Kɛwɔlɛnu 7 - ALLALA KUMƐ

Sitifenta Kawandilɛ

¹ Saraka-masɔla-kun-tigi-wɛ ya Sitifen manyinika ko, “Koe kɛnu bi ka le, wa?”

² Sitifen ya a yabi ko, “N fanu anubɛ n na-kelen-nyɔgɛnu! Wo ni wo wɔlɔ matɔlɔ n kan la! Yanni ma benba Iburayima ni ta sigi Haran soe burɔ, a siginɛ Mɛsapotemiya nyamanɛ rɔ nun, mata Alla-makawanɛ nyɛrɛ bɔra gbɛ rɔ a ye kan min.

³ Alla ya a fɔ a ye ko a ni bɔ ala denbayɛ tɛma anubɛ ala nyamanɛ rɔ. A ko a ni ta nyamanɛ do rɔ a si na min yira a la.

⁴ Woletɔ a bɔra Kalidiya nyamanɛ rɔ ka ta a sigi Hɛran soe burɔ. A fa fagara tumɛ min, Alla ya a lana nyamanɛ kɛ rɔ, wo siginɛ kan min kaka.

⁵ Alla ma dugu-wo-dugu di Iburayima ma nyamanɛ kɛ rɔ, hali a sɔnɛ kan tinɛ min tɔ kɔnɔ Alla ya a yili-madiya ko nyɔ si ma anubɛ a bɔnsɔntɛ la a kɔma, ado Alla ye lanyiri kɛ kirila Iburayima ye tumɛ min, den-wo-den sa a bolo nun.

⁶ Alla ya kɛ le fɔ a ye, a ko, ‘I bɔnsɔnnu si ma sundannu na nyamani-gbɛrɛnu tɔ. Anu si to yɔɔnyɛ rɔ nyɔ. Mɔgɛnu si anu bira boloko-yogomɛ-kɛ san kɛmɛ nani kɔrɔ (400).’

⁷ Alla ko anu si wɔli mɔgɛ minnu ye, a si wonu kiti. Wo kɔma, anu si bɔ nyamanɛ wo rɔ ka na a bato kan tinɛ kɛ rɔ.

⁸ Nba, Alla ya kemininya-koe di Iburayima ma tamasereyɛ la ko a ara lanyiri wo bira. Woletɔ Isiyaka sɔrɔnta nya min wo, lɔgɔkun kelen kɔma, Iburayima ya a lakemininya. Isiyaka ya ala den Yakoba fanan nakemininya. Yakoba ya ala den mɔgɔ tan-ni-filɛ lakemininya, ma benba tɔgɔlamɛnu, kɔni.

⁹ “Ma benba wonu ya anu dɔgɔ Yusufu mayira keliyɛla ko la ko a ni ta yɔɔnyɛ rɔ Iyipiti nyamanɛ rɔ. Kɔnɔ Alla ye a fɛ nun.

¹⁰ Alla ya a kandan ala tɔrɔyɛ bɛɛ rɔ. Yusufu sɔra Iyipiti mansɛ yakɔrɔ tumɛ min, Alla ya kɛ-nya-nyimɛ anubɛ hɛnkili di a ma. Mansɛ ya Yusufu ma kandɛ la ala nyamanɛ anubɛ ala denbayɛ bɛɛ kuma.

¹¹ Nba, kɔnkɔ-fitinɛ nara Iyipiti anubɛ Kenan nyamanɛ bɛɛ rɔ ka mɔgɛ bɛɛ tɔrɔ. Ma benbanu ma ke dɔn-fen sɔrɔnna.

¹² Woletɔ Yakoba ya a lamɔɛn tumɛ min ko fui-fan ye Iyipiti nyamanɛ rɔ, a ya ma benbanu nata a fɔlɔtɛ rɔ nyɔ.

¹³ Anu ta fila nyɔgɛ, Yusufu ya a nyɛrɛ raka a na-kelen-nyɔgɛnu ye. Mansɛ fanan nara to Yusufula mɔgɛnu lɔnna worɔ.

¹⁴ Wo kɔma, Yusufu ya sarakanɛ lata a fa Yakoba ma ka a fɔ a ye ko anubɛ ala denbayɛ bɛɛ ni na sigi Iyipiti nyamanɛ rɔ. Anu dama lakofunɛ, mɔgɔ bi-wɔrɔnfila ani mɔgɔ loli (75) le nun.

¹⁵ Woletɔ Yakoba tara anu sigi Iyipiti nyamanɛ rɔ. Ale anubɛ ma benbanu siyi banta nyɔ le.

¹⁶ Mɔgɛ wonu tara anu furinu na ha Sɛkɛm soe burɔ. Anu ya anu togon kanbɛ wo rɔ Iburayima ya min san Hemorila dannu ma.

¹⁷ “Alla ya lanyiri min kiri Iburayima ye, wo wati gbɛrɛnta tumɛ min, mala mɔgɛnu kuma-sara Iyipiti nyamanɛ rɔ ha ka wara.

¹⁸ Kɔnɔ tɔ-a-la, mansa-gbɛrɛ sigira Iyipiti, min ma ale Yusufu lɔn.

¹⁹ Wo ya halliyɛ kɛ mala mɔgɛnu na ka ma benbanu bira boloko-yogomɛ-kɛ. A ya anu fɔrɔsɛ ko anu ni anuna dannu nakɛ a rɔ alako anu ni faga,

²⁰ ado Nɛbi Musa sɔrɔnta wo wati le tɔ. Den-hakikɛ le. A tora a fa warɛ karɛ sawa.

²¹ Anu ya a bɔ a fa warɛ tumɛ min, nyɔ-mansɛla dunmusi ya a bi ka a makolo iko a nyɛrɛta-den-sɔrɔnnɛ.

²² A karanta Iyipiti kɛnuna hɛnkili bɛɛ la. A si kuma nya min wo, a si ko ladan nya min wo, a mara mɔgɔ-ba la wo bɛɛ rɔ.

²³ “Musala-sɔrɔn ya san bi-nani (40) bɔ tumɛ min, a ya a latɛgɛ ko a ni Isirɛla mɔgɛnu wara-koe mafɛlɛn bawo a na-kelen-nyɔgɛ le anu na.

²⁴ A ya ala mɔgɔ kelen tɔrɔyanɛ yen Iyipiti kɛ do bolo. Woletɔ a tara wo dɛnbɛn tinɛ ka a tayili sara Iyipiti kɛ wo la ka a faga. (

²⁵ Musa ya a lɔn nun ko ala mɔgɛnu si na hɛnkili sɔrɔn a ma ko Alla ye ale le mala anu hɔrɔyalɛ la. Kɔnɔ anu ma anu hɛnkili sɔrɔn wo ma.)

²⁶ Wo banda kɛ, a ya Isirɛla mɔgɔ fila yen kɛlɛla. A ya a raya ka kɛlɛ ban anu tɛma. A ko, ‘N bɔnu, wo ni wo tole masɔ. Na-kelen-nyɔgɛ le wole la. Nfenna wo ye ko-yogomɛ kɛla wo nyɔgɔn na?’

²⁷ Kɔnɔ min bi ko-yogomɛ kɛla a ta-nyɔgɛ la nun, wo ya Musa latuntun. A ko, ‘Yon ya ile ma kun-tigi anubɛ kiti-tɛgɛlɛ la ma kuma?

²⁸ A sɔgɛ ye i la, i ni nde faga iko i ya Iyipiti kɛ wo faga nya min kunu?’

²⁹ Musa ya wo lamɔɛn tumɛ min, a burimatoe bɔra Iyipiti ka ta a sigi Midiyan nyamanɛ rɔ. A ya den-kei fila sɔrɔn nyɔ.

³⁰ “San bi-nani tenbira tumɛ min, melika bɔra gbɛ rɔ a ye ta-mɛlan rɔ kɔlɔma-nɛ do rɔ. Wo mara Sinayi kɔnkɛ dafɛ wulɛ rɔ.

³¹ Musa ya min yen, a kɔndɔfilita wola ko la. A tara a madon kɔlɔma-nɛ wo la alako a ni a mafɛlɛn bɛrɛbɛrɛ-wɛ-kɛ. A tara tumɛ min, a ya Mari kuman-kan lamɔɛn. A ko,

³² ‘I benbanuta Alla le nde la. Iburayima anubɛ Isiyaka anubɛ Yakobata Alla le nde la.’ Musa yɛrɛyɛrɛnta kilan bolo, ado a ma sisi a mafɛlɛnna tun.

³³ Mari ya a fɔ a ye ko, ‘Ila sanbarɛ bɔ i kian rɔ bawo i sɔnɛ kan min, dugu-sɛnimɛ le wo la.’

³⁴ A ko a ara ata mɔgɛnuna tɔrɔya-wɛ yen Iyipiti nyamanɛ rɔ. A ara anu kurun-kan lamɔɛn. A ko a ara yigi anu nakisi tinɛ ko a ye nala ale Musa sɔla Iyipiti nyamanɛ rɔ.

³⁵ “Ado nfan, Musa wo le kɛ la, Isirɛla mɔgɛnu ya anu ban min na ka a fɔ a ma ko, ‘Yon ya ile ma kun-tigi anubɛ kiti-tɛgɛlɛ la ma kuma?’ Alla ya ale le sɔ ka a ma kun-tigi anubɛ kisilɛ la, yɔ! A ya melika min yen ta-mɛlan rɔ kɔlɔma-nɛ rɔ, melika wo le ye a dɛnbɛna mɔgɔ-kisi-koe la.

³⁶ A ya mɔgɛnu nabɔ Iyipiti nyamanɛ rɔ ka tamaserenu anubɛ kabana-koenu kɛ Iyipiti anubɛ Kɔgɔ-Yi-Wulan dafɛ. San bi-nani kɔrɔ, a ya ko-makawanɛ kɛ anu ye wula-da-rakolɔn rɔ.

³⁷ Ale Musa le wo la min ya a fɔ Isirɛla mɔgɛnu ye ko Alla si nɛbi do lana anu ma iko a ya ale lana nya min, ado a si nɛbi wo yabɔ anu denuta mɔgɛnu tɛma.

³⁸ Isirɛla mɔgɛ minnu nadɛnta wulɛ rɔ, ale Musa taranta wonu fɛ nun. Melika min kumara a ye Sinayi kɔnkɛ kuma wo, ale Musa ya kumɛ wo latenbi ma benbanu ma. Allala kumɛ min si niyi di mɔgɛ ma, ale Musa ya wo sɔrɔn nyɔ ka wonu natenbi ma ma.

³⁹ “Kɔnɔ ma benbanu ma sɔn ala kumɛ birala. Anu ya anu ban a la. Iyipiti sɛgi-sɔgɛ ya anu bira.

⁴⁰ Woletɔ anu ya a fɔ Aruna ye ko a ni bɛsɛ donu nadan anu ye minnu si sɔ anu yarɔ. Anu ko Musa min nara anu na ka bɔ Iyipiti nyamanɛ rɔ, anu ma a lɔn ni min bara ma wo la.

⁴¹ Wo kɔma, anu ya ninki-danla muninyɛ ladan ka wo ma bɛsɛ la anu nyɛrɛ ye ka sarakɛ bɔ wo ye. Anu ya ladiyɛ ladan ka a tɛgɛ anu nyɛrɛta bolola-wɔlɔ-gbɛ wo ma ka wo gbiliya.

⁴² Woletɔ Alla ya a kan-kɔ sɔ anu na feu, alako anu ni tele anubɛ karɛ anubɛ lolenu bato san ma, ado a sɛbɛnɛ nɛbinuta buku do rɔ ko, ‘Isirɛla mɔgɛnu, wo ya kolo-fan minnu kan natɛgɛ ka wonu ma sarakɛ la san bi-nani kɔrɔ wulɛ rɔ, wo ma wonu di nde ma wo yisi bɛɛ la.

⁴³ Wo ye bɛsɛ min kelela ko, Molɛki, wo ya wola fani-bɔn maduni. Wo ye bɛsɛ min kelela ko, Rɛfan min sɔnɛ lolenuna ko la, wo ya wola muninyɛ maduni. Wo ya bɛsɛ wonu nadan ka wonu denu kɔ. Woletɔ n si wo lata biralɛ rɔ fɔɔ Babilɔn nyamanɛ kɔma.’

⁴⁴ “Allata Fani-Bɔn ye ma benbanu bolo nun wulɛ rɔ. A ladanta iko Alla ya a fɔ Musa ye nya min. Anu ya a ladan iko Alla ya min su yira Musa la yati!

⁴⁵ Wo kɔma, ma benba minnu tara Yasowa fɛ nyamanɛ bi tinɛ nyɔ-sibolenu bolo, wonu ya Allata Fani-Bɔn wo sɔrɔn anu fanu bolo ka ta wo dununa anu bolo, ado Alla le ya sibole wonu gben anu yarɔ. Fani-Bɔn wo tora nyɔ ha Mansa Dawudata wati.

⁴⁶ Mansa Dawuda wo ya hɛrɛ sɔrɔn Alla bolo. A ya Alla manyinika ni a si bɔn sɔ a benba Yakobata Alla ye

⁴⁷ kɔnɔ ala den Mansa Silamɛni le ya bɔn sɔ a ye.

⁴⁸ “Kɔnɔ Alla Min Bi Fan Bɛɛ Kun Na, wo sigini ma mɔgɔna-bon-sɔnɛnu burɔ. Iko nɛbi ya a fɔ nya min wo la, a ko,

⁴⁹ Mari ko ata mansaya-waganɛ le san-kole la. A tontɛ rasagan tinɛ le dugu-kumɛ la. Wole lara a la, wo si ke nfen bon-sufa sɔla ale ye? A ko a si a sulen kan tina nyuman tɔ?

⁵⁰ A ko ale nyɛrɛ le ma fan kɛ bɛɛ dan, wa?

⁵¹ “Wole yisi-gbɛlɛnu! Wo yisi manɛ iko sibolo-gbɛrɛnutɛ. Wo tengberenyanɛ Allala kumɛ lamɔɛn-koe rɔ! Wo ye Allata Ni-Sɛnimɛ kɛlɛla tuma-wo-tuma iko wo benbanu ya a ma nya min!

⁵² Nɛbi kelen bɛrɛn sa nyɔ nun, wo benbanu ma min tɔrɔ. Wo sa! Allala kilayɛ minnu ya ala wɔli-kɛla-telennɛ na-koe fɔ, kebi wati-yan, anu ya wonu faga. Nba kaka, wole ara a don a yogenu bolo tɔ ka a faga.

⁵³ Wole le ya Allala tɔn sɔrɔn melikanu bolo. Kɔnɔ hali wo, wo ma sɔn a birala!”

Sitifen Mabon-Koe Kuri La

⁵⁴ Yahudiyanuna kun-tigi wonu ya kumɛ wo lamɔɛn tumɛ min, anu yisi bɔra Sitifen kan ma dɔgɔma-ma-de! Diminyɛ wo ya a ma, anu ya anu nyin makin.

⁵⁵ Kɔnɔ Sitifen fanɛ Allata Ni-Sɛnimɛ la. A ya a yɛ layɛlɛ san ma Allala gbiliyɛ mafɛlɛn tinɛ. A ya Yisa sɔni yen Alla kɔɛn-nyimɛ rɔ.

⁵⁶ A ko, “Wo yɛ lata. N bara Arinyɛnɛ dɛ lakanɛ yen. Hadama-den, Yisa, sɔnɛ Alla kɔɛn-nyimɛ rɔ!”

⁵⁷ Anu gbele-gbelenta ka anu bole digin anu tolenu tɔ. Anu dama kɛra a ma tiriya!

⁵⁸ Anu ya a labɔ soe kɔma ka a mabon kuri la. Minnu ya sereyɛ bɔ a kan ma, wonu ya anuna durukinu to keminɛ do bolo min tɔgɛ Sɔli.

⁵⁹ Anu bi Sitifen mabonna tumɛ min, a ya a kan labɔ Mari ma. A ko, “N Mari Yisa, n niyi bi!”

⁶⁰ A ya a nyɛnkin ka gbele-gbelen kan-ba la, a ko, “Mari! I kana i fonde lamiri anuna hakɛ kɛ ma!” A ban wo fɔla, a niyi bɔra.