Yɛrɛmaya 51 - ALLALA KUMƐ

Babilɔn Kiti-Koe Tun Mari Bolo

¹ Mari ko a ye fɔn-digidigi-wɛ latugula Babilɔn nyamanɛ anubɛ ala mɔgɛnu ma.

² A ko a si sibolo-gbɛrɛnu nana anu kan ma iko tɔnkɔlɔn si bin-gbalɛ bi nya min. A ko kasara-tele wo wa na, anu si ta bui Babilɔn ma a tɔnkɔn bɛɛ rɔ. Anu si nyɔ rakolɔn to.

³ Anu ti fɛrɛ di kɛlɛ-den kalabɛn-nakɛlɛnu ma a rasagan-koe rɔ. Anu ti fɛrɛ sɔrɔn ka anu makiri anuna kɛlɛ-kɛ-mirannu tɔ. Anu ti kinikini fonike ma fɔ ka anu bɛɛ lato.

⁴ Anu tanbannɛnu si to sani lu-kolenu ma furinu fɛ tala.

⁵ Hali Isirɛla mɔgɛnu anubɛ Yuda mɔgɛnu bara hakɛ kɛ Mari-Sɛnimɛ la, ale anuta Mari Alla Sɛnbɛ-Bɛɛ-Tigi ko a ma a ban anu na.

⁶ Anu burumatoe ni bɔ Babilɔn nyamanɛ rɔ. Anu ni anu buri alako anu niyi la ni kisi. Anu kana faga, anu tɔgɛ ni to Babilɔn kɛnuna hakɛ la. Mari ko a si a tayili sara anu na iko a bɛnta, a ni a ma nya min.

⁷ A ko Babilɔn mani de Mari bolo iko sɛnɛ-yi-lafɛ min bi duninya bɛɛ laminna. Sibolo-wo-sibolo wa a min, wo kunyɛ si wuli.

⁸ Tiriyante wo rɔ, Babilɔn soe si na bui ka tinya pɔ! Bɛɛ ni di ka a tɛgɛ bui-koe wo ma. Anu ni a tɛlɛnu makiri. Tumado a si kɛndɛya.

⁹ Sibolo-gbɛrɛ minnu siginɛ anu tɛma, wonu si a fɔ ko, “Babilɔn dɛnbɛ-sɔgɛ ye ma la kɔnɔ a fɛrɛ sa! Ma ni a to nyɔ. Ma ni sɛgi ma warɛnu tɔ. Alla ara a fanka ban Babilɔn kasarɛ ma. A ara tinya pɔ!”

¹⁰ Mari ko ala mɔgɛnu bi a sɔnkɔla ko Mari ye a yirala ko yoe ye anu bolo. Anu ko anuta Mari Alla ara min ma, anu ni ta wo fɔ Yerusalɛm kɛnu ye.

¹¹ Mari ara Midiya mansɛnu natugu Babilɔn kɛnu ma bawo a miriya sa fenfen ma fɔ ka anu nato. Anu bara a Bato-Bɔn tinya min kɛ, a ye wo le yili-sarɛ la wo la. Midiya kɛlɛ-den-kunyɛnu si a fɔ ko, “Wo ni wola kalabɛnnu nasulen boiboi! Wo ni wola nɛgɛ-lufɛ bira wo bolo tɔ ka wo sɔ-bole rabɛn.

¹² Wo ni kɛlɛ-tamasere-falafalɛ layɛlɛ san ma alako ma ni soe tarɛ keri. Wo ni kila-kandannɛnu kuma sa. Wo ni anu napɛrɛnnɛnu nata.” Mari ko a ye min sigila Babilɔn kɛnu ma, a si na wo sigi anu ma, yɔ!

¹³ Hali bɛ rakanɛ nyamanɛ wo rɔ, dugu-kɔrɔ-nɔnfuli siya a rɔ, Mari ko nyamanɛ wo lato-wati ara ke.

¹⁴ Mari Sɛnbɛ-Bɛɛ-Tigi ara a keli ko a si sibolo-siyaman natugu Babilɔn kɛnu kan ma iko kondɔnnu. Anu si anu dɛ bolobɔ ko anu bara Babilɔn nɔ.

Alla Matɔgɔ-Bɛti

¹⁵ Mari ya duninya ladan ata fanka le la. A ya duninya ladan ata hɛnkilimayɛ le la. A ya san-kole rafulen ata ko-nya-yen le la.

¹⁶ A nɛn-naban kumala, banda si tugu. A si a ma, banda-yi la ni dɛn kan-tina bɛɛ rɔ. A tenbi bandɛ lanala, san ye sɛrɛnna. A si ala fɔn-barɛ dɛ laka.

¹⁷ Hɛnkili sa bɛsi-ladannɛ do-wo-do la. Siyakinu bara miliya anuna bɛsɛ wonu na, anu denu ya minnu nadan, kɔni. Anuna bɛsi-fuyi wonu niyi sa anu tɔ.

¹⁸ Fufafuyi le anu na. Anu ti ko-wo-ko nyinya. Yɛlɛnma-fan le anu na. Kiti-tɛgɛ-lunyɛ wa ke, bɛsɛ wonu si kasara.

¹⁹ Kɔnɔ Yakobata Alla sa iko bɛsɛ kɛnu. Alla le ya fan bɛɛ ladan. A ya Isirɛla mɔgɛnu ma a halalɛ la. A tɔgɛ le Mari Sɛnbɛ-Bɛɛ-Tigi.

Marita Kundu-Wɛ Wara-Koe

²⁰ Mari ko, “Ile Babilɔn, nta kundu-wɛ le ile la. Nta kɛlɛ-kɛ-fan le ile la. N si ile bi alako ka sibolenu anubɛ nyamanɛnu kasara.

^21-23 A so wo, a laburila wo, a kirindi wo, a laburila wo, a kei wo, a musu wo, a denni wo, a kina wo, a dunmusu wo, a den-kei wo, a saga wo, a fɛ-birala wo, a sara-ninki wo, a lawɔlila wo, a kun-tigi wo, a mɔgɔ-ba wo, a ko a si wonu damasi lato tɛrr!”

Babilɔn Kɛnu Tɔrɔ-Koe

²⁴ Mari ko ata mɔgɛnu si a yen, a ye a tayili sarala Babilɔn kɛnu na ka a tɛgɛ anu ya min sigi ata mɔgɛnu ma Yerusalɛm soe burɔ.

²⁵ A ko Babilɔn mani de iko fara-belebele-wɛ min si duninya bɛɛ halaki. Kɔnɔ Mari ko a yoge le ale la. A ko a si a latosokoro a kɔɛn la kɔnkɛ ma ka a mintan ka anu ma gbangban la!

²⁶ Hali kuri min bi a rɔ, wonu ti ma bon-sɔ-fan la. A ko a si ma kuru-faganɛ la. Mari kan le kɛ la.

²⁷ A ya a fɔ Babilɔn yogenu ye ko, “Wo ni falafalɛ layɛlɛ tamasereyɛ la ka kɛlɛ-buri fɛ alako sibole bɛɛ ni a lamɔɛn. Ararati nyamanita-mɔgɛnu wo, Mini nyamanita-mɔgɛnu wo, Asikɛnasi nyamanita-mɔgɛnu wo, wo dama ni wo rabɛn kɛlɛ-kan ma. Wo ni kɛlɛ-kurugba kelen bɔ min si sɔ kɛlɛ yarɔ. Wo ni soeenu natugu Babilɔn kɛnu ma iko kondɔnnu. Sibole bɛɛ ni a mabɛn Babilɔn kɛlɛ-kan ma.

²⁸ Wo ni Midiya mansɛnu anubɛ anuna kun-tiginu kelelɛnu nata, anubɛ anuna mɔgɔ-banu, anubɛ anuna kɛlɛ-den-siyamɛnu.”

²⁹ Duninya ra si maga ka pirinkan bawo Mari miriya bɛnni ma fenfen ma fɔ ka Babilɔn ma wula-da-rakolɔn la, mɔgɔ ti sigi kan min tun!

³⁰ Babilɔn kɛlɛ-dannu munna si tɛgɛ. Anu si belenna sigila anuna so-latankanɛnu tɔ. Anu si ma iko musi. Tarɛ don-dɛnu si keri. Tɛ si na tugu bɔnnu na.

³¹ Kilayɛnu si na anu nyɔgɔn gbara tatɛgɛla. Bɛɛ ye nala a fɔla ko, “Mansɛ, anu bara yan keri.”

³² Anu yogenu si na bɛ-tɛgɛ-tinɛ bira-a-la ka kan-tina-layan-bɛnu mintan. Babilɔn kɛlɛ-dannu buyi ra si basan.

³³ Babilɔn yogenu si anu tatɛgɛtɛgɛ ka anu tɛn iko fui-fan min tenbi gbere-kole ma, ado wo sa mɛla tun. Ale Mari Sɛnbɛ-Bɛɛ-Tigi Isirɛlata Alla kan le kɛ la.

³⁴ Babilɔn Mansa Nɛbukanasa ara Yerusalɛm soe dɔn. A ya soe rakolonya iko yi-bara-takolɔn. A ya a dama lakunu iko ninkinankɛ. Min di a ye, a ya wo bi ka a toe lakɛ a rɔ.

³⁵ Yerusalɛm kɛnu bi a fɔla ko, “Alamɛ Babilɔn birara a la ka a tɛgɛ anu ya karagbɛlɛyɛ min sigi ma ma. Anu bara ma tɔrɔ min kɛ, alamɛ wo yili sarata anu na.”

Isirɛla Dɛnbɛn-Koe Mari Bolo

³⁶ Nba, Mari ya a fɔ Yerusalɛm kɛnu ye ko a si anu tayili sara anu yogenu na ka a tɛgɛ Babilɔn ya anu bira boloko-yogomɛ min kɛ. Bɛ minnu bi yigila Babilɔn nyamanɛ rɔ, Mari ko a si wonu kunyɛ gbala.

³⁷ Nyamanɛ wo si ma tonbɔn la. Mɔgɔ ti taran nyɔ fɔ bintɔ-sogenu. Mɔgɔ-wo-mɔgɔ ya nyɔ yen, a kun ma si kɔ.

³⁸ Babilɔn kɛnu mani de nun iko yara-feremɛnu. Anu bi wɔrɔndɔla iko yara-bulannu.

³⁹ Babilɔn kɛnu kɔnkɔtoe min kɛ, Mari ko a si anu de-nyini. Anu ni fa pen! Anu kun ta si fin baan la. Wo kɔma, anu si anu sa kinɔgɔ rɔ. Anu ti kunden tun!

⁴⁰ Mari ko a si ta anu na anu kan natɛgɛ tinɛ iko kolo-fannu. Mari kan le kɛ la.

Babilɔn Ko-Latɛgɛnɛ Wara-Koe

⁴¹ Babilɔnna ko la, Mari ko duninya kɛnɛna so-karantan min matɔgɔla, wo si bui fugbu! Babilɔn si ma kan-tina-makilannɛ la sibole bɛɛ ye.

⁴² Kɔgɔ-yi si tugu nyɔ kuma ka a yamatogon.

⁴³ Nyɔ-soenu ma si kilan. Nyɔ bɛɛ si ma wula-da-rakolɔn la, mɔgɔ ti sigi kan min. Mɔgɔ ti bɔ nyɔ kilɛ la.

⁴⁴ Mari ko a si Babilɔn kɛnuna bɛsi Bɛli tinya. Mɔgɛnu ya min bɛɛ kankan bɛsi wo ye, anu si wo bɛɛ lasɛgi a tiginu ma. Sibolo-wo-sibolo ti a kɔ tun! Babilɔn tarɛnu si na bui.

⁴⁵ Mari ko Isirɛla mɔgɛnu ni bɔ anu burila Babilɔn. Anu ni anu buri Marita fondo-bɔ-wɛ kɛ kɔrɔ.

⁴⁶ Anu bi kumɛ minnu namɔɛnna, wonu kana anu nakilan. San-bo-san, anu si kuma-kurɛnu namɔɛn ka a bɛn kɛlɛ wara-koe ma. Mɔgɛnu bi a fɔla ko karagbɛlɛyɛ ye nyamanɛ donu tɔ. Mansɛ do ye mansɛ do kɛlɛla nyamanɛ donu tɔ.

⁴⁷ Mari ko wati ye nala, a si maga Babilɔn kɛnuna bɛsɛnu na. Nyamanɛ wo bɛɛ si to yarabiyi kɔrɔ, ado mɔgɛ bɛɛ si faga nyɔ rɔ tɛrr!

⁴⁸ Kantɔ-mɔgɛnu ba na Babilɔn nyamanɛ tii dugi la tumɛ min, fan min bɛɛsi ye san anubɛ dugi ma, wo bɛɛ si yerelen tɛgɛ sewɛ bolo.

⁴⁹ Babilɔn kɛnu ya a ma, mɔgɛnu bi fagala duninya mumɛ bɛɛ rɔ, ado Babilɔn nyamanɛ ye nala buila bawo anu bara a ma, Isirɛla mɔgɛnu bara faga. Mari kan le kɛ la.

Isirɛla Biralɛnuta Sarakanɛ Babilɔn Nyamanɛ Rɔ

⁵⁰ Mari ya a fɔ ala mɔgɛnu ye Babilɔn nyamanɛ rɔ ko, “Wo ara sayɛ masangba min kɛ, wo kana fenfen makɔni. Wo ta! Hali wo fɛ-yan wo warɛnu na, wo kana nyina nde, Mari ko anubɛ Yerusalɛm soe.

⁵¹ Hali wo ye a fɔla ko wo ara yarabi bawo sibolo-gbɛrɛnu bara Bato-Bon-sɛnima-tinɛnu bi anu nyɛrɛ ye, wo ta tun.”

⁵² Wati ye nala, Mari ko a si maga Babilɔn bɛsɛnu na. Mɔgɔ-tanbannɛnu si to kurunna nyamanɛ wo tɔnkɔn bɛɛ rɔ.

⁵³ Hali Babilɔn yɛlɛta ha ka ke banda-kole ma, anu ni kan-tina-layan-bɛ sɔ nyɔ, Mari ko a si mɔgɛnu nana nyɔ ka anu kasara. Mari kan le kɛ la.

Babilɔn Kasara-Koe

⁵⁴ Mari ko wo ni wo tole masɔ Babilɔn di-kɛ-kan la. Anu bi dila ka a tɛgɛ anuna nyamanɛ tinya-bole ma.

⁵⁵ A ko ale Mari ye Babilɔn kasarɛ kun na ka a rade don! Kɛlɛ-dannu bi tugula anu kan ma iko gboron-gboronna-yi. Anu si a kɛlɛ sɔnkɔ-sɔnkɔ-siyaman na.

⁵⁶ Anu bi nala Babilɔn kasara kan le ma. Anu bi Babilɔn kɛlɛ-dannu birala ka anuna kalabɛnnu takerikeri. Mari ko Alla le ale la min si ko-yogoma-kɛlɛnu tɔrɔ, ado a bɛnta, a ni min ke Babilɔn ma, a si wo sigi nyɔ ma.

⁵⁷ A kun-tigi wo, a hɛnkilima wo, a mɔgɔ-ba wo, a kɛlɛ den wo, a si wo bɛɛ lamin. Anu ba kinɔgɔ, anu ti kunden tun! Mansɛ min tɔgɛ Mari Sɛnbɛ-Bɛɛ-Tigi, wo kan le kɛ la.

⁵⁸ Babilɔn tara-layan-bɛ si gbesi dugi la fugbu! A don-da-layan-bɛnu si mintan gburr! Sibole bɛɛ tɔrɔta min sɔ-tinɛ, tɛ si wo firan fegba! Mari Sɛnbɛ-Bɛɛ-Tigi kan le kɛ la.

Yɛrɛmayata Sarakanɛ Lata-Koe Babilɔn

⁵⁹ Mansa Sɛdɛkayata fɛ-biralɛ le Nɛrayala den Sɛraya la. Wo benba tɔgɛ le Meyaseya. Sɛdɛkayala san nani nyɔgɛ mansayɛ la Yuda nyamanɛ kun na, anubɛ Sɛraya ye tala anu nyɔgɔn fɛ Babilɔn. Woletɔ nde, Yɛrɛmaya ya sarakanɛ kɛ don ale Sɛraya bolo.

⁶⁰ Kasarɛ anubɛ ko-gbɛrɛ minnu tabɛnnɛ Babilɔn kan ma, nde, Yɛrɛmaya ya wo bɛɛsi sɛbɛ buku do rɔ.

⁶¹ N ya a fɔ Sɛraya ye ko, “I wa ke Babilɔn, n ya min bɛɛ sɛbɛ kɛ rɔ, i ni wo karan nyɔ-mɔgɛnu ye.

⁶² I wa ban a karanna anu ye, i ni Alla madiya anu yala ko, ‘Mari, i ko i si kan-tinɛ kɛ kasara. I wa ban a tinyana, a hadama-den wo, a sogo wo, wo fenfen ti to sigini a rɔ, ado i ko a si to wula-da-rakolonyɛ le la habadan!’

⁶³ Woletɔ Sɛraya, i wa ban buku kɛ rakaranna anu ye, kuri kiri a la ka a lakɛ Yufereti bɛ rɔ.

⁶⁴ I ni a fɔ ko, ‘Kɛ le ye sigila Babilɔn kɛnu ma. Anu si yigi yi kɔrɔ, anu ti yɛlɛ tun ka a tɛgɛ Marita kasarɛ ma anu kan ma.’ ” Yɛrɛmayala kuma laban le kɛ la.