ပ︀ေတ︀ရ︀ု ႑ 1 - Khamti Shan

¹ ꩬ︀ူꩡ︀ဝ်ႛ ပ︀ီႈꩫ︀ွင︀်ႇဢ︀ꩫ︀်ႈၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛလ︀ိူက︀်ႉဝႆ︀ႇ ဢ︀ꩫ︀်ႈတ︀ိူင︀်းပ︀ုꩫ︀်တ︀ု၊ တ︀ိူင︀်းက︀လ︀ႃတ︀ိ၊ တ︀ိူင︀်းက︀ပ︀်ပ︀တ︀ေႃက︀ိ၊ တ︀ိူင︀်းဢ︀ႃꩬ︀ျင︀ႆ︀း တ︀ိူင︀်းပ︀ိတ︀ုꩫ︀ိꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ဝ်မ︀ႆ︀ႛ ၸ︀ူင︀်ႇၸ︀ေꩬ︀ီ ꩬ︀ွꩫ︀်ႈဢ︀ူက︀ꩫ︀်ႈꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ဝ်မ︀ႆ︀ႛ က︀ဝ်ႈပ︀ေတ︀ရ︀ု ၸ︀ူႛပ︀ီꩫ︀်ႈတ︀မ︀ၢꩫ︀်ꩡ︀ဝ်ႛꩡ︀ဝ်ႛယ︀ေꩬ︀ုၵ︀ရ︀ီတ︀် လ︀ိက︀်ႉတ︀ႅမ︀်ႛမ︀ႃးယ︀ဝ်ႇ။

² ပ︀ီႈꩫ︀ွင︀်ႇၵ︀ဝ်ꩴ︀း ꩬ︀ူမ︀ႆ︀ႛပ︀ူဝ်ၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛ ဢ︀ဝ်ႈဢ︀လ︀ၢင︀်းမ︀ꩫ︀်းꩡ︀ဝ်ႛ မ︀ႆ︀ၢလ︀ိူက︀်ႉဝႆ︀ႇꩬ︀ီ ဢ︀ဝ်ႈၵ︀ွꩫ︀်မ︀ꩫ︀်းꩡ︀ဝ်ႛ ဢ︀ဝ်ႈပ︀ီꩫ︀်ႈၸ︀ꩫ︀်းဢ︀ꩫ︀်ႈမ︀ူတ︀်ꩡ︀ၢင︀်ꩭႂ်ႛမ︀ႃးယ︀ဝ်ႇ။ မ︀ꩫ︀်းꩡ︀ဝ်ႛꩭီတ︀်င︀ႆ︀းꩫ︀ႆ︀ႇ ꩭႂ်ႛပ︀ူဝ်းꩬ︀ူ ၵ︀ၢမ︀်းꩡ︀ဝ်ႛယ︀ေꩬ︀ုၵ︀ရ︀ီတ︀်ထွမ︀်ꩡ︀ွမ︀်းꩬ︀ီ ဢ︀ပ︀ႅတ︀်ႉꩬ︀ူမ︀ႆ︀ႛ ဢ︀ဝ်ႈꩫ︀ိူတ︀်ႉမ︀ꩫ︀်းꩡ︀ဝ်ႛ ꩬ︀ုက︀်ႉꩬ︀ေၸ︀ေလ︀ွႆ︀းꩭႂ်ႛꩫ︀ႆ︀ႇꩫ︀မ︀်။ ꩬ︀ူမ︀ႆ︀ႛ ပ︀ူဝ်ၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛဢ︀ၢꩫ︀်တ︀ၢꩫ︀်ဢ︀ီꩫ︀ူႈꩭၢက︀်ႉꩭွမ︀်ꩬ︀ီ ꩭႂ်ႛဢ︀ဝ်ႈက︀တ︀်ယ︀ီꩫ︀်ႈၵ︀ႅမ︀်းꩬ︀ႃတ︀ီမ︀်ႈꩰက︀ႃတ︀ႃႉ။

လ︀ွင︀်ႈတ︀ႂ်းထႃႛ ꩡ︀ူဝ်ႈတ︀ႃႈဢ︀ꩬ︀ၢက︀်ႉဢ︀ꩫ︀်ႈမ︀ႂ်

³ ပ︀ီႈꩫ︀ွင︀်ႇၵ︀ဝ်ꩴ︀း ၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛ ၸ︀ူႛပ︀ီꩫ︀်ႈပ︀ူဝ်ꩡ︀ဝ်ႛယ︀ေꩬ︀ုၵ︀ရ︀ီတ︀်ꩭဝ်းမ︀ႆ︀ႛ ꩭဝ်းယ︀ူဝ်းယ︀ွင︀်ႛက︀ꩫ︀်ႈက︀ွတ︀်။ ပ︀ူဝ်ၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛယ︀ႃႇ ဢ︀ၢꩫ︀်တ︀ၢꩫ︀်ဢ︀ီꩫ︀ူႈꩬ︀ီ ꩡ︀ဝ်ႛယ︀ေꩬ︀ုၵ︀ရ︀ီတ︀်မ︀ႆ︀ႛ ဢ︀ဝ်ႈꩫ︀ိပ︀်ပ︀ွက︀်ႉꩭႂ်ႛꩫ︀ႆ︀ႇꩬ︀ီ ꩭဝ်းမ︀ႆ︀ႛ ꩡ︀ူဝ်ႈတ︀ႃႈဢ︀ꩬ︀ၢက︀်ႉဢ︀ꩫ︀်ႈမ︀ႂ်ꩭႂ်ႛမ︀ႃးယ︀ဝ်ႇ။ င︀ႆ︀းꩫ︀ႆ︀ႇꩬ︀ီꩭဝ်းင︀ႆ︀ႚ ꩫ︀ႆ︀ႛတ︀မ︀်းꩡ︀ႂ်ႈꩫ︀ီႈꩫ︀ီႈ ꩬ︀ီ တ︀ႂ်းထႃႛဢ︀ူꩫ︀မ︀်။

⁴ ၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛယ︀ႃႇ ꩭဝ်းဢ︀ꩫ︀်ႈၸ︀ူႛပ︀ီꩫ︀်ႈက︀ူꩫ︀်းမ︀ꩫ︀်းꩡ︀ဝ်ႛꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ဝ်မ︀ႆ︀ႛ ꩭႂ်ႛက︀ွတ︀်ꩫ︀ꩬ︀ီ က︀ၢင︀်ႈꩭၢဝ်မ︀ႆ︀ႛ ဢ︀မ︀ွေဢ︀ꩫ︀်ႈမ︀ဝ်ꩫ︀ွက︀်မ︀ဝ်ꩫ︀ဝ်ႈꩡ︀ၢင︀်ႈ ဢ︀ꩫ︀်ႈမ︀ဝ်လ︀ွက︀်ႉမ︀ဝ်လ︀ႆ︀ၢႈ မ︀ဝ်လ︀ူႇꩡ︀ၢင︀်ႈꩫ︀ႆ︀ႇ ꩭႅမ︀်းဝႆ︀ႇယ︀ဝ်ႇꩰ။ ꩭဝ်းတ︀ႂ်းထႃႛꩬ︀ီဢ︀ူꩫ︀ႆ︀ႇ ဢ︀မ︀ွေဢ︀မ︀ႂ်းꩫ︀မ︀်။

⁵ ꩬ︀ူ ၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛမ︀ႆ︀ႛ ယ︀ုမ︀်ယ︀မ︀်ႈပ︀ိုင︀်ႈဢ︀ိင︀်ႈꩫ︀ႆ︀ႇꩬ︀ီ မ︀ꩫ︀်းꩡ︀ဝ်ႛက︀ႃႈꩬ︀ူမ︀ႆ︀ႛၵ︀ေꩬ︀ေမ︀ဝ်ယ︀ဝ်ႇလ︀ေႚလ︀ေႚယ︀ႃႇ ꩬ︀ူမ︀ႆ︀ႛ က︀ုမ︀်ႇၵ︀ႅꩫ︀်ꩭႂ်ႛဢ︀ူꩫ︀မ︀်။ လ︀ွင︀်ႈဢ︀ꩫ︀်ႈꩫ︀ႆ︀ႇယ︀ႃႇ ဝꩫ︀်းပ︀ႆ︀ၢႈꩭၢင︀်လ︀ေႚလ︀ေႚမ︀ႆ︀ႛꩬ︀ိုင︀် မ︀ꩫ︀်းꩡ︀ဝ်ႛက︀ူꩫ︀်းတ︀င︀်းမ︀ိူင︀်းမ︀ႆ︀ႛ တ︀ီပ︀ုတ︀်ပ︀ျႃးꩭႂ်ႛꩫ︀မ︀်။

⁶ င︀ႆ︀းꩫ︀ႆ︀ႇꩬ︀ီ ꩡ︀ူမ︀်းꩭုမ︀်က︀ꩫ︀်ႈတ︀ေႇတ︀ေႇတ︀ႃႉ။ က︀ွပ︀်ႉပ︀ိူဝ်ႈက︀ꩬ︀င︀်ꩫ︀ႆ︀ꩫ︀က︀ီး င︀ႆ︀ႚ ꩬ︀ူဢ︀ꩫ︀်ႈယ︀ပ︀်ယ︀ၢက︀်ႉက︀ူႈၸ︀ꩫ︀်းယ︀င︀်းꩫ︀က︀ေႃႇ ဢ︀ꩫ︀်ႈꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ဝ်ယ︀ႃႇ က︀ိုမ︀်ႇလ︀ိူင︀်ႈꩫ︀ႆ︀ၢႈꩫ︀မ︀်။

⁷ ဢ︀ꩫ︀်ႈယ︀ပ︀်ယ︀ၢက︀်ႉက︀ူႈၸ︀ꩫ︀်း ဢ︀ꩫ︀်ႈꩬ︀ူꩭူပ︀်ႉꩭꩫ︀်ဢ︀ꩫ︀်ႈꩬ︀ူမ︀ႆ︀ႛပ︀ိူꩫ︀်ႈꩫ︀ိက︀်ႉꩬ︀ၢက︀်ႉꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ဝ်ယ︀ႃႇ ၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛမ︀ႆ︀ႛ ꩬ︀ူတ︀ေႇတ︀ေႇယ︀ုမ︀်ယ︀မ︀်ႈ၊ မ︀ဝ်ယ︀ုမ︀်ယ︀မ︀်ႈꩫ︀ꩫ︀ႆ︀ႇ ဢ︀ꩫ︀်ႈၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛꩡ︀ၢမ︀်းꩫ︀မ︀်။ ၵ︀မ︀်းဢ︀ꩫ︀်ႈလ︀ူႇꩡ︀ၢင︀်ႈမ︀ႆ︀ႛꩫ︀ႆ︀ၢႈက︀ေႃႇ က︀ူꩫ︀်းꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ဝ် ꩡ︀ီၸ︀ႆ︀းꩬ︀ီဢ︀ဝ်ႈတ︀ွင︀်ဢ︀ူ။ ꩡ︀ႂ်ႈဢ︀ꩫ︀်ႈꩬ︀ူၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛမ︀ႆ︀ႛ ယ︀ုမ︀်ယ︀မ︀်ႈပ︀ိုင︀်ႈဢ︀ိင︀်ႈꩫ︀ႆ︀ႇယ︀ႃႇ က︀ႃႈၵ︀မ︀်းမ︀ဝ်က︀ႃးၵ︀ꩫ︀်ယ︀ႂ်ꩫ︀ႆ︀ႇꩬ︀ီ ꩭႂ်ႛပ︀ူဝ်းၵ︀ိူင︀်ꩫ︀ႆ︀ႇ ဝႃႈꩡ︀ၢမ︀်းꩫ︀မ︀်။ င︀ႆ︀းꩬ︀ီ ꩬ︀ူမ︀ႆ︀ႛၵ︀ႂ်ႈလ︀ႂ်ႈꩡ︀ၢမ︀်းꩫ︀က︀ေႃႇ ꩬ︀ူၵ︀ိူင︀်ꩰက︀ိုမ︀်းꩰယ︀ုမ︀်ယ︀မ︀်ႈပ︀ိုင︀်ႈဢ︀ိင︀်ႈꩬ︀ီဢ︀ူက︀ီး မ︀ိူဝ်ႈꩡ︀ဝ်ႛယ︀ေꩬ︀ုၵ︀ရ︀ီတ︀်က︀ျွႃးမ︀ႃးꩫ︀ႆ︀ႇ ꩬ︀ူမ︀ႆ︀ႛၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛ ယ︀ူဝ်းယ︀ွင︀်ႛင︀ႆ︀း ၸ︀ုင︀်းꩭႂ်ႛꩬ︀ီတ︀ီဢ︀ဝ်ႈꩫ︀ႆ︀ႛꩫ︀ႃႛꩫ︀မ︀်။

⁸ ꩬ︀ူယ︀ႃႇ ꩡ︀ဝ်ႛယ︀ေꩬ︀ုၵ︀ရ︀ီတ︀်မ︀ႆ︀ႛ မ︀ဝ်ꩭွꩫ︀်ꩭꩫ︀်မ︀ႃးꩫ︀က︀ေႃႇ ꩭၢက︀်ႉက︀ꩫ︀်ႈဢ︀ူ။ င︀ႆ︀ႚက︀ေႃႇ မ︀ꩫ︀်းꩡ︀ဝ်ႛမ︀ႆ︀ႛ မ︀ဝ်ꩭꩫ︀်ꩫ︀က︀ေႃႇ ယ︀ုမ︀်ယ︀မ︀်ႈပ︀ိုင︀်ႈဢ︀ိင︀်ႈက︀ꩫ︀်ႈဢ︀ူ။ င︀ႆ︀းꩫ︀ႆ︀ႇꩬ︀ီ ꩬ︀ူၵ︀ႂ်ႈလ︀ႂ်ႈꩡ︀ူမ︀်းꩭုမ︀်ꩫ︀ꩫ︀ႆ︀ႇ ဢ︀ꩫ︀်ႈတ︀ီတ︀ႅက︀်ႉꩫ︀ႆ︀ၢႈက︀ေႃႇ ꩵ︀ႈယ︀င︀်း။

⁹ ဢ︀ꩫ︀်ႈꩬ︀ူꩡ︀ူမ︀်းꩫ︀ႆ︀ႇယ︀ႃႇ လ︀ႆ︀ၢးပ︀ိူဝ်ႈ မ︀ꩫ︀်းꩡ︀ဝ်ႛမ︀ႆ︀ႛ ꩬ︀ူယ︀ုမ︀်ယ︀မ︀်ႈပ︀ိုင︀်ႈဢ︀ိင︀်ႈꩫ︀ႆ︀ႇꩬ︀ီ ၵ︀ွꩫ︀်ꩬ︀ူမ︀ႆ︀ႛမ︀ꩫ︀်းꩡ︀ဝ်ႛ ၵ︀ေꩬ︀ေꩭႂ်ႛမ︀ႃးꩬ︀ီꩫ︀မ︀်။

¹⁰ ပ︀ရ︀ေႃးၸ︀ႅတ︀်ႉꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ဝ်ယ︀ႃႇ မ︀ိူဝ်ႈၵ︀ဝ်ꩭူဝ်းလ︀ွင︀်ႈဢ︀ꩫ︀်ႈ ꩬ︀ူမ︀ႆ︀ႛၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛ တ︀ီၵ︀ေꩬ︀ေꩭႂ်ႛꩫ︀ႆ︀ႇ ၵ︀ဝ်ၸ︀ူႛꩡ︀ဝ်ႛတ︀မ︀ိူင︀်းက︀ေႃႇ လ︀ွင︀်ႈꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ဝ်ၵ︀ႂ်ႈတ︀ွင︀်းၸ︀ႅဝ်ꩬ︀ီ ꩬ︀ွက︀်ႉတ︀ႆ︀လ︀ႅမ︀်းမ︀ႃးꩫ︀မ︀်။

¹¹ ꩡ︀ဝ်ႛꩬ︀ေꩬ︀ုၵ︀ရ︀ီတ︀်ယ︀ႃႇ မ︀ꩫ︀်းꩡ︀ဝ်ႛꩭိုဝ်လ︀ိုဝ်တ︀ီꩫ︀ႆ︀ႛၵ︀ၢမ︀်ၻုက︀်ႉၵ︀၊ ယ︀ဝ်ႇက︀ီးꩭိုဝ်လ︀ိုဝ်တ︀ီꩫ︀ႆ︀ႛမ︀ူꩫ︀်ႈၸ︀ုင︀်းလ︀ူင︀်ꩫ︀ꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ွꩫ︀်ၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛ ဢ︀ꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛယ︀ေꩬ︀ုၵ︀ရ︀ီတ︀်ပ︀ွႆ︀ꩡ︀ႂ်ႇꩬ︀ီ က︀ꩫ︀်ႛꩫ︀ႂ်းပ︀ရ︀ေႃးၸ︀ႅတ︀်ႉဢ︀မ︀ႂ်းၵ︀ဝ်မ︀ႆ︀ႛၵ︀ိင︀်းꩫ︀ႆ︀ႇ ၵ︀ဝ်မ︀ႆ︀ႛꩭႂ်ႛၵ︀ႆ︀ႈမ︀ႃးဢ︀ူ။ မ︀ိူဝ်ႈဢ︀မ︀ႂ်း ၵ︀ဝ်ယ︀ႃႇ ꩡ︀ဝ်ႛယ︀ေꩬ︀ုၵ︀ရ︀ီတ︀်ပ︀ီꩫ︀်ႈၸ︀ႂ်၊ လ︀ွင︀်ႈဢ︀မ︀ႂ်းမ︀ိူဝ်ႈလ︀ႂ်ႈတ︀ီပ︀ီꩫ︀်ႈမ︀ႃးꩫ︀ꩫ︀ႆ︀ႇ ꩭီတ︀်ဢ︀ၵ︀ႅက︀်ႉꩬ︀ီ ꩬ︀ွက︀်ႉတ︀ႆ︀မ︀ႃးဢ︀ူ။

¹² ဢ︀ꩫ︀်ႈၵ︀ဝ်မ︀ႆ︀ႛ ပ︀ရ︀ေႃးၸ︀ႅတ︀်ႉꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ဝ် ꩭူဝ်းမ︀ႃးꩫ︀ႆ︀ႇယ︀ႃႇ ꩡ︀ႃႇဢ︀က︀ိဝ်းၵ︀ဝ်ၸ︀ူႛꩡ︀ဝ်ႛꩵ︀ႈꩡ︀ႂ်ႈ၊ ꩡ︀ႃႇဢ︀က︀ိဝ်းꩬ︀ူꩫ︀မ︀်။ င︀ႆ︀ႚယ︀ႃႇ ၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛ ၸ︀ူႛဢ︀ꩫ︀်ႈꩬ︀ူမ︀ႆ︀ႛꩬ︀ူင︀်ၵ︀ၢဝ်ႈၵ︀ၢမ︀်းꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ဝ်မ︀ႆ︀ႛ ꩡ︀ႂ်ႇꩬ︀ီဢ︀ဝ်ႈတ︀ꩫ︀်းၵ︀ူဝ်းၵ︀ွꩫ︀်မ︀ꩫ︀်းꩡ︀ဝ်ႛ ဢ︀ꩫ︀်ႈလ︀ုက︀်ႉက︀ၢင︀်ႈꩭၢဝ်မ︀ႆ︀ႛပ︀ွႆ︀ꩡ︀ႂ်ႇမ︀ႃးꩫ︀ႆ︀ႇ ၵ︀ၢဝ်ႈၵ︀ၢမ︀်းꩫ︀ီႈလ︀ွင︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛယ︀ေꩬ︀ုၵ︀ရ︀ီတ︀် ꩭႂ်ႛꩭူဝ်းမ︀ႃးယ︀ဝ်ႇ။ ၵ︀ုꩫ︀်ꩬ︀ၢင︀်ꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ဝ်တ︀မ︀ိူင︀်းက︀ေႃႇ လ︀ွင︀်ႈဢ︀မ︀ႂ်းၵ︀ဝ် ၵ︀ႂ်ႈတ︀ွင︀်းလ︀ူင︀်မ︀ႃးꩫ︀မ︀်။

လ︀ွင︀်ႈဢ︀ꩫ︀်ႈဝႃႈမ︀ူတ︀်ꩡ︀ၢင︀်

¹³ င︀ႆ︀းꩫ︀ႆ︀ႇꩬ︀ီ ꩭူဝ်ꩡ︀ႂ်ႈꩬ︀ူꩭႅမ︀်းထုက︀်ꩰဝႆ︀ႇတ︀ႃႉ။ တ︀ူဝ်ႈꩡ︀ႂ်ႈၸ︀ူႛꩡ︀ဝ်ႛမ︀ႆ︀ႛ ထိꩫ︀်ꩬ︀ီဢ︀ူတ︀ႃႉ။ ꩬ︀ူးဢ︀ꩫ︀်ႈꩬ︀ူမ︀ႆ︀ႛ မ︀ိူဝ်ႈꩡ︀ဝ်ႛယ︀ေꩬ︀ုၵ︀ရ︀ီတ︀် မ︀ိူင︀်းက︀ၢင︀်ႈမ︀ႆ︀ႛက︀ျွႃးပ︀ွက︀်ႉမ︀ႃးꩫ︀ႆ︀ႇ တ︀ီꩭႂ်ႛဢ︀မ︀ႂ်းၵ︀ဝ်မ︀ႆ︀ႛ တ︀ႂ်းထႃႛꩬ︀ီဢ︀ူက︀ꩫ︀်ႈတ︀ႃႉ။

¹⁴ င︀ႆ︀းꩫ︀ႆ︀ႇꩬ︀ီ ꩫ︀င︀်လ︀ုက︀်ႉဢ︀ꩫ︀်ႈꩡ︀ႂ်ႈက︀ုမ︀်ꩫ︀က︀ꩫ︀်ႈ ၵ︀ၢမ︀်းၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛမ︀ႆ︀ႛ ထွမ︀်ꩡ︀ွမ︀်းက︀ꩫ︀်ႈတ︀ႃႉ။ ꩫ︀င︀် မ︀ိူဝ်ႈꩬ︀ူၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛမ︀ႆ︀ႛ မ︀ဝ်ပ︀ႆ︀တ︀ွင︀်းꩫ︀ႆ︀ႇ ꩫ︀မ︀်ႈꩬ︀ိင︀်တ︀ိက︀်ႉꩰဢ︀ူမ︀ႃးꩫ︀က︀ꩫ︀်ႈ ပ︀ီဢ︀ူက︀ꩫ︀်ႈယ︀ဝ်ႇ။

¹⁵ ꩫ︀င︀်ၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛ ဢ︀ꩫ︀်ႈꩬ︀ူမ︀ႆ︀ႛလ︀ိူက︀်ႉဝႆ︀ႇꩫ︀ႆ︀ႇ မ︀ူတ︀်ꩡ︀ၢင︀်ꩫ︀က︀ꩫ︀်ႈက︀ူႈꩡ︀ွင︀်ႈက︀ူႈလ︀ွင︀်ႈမ︀ႆ︀ႛ ꩭႂ်ႛပ︀ူဝ်းမ︀ူတ︀်ꩡ︀ၢင︀်ꩫ︀ႆ︀ႇꩬ︀ိုင︀် ꩭီတ︀်ꩭႆ︀က︀ꩫ︀်ႈတ︀ႃႉ။

¹⁶ က︀ွပ︀်ႉပ︀ိူဝ်ႈက︀ꩬ︀င︀်ꩫ︀ႆ︀ꩫ︀က︀ီး ၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛယ︀ႃႇ “ꩫ︀င︀်က︀ဝ်ႈမ︀ူတ︀်ꩡ︀ၢင︀်ꩫ︀က︀ꩫ︀်ႈ ꩬ︀ူက︀ေႃႇဝႃႈမ︀ူတ︀်ꩡ︀ၢင︀်ဢ︀ူ” ꩫ︀ꩬ︀ီ က︀ျမ︀်းꩬ︀ိꩫ︀်မ︀ႆ︀ႛဝႃႈဝႆ︀ႇဢ︀ူ။

¹⁷ ၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛ ဢ︀ꩫ︀်ႈꩬ︀ူမ︀တ︀်ႉပ︀ူဝ်ꩬ︀ီယ︀ွꩫ︀်းꩬ︀ူးꩫ︀ႆ︀ႇယ︀ႃႇ ꩫ︀ႃႛလ︀ီက︀်ႉꩫ︀ႃႛယ︀ႂ်ꩵ︀ႈလ︀ိူက︀်ႉ။ ဢ︀ꩫ︀်ႈꩫ︀င︀်ꩬ︀ူꩭီတ︀်မ︀ႃးꩫ︀က︀ꩫ︀်ႈ ꩬ︀ူမ︀ႆ︀ႛတ︀ီပ︀ႅတ︀်ႉတ︀ြႃးꩫ︀မ︀်။ င︀ႆ︀းꩫ︀ႆ︀ႇꩬ︀ီ က︀ိုမ︀်ႇလ︀ိူင︀်ႈမ︀ိူဝ်ႈꩬ︀ူမ︀ိူင︀်းက︀ၢင︀်ႈမ︀ႆ︀ႛ ꩬ︀ွꩫ︀်ႈဢ︀ူꩫ︀ႆ︀ႇ ၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛမ︀ႆ︀ႛ က︀ူဝ်ႈယ︀မ︀်ႈꩬ︀ီဢ︀ူက︀ꩫ︀်ႈတ︀ႃႉ။

¹⁸ က︀ွပ︀်ႉပ︀ိူဝ်ႈက︀ꩬ︀င︀်ꩫ︀ႆ︀ꩫ︀က︀ီး ၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛယ︀ႃႇ ꩬ︀ူမ︀ႆ︀ႛလ︀ုက︀်ႉꩡ︀ူဝ်ႈတ︀ႃႈဢ︀ꩬ︀ၢက︀်ႉဢ︀ꩫ︀်ႈက︀ꩬ︀င︀်က︀ေႃႇမ︀ဝ်ꩡ︀ႂ်ႈ ဢ︀ꩫ︀်ႈလ︀ုက︀်ႉပ︀ူလ︀ီꩫ︀်ꩬ︀ူမ︀ႆ︀ႛꩫ︀ႆ︀ႛဢ︀မ︀ွေမ︀ႃးမ︀ႆ︀ႛ ဢ︀ဝ်ႈက︀ꩬ︀င︀်ꩬ︀ေꩬ︀ီထွတ︀်ꩭႂ်ႛမ︀ႃးꩫ︀ꩫ︀ႆ︀ႇ ꩬ︀ူတ︀ွင︀်းဢ︀ူ။ မ︀ꩫ︀်းꩡ︀ဝ်ႛꩬ︀ူမ︀ႆ︀ႛ ꩬ︀ေထွတ︀်ꩭႂ်ႛမ︀ႃးꩫ︀ႆ︀ႇ ဢ︀ဝ်ႈင︀ိူꩫ︀်းဢ︀ဝ်ႈၵ︀မ︀်း ဢ︀ꩫ︀်ႈမ︀ဝ်မ︀ꩫ︀်ႛတ︀ိူင︀်ႈꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ဝ်ꩵ︀ႈꩡ︀ႂ်ႈ။

¹⁹ ဢ︀ဝ်ႈꩫ︀ိူတ︀်ႉꩡ︀ဝ်ႛယ︀ေꩬ︀ုၵ︀ရ︀ီတ︀် ဢ︀ꩫ︀်ႈတ︀ႃႇၵ︀ꩫ︀်မ︀ဝ်ꩫ︀ႆ︀ႛ၊ ဢ︀ꩫ︀်ႈၸ︀ူႛပ︀ီꩫ︀်ႈပ︀ူႇဢ︀ွꩫ︀်ၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛ ဢ︀ꩫ︀်ႈလ︀ွတ︀်ႉꩰꩡ︀ၢင︀်ꩰꩫ︀ႆ︀ႇꩫ︀မ︀် ꩬ︀ူမ︀ႆ︀ႛꩬ︀ေထွတ︀်ꩭႂ်ႛမ︀ႃးꩫ︀ႆ︀ႇ။

²⁰ ၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛယ︀ႃႇ ꩡ︀ဝ်ႛယ︀ေꩬ︀ုၵ︀ရ︀ီတ︀်မ︀ႆ︀ႛ လ︀ုက︀်ႉမ︀ိူဝ်ႈက︀မ︀်ၸ︀ႃꩵ︀ႈပ︀ႆ︀တ︀ေပ︀ုꩫ︀်ႛꩫ︀မ︀် လ︀ိူက︀်ႉဢ︀ဝ်ႈပ︀ီꩫ︀်ႈက︀ႃႈꩬ︀ေထွတ︀်ꩬ︀ူမ︀ႃးꩫ︀ႆ︀ႇ။ င︀ႆ︀ႚက︀ၢပ︀်ႉပ︀ႆ︀ၢႈꩭၢင︀်လ︀ေႚလ︀ေႚမ︀ႆ︀ႛꩬ︀ိုင︀် မ︀ꩫ︀်းꩡ︀ဝ်ႛမ︀ႆ︀ႛ ꩡ︀ႃႇꩭၢင︀်းꩬ︀ူ ဢ︀ဝ်ႈပ︀ူဝ်မ︀ႃးꩫ︀မ︀်။

²¹ ꩡ︀ဝ်ႛယ︀ေꩬ︀ုၵ︀ရ︀ီတ︀်က︀ေႃႇ ꩬ︀ူမ︀ႆ︀ႛ ၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛ ꩡ︀ဝ်ႛဢ︀ꩫ︀်ႈမ︀ꩫ︀်းꩡ︀ဝ်ႛမ︀ႆ︀ႛ လ︀ုက︀်ႉတ︀ၢင︀်းတ︀ၢႆ︀ႈမ︀ႆ︀ႛ ဢ︀ဝ်ႈꩫ︀ိပ︀်ပ︀ွက︀်ႉꩬ︀ီ ꩭႂ်ႛမ︀ူꩫ︀်ႈၸ︀ုင︀်းလ︀ူင︀်မ︀ႃးမ︀ႆ︀ႛ ဢ︀ဝ်ႈယ︀ုမ︀်ႈယ︀မ︀်ႈပ︀ိုင︀်ႈဢ︀ိင︀်ႈမ︀ႃးယ︀ဝ်ႇ။ င︀ႆ︀းꩬ︀ီ ꩬ︀ူက︀ေႃႇၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛမ︀ႆ︀ႛ ယ︀ုမ︀်ယ︀မ︀်ႈပ︀ိုင︀်ႈဢ︀ိင︀်ႈတ︀ႂ်းထႃႛက︀ꩫ︀်ႈꩫ︀မ︀်။

²² ꩬ︀ူ ꩬ︀မ︀်မ︀ႃတ︀ြႃးမ︀ႆ︀ႛ ထွမ︀်းꩡ︀ွမ︀်းꩫ︀ႆ︀ႇꩬ︀ီ ꩬ︀ူ ၸ︀ူႛꩡ︀ဝ်ႛမ︀ႆ︀ႛၸ︀ူႛꩡ︀ဝ်ႛ လ︀ုက︀်ႉတ︀ꩫ︀်းၵ︀ူဝ်းဢ︀ပ︀ႅတ︀်ႉမ︀ႆ︀ႛ ဢ︀ဝ်ႈလ︀ွတ︀်ႉမ︀ႃးယ︀ဝ်ႇ။ င︀ႆ︀းꩫ︀ႆ︀ႇꩬ︀ီ ꩬ︀ူက︀ူဝ်ႇလ︀ိူင︀်ႈꩫ︀ႆ︀ႇက︀ူဝ်ႇလ︀ိူင︀်ႈ ꩭၢက︀်ႉက︀ꩫ︀်ႈတ︀ေႇတ︀ေႇမ︀ႃးယ︀ဝ်ႇ။ က︀ၢပ︀်ꩬ︀ီတ︀င︀်းꩡ︀ႂ်ႈတ︀င︀်းၵ︀ူဝ်း ꩭၢက︀်ႉက︀ꩫ︀်ႈက︀ႃတ︀ႃႉ။

²³ က︀ွပ︀်ႉပ︀ိူဝ်ႈက︀ꩬ︀င︀်ꩫ︀ႆ︀ꩫ︀က︀ီး ၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛယ︀ႃႇ ꩬ︀ူမ︀ႆ︀ႛ ဢ︀ဝ်ႈၵ︀ၢမ︀်းမ︀ꩫ︀်းꩡ︀ဝ်ႛ ဢ︀ꩫ︀်ႈꩭႂ်ႛဢ︀ꩬ︀ၢက︀်ႉ၊ ဢ︀ꩫ︀်ႈထႃဝရ︀ယ︀င︀်းဢ︀ူꩫ︀ႆ︀ႇ ဢ︀ဝ်ႈၸ︀ႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ူဝ်ႈတ︀ႃႈဢ︀ꩬ︀ၢက︀်ႉမ︀ႂ် ဢ︀ꩫ︀်ႈမ︀ဝ်တ︀ႆ︀ၢႈꩡ︀ၢင︀်ႈ ဢ︀ꩫ︀်ႈမ︀ꩫ︀်ႛတ︀ိူင︀်ႈမ︀ႃးယ︀ဝ်ႇ။

²⁴ ꩫ︀င︀်က︀ျမ︀်းလ︀ိက︀်ႉမ︀ႆ︀ႛဝႃႈꩫ︀က︀ꩫ︀်ႈ “က︀ူꩫ︀်းꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ဝ်ယ︀ႃႇ ၸ︀ိူဝ်ယ︀ႃႛꩫ︀က︀ꩫ︀်ႈꩫ︀မ︀်၊ မ︀ူꩫ︀်ႈၸ︀ုင︀်းက︀ူꩫ︀်းꩫ︀ႆ︀ႇၵ︀ဝ်က︀ေႃႇ ꩫ︀င︀်မ︀ွက︀်ယ︀ႃႛပ︀ၢင︀်ꩫ︀က︀ꩫ︀်ႈꩫ︀မ︀်။ ၸ︀ိူဝ်ယ︀ႃႛက︀ေႃႇ ꩭိဝ်က︀ႃဢ︀ူ။ မ︀ွက︀်ယ︀ႃႛပ︀ၢင︀်က︀ေႃႇ ꩭူင︀်ႈက︀ႃဢ︀ူ။

²⁵ ꩫ︀ႆ︀ႇꩫ︀က︀ေႃႇ ၵ︀ၢမ︀်းၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛယ︀ႃႇ မ︀ိူဝ်ႈလ︀ႂ်ႈမ︀ိူဝ်ႈလ︀ႂ်ႈက︀ေႃႇ မ︀ꩫ︀်ႛတ︀ိူင︀်ႈဢ︀ူ” ꩫ︀ဝꩫ︀်ႇ။ ၵ︀ၢမ︀်းၸ︀ြႃးပ︀ီꩫ︀်ႈꩡ︀ဝ်ႛဢ︀မ︀ႂ်းယ︀ႃႇ ၵ︀ၢဝ်ႈၵ︀ၢမ︀်းꩫ︀ီႈဢ︀ꩫ︀်ႈꩬ︀ူမ︀ႆ︀ႛ တ︀ူႈꩭူဝ်းမ︀ႃးꩫ︀ႆ︀ႇꩫ︀မ︀်။