Kɛwɔlɛnu 13 - ALLALA KUMƐ

Pɔli anubɛ Banabasi Yabɔ-Koe

¹ Nɛbinu anubɛ karan-mɔgɛnu bi Mari Yisata mɔgɛnu tɛma nun Antiyaki soe burɔ. Wonu denu bi Banabasi anubɛ Simiyɔn, (anu bi min kelela fanan ko, “Fara-finyɛ,”) anubɛ Lusiya min bɔra Sairini soe burɔ, anubɛ Maneyan, minnubɛ Mansa Hɛrodi makolota anu nyɔgɔn fɛ, anubɛ Sɔli.

² Anu bi sunyɛ rɔ tumɛ min Mari bato tinɛ, Allata Ni-Sɛnimɛ ya a fɔ anu ye ko, “Wo ni Banabasi anubɛ Sɔli yabɔ n ye. N bara anu kele wɔlɛ min ma, anu ni wo kɛ.”

³ Anu tora sunyɛ rɔ Alla matara tinɛ. Anu ban wo la, anu ya anu bole sa wonu kuma ka anu nata.

Pɔli anubɛ Banabasi Lata-Koe Saiparasi

⁴ Nba, Allata Ni-Sɛnimɛ ya Banabasi anubɛ Sɔli lata min kɛ, anu tara Sɛlusiya soe burɔ. Anu donta kulɔn rɔ nyɔ ka ta Saiparasi, yi-tɛma-dugi, kɔni.

⁵ Anu ke Salamisi soe burɔ, anu ya Allala kumɛ fɔ anu ye Yahudiya-dina-bɔnnu na. Yɔni-Maraka tara anu fɛ ka anu dɛnbɛ.

⁶ Anu tenbira yi-tɛma-dugi wo bɛɛ rɔ ka ta fɔɔ soe min tɔgɛ Pefasi. Anu ya kofo-dan do taran nyɔ min tɔgɛ Bara-Yisa. Yahudiya le min ya a nyɛrɛ ma nɛbi la.

⁷ Sigiyasi-Pɔlɔsi min bi yi-tɛma-dugi wo kun na, a yatigi le wo la, ado hɛnkilimɛ le wo la. Wo ya Banabasi anubɛ Sɔli kele a warɛ bawo a ye a fɛ ka Allala kumɛ lamɔɛn.

⁸ (Bara-Yisa wo tɔgɛ le Ɛlimasi Kiriki-kan rɔ.) Kofo-dan wo ya anu sɔsɔ. A ya a sɛbɛ don alako sigisɔn-mansɛ ni a ban dɛnkɛninya-koe ma.

⁹ Nba, Sɔli, anu bi min kelela fanan ko Pɔli, wo fanɛ Allata Ni-Sɛnimɛ la min kɛ, a ya a yɛ gbala kofo-dan wo la sin!

¹⁰ A ko, “Ile, Setanɛta dan! Fan min bɛɛ kin, i ye wonu kan ma. I burɛ lafanɛ ko-yogomɛ sifa bɛɛ la. Tuma-wo-tuma, i ye i rayala ka Marita tonyɛ yɛlɛma foninyɛ la!

¹¹ Nba, Mari kɔɛn si kɛ i ma kaka! I si fiyonya. A si mɛ doni, i ti fenfen yen.” Tiriyante wo rɔ, Ɛlimasi yɛ lapinpira. A ya a bole mɛmɛ ka mɔgɛ do nyini alako wo ni a bole bira.

¹² Min kɛra wo la, sigisɔn-mansɛ ya wo yen tumɛ min, a dɛnkɛninyara. A kawara Marila karan ma bɛrɛkɛ!

Pɔli anubɛ Banabasi Ta-Koe Paisidiya-Antiyaki

¹³ Pɔli anubɛ a ta-nyɔgɛnu donta kulɔn rɔ Pefasi soe dafɛ ka ta Pamfiliya-Pɛraga soe burɔ. Yɔni-Maraka ya anu boloka nyɔ ka sɛgi Yerusalɛm.

¹⁴ A toenu bɔra Pɛraga ka ta Paisidiya-Antiyaki soe burɔ. Sulen-Tele ma, anu tara sigi Yahudiya-dina-bɔn la.

¹⁵ Dina-bon-kun-tiginu banta Musata tɔn anubɛ nɛbinuta buku karanna tumɛ min, anu ya Pɔli anubɛ Banabasi manyinika. Anu ko, “Ma na-kelen-nyɔgɛnu, ni kumɛ do ye wo bolo min si ma dɛnbɛ, wo ni wo fɔ ma ye.”

¹⁶ Nba, Pɔli ya a sɔ ka a bole sa a dɛ la ko anu ni anu tole masɔ. A ya a fɔ anu ye ko, “Wole Isirɛla kɛnu anubɛ sibolo-gbɛrɛ minnu bi Alla batola yan, wo ni wo wɔlɔ matɔlɔ n kan la!

¹⁷ Ma benbanu bi sundanyɛ la Iyipiti dugi rɔ tumɛ min, Isirɛlata Alla ya ma benbanu ma a nyɛrɛtɛ la ka anu nasiyaya bɛrɛkɛ! Alla ya anu nabɔ Iyipiti a sɛnbɛ-bɛrɛbɛrɛ-wɛ la.

¹⁸ A ya a munyu anu kɔrɔ wula-da-rakolɔn rɔ san bi-nani kɔrɔ.

¹⁹ A ya sibolo wɔrɔnfila halaki Kenan nyamanɛ rɔ ka anuta dugi di ma benbanu ma.

²⁰ Wo bɛɛ mara san kɛmɛ nani ani san bi-loli (450) kɔrɔ. “Wo kɔma, Alla ya kɛlɛ-kurugbɛnu di anu ma ha Nɛbi Samuwɛlita wati rɔ.

²¹ Kɔnɔ anu nɔrɔta mansaya-koe ma min kɛ, Alla ya Kisila dan Sɔli di anu ma ka bɔ Bɛnyamɛ bɔnsɔn rɔ alako wo ni ma anuna mansɛ la. A tora mansayɛ la san bi-nani kɔrɔ.

²² Wota wati tenbinɛ, Alla ya Dawuda ma anuna mansɛ la. Alla ya kɛ le fɔ Mansa Dawudala ko la, a ko, ‘N bara a yen ko Yɛsila dan Dawuda le si n hɛnɛ kati! Wo le si n diyana-koe bɛɛ kɛ.’

²³ Alla ya lanyiri kiri ko Mansa Dawuda kegeyɛ do si ma Isirɛla mɔgɛnuna kisilɛ la, ado Yisa le wo mɔgɛ la.

²⁴ Yanni Yisa ni na, Yɔni ya Isirɛla mɔgɛ bɛɛ kawandi ko anu ni tubi ka anu kɛ-nyanu yɛlɛman ka batasi.

²⁵ Ata wɔlɛ ye nala banna tumɛ min, ale Yɔni ya mɔgɛnu manyinika. A ko, ‘Wo miriya ko yon bi nde la? Wo ye kisilɛ min makɔnɔna, wo ma nde la de! Wo ye nala n kɔma, ado hali ka wola sanbarɛ fulen a kian rɔ, nde ma bɛn ka wo ma.’

²⁶ “Nba, n na-kelen-nyɔgɛ Isirɛla mɔgɛnu, Iburayima bɔnsɔnnu, wobɛ sibolo-gbɛrɛ min bi Alla batola yan, Alla ya male sɔ ko wo ni a lɔn wo si kisi nya min, ado bɛɛta sarakanɛ le wo la.

²⁷ Yerusalɛm kɛnu anubɛ nyɔ-kun-tiginu, anu ma Yisa lɔn anu kisilɛ la. Hali nɛbinuna kumɛnu, anu bi minnu karanna Sulen-Tele bɛɛ ma, anu ma wonu nya-yen. Woletɔ anu ya Yisa yiliki min kɛ, wo ya a ma, nɛbinuna kumɛnu bɔra-a-la.

^28-29 Iko a sɛbɛnɛ Allata kitabu rɔ nya min, anu ya wo bɛɛ ma le. Hali anu ma fɛɛ-wo-fɛɛ yen a faga-koe la kɔnɔ anu diginta Pailɛti ma a faga-koe ma. Anu ban ale Yisa fagala, mɔgɛnu ya a layigi ka a furi bɔ kɔlɔma ma ka a sa kanbɛ rɔ.

³⁰ Kɔnɔ Alla le ya a lawuli ka bɔ furinu tɛma.

³¹ Anubɛ ala karan-dan minnu bɔra Kalili sigisɔn rɔ ka ta Yerusalɛm, a ya tele siyaman kɛ wonu fɛ, ado wonu denu bi sereyɛ bɔla Isirɛla mɔgɛnu ye kaka.

³² “Ma ara na kibara-nyimɛ wo la wo ye. Alla ya lanyiri min kiri ma benbanu ye,

³³ a ara wo kɛ male, a bɔnsɔnnu ye kaka bawo Alla ya Yisa lawuli ka bɔ furinu tɛma. Iko a sɛbɛnɛ Yaburi kitabu fila nyɔgɛ rɔ nya min ko, ‘I mara nna dan la bi. N bara ma i Fa la.’

³⁴ Alla ya a bɔ furinu tɛma alako a furi kana na tuli. Iko Alla ya a fɔ nya min, a ko, ‘N ya lanyiri-sɛnimɛ minnu kiri Dawuda ye, n si wonu kiri wole ye.’

³⁵ Iko a ya a fɔ Yaburi kan-tina-gbɛrɛ rɔ nya min, a ko, ‘I ti sɔn ila wɔli-kɛla-sɛnimɛ ni tuli.’

³⁶ Dawuda ye a kɛndɛ la nun tumɛ min, a ya Alla sako kɛ. Wo kɔma, a fagara. Anu ya a togon a benbanu dafɛ, ado a furi tulita nyɔ rɔ.

³⁷ Kɔnɔ Alla ya Yisa lawuli ka bɔ furinu tɛma. Wo ma tuli.

^38-39 “Nba, n na-kelen-nyɔgɛnu, wo dama ni a lɔn serr, ko Yisa si ke wo hakɛnu makotola. Musata tɔnnu ti ke wo bɔla wola hakɛ-yɔɔnyɛ rɔ. Wo ni a lɔn ko min bɛɛ dɛnkɛninyanɛ Yisa ma, wonu bara hɔrɔya hakɛ bɛɛ ma.

⁴⁰ Woletɔ wo ni a ma wo fɛrɛma. Nɛbinu ya min fɔ, wo kana ma wo la bawo a sɛbɛnɛ ko,

⁴¹ ‘Wole minnu bi nde, Alla mayɛlɛnna, wo si ko-makawanɛ yen ka faga don! N bi nala min mala wota wati kɛ rɔ, hali wo wa a lamɔɛn, wo ti la a la.’ ”

⁴² Pɔli anubɛ Banabasi ye bɔla dina-bɔn la tumɛ min, mɔgɛnu ya anu madiya ko anu ni na tun Sulen-Tele wo kun-sɛgi ka kumɛ wo donu fɔ anu ye tun.

⁴³ Mɔgɛnu bɔra ladɛn rɔ tumɛ min, Yahudiya anubɛ sibolo-gbɛrɛ siyaman minnu bi Yahudiyanuna dina rɔ, wonu bilara Pɔli anubɛ Banabasi fɛ. Kilayɛnu ya anu makawandi ko anu ni to Allata hinɛ rɔ.

⁴⁴ Sulen-Tele wo kun-sɛgi, soe wo mumɛ nara fɔ donu. Anu nara ka anu tole masɔ Mari wara-koe la.

⁴⁵ Yahudiyanu ya nyama yen tumɛ min, keliyɛ wulita anu na kati! Anu ya Pɔli manyini ka ala kumɛ bɛɛ masɔsɔ.

⁴⁶ Kɔnɔ Pɔli anubɛ Banabasi kumara yisi-latɛgɛ rɔ. Anu ko, “A fɛrɛ sa fɔ Allala kumɛ ni fɔ wole fɔlɔn ye. Kɔnɔ wo ara wo ban a la min kɛ, wo le ya a ragbɛ ma ye ko a ma bɛn, wo ni habadan-nimayɛ sɔrɔn. Woletɔ ma ye nala wo bolokala ka ta sibolo-gbɛrɛnu bara,

⁴⁷ ado Mari ya min fɔ ma ye, wo le kɛ la. A ko, ‘N bara wo yabɔ alako wo ni ma waan la sibolo-gbɛrɛnu ye, ado duninya-mɔgɛ bɛɛ si nta kisi-koe lamɔɛn wole sebu la.’ ”

⁴⁸ Sibolo-gbɛrɛnu ya wo lamɔɛn tumɛ min, anu sewara. Anu ya Marita kumɛ gbiliya kati! Minnu yabɔnɛ habadan-niyi-sɔrɔn-koe la, wonu dɛnkɛninyara Yisa ma.

⁴⁹ Marita kumɛ nyɛnsɛnta nyamanɛ wo mumɛ bɛɛ rɔ.

⁵⁰ Kɔnɔ Yahudiyanu ya nyɔ-mɔgɔ-banu natugu anu kan ma anubɛ sibolo-gbɛrɛkɛ musu-tɔgɔlamɛ minnu bi Alla batola. Anu ya sɔnkɔ-sɔnkɔ lawuli Pɔli anubɛ Banabasi kan ma ha mɔgɛnu ya anu gben anuna nyamanɛ rɔ.

⁵¹ Pɔli anubɛ Banabasi ya anu kian ragbɔngbɔn alako wo ni ma sereyɛ la anu kan ma. Wo kɔma, anu tara Aikoniyam soe burɔ.

⁵² Kɔnɔ dɛnkɛninya-mɔgɛ minnu bɔ-san Antiyaki, wonu fara sewɛ anubɛ Allata Ni-Sɛnimɛ la.