Kɛlɛ-Kurugbɛnu 9 - ALLALA KUMƐ

Abimɛlɛki Wara-Koe

¹ Kidiyɔnla den Abimɛlɛki tara a na warɛ Sɛkɛm soe burɔ a berennu bi kan min. A ya a fɔ a berennu ye ko,

² “Wo ni Sɛkɛm so-burɔ-mɔgɛnu manyinika ko Kidiyɔnla den mɔgɔ bi-wɔrɔnfilɛ wonuta mansayɛ wo, mɔgɔ kelanta mansayɛ wo, anu ni anuta bi wo rɔ. Kɔnɔ min sanɛ wo kuma, anu ni a lɔn ko anuna den-bɛrɛbɛrɛ le nde, Abimɛlɛki la.”

³ A ban wo fɔla, a berennu tara Sɛkɛm so-burɔ-mɔgɛnu nadɛn ka anu dantɛgɛ. Sɛkɛm kɛnu sɔnta Abimɛlɛkita mansayɛ ma bawo anu berennɛ le.

⁴ Anu tara anuna bɛsi-bɔn la anuta bɛsɛ min tɔgɛ “sarama-kan kirinɛ Beyali min ye” wo ye kan min. Anu ya wodi-gbɛ-gbu bi-wɔrɔnfila bi nyɔ ka ta karagbɛlɛnu masan.

⁵ Kidiyɔnla dan Abimɛlɛki ya a fa-kelen-dan wonu bi ka ta anu na anu fa warɛ Ɔfara soe burɔ. A ya a na-kelen-nyɔgɛ mɔgɔ bi-wɔrɔnfila bira anu faga-koe la farɛ do kuma nyɔ. Kɛ bɛɛ rɔ fɔ mɔgɔ kelen, wo le kunyɛ bɔra a rɔ. Anu dɔgɛ laban Yɔtam, wo le ya a buri a kɔrɔ ka a dogon.

⁶ Sɛkɛm mɔgɛnu anubɛ Bɛti-Melo sorɔ-mɔgɛnu ya anu nadɛn kan-tina-kelen Sɛkɛm soe burɔ anuna kɔlɔma-kuru-latankanɛ kɔrɔ. Anu ya Abimɛlɛki ma mansɛ la nyɔ.

Tili Tɛgɛ-Koe Sɛkɛm Kɛnu ma Yɔtam Bolo

⁷ Abimɛlɛki dɔgɛ Yɔtam min ya a buri a kɔrɔ nun, wo ya wo kumɛ lamɔɛn min kɛ, a yɛlɛta Kɛrisim kɔnkɛ kuma. A nyɛɛra Sɛkɛm mɔgɛnu ma a kulu-mayɛlɛnɛ la, a ko, “Wole Sɛkɛm mɔgɛnu, wo ni wo tole masɔ n na woletɔ Alla si a wɔlɔ matɔlɔ wo la.

⁸ Lunyɛ do, kɔlɔmanu ya anu nadɛn ka mansayɛ sigi. Anu ya a fɔ Ɔlifi-kɔlɔma ye ko, ‘Ile ni ma mala mansɛ la.’

⁹ “Ɔlifi-kɔlɔma ma sɔn, a ko, ‘Bawo ni n mara wola mansɛ la, n ti n tuli labɔ mɔgɛnu ye, ado mɔgɛnu anubɛ Alla makoe ye tuli wo la.’

¹⁰ “Wo kɔma, kɔlɔma wonu bɔra nyɔ. Anu tara toro-kuri wara. Anu ko, ‘Ile ni ma mala mansɛ la.’

¹¹ “Toro-kuri ma sɔn, a ko, ‘Bawo ni n mara mansɛ la, n ti n gbɔ-hakika-diyamɛ di wo ma.’

¹² “Wo kɔma, kɔlɔma wonu bɔra nyɔ. Anu tara nɔnbɔ-gbɔ-kuri wara. Anu ya a fɔ wo fanan ye ko, ‘Ile ni ma mala mansɛ la.’

¹³ “Nɔnbɔ-kuri ma sɔn, a ko, ‘Bawo ni n mara mansɛ la, n ti n yi-diyamɛ di wo ma min si Alla anubɛ mɔgɛnu munanfaga.’

¹⁴ “Kɔlɔma wonu bɔra nyɔ tun. Anu tara wɔnɔ-kuri fanan bara. Anu ya a fɔ wo fanan ye ko, ‘Ma ara na ile fanan bara ka i ma mala mansɛ la.’

¹⁵ “Wɔnɔ-kuri wo ko, ‘Ni a sɔgɛ ye wo la, n ni ma wola mansɛ la, wo na wo sa n ninɛ la. Ni wo ma wo ma, tɛ si bɔ n bolɔnnu na ka Lɛbanan Sida-kɔlɔma-kuru-wɛnu mintan!’ ”

^16-17 Nba, Yɔtam ya a fɔ tun ko, “Nfen ya a to, wo ya Abimɛlɛki ma mansɛ la, wo miri sa min ma? Wo ni wo miri ala fisiriwɔlitayɛ kɛ ma a ya min sigi n fa Kidiyɔnla dannu na. Wo ma wo miri Kidiyɔnla wɔli-nyimɛnu ma a ya minnu kɛ wo ye. N fa ya kɛlɛ kɛ wo ye ka a niyi fili wola ko la Midiyan kɛnu kɛlɛ-kɛ-tinɛ. Kɔnɔ hali wo, wo ma wo miri ala wɔli-nyimɛ wonu ma.

¹⁸ Wo sɛgira n fa wo lela dannu kɛlɛla tun ka anu faga. Wo ya n kɔrɔ mɔgɔ bi-wɔrɔ ani mɔgɔ kɔnɔntɔ (69) faga fara kelen kuma. Fɔ nde kelan min tora. Wo sɛgira na-kelen-nyɔgɔnyɛ diyala ma kuma ka n fala yɔɔn-musila den Abimɛlɛki ma mansɛ la.

¹⁹ Ni wo lara a la ko wobɛ wola mansa-siginɛ kɛ ya ko-nyimɛ le ma Kidiyɔnla dannu na, alamɛ wobɛ wola mansɛ Abimɛlɛki yisi kimara.

²⁰ Kɔnɔ ni wo lara a la ko wo ma ko-nyima ma anu na, alamɛ tɛ bɔra Abimɛlɛki bolo ka Sɛkɛm anubɛ Bɛti-Melo so-burɔ-mɔgɛnu mintan gburr! Alamɛ tɛ bɔra sorɔ-mɔgɛ wonu bolo ka Abimɛlɛki fanan mintan gburr!”

²¹ Yɔtam ban kɛ fɔla, a ya a buri Abimɛlɛki kɔrɔ kilan bolo ka ta a sigi Biri soe burɔ.

Mɔgɛnu Murutiya-Koe Keyali Bolo

²² San sawa, Abimɛlɛki ye mansayɛ la Isirɛla mɔgɛnu kun na.

^23-24 Wo kɔma, Alla ya gboyanayɛ ladon Sɛkɛm mɔgɛnu anubɛ anuna mansɛ Abimɛlɛki tɛma bawo anu ya a na-kelen-nyɔgɛnu faga. Murutiyɛ wo mara a tayili-sarɛ la Alla bolo.

²⁵ Sɛkɛm mɔgɛnu ya mɔgɛnu sigi kilɛnu na kɔnkɛnu kuma. Wonu kɛnɛna buila mɔgɛnu ma alako anu ni ale mansɛ lamiliya. Anu nara wo fɔ ale mansɛ ye.

²⁶ Ibɛdila den-kei Keyali anubɛ a na-kelen-nyɔgɛnu yirindira Sɛkɛm soe burɔ. Sɛkɛm so-burɔ-mɔgɛnu wulita lala Keyali la.

²⁷ Anu tara anuna nɔnbɔ-gbɔ-sɛnɛnu tɔ ka nɔnbɔ-gbɔɛnu keri ka anu burun. Anu bi ladiyɛ kɛla ka fen dɔn anubɛ ka nɔnbɔ-gbɔ-yi min anuna bɛsi-kɔ-tinɛnu tɔ, anu bi Abimɛlɛki tɔgɛ tinyana a kɔma.

²⁸ Keyali ya a fɔ nyama wo tɛma ko, “Nfen bi Abimɛlɛki la min bi a tola male Sɛkɛm mɔgɛnu bi kilanna a la? Kidiyɔnla dan ma ale la, wa? Yanni ma ni to Abimɛlɛki kɛ anubɛ ala kandɛ Sebuli kɔrɔ, a fisa worɔ, ma ni to Sɛkɛm fa Hemori kebila-mɔgɛ do kɔrɔ.

²⁹ Ni nde le mansayɛ la wo kun na nun, n si Abimɛlɛki wara-koe ban dugi kɛ kuma. N si a fɔ a ye nun ko anubɛ ala kɛlɛ-dannu ni na nde, Keyali kɛlɛ.”

³⁰ Abimɛlɛkila kandɛ min tɔgɛ Sebuli, wo ya kɛ lamɔɛn tumɛ min, a yisi magboyara.

³¹ A ya a sara Mansa Abimɛlɛki wara Aruma soe burɔ ka a fɔ a ye ko, “Ibɛdila dan Keyali anubɛ a na-kelen-nyɔgɛnu bara na Sɛkɛm. Anu bara na i kan ma ka mɔgɛnu tasugurun i ma.

³² Mansɛ, i si min ma, wobɛ ila kɛlɛ-dannu ni na yan bi-suyi-kɛ rɔ ka wo dogon binyɛ rɔ soe kɔma.

³³ Banda-ka-dɛ ma, wo ni soe latɛrɛna kɛlɛ la. Keyali anubɛ a gba-fɛ-bilalɛnu ba wuli wo kan ma, ni ko-wo-ko diyara wo ye, wo ni wo ma anu na.”

³⁴ Abimɛlɛki anubɛ ala kɛlɛ-dannu nara suyi rɔ ka anu tafara sigi tina nani na. Anu ya anu dogon soe kɔma.

³⁵ Bandɛ kara tumɛ min, Keyali min bi mansɛ tɔgɔ tinyana nun, wo bɔra soe burɔ ka a sɔ soe tarɛ-don-dɛ la. Anu ya Keyali yen sɔni nyɔ tumɛ min, anu bɔra gbɔfɛnu kɔrɔ.

³⁶ Keyali ya anu yen tumɛ min, a ya a fɔ mansɛla kandɛ Sebuli ye ko, “I yɛ lata kei donu ma yigila kɔnkɛ wo la.” Kɔnɔ Sebuli ko, “Mɔgɔ ma wonu na. Ninɛnu denu bi kɔnkɛ ma wo la.”

³⁷ Keyali ya a fɔ tun ko, “I yɛ lata. Donu bi yigila nala ma magbenna kɔnkɛ la. Donu fanan bi nala ka bɔ bolo-tafɛlɛnnɛnuna kɔlɔma-kuru wara la.”

³⁸ Sebuli ya a fɔ a ye ko, “Wobɛ ila kuma-wa-fɔɛ! I ye a la i bolo. I taranta min tasɛla yan, nba, wo le ara na kɛ la. Nba, ta a kɛlɛ le gbɛ!”

³⁹ Keyali ya ala mɔgɛnu nabɔ alako anu ni Abimɛlɛki kɛlɛ

⁴⁰ kɔnɔ ale Keyali ya a buri. Abimɛlɛki ya a sagaran. Mɔgɔ siyaman tanbanta nyɔ, hali minnu bi soe wo tarɛ-don-dɛ la.

⁴¹ Abimɛlɛki ma a lasɔrɔn. A ya a bɔ a fɛ. A tara a sigi Aruma soe burɔ. Sebuli ya Keyali anubɛ a na-kelen-nyɔgɛnu gben Sɛkɛm soe wo burɔ feufeu!

⁴² Wo wulun sɔgɔma, Abimɛlɛki ya a lamɔɛn ko Sɛkɛm mɔgɛnu bi tala anuna sɛnɛnu tɔ.

⁴³ A ya ala kɛlɛ-dannu tafara sigi tina sawa la. Wonu tara anu sigi Sɛkɛm kɛnuna sɛnita-kilɛnu na ka anu makɔnɔ nyɔ. Anu ya mɔgɛnu yen nala tumɛ min ka bɔ soe,

⁴⁴ Abimɛlɛki anubɛ ata mɔgɔ-kurun-burimatoe tara kilɛ tɛgɛ anu kɔma kilɛ la soe tarɛ-don-dɛ la. Kɛlɛ-den-kurun filɛ minnu tora, wonu kɛra Sɛkɛm mɔgɛnu ma kilɛ tɛma nyɔ.

⁴⁵ Anu telenta kɛlɛla gbɛn! Anu ya mɔgɛ bɛɛ faga ka anuna soe tinya. Wo kɔma, anu ya kɔgɛ fui nyɔ-dugi rɔ.

⁴⁶ Bɛti-Melo so-burɔ-mɔgɛnu ya Sɛkɛm halaki-ko-mankan lamɔɛn min kɛ, anu tara anu dogon anuna kisi tinɛ do rɔ min tugunnɛ anuna bɛsi Beyali wo kɔ tinɛ, anu ya sarama-kan kiri min ye, kɔni.

⁴⁷ Abimɛlɛki fanan ya a lamɔɛn ko anu bara ta anu dogon nyɔ.

⁴⁸ Anubɛ ala kɛlɛ-dannu yɛlɛta Sɔlɔmɔn kɔnkɛ kuma. Abimɛlɛki ya tɛgɛran bi ka kɔlɔma-bolɔn donu tɛgɛ ka wonu duni. A ya a fɔ ala kɛlɛ-dannu ye ko, “Wole fanan ni kɔlɔma-bolɔn donu tɛgɛ tiriya!”

⁴⁹ Wonu fanan ya a ma iko a ya a fɔ anu ye nya min. Anu bilara a fɛ. Anu ya sɔgɛ wonu nadɛn bɛsi-bɔn wola foolɛ rɔ. Anu ya tɛ tugu sɔgɛ wo la. Tɛ wo ya nyɔ mintan. Mɔgɛ min tora tɛ wo rɔ, a si mɔgɔ waga kelen nyɔgɔn bɔ le, kei wo, musu wo.

⁵⁰ Wo kɔma, Abimɛlɛki anubɛ ala kɛlɛ-dannu bɔra nyɔ. Anu tara Tebɛsi soe fanan bira-a-la.

⁵¹ Bon-nayan-bɛ do ye wonu fanan bolo. Kun-tigi wo, kei wo, musu wo, anu tara anu dogon nyɔ. Anu ya dɛ balan anu kɔma ka yɛlɛ san-bɔn wo kuma.

⁵² Abimɛlɛki kenɛ san-bɔn wo don-dɛ la nyɔ, a ya tɛ sɔ bɔn wo la kɔnɔ

⁵³ musi do ya kuru-belebele labui Abimɛlɛki kunyɛ rɔ. A kunyɛ ratiira.

⁵⁴ Tiriyante wo rɔ, Abimɛlɛki ya ala keminɛ do kele min bi ala kɛlɛ-mirannu dununa. A ya a fɔ wo ye ko, “Ila faan sagan a lɛɛ rɔ. I ni n faga alako anu kana na a fɔ ko n tɔgɛ tora musi le la.” Keminɛ wo ya ala faan sagan a rɔ ka a laban.

⁵⁵ Ala kɛlɛ-dannu ya a yen min kɛ ko a ara faga, anu dama nyɛnsɛnta. Anu tara anu barɛnu tɔ.

⁵⁶ Alla ya Abimɛlɛkita ko-yogomɛ tayili sara a la wo nya na le bawo a ya a fa Kidiyɔnla dan mɔgɔ bi-wɔrɔnfila faga.

⁵⁷ Alla ya a ma, Sɛkɛm mɔgɛnu ya tɔrɔyɛ sɔrɔn anuna wunduyogoyɛla ko la iko Kidiyɔnla den Yɔtam ya anu danka nya min.