1 Samuwɛli 17 - ALLALA KUMƐ

Kolati Kɔgɔ-Raka-Koe Isirɛla Mɔgɛnu Telen Tɔ

¹ Filisitinu ya anu kundɛn Isirɛla mɔgɛnu kɛlɛ-koe la Soko soe burɔ Yuda nyamanɛ rɔ. Wo kɔma, anu tara anu daga makɛ kan tinɛ do rɔ min tɔgɛ Ifɛsi-Damin, Soko anubɛ Asika soenu tɛma.

² Mansa Sɔli anubɛ Isirɛla mɔgɛnu ya anu kundɛn lɛɛ do rɔ min tɔgɛ Ila. Anu ya anu mabɛn Filisitinu kɛlɛ-koe ma nyɔ.

³ Filisitinu bi kɔnkɛ do kuma. Isirɛla mɔgɛnu fanan bi kɔnkɛ do kuma. Lɛɛ ye anu tɛma.

⁴ Filisitinuna kɛlɛ-kurugbɛ min bɔra Kati soe burɔ, a tɔgɛ Kolati. Wo nara Isirɛla mɔgɛnu kan ma. A sɔra anu yakɔrɔ ka a kɔgɛ raka anu telen tɔ. Ala yanyɛ, nunkan-nya wɔrɔ.

⁵ Sila-fulɛ le ye a kunyɛ la. Sila-fagbatarɛ min sanɛ a kɔgɔ dɛ ma, wola gbiliyɛ anubɛ yi kalɔn tan anubɛ a talɛ rakɛn de!

⁶ Sila-fagbatarɛ donu makirinɛ a kian ma. Silɛɛ le manɛ ala tanbɛ la. A si wo le sa a kan ma.

⁷ Tanbɛ do fanan bi a bolo. Wo kalɛ kolo iko yese-dan-kɔn. Nɛgɛ min bi tanbɛ wo sungban la, wo gbili ka tenbi yi kalɔn kelan la. Ala kɛlɛ-den kelen bi nyɔ, wo le si ta ala nɛgɛ-walan la a yarɔ.

⁸ Kolati kɛ sɔra ka seren-seren Isirɛla mɔgɛnu ma ko, “Nfenna wole sɔnɛ wo sansan-yili ma iko wo ye nala ma kɛlɛ tinɛ le? Filisitinuna kɛlɛ-kurugbɛ le nde la. Mansa Sɔlila yɔɔnnu de wole la! Wo lara wola kɛlɛ-dan min na, wo ni wo lana n kɛlɛ tinɛ.

⁹ Ni wo ya n nɔ ka n faga, male si ma wola yɔɔnnu na. Kɔnɔ ni nde ya a nɔ ka a faga, wole Isirɛla mɔgɛnu si ma mala yɔɔnnu na.

¹⁰ Wo ma n sɔnɛ yen? Ni min si n nɔ wole Isirɛla mɔgɛnu tɛma, wo tigi ni na n taran.”

¹¹ Mansa Sɔli anubɛ ala kɛlɛ-dannu ya wo lamɔɛn tumɛ min, anu dama kilanta.

Dawuda Ta-Koe Dɔn-Fan la A Kɔrɔnu Ye

¹² Dawuda fa Yɛsi, Ifɛrɛm bɔnsɔn-mɔgɛ do le ale la. A siginɛ Bɛtalehɛm soe burɔ Yuda nyamanɛ rɔ. Den-kei mɔgɔ segin de Yɛsi bolo. Sɔlita mansayɛ ya a taran, Yɛsi ara kɔrɔya.

¹³ Yɛsila den-kei-sarɛ Ɛliyabu wo, wo tagbara-sɛ Abinadabu wo, anubɛ Abinadabu tagbara-sɛ Sama, wonu denu bilara Mansa Sɔli fɛ kɛlɛ rɔ.

^14-15 Wo wati rɔ fanan, anu dɔgɛ laban Dawuda, wo si to ta-ni-sɛgi kɛla ka ta anu fa Yɛsila sagɛnu mafɛlɛn Bɛtalehɛm soe rɔ, wo kɔma, ka ta kɛlɛ rɔ tun.

¹⁶ Tele bi-nani kɔrɔ, Kolati ye a kɔgɔ rakala Isirɛla mɔgɛnu telen tɔ sɔgɔma ani wurɛ la.

¹⁷ Lunyɛ do, Yɛsi ya a fɔ ala den Dawuda ye ko, “Buyi pani-kunbɛ-nya tan anubɛ biredi-lɔngbɔn tan kɛnu bi. I ni ta anu to i kɔrɔnu ma anuna dagɛ rɔ tiriya!

¹⁸ I ni fɛnɛ kiri tan kɛnu fanan bi ka ta wonu to anuna kɛlɛ-den-kunyɛ ma. Wo kɔma, i ni a lɔn, ni i kɔrɔnu bi nyɔ nya min. I si na anu bolo-fan donu na min si a yira n na ko i ya anu kɛndɛ yen de serr!

¹⁹ Anubɛ Isirɛla kɛlɛ-dan doinu bi Mansa Sɔli fɛ Filisitinu kɛlɛ tinɛ lɛɛ do rɔ min tɔgɛ Ila.”

²⁰ Wo wulun sɔgɔma subaga, Dawuda ya a lasɔ. A ya sagɛ wonu kerifanɛ to mɔgɛ do la. A ya dɔn-fan wo damasi bi iko a fa ya a fɔ a ye nya min. A ke dagɛ wo rɔ, a ya a taran, Isirɛla kɛlɛ-dannu bara bɔ dagɛ wo rɔ ka ta anu sɔ anu gbɛ rɔ anu si kɛlɛ kɛ kan min. Anu bi tala gbele-gbelenna anu bolo fɛ nya-kun-kelen.

²¹ Filisiti kɛlɛ-dannu sɔnɛ kan-tina-kelen. Isirɛla kɛlɛ-dannu fanan sɔnɛ kan-tina-kelen. Anu yɛ lamununnɛ anu nyɔgɔn na.

²² Dawuda nara dɔn-fan minnu na, a ya wonu to anuna fen-namaralɛ bolo. A burimatoe tara a kɔrɔnu kɔndɔn tinɛ anuna kɛlɛ-kɛ-tinɛ.

²³ Dawuda anubɛ a kɔrɔnu bi kirabɔla tumɛ min, Kolati kɛ nara ka a kɔgɔ raka anu na iko a duruta a mala anu na nya min nun. Dawuda fanan ya a kuman-kan wo lamɔɛn.

²⁴ Isirɛla kɛlɛ-dannu ya Kolati sɔnɛ yen tumɛ min, anu ya anu buri a kɔrɔ kilan bolo.

²⁵ Anu bi a fɔla anu nyɔgɔn ye nun ko, “Wo ni wo tole masɔ. A ye a kɔgɔ rakala male Isirɛla mɔgɛnu telen tɔ. Mansa Sɔli ara lanyiri kiri ko, ni mɔgɔ-wo-mɔgɔ ya kei kɛ faga, a si wo ma nɔnfulu-tigi la. A ko, min sanɛ wo kuma, a si ala dunmusi di wo tigi ma. A si a ma fanan, wo fala denbayɛ ti duti sara.”

²⁶ Kɛlɛ-dan minnu sɔnɛ Dawuda dafɛ, Dawuda ya wonu manyinika ko, “Mɔgɛ min bi Filisiti keinɛ kɛ fagala ka Isirɛla mɔgɛnu bɔ miliya-su kɛ rɔ, wo tigi si nfen sɔrɔn? Nfen bi Filisiti keini-kemininyabɛlɛ kɛ la? Ale ma a lɔn, ba ko a ye a kɔgɔ raka Alla-nimɛta kɛlɛ-dannu denu na kɛ la?”

²⁷ Mɔgɛ min bi Kolati kɛ fagala, a bɛnta, mansɛ ni min ma wo tigi ye, anu ya wo bɛɛ rakaran ale Dawuda ye.

²⁸ Dawuda ye kumɛ minnu fɔla kɛlɛ-dannu ye, a kɔrɔ Ɛliyabu ya wonu namɔɛn. A diminyara Dawuda ma. A ko, “Ile ye nfen mala yan tɔ? Yon bi ila sagɛnu mafɛlɛnna wulɛ rɔ? Ile kolobɛlɛ kalabante, i ya a lɔn iko i ya koe bɛɛ lɔn. Ile nara kɛlɛ mafɛlɛn tinɛ le dɔrɔn.”

²⁹ Dawuda ya a fɔ a ye ko, “Nde ara nfen tinya yan tɔ? Mɔgɛ ti nyinikalɛ kɛ yan?”

³⁰ Dawuda ya mɔgɔ-wo-mɔgɔ manyinika Filisitinuna kei wo faga-koe ma, wonu bi a yabila le iko a ya mɔgɔ fɔlɔtɛ minnu manyinika.

³¹ Dawuda ya min fɔ, kɛlɛ-dan donu fanan ya wo lamɔɛn. Anu tara wo rakaran Mansa Sɔli ye. Mansa Sɔli ya ale Dawuda kelelɛ lata.

³² Dawuda ke Mansa Sɔli ma, a ya a fɔ a ye ko, “N tigi, a ma kin mɔgɛ ni kilan Filisiti-kei kɛ la. Nde si ta a kɛlɛ.”

³³ Mansa Sɔli ya a fɔ a ye ko, “Ile si ke kɛ kɛlɛla kama? Dennɛ le ile la, Filisiti-kei wo don bara mɛ kɛlɛ-kurugbayɛ la.”

³⁴ Dawuda ya a fɔ ale mansɛ ye ko, “N tigi, n fala saga-fɛ-biralɛ le nde la. Ni yarɛ anubɛ sogo-feremɛ do ya n fala saga-dan do bira,

³⁵ n si a sagaran ka ta a bi a da la. Ni yarɛ anubɛ soge wo ya a yɛ lamunun n na ka n kɛlɛ, n si a bira a kan ma ka to a gbesila ha a ni faga.

³⁶ N bara yarɛ faga. N bara sogo-feremɛ fanan faga, ado kemininyabɛlɛ kɛ min bara a kɔgɔ raka Alla-nimɛta kɛlɛ-dannu na, n si ke le kɛ fanan fagala.

³⁷ Mari ara n matanka yarɛ anubɛ sogo-ferema-masibɛ ma, ado fɔ a wa n tanka Filisiti-kei kɛ masibɛ ma fanan.” Mansa Sɔli ko, “Tana ma wo la. Ta. Alamɛ Mari tora i fɛ.”

³⁸ A ya ala kɛlɛ-mirannu nabɔ a si a makiri minnu na ka Dawuda makiri wonu na. A ya sila-fulɛ don a kunyɛ la. A ya nɛgɛ-fagbatarɛ do bi ka wo kiri a kɔgɛ ma.

³⁹ Dawuda ya Mansa Sɔlila kɛlɛ-kɛ-faan anubɛ a lɛɛ kiri a bu tɛma kɛlɛ-kɛ-mirannu kuma. Dawuda ya a raya ka ta kɔnɔ a ma ke bawo a ma duru wonu bilala. A ya a fɔ Mansa Sɔli ye ko, “Nde ti ke kɛlɛ kɛla kɛnu na bawo n ma duru anu bila.” A ya kɛlɛ-miran wonu bɔ a ma.

⁴⁰ A ya ala saga-lagbengben-kɔlɔma bi. Wo kɔma, a ya kuru loli bi yi rɔ fanan minnu manunkunɛ ka wonu sa ala bɔrɛ rɔ. A tara lenfiran la a bolo ka Kolati taran.

Kolati Faga-Koe Dawuda Bolo

⁴¹ Filisiti-kei wo nara Dawuda magbenna. Ala nɛgɛ-walan-madununɛ sɔra a yarɔ. Anu gbɛrɛn anu nyɔgɔn ma,

⁴² Kolati yoora Dawuda ma bawo kemini-bulan le, ado a mafɛlɛn di.

⁴³ A ya a fɔ Dawuda ye ko, “Kɔlɔma wo ye i bolo nfenna? I miri ko wuli le nde la?” A ya Dawuda gboro ala bɛsɛnu tɔ.

⁴⁴ A ya a kɔgɔ raka Dawuda telen tɔ. A ko, “Na tun. N si i suyi di konanu anubɛ sogenu ma kaka!”

⁴⁵ Dawuda ya a fɔ a ye ko, “Ile ye nala faan anubɛ tanba fila la i bolo n magbenna. Kɔnɔ nde ye nala i magbenna Isirɛla kɛlɛ-dannuta Mari Alla Sɛnbɛ-Bɛɛ-Tigi tɔgɛ le tɔ i wara bila min na.

⁴⁶ Bi tele kɛ rɔ, Mari si i don n bolo. N si i faga ka i kan natɛgɛ a dagɛ rɔ. N si Filisiti kɛlɛ-dannu suyi di konanu anubɛ sogenu ma. Duninya-mɔgɛ bɛɛ si a lɔn worɔ ko Alla ye Isirɛla mɔgɛnu kun na.

⁴⁷ Min sanɛ wo kuma, mɔgɛ kɛnu si a lɔn yan tɔ ko Mari mako sa faan anubɛ tanbɛ la ala mɔgɛnuna kisi-koe rɔ. Marita kɛlɛ le kɛ la, ado a si wo damasi don ma bolo.”

⁴⁸ Woletɔ Kolati ya a bɔ a gbɛ rɔ ka a madon Dawuda la. Dawuda fanan ya a buri tala a magbenna Filisitinuna kɛlɛ dagɛ rɔ.

⁴⁹ A ya kuri bi ala bɔrɛ rɔ ka a sa ala lenfiran rɔ. A ya a tii Kolati ma. Kuri tara bɛn Kolati telɛ la ka a kun-kole ratii. A laburunta a ma dugi ma fugbu!

⁵⁰ Hali faan anubɛ tanbɛ sa Dawuda bolo, a ya Kolati nɔ ka a faga lenfiran-kuri la.

⁵¹ Dawuda burimatoe tara ka sɔ Kolati kuma. A ya Kolati nyɛrɛ-nyɛrɛta faan sagan a lɛɛ rɔ ka a kunyɛ tɛgɛ a la. Filisitinu ya a yen min kɛ, anuna kɛlɛ-kurugbɛ ara faga, anu damasi ya anu buri.

⁵² Isirɛla mɔgɛnu anubɛ Yuda bɔnsɔn-mɔgɛnu gbele-gbelenta. Anu tara anu gbenna ha Kati soe burɔ ha Ɛkirɔn soe tarɛ-don-dɛ la. Filisitinu furi-bolokanɛ ye tala Seyareyim kilɛ wo fɛ ha ka ta ke Kati anubɛ Ɛkirɔn soenu tɔ.

⁵³ Anu bɔɛ anu gbere la, anu ya Filisitinu bolo-fannu bi anuna dagɛ rɔ.

⁵⁴ Dawuda ya Kolati kunyɛ bi ka ta a la Yerusalɛm soe burɔ kɔnɔ a ya Kolatila kɛlɛ-mirannu namara a nyɛrɛta fani-bɔn la.

Dawuda Yira-Koe Mansa Sɔli La

⁵⁵ Dawuda ye tala Kolati kɛlɛ tinɛ tumɛ min nun, Mansa Sɔli ya ala kɛlɛ-den-kun-tigi Abina manyinika ko, “Keminɛ min bi tala kɛlɛ-kɛ-tinɛ kɛ la, yonna den bi wo la?” Abina ya a fɔ a ye ko, “N tigi, nde ma kɛ lɔn.”

⁵⁶ Mansa Sɔli ya a fɔ a ye ko, “A wara-koe fɛsɛfɛsɛ. I ni a lɔn minna den bi a la.”

⁵⁷ Dawuda ban Kolati fagala, a sɛgira anuna dagɛ rɔ. A ke nyɔ, Abina tara ale Dawuda la Mansa Sɔli wara. Kolati kunyɛ ye ale Dawuda bolo.

⁵⁸ Anu ke Mansa Sɔli ma, a ya Dawuda manyinika, a ko, “N bɔ, yonna den bi ile la?” Dawuda ya a fɔ a ye ko, “Ila mɔgɔ-malɔnnɛ Yɛsi min bi Bɛtalehɛm, wola dan le nde la.”