Luka 12 - ALLALA KUMƐ

Makawandilɛ Kolandinuna Ko La

¹ Mɔgɔ waga siyaman nadɛnta anu nyɔgɔn fɛ ha anu tora anu nyɔgɔn matenna. Yisa kumara ala karan-dannu fɔlɔn ye ko, “Wo ni a ma wo fɛrɛma Farisinuna biredi-yɛlɛ-fanla ko la. N bi min ma, wo le, anuna kolandiyɛ la.

² Fan min dogonnɛ, wo si bɔ gbɛ ma. Gbundu-koe bɛɛ si na lɔn.

³ Wo ara min fɔ pinpi rɔ, wo la si mɔɛn gbɛ rɔ. Wo ara wɛwɛ-kumɛ min bɛɛ fɔ wola kankannu kɔma, wo la si wanka ka bɔ bɔn kun tɛma.

Mɔgɔ Kana Kilan min Na

⁴ “N diyana-mɔgɛnu, n bi a fɔla wo ye, minnu si fɛrɛ-bɔnkɛ kɛ faga dɔrɔn ka dan wo ma, wo kana kilan wonu na.

⁵ Wo ni kilan min na, n si wo yira wo la. Wo ni kilan Allatala la bawo sɛnbɛ ye a bolo ka wo niyi bi, wo kɔma, a ni wo lakɛ nyahanama rɔ. Ɔnde, n bi tonyɛ le fɔla wo ye, wo ni kilan wo la!

⁶ “Serelan loli ti san wodi-mɛlɛn fila la, wa? Kɔnɔ hali wo, kelen sa anu tɔ Alla nyinanɛ min ko.

⁷ Hali wo kun-sigi dannɛ kelen-kelanyɛ ma Alla bolo. Woletɔ wo kana kilan. Wo tenbira serelan siyaman na!

Mɔgɔ Sɔn-Koe anubɛ a Ban-Koe Yisa la Mɔgɛnu Yala

⁸ “N bi tonyɛ fɔla wo ye, min ba a sɔn a la gbɛ rɔ ko ntɛ le ale la, nde, Hadama-dan si wo nyɔgɔn ma ale fanan ye Allala melikanu yala.

⁹ Kɔnɔ min ba a ban nde la gbɛ rɔ ko nta ma ale la, nde, Hadama-dan si n ban ale fanan na Allala melikanu yala.

¹⁰ “Min ba kuma-yogomɛ fɔ nde, Hadama-dan ma, wo ma si koto. Kɔnɔ min ba kuma-yogomɛ fɔ Allata Ni-Sɛnimɛ ma, wo ma ti koto mumɛ!

¹¹ “Anu ba ta wo la Yahudiya-dina-bɔnnu na tumɛ min ka wo niyi ragbɛrɛn, ni wo ma, kun-tiginu yakɔrɔ, ni wo fanan ma, mansɛ yakɔrɔ, wo si wo nyɛrɛ fɛka nya min wo, wo si min fɔ wo, wo kana hɔn wonu na.

¹² Bawo a bɛnta, wo ni min fɔ wati kelan wo rɔ, Allata Ni-Sɛnimɛ si wo karan wo la.”

Bana Kun-Takolɔnta Tili

¹³ Mɔgɛ do ya a fɔ a ye nyama tɛma ko, “Karan-mɔgɔ, a fɔ n na-kelen-nyɔgɛ ye ko ma fa ya nɔnfuli min to ma bolo, a ni wo fara ka ntɛ di n ma.”

¹⁴ Yisa ya a fɔ a ye ko, “N bɔ, yon ya wo sɛnbɛ di n ma ko n ni ma kiti-tɛgɛlɛ anubɛ fen-faralɛ la wo filɛ tɛma?”

¹⁵ Wo kɔma, a ya a fɔ anu dama ye ko, “Wo ni a ma wo fɛrɛma wasabɛlɛnuna ko la bawo mɔgɔ niyi ti suma ka a bɛn a bolo-fannu ma, hali a bananyara nya bɛɛ ma.”

¹⁶ Wo kɔma, Yisa ya tili kɛ tɛgɛ anu ye ko, “Dugu-lamonɛ taranta nɔnfulu-tigi do bolo minna ki-fannu sabatinɛ bɛrɛkɛ!

¹⁷ A wulita a mirila a nyɛrɛ ma ko, ‘Dinkira sa n bolo n si nna ki-fan bɛɛ lamara kan min. N si nfen ma?’

¹⁸ A ya a fɔ a nyɛrɛ ye ko, ‘N si min ma, wo le kɛ la. N si nna fen-namara-bɔnnu wayan ka a kinama-wɛnu sɔ. N si nna fui-fan anubɛ nna bolo-fen-toe bɛɛ mara nyɔ rɔ.

¹⁹ Wo kɔma, n si a fɔ n nyɛrɛ ye ko, “Nde harayɛgɛ-tigi, n mako ye fen-nyimɛ min bɛɛ la san siyaman kɔrɔ, n bara wo bɛɛ sɔrɔn. N ni n sigi n fanbolo fen dɔn tinɛ ka n min gbɛɛtorenu fɛ ka n nyɛrɛ lasewa!” ’

²⁰ Kɔnɔ Alla ya a fɔ a ye ko, ‘Ile kuntan, bi suyi nyɛrɛ rɔ, wobɛ i niyi si fara wo nyɔgɔn na. Wo kɔma, i wara fan minnu namara i nyɛrɛ ye, wonu si ma yontɛ la gbɛ?’ ”

²¹ Yisa ko, “Min bɛɛ ye nɔnfuli ladɛnna anu nyɛrɛ ye, a ye wo nya na le wonu ye fanan. Kɔnɔ nɔnfulu-tigi ma anu na Alla yala.”

I Yigi-To-Koe Alla Rɔ

²² Wo kɔma, Yisa ya a fɔ ala karan-dannu ye ko, “N ya a fɔ wo ye ko wo makoe ye fan min bɛɛ la, a mara dɔn-fen la wo, a mara fɛrɛya-bɔ la wo, wo kana hɔn wonuna ko la.

²³ Niyi ma tenbi dɔn-fan la, wa? Fɛrɛ-bɔnkɛ ma tenbi fɛrɛya-bɔɛ la, wa?

²⁴ Wo ni mansa-wala-konanu mafɛlɛn. Anu ti sugi fui. Anu ti a tɛgɛ. Anu ti a kɛ fen-namara tinɛnu tɔ, ni wo ma, birɛ la. Kɔnɔ Alla ye anu dama kandanna! Wole don? Wo ma tenbi konanu na, wa?

²⁵ Yon bi wo tɛma min si hɔn ha a ni san do sa a nyɛrɛ siyi kuma?

²⁶ Ni wo ti ke ko-nyantarani wonu mala, nfenna wo haminyanɛ fan-toe bɛɛla ko la?

²⁷ Wo ni kɔn-ferenu sabati-nya mafɛlɛn. Anu sa wɔlila ka anu nyɛrɛ fɛrɛya bɔ. Kɔnɔ n bi a fɔla wo ye, hali Mansa Silamɛni min bananyara nun, a makiri-nya ma ke kɔn-fere kɛ kelen tɔ.

²⁸ Binyɛ don? A ye tola wati-ni dɔrɔn, wo kɔma tɛ ni a mintan. Alla min bi binyɛ wo fɛrɛya bɔla, a ti wole fanan fɛrɛya bɔ wo nya na, wa? Wola dɛnkɛninyɛ dɔgɔ de!

²⁹ “Nba, wo kana hɔn ka a fɔ ko i si dɔn-fan anubɛ minni-fan sɔrɔn mintɔ?

³⁰ Hali Alla-lɔnbɛlɛnu bi nyinina fan kɛnu ma tuma-wo-tuma kɔnɔ wo Fa Alla ya a lɔn ko wo makoe ye fan kɛ bɛɛ la.

³¹ Min fisa, wo ni Allala mansayɛ fɔlɔn nyini. Wo kɔma, ale ni na to fan kɛ bɛɛ dila wo ma.

Arinyɛni Nɔnfulu-Tigiyɛ

³² “Wole, nna saga-kurun-nɛ, wo kana kilan bawo wo Fa fonde ara sa ka mansayɛ di wo ma.

³³ Wo ni wo bolo-fan bɛɛ mayira ka wodi wo di bolo-kolɔnnu ma. Wo ni wodi-bɔrɛnu kara wo nyɛrɛ ye wo si wola wodinu namara minnu tɔ Arinyɛni tɔ. Woe sa anu ma. Fen ti bɔ wola wodinu na. Kankan ti ke a kankanna nyɔ. Kisinu ti a dɔn nyɔ,

³⁴ ado mɔgɔla nɔnfuli ye kan min, a hɛnkili ye nyɔ tuma-wo-tuma.

Wɔli-Kɛla-Rabɛnnɛnu

³⁵ “Koe minnu bi nala mala, wo ni wo rabɛn wo bɛɛla ko la. Wo ni wo mabɛn! Wola lɛnpunu-malannɛ ni to

³⁶ iko wɔli-kɛlɛ minnu bi anu tigi makɔnɔna ka bɔ kɔnyɔ-masɔ-ladiyɛ rɔ. A wa na tumɛ min ka bonda-dɛ matugu, anu si a laka a ye tiriya!

³⁷ Wɔli-kɛlɛ minnu tigi si anu taran, anu tabɛnnɛ, anu bi anu ya la, a si sewa anu na! Wo ni wo hɛnkili to kɛ ko! A si anu nasigi ka a nyɛrɛ mabɛn wɔli-kɛ-koe la anu ye.

³⁸ Hali a ma na ha suyi tɛma, ni wo ma, banda-ka-dɛ ma, ni a ya anu tabɛnnɛ taran, a si sewa wonu na.

³⁹ Wo ni wo hɛnkili to kɛ ko! Ni bon-tigi ya kankan na-wati lɔn ala bɔn la, a ti sɔn kankan ni ala bɔn tinya ka don.

⁴⁰ Wo fanan tabɛnnɛ ni taran wo nya na le bawo wo hɛnkili sa nde, Hadama-dan na-koe ma tumɛ min, n bi nala tumɛ wo le tɔ, yɔ!”

Wɔli-Kɛla-Latelennɛ anubɛ Wɔli-Kɛla-Telenbɛlɛ

⁴¹ Pita ko, “Mari, i ye tili kɛ fɔla male ye, ka, i ye a fɔla mɔgɛ bɛɛ le ye?”

⁴² Mari ya a yabi ko, “Wɔli-kɛla-latelennɛ anubɛ hɛnkilimɛ ye yon na wo tɛma? Ale le wo la, min tigi si a sigi wɔli-kɛlɛnu kun na alako a ni anuna dɔn-fan di anu ma a wati-bɛnnɛ rɔ.

⁴³ Bon-tigi wa sɛgi a warɛ tumɛ min, ni a ya ala wɔli-kɛlɛ taran wɔlila, a si sewa wɔli-kɛlɛ wo la.

⁴⁴ Wo ni wo hɛnkili to kɛ ko! Wɔli-kɛlɛ wo tigi si a sigi a bolo-fan-bɛɛ kun na.

⁴⁵ Kɔnɔ ni wɔli-kɛlɛ ya a fɔ a nyɛrɛ ma ko, ‘N tigi sa nala fɔlɔn,’ wo kɔma, a ni wuli wɔli-kɛla-keimɛ anubɛ a musumɛnu gbesila ka fen dɔn ka a min koikoi ha a hɛnkili ni tinya.

⁴⁶ Nba, wɔli-kɛlɛ wo tigi si na wulɔn tele le ma, yɔ, ado a hɛnkili sa tele wo ko, a ma a na-wati lɔn mumɛ! A tigi si a ratɛgɛtɛgɛ ka anubɛ lanayabɛlɛnu don kan-tina-kelen.

⁴⁷ “Wɔli-kɛlɛ min ya a tigi diyana-koe lɔn bɛrɛkɛ, ado a ma a nyɛrɛ rabɛn ka wo ma, wo si gbeseli-belebele sɔrɔn.

⁴⁸ Kɔnɔ wɔli-kɛlɛ min ma a tigi diyana-koe lɔn, ni wo ya koe do ma, a si gbeseli sɔrɔn minna ko la, a ti gbeseli siyaman sɔrɔn. Fen siyamɛ dinɛ minnu ma, fen siyaman ma si kele wonu bolo. Fen-siyaman-wɛ dinɛ minnu ma, a siyaman-wɛ ma si kele wonu bolo.

Dan-Nafaralɛ le Yisa La

⁴⁹ “N nara ka tɛ tugu duninya kɛ rɔ, ado ni n ya tɛ-tugunɛ taran nun, wo si diya n ye nun!

⁵⁰ N bi nala ko-gbɛlɛmɛ do sɔrɔnna. Fɔ n ba dumɛ siyaman sɔrɔn yanni a ni to banna.

⁵¹ Wo yili ye a ma ko n nara yisi-kimɛ la duninya rɔ, wa? N bi tonyɛ fɔla wo ye, yisi-kimɛ ti na fɔ dan-nafarɛ.

⁵² Ka a dabira bi ma, ni mɔgɔ loli le taranta bon kelan la, dan-nafarɛ si na anu tɛma ndela ko la, sawɛ si taran filɛ kan ma, filɛ si taran sawɛ kan ma.

⁵³ Den-keinubɛ anu fanu si taran anu nyɔgɛnu kan ma. Dunmusinubɛ anu nanu si taran anu nyɔgɛnu kan ma. Mama-musunɛnubɛ anu mamanu si taran anu nyɔgɛnu kan ma.”

Watinu Lɔn-Koe

⁵⁴ Yisa ya a fɔ anu ye fanan ko, “Wo wa banda-finyɛ yen wulila tele-yigi-wara la tumɛ min, wo si a fɔ kelenna ko, ‘Bandɛ ye nala bi,’ ado wo si na.

⁵⁵ Wo wa fɔnyɔ yen bɔla dugula wara la tumɛ min, wo ko, ‘Wusi ye nala bi,’ ado wo si na.

⁵⁶ Wole kolandinu! Wo wa dugu-kole anubɛ san-kole mafɛlɛn, wo si ke a lɔnna tele wo si ma nya min kɔnɔ nfenna wo ti ke wati kɛ kɔrɛ faranfasila?

Kɛlɛ-Ban-Koe Wobɛ I Kɛlɛ-Nyɔgɛ Tɛma

⁵⁷ “Nfenna wo ti kiti-latelennɛ tɛgɛ wo nyɔgɔn tɛma?

⁵⁸ Ni wobɛ mɔgɔ kumara, a ni ta i la kiti-tɛgɛ-bɔn la. Wo tamatoe, i raya ka koe wo ban wo tɛma, woletɔ a ti ta i la nyɔ rɔ. Ni wo ma, kiti-tɛgɛlɛ si i don i maralɛ bolo. Wo fanan si i sa yele la.

⁵⁹ N bi tonyɛ fɔla i ye, i ti bɔ nyɔ ni! Fɔ i ni yili wo bɛɛ sara feu!”