွင︀်ႛꩵ︀ႈယ︀င︀်း။ ꩫ︀ႆ︀ႇꩫ︀က︀ေႃႇ ꩬ︀ူꩭီတ︀်လ︀ွင︀်ႈꩫ︀ီႈꩬ︀ီက︀ေႃႇ ꩬ︀ူမ︀ႆ︀ႛပ︀ိူꩫ︀်ႈပ︀ေႇက︀ိꩫ︀်ႈꩫ︀ႆ︀ႇမ︀ႆ︀ႛ ꩬ︀ူꩬ︀ေးၵ︀ၢမ︀်က︀ီး ꩬ︀ူမ︀ႆ︀ႛၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛ ဢ︀က︀ိဝ်းပ︀ူင︀်ႈꩭႂ်ႛဢ︀ူ။

²¹ က︀ွပ︀်ႉပ︀ိူဝ်ႈက︀ꩬ︀င︀်ꩫ︀ႆ︀ꩫ︀က︀ီး ꩬ︀ူမ︀ႆ︀ႛၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛꩭွင︀်ႇဝႆ︀ႇꩫ︀ႆ︀ႇ ꩭၢင︀်းꩭီတ︀်လ︀ွင︀်ႈꩫ︀ီႈꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ဝ်ꩫ︀မ︀်။ င︀ႆ︀းꩫ︀ႆ︀ႇꩬ︀ီ ꩬ︀င︀်ဝႃႈꩬ︀ူဝႃႈၵ︀ၢမ︀်ၻုက︀်ႉၵ︀ꩫ︀က︀ေႃႇ ꩫ︀င︀်ꩡ︀ဝ်ႛယ︀ေꩬ︀ုၵ︀ရ︀ီတ︀် ꩡ︀ႃႇꩭၢင︀်းꩬ︀ူၵ︀ၢမ︀်ၻုက︀်ႉၵ︀မ︀ႃးꩫ︀က︀ꩫ︀်ႈ ၵ︀ၢမ︀်က︀ꩫ︀်ႈတ︀ႃႉ။ မ︀ꩫ︀်းꩡ︀ဝ်ႛယ︀ႃႇ ပ︀ႅင︀်ႈꩡ︀ွမ︀်ႈꩡ︀ႃႇꩭၢင︀်းꩬ︀ူယ︀ီင︀်ႈꩡ︀ွမ︀်းꩫ︀မ︀်။

²² မ︀ꩫ︀်းꩡ︀ဝ်ႛယ︀ႃႇ ဢ︀ပ︀ႅတ︀်ႉꩵ︀ႈꩭွꩫ︀်ꩭီတ︀်မ︀ႃး။ ꩵ︀ႈꩭွꩫ︀်ၸ︀ႅတ︀်ႉမ︀ႃး။

²³ မ︀ိူဝ်ႈမ︀ꩫ︀်းꩡ︀ဝ်ႛမ︀ႆ︀ႛ ပ︀ိူꩫ︀်ႈꩫ︀ိက︀်ႉꩬ︀ၢက︀်ႉꩫ︀ႆ︀ႇက︀ေႃႇ ꩵ︀ႈတ︀ွပ︀်ပ︀ွက︀်ႉမ︀ႃး။ မ︀ိူဝ်ႈပ︀ိူꩫ︀်ႈꩡ︀ူဝ်က︀ႃးꩫ︀ႆ︀ႇက︀ေႃႇ မ︀ꩫ︀်းꩡ︀ဝ်ႛꩵ︀ႈပ︀ၢဝ်ပ︀ွက︀်ႉမ︀ႃး။ မ︀ꩫ︀်းꩡ︀ဝ်ႛယ︀ႃႇ က︀ꩫ︀်ႛꩫ︀ႂ်းမ︀ိုဝ်းၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛ ဢ︀ꩫ︀်ႈပ︀ႅတ︀်ႉတ︀ြႃးꩬ︀ိုဝ်ႈꩰမ︀ႆ︀ႛꩫ︀ႆ︀ၢႈꩬ︀င︀် တ︀ူဝ်ႈꩡ︀ႂ်ႈမ︀ꩫ︀်းꩡ︀ဝ်ႛ ဢ︀ၢပ︀်ႉဝႆ︀ႇမ︀ႃးꩫ︀မ︀်။

²⁴ ꩡ︀ဝ်ႛယ︀ေꩬ︀ုၵ︀ရ︀ီတ︀်ယ︀ႃႇ ꩭႂ်ႛပ︀ူဝ်းꩬ︀ူဢ︀ပ︀ႅတ︀်ႉမ︀ဝ်ၵ︀ႂ်ႈက︀ၢပ︀်ꩭီတ︀်ꩬ︀ီ ဢ︀ꩫ︀်ႈပ︀ၢင︀်ႈꩫ︀ႃႛၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛမ︀ႆ︀ႛ ꩬ︀ိုဝ်ႈꩡ︀ႂ်ႈꩫ︀ႆ︀ၢႈꩬ︀င︀် ၵ︀ႂ်ႈꩭီတ︀်က︀ႃꩫ︀ႆ︀ႇ ဢ︀ပ︀ႅတ︀်ႉꩭဝ်းမ︀ႆ︀ႛ ဢ︀ဝ်ႈတ︀ူဝ်ႈမ︀ꩫ︀်းꩡ︀ဝ်ႛပ︀ၢက︀်ႉꩬ︀ီ က︀ꩫ︀်ႛꩫ︀ိူဝ်ꩬ︀ဝ်မ︀ႆ︀ႛ ၵ︀ၢမ︀်တ︀ႆ︀ၢႈꩭႂ်ႛမ︀ႃးယ︀ဝ်ႇ။ င︀ႆ︀ႚ ꩬ︀ူ ꩫ︀ႆ︀ႛဢ︀ူꩫ︀ီႈၵ︀ျမ︀်းꩬ︀ႃꩫ︀ႆ︀ႇယ︀ႃႇ လ︀ႆ︀ၢးပ︀ိူဝ်ႈတ︀ီႈꩡ︀ီပ︀်မ︀ꩫ︀်းꩡ︀ဝ်ႛꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ဝ်ꩫ︀မ︀်။

²⁵ မ︀ိူဝ်ႈင︀ႃးပ︀ုꩫ︀်ႛယ︀ႃႇꩬ︀ူ ꩫ︀င︀်ပ︀ူႇဢ︀ꩫ︀်ႈꩭႆ︀ၢက︀ႃꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ဝ်ꩫ︀က︀ꩫ︀်ႈꩫ︀မ︀်။ ꩫ︀ႆ︀ႇꩫ︀က︀ေႃႇ င︀ႆ︀ႚယ︀ႃႇ ၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛꩬ︀ူမ︀ႆ︀ႛ ꩡ︀ဝ်ႛယ︀ေꩬ︀ုၵ︀ရ︀ီတ︀် ဢ︀ꩫ︀်ႈꩫ︀င︀်ၸ︀ူႛလ︀ီင︀်ႇပ︀ူႇꩫ︀က︀ꩫ︀်ႈ ၵ︀ွꩫ︀်ꩬ︀ူမ︀ႆ︀ႛက︀ုမ︀်ႇၵ︀ႅꩫ︀်ꩭႂ်ႛမ︀ႆ︀ႛ ဢ︀ဝ်ႈထိုင︀်ပ︀ွက︀်ႉမ︀ႃးယ︀ဝ်ႇ။