Luka 1 - ALLALA KUMƐ

A Dabira -Koe

¹ N diyana-mɔgɛ Tiyofilasi, koe kɛ min bɛɛ ara ma mɔgɛnu tɛma, mɔgɔ siyaman bara wuli wonu sɛbɛ tinɛ.

² Kebi a dabira tumɛ, minnu ya koe kɛnu tayen ka wo kilayɛ lake ma ma, anu ya wo bɛɛ sɛbɛ iko a fɔra ma ye nya min.

³ N bara koe kɛ bɛɛ karan ka a fɛsɛfɛsɛ a kin na, woletɔ kebi a fɔlɔfɔlɛ, n miriya rɔ, a kin ka a sɛbɛ a kilɛ fɛ ka a lata i ma.

⁴ N ya kɛ sɛbɛ minna ko la, wo le ko i wara hɛnkili sɔrɔn min bɛɛ ma kɛ la, ko tonyɛ le wo bɛɛ la.

Yɔni-Batasi-Kɛlɛ Sɔrɔn-Koe Fɔ-Koe

⁵ Kɛ bɛɛ dabirara wo tumɛ Hɛrodi ye mansayɛ la Yudiya nyamanɛ rɔ. Saraka-masɔlɛ do ye nyɔ, a tɔgɛ Sakaraya min bɔra Saraka-Masɔla Abaya bɔnsɔn rɔ. Ala musi tɔgɛ le Ilisabɛti. Wo fanan bɔra Saraka-Masɔla Aruna bɔnsɔn rɔ.

⁶ Anu filɛ bɛɛ telennɛ Alla yala. Anu ya Marita tɔn anubɛ sereya bɛɛ bira a kila-bɛrɛbɛrɛ fɛ.

⁷ Anu ma den sɔrɔn bawo Ilisabɛti, gbandɛ le, ado anu filɛ bɛɛ ara kɔrɔya kati!

⁸ Lunyɛ do, Sakarayata saraka-masɔ-nyɔgɛnu bi anuta wɔli kɛla Alla ye Bato-Bɔn la.

⁹ Anu ya ale Sakaraya yabɔ koron-nakɛ fɛ ko a ni don Mari Bato-Bɔn la ka fen-suma-diyamɛ mintan iko anuna namu ye nya min,

¹⁰ ado fen-suma-diyamɛ mintan tumɛ, kurun-wɛ min nadɛnnɛ luyi ma, wonu bi madiyali kɛla.

¹¹ Sakaraya sɔnɛ fen-suma-diyamɛ mintan tinɛ bolo-nyimɛ rɔ tumɛ min, Marita melika bɔra gbɛ rɔ a ye feu!

¹² A ya melika yen tumɛ min, a kɔndɔfilita ka kilan kati!

¹³ Kɔnɔ melika ya a fɔ a ye ko, “Sakaraya, i kana kilan! Alla ara ila madiyalɛ lamɔɛn. Ila musi, Ilisabɛti si den-kei sɔrɔn i ye. I ni a tɔgɔ sa Yɔni.

¹⁴ Dan wa sɔrɔn tumɛ min, wo si ma sewa-belebele la! Mɔgɔ siyaman fanan si sewa wo fɛ

¹⁵ bawo dan wo si ma mɔgɔ-ba la Mari yala. Fenfen min si mɔgɔ bira iko baan, a kana wo min. Ka a dabira a sɔrɔn wati ma, a si fa Allata Ni-Sɛnimɛ la.

¹⁶ A si Isirɛla ka siyaman nana tun anuta Mari Alla ma.

¹⁷ Ale fɔlɔn si na Mari yarɔ fanka anubɛ sɛnbɛ la iko Nɛbi Ilaya. A si dannu anubɛ anu fanu ma kelen na. A si kalabantenu yɛlɛma ko anu ni miriya latelennɛ sɔrɔn. A si Allala mɔgɛnu tabɛn Mari ye feu!”

¹⁸ Sakaraya ya a fɔ melika ye ko, “N si la kɛ la kama? Nde ara kɔrɔya. Nna musi fanan bara kɔrɔya.”

¹⁹ Melika ya a yabi ko, “Melika Yibirila le nde la. Nde le sɔnɛ Alla yakɔrɔ. Ale le ya n sɔ i wara kibara-nyimɛ kɛ fɔ tinɛ.

²⁰ Kɔnɔ i ma la nna kumɛ la ko a si bɔ-a-la ala wati-latɛgɛnɛ rɔ serr! Nba i ma la wo la min kɛ, woletɔ i si boboya. N bara kumɛ min bɛɛ fɔ i ye wo la, fɔ wonu ba bɔ-a-la yanni i ni to kumala.”

²¹ Mɔgɛnu bi Sakaraya makɔnɔ tinɛ nun, anu bi anu mirila ni min bara ma a la bawo a ara mɛ Alla-Bato-Bɔn burɔ.

²² A bɔra tumɛ min, a ma ke kumala anu ye. Woletɔ anu ya a lɔn ko a ara ko-rayirɛ do yen Alla-Bato-Bɔn la. A ya tamasere kɛ anu ye a bole la bawo a ma ke kumala.

²³ A banta lɔgɔkun kelen wɔli kɛla Alla-Bato-Bɔn la tumɛ min, a sɛgira ala bɔn la.

²⁴ Wo kɔma, ala musi Ilisabɛti ya buyi bi. A ya karɛ loli bɔ, a ma bɔ bɔn la.

²⁵ Ala musi ko, “Nba, wo ma a yen Mari ara n dɛnbɛ nya min? A ara nna miliya-koe bɔ n ma mɔgɛnu yala!”

Yisa Sɔrɔn-Koe Fɔ-Koe

²⁶ Ilisabɛti buyi karɛ wɔrɛ, Alla ya melika Yibirila lata Kalili sigisɔn rɔ soe do rɔ min tɔgɛ Nasarɛti.

²⁷ A kumara sunkurun-nasɔlɔnɛ do ye min mabiranɛ kei do bolo. Ala kei tɔgɛ Yusufu, Mansa Dawuda bɔnsɔn, kɔni. Sunkurun-nasɔlɔnɛ wo tɔgɛ le Mariyama.

²⁸ Melika nara a wara ka a fɔ a ye ko, “I yisi sa! Mari ye i fɛ. A ara ata duwɛ layigi i kuma!”

²⁹ Ka a tɛgɛ melikala kumɛ ma, Mariyama kɔndɔfilita kati! A tora a mirila kumɛ wonu kɔrɛ ma.

³⁰ Wo kɔma, melika wo ya a fɔ a ye ko, “Mariyama, i kana kilan bawo i wara Alla hɛnɛ.

³¹ I si buyi bi ka den-kei sɔrɔn. I si a tɔgɔ sa Yisa.

³² A si ma mɔgɔ-gbiliyanɛ la. Anu si a kele ko Alla Min Bi Fan Bɛɛ Kun Na, wota Dan. A benba Mansa Dawuda ya mansayɛ min sɔrɔn, Mari Alla si wo di a ma.

³³ A si mansayɛ kɛ Yakoba bɔnsɔnnu kun na, ado ala mansayɛ ti ban habadan!”

³⁴ Mariyama ya a fɔ melika ye ko, “Sunkurun-nasɔlɔnɛ le nde la. Kɛ si ke mala kama worɔ?”

³⁵ Melika ya a yabi ko, “Allata Ni-Sɛnimɛ si yigi i kuma. Allatalata sɛnbɛ si na i kuma iko ninɛ. Ka a tɛgɛ wo ma, anu si den-sɛnimɛ wo kele ko Allatalata den-kei.

³⁶ I miri i na-kelen-nyɔgɛ Ilisabɛti ma. A fɔra ko a ti ke den sɔrɔnna. Kɔnɔ hali a kɔrɔyanɛ kɔbɔkɔbɔ, a buyi karɛ wɔrɛ le kɛ la,

³⁷ ado Alla ti kuri fenfen ma.”

³⁸ Mariyama ko, “Marita yɔɔn-nɛ le nde la. Alamɛ a mara n ye iko i wara a fɔ nya min kɛ la.” Wo kɔma, melika sɛgira.

Ilisabɛti Kɔndɔn-Koe Mariyama Bolo

³⁹ Tele dande kɔma, Mariyama ya a rabɛn tiriya ka ta soe do rɔ Yudiya nyamanɛ rɔ kɔnkɔ siyaman bi kan min.

⁴⁰ A tara Sakarayala bɔn la Ilisabɛti kɔndɔn tinɛ.

⁴¹ Ilisabɛti ya Mariyamala kɔndɔli-kan lamɔɛn tumɛ min, a buyi ye a la dan min na, wo ya a mamaga Ilisabɛti burɔ. Ilisabɛti fara Allata Ni-Sɛnimɛ la.

⁴² A kumara a kulu-mayɛlɛnɛ la ko, “Duwa-dan le ile la musinu tɛma! I ye nala dan min sɔrɔnna, duwa-dan le wo la!

⁴³ Ko n Mari na ara na n kɔndɔn tinɛ, ko-wɛ kɛ mara n ye kama?

⁴⁴ Ado nfan, n ya i kɔndɔli-kan lamɔɛn tumɛ min, dan ya a mamaga n burɔ sewɛ la.

⁴⁵ Mɔgɔ-sewanɛ le ile la bawo Mari ara kumɛ min fɔ i ye, i wara la wo la ko wo si bɔ-a-la.”

Mariyamata Tantoli-Bɛti

⁴⁶ Mariyama ko, “N bi Mari tantola n yisi bɛɛ la.

⁴⁷ N niyi sewanɛ nna kisilɛ Allala ko la

⁴⁸ bawo a ara a fonde to nde, ala yɔɔn-nɛ ko! Ka a bi bi ma, mɔgɛ bɛɛ si n kele ko duwa-dan

⁴⁹ bawo Alla Sɛnbɛ Bɛɛ Tigi ara ko-ba ma n ye. A tɔgɔ sɛnima.

⁵⁰ Ka a bi n benba benbɛnuta wati ma ha ka yigi, min bɛɛ kilannɛ Alla la ka a sako kɛ, a si kinikini wonu ma.

⁵¹ Alla ara a kɔɛn-sɛnbɛmɛ rasagan ka mɔgɔ-wasinɛnu tanyɛnsɛn anubɛ anuna miriya bɛɛ.

⁵² Alla ara mansa-sɛnbɛmɛnu nayigi ka bɔ anuna sigi tinɛnu tɔ. Minnu famayiginɛ, a ya wonu nayɛlɛ.

⁵³ Alla ara kɔnkɔtoenu nafa fen-nyimɛnu na. A ya fen-tiginu nasɛgi anu bolo takolɔn.

⁵⁴ Ma benbanu anubɛ Alla sarata min na, a ma nyina wo ko. A nara ka kinikini ala wɔli-kɛlɛ Isirɛla ma.

⁵⁵ A ara a hɛnkili to ala kinikinɛ ko Iburayima anubɛ a sibole bɛɛ ye habadan!”

⁵⁶ Mariyama ya karɛ sawa bɔ Ilisabɛti fɛ. Wo kɔma, a sɛgira a warɛ.

Yɔni-Batasi-Kɛlɛ Sɔrɔn-Koe

⁵⁷ Ilisabɛti buyi lamagara. A muira den-kei la.

⁵⁸ Mari ara ko-nyima-ba min kɛ a ye, a sigi-nyɔgɛnu anubɛ a na-kelen-nyɔgɛnu ya wo lamɔɛn ka sewa a fɛ.

⁵⁹ Dan wo tele segin nyɔgɛ, anu tara a la a lakemininya tinɛ. A sɔgɛ ye anu na nun ka a tɔgɔ sa a fa la, Sakaraya.

⁶⁰ Kɔnɔ a na ko, “Ade! A tɔgɔ si sa ko Yɔni.”

⁶¹ Anu ya a fɔ a ye ko, “Kɔnɔ i bɔnsɔn tɔgɔ sa wo nya!”

⁶² Woletɔ anu ya a fa manyinika bolo-lamagɛ rɔ ni dan wo tɔgɔ si sa min na.

⁶³ Sakaraya ya kɛdi makele ka a sɛbɛ ko, “A tɔgɛ le Yɔni.” Anu dama kawara!

⁶⁴ Wo wati nyɛrɛ rɔ, Sakaraya nagan lafulenta, a kera kumala tun. A ya Alla tantoe dabira.

⁶⁵ A sigi-nyɔgɛ bɛɛ kilanta ha ka a dan natenbi. Kibarɛ kɛ nyɛnsɛnta Yudiya kɔnkɔ-nyamanɛ bɛɛ rɔ.

⁶⁶ Min bɛɛ ya a lamɔɛn, wonu ya anu miri wo ma ka nyinikalɛ sa ko, “Dennɛ kɛ si na ma nfen na?” Tonyɛ le, bɛɛ ya a lɔn ko Marita sɛnbɛ ye a fɛ.

Sakarayata Wɔlɔyiya-Kumɛ

⁶⁷ Yɔni wo fa Sakaraya fara Allata Ni-Sɛnimɛ la ka wɔlɔyiyɛ kɛ. A ko,

⁶⁸ “Ma ni Mari tanto, Isirɛlata Alla, kɔni bawo a nara ka ala mɔgɛnu dɛnbɛ ka anu hɔrɔya.

⁶⁹ A ara kisilɛ-sɛnbɛmɛ lawuli ma ye min bɔnɛ Mansa Dawuda bɔnsɔn rɔ.

⁷⁰ Alla ya lanyiri kiri ala fɔlɔ-nɛbi-sɛnimɛnu baraka rɔ ko

⁷¹ a si ma kisi ka ma bɔ ma yogenu bolo. Minnu bara ma kon, a ya ma bɔ wonuna sɛnbɛ kɔrɔ.

⁷² A ko a si kinikini ma benbanu ma nun ka a fonde to ala sarama-kan-sɛnimɛ ko.

⁷³ A ya lanyiri-ba kiri ma benba Iburayima ye

⁷⁴ ko a si ma kisi ka ma bɔ ma yogenu bolo. A sɔnta ko ma ni wɔli Alla ye hali ma ma kilan.

⁷⁵ Ma ni ma mɔgɔ-sɛnimɛ anubɛ mɔgɔ-telennɛnu na a ye ma siyi-tele-bɛɛ kɔrɔ.”

⁷⁶ Sakaraya ko tun, “Nna dan, Alla Min Bi Fan Bɛɛ Kun Na, anu si i kele ko wola nɛbi. Ile fɔlɔn si ta Mari yarɔ ka kilɛ rabɛn a ye.

⁷⁷ I si hɛnkili di ala mɔgɛnu ma anu si kisi-koe sɔrɔn nya min hakɛ-makoto-koe fɛ

⁷⁸ bawo mata Alla, kinikini anubɛ hina-tigi le. Ma kisilɛ ye nala ma wara la iko sun-tele-tiyi.

⁷⁹ Minnu siginɛ pinpi rɔ anubɛ sayɛ ninɛ kɔrɔ, a si malan wo bɛɛ ye ka mala tagama-nya yira ma la yisi-kimɛ-kilɛ fɛ.”

⁸⁰ Dan wo koloyara ka sɛnbɛ sɔrɔn Alla wara-koe rɔ. A tora wula-da-rakolɔn rɔ ha a bɔ tumɛ kera gbɛ rɔ Isirɛla mɔgɛnu ye tumɛ min.