1 Mansɛnu 20 - ALLALA KUMƐMansa Ehabu anubɛ Siriyanu Kɛlɛ-Koe 1 Siriya Mansa Bɛnhedadi ya ala kɛlɛ-dannu kundɛn. A ta-nyɔgɔ-mansa bi-sawa ani mansa fila (32) fanan sɛbɛ donnɛ a fɛ kɛlɛ-kɛ rɔ. Wonubɛ anuna soeenu anubɛ anuna kirindinu, anu dama tara bui Samariya soe ma ka nyɔ-mɔgɛnu kɛlɛ. 2 Ale Mansa Bɛnhedadi ya kilayɛnu nata Isirɛla Mansa Ehabu ma ka a fɔ a ye ko 3 ala sɛnɛ wo, ala wodi-gbɛ wo, ala musu-nyima wo, ala den-tagbɛlɛma wo, a ni wonu don ale mansɛ bolo. Kilayɛnu tara wo fɔ Mansa Ehabu ye. 4 Mansɛ fanan ya a fɔ kilayɛ wonu ye ko, “Wo ta a fɔ n tigi Mansa Bɛnhedadi ye ko n bara sɔn. Atɛ le mabɛ n halala-fannu na.” Kilayɛ wonu tara wo fɔ mansɛ ye. 5 Wo kɔma, Mansa Bɛnhedadi ya ala kilayɛ wonu sɔ Mansa Ehabu wara tun. Kilayɛ wonu tara a fɔ a ye ko, “Mansa Bɛnhedadi ko a ara a fɔ i ye nun ko ila sɛnɛ wo, ila wodi-gbɛ wo, ila musinu wo, ila dannu wo, i ni wonu don a bolo. 6 Ale Mansa Bɛnhedadi ko kɛ-nyɔgɔn-tumɛ sina, a ye ala mɔgɔ-banu nanala. Wonu si ale mansɛla bolɔn anubɛ ala mɔgɔ-banuna bɔnnu nafɛlɛn. Anu ya fen-koloma fenfen yen, anu si wo bi.” 7 Isirɛla Mansa Ehabu ya ala nyamanita-mɔgɔ-banu kele kan-tina-kelen. Wonu ke a ma, a ya a fɔ anu ye ko, “Wo ara la a la gbɛ serr, ko ma tinya-sɔgɛ ara Mansa Bɛnhedadi bira. A ara kilayɛ lana n ma nun ko nna musinu wo, nna dannu wo, nna sɛnɛ wo, nna wodi-gbɛ wo, n ni wo bɛɛ don a bolo, ado nde fanan bara ban sɔnna wo ma.” 8 Ala nyamanita-mɔgɛnu anubɛ ala mɔgɔ-banu ya a fɔ a ye ko, “I kana i tole masɔ a la hali ka fen di a ma.” 9 Wo kɔma, Mansa Ehabu ya a sara Mansa Bɛnhedadila kilayɛnu na ko, “Wo ta a fɔ n tigi ye ko a fɔlɔtɛ wo, n bara sɔn a bolo kɔnɔ a fila nyɔgɛ kɛ, n ma sɔn wo ma a bolo tun.” Anu tara wo lake Siriya mansɛ wo ma. 10 Mansɛ wo ya kilaya-gbɛrɛkɛ don anu bolo tun. Kilayɛ wonu ke Isirɛla mɔgɛnuna Mansa Ehabu ma, anu ya a fɔ a ye ko, “Mansa Bɛnhedadi ko ni a ti na kɛlɛ-den-siyamɛnu na ka ila soe kɛ bunden, a ko alamɛ ala bɛsɛnu ya a gbesi a rɔ, ado a ko hali ila soe kɛ gbangban ti anu bolo tabɔ.” 11 Mansa Ehabu ya kilayɛ wo kɔfili a ko, “Wo ta a fɔ Mansa Bɛnhedadi ye ko kɛlɛ-den-bɛrɛbɛrɛ ti a nyɛrɛ matɔgɔ fɔ kɛlɛ wa ka-a-la.” 12 Kilayɛ wonu sɛgira ka wo fɔ Mansa Bɛnhedadi ye. Kilayɛ wonu bi anu dantɛgɛla mansɛ ye tumɛ min, wo ya a taran, anubɛ a ta-nyɔgɔ-mansɛnu bi gbɛɛ-minyɛ kun na anuna fani-bɔnnu na. Mansa Bɛnhedadi ya a fɔ ala kɛlɛ-dan wonu ye ko anu ni anu mabɛn ka ta Mansa Ehabu anubɛ ala mɔgɛnu kan ma. Anu ya anu tabɛn. 13 Wati kelan wo nyɛrɛ rɔ, nɛbi do tara Mansa Ehabu taran. A ya a fɔ a ye ko, “Mari ko i kana kilan kɛlɛ-den-siyamɛ wonu na. A ko a si a ma, i ni nɔ-ko sɔrɔn wonu ma bi. I si a lɔn worɔ ko Mari le ale la.” 14 Mansa Ehabu ya nɛbi wo manyinika, a ko, “Yon si sɔ kɛlɛ yarɔ?” Nɛbi wo ya a fɔ a ye ko, “Mari ko kɛlɛ-den-bulan minnu bi ila sigisɔn-mansɛnu kɔrɔ, wonu denu bi sɔla kɛlɛ yarɔ.” Mansɛ ya ale nɛbi manyinika tun ko, “Yon bi sɔla kɛlɛ-den-toenu yarɔ?” Nɛbi ko, “Ile, yɔ!” 15 Ale Mansa Ehabu ya ala kɛlɛ-den-bulan wonu kele. Kɛlɛ-dan wonu yirika bɛnta mɔgɔ kɛmɛ fila, mɔgɔ bi-sawa ani mɔgɔ fila ma (232). Wo kɔma, a ya Isirɛla kɛlɛ-den-toe wonu kele. Wonu fanan yirika bɛnta mɔgɔ waga wɔrɔnfila ma (7,000). 16 Isirɛla kɛlɛ-dan wonu tara bui Siriyanu ma tele-latelen-wati. Wo ya a taran, Mansa Bɛnhedadi anubɛ a ta-nyɔgɔ-mansa bi-sawa ani mansa filɛ wonu bi anu kun tafin tinɛ anuna fani-bɔnnu na. 17 Kɛlɛ-den-bulan wonu sɔra anu yarɔ iko anu ya a rabɛn nya min. Mansa Bɛnhedadila kila-makandannɛnu ya anu yen nala tumɛ min, anu tara anu dantɛgɛ a ye. Anu ko, “Kɛlɛ-den-kurɔn do ara bɔ Samariya soe burɔ.” 18 Mansa Bɛnhedadi ya a fɔ anu ye ko, “Ni anu nara kɛlɛ-kɛ-tinɛ le, ni anu nara a nyɛrɛ niyi latenbi tinɛ le, wo ni anu bira kɔnɔ wo kana ko ma anu na mumɛ!” 19 Kɛlɛ-den-bulannu sɔnɛ yarɔ. Isirɛla kɛlɛ-den-toenu bi anu kɔma. 20 Kɛlɛ-den-bulan wonu ya Siriyanu taran anu yarɔ, bɛɛ ya a kɛlɛ-kɛ-nyɔgɔ faga. Siriya-toenu ya anu buri. Isirɛla kɛlɛ-dannu ya anu sagaran. Kɔnɔ Mansa Bɛnhedadi anubɛ ala kɛlɛ-den-so-laburilɛ donu ya anuna soeenu bi ka anu buri. 21 Isirɛla Mansa Ehabu anubɛ ala kɛlɛ-den-toenu bɛnta Siriyanu na anubɛ anuna soee minnu bi kirindinu saganna. Anu ya mɔgɔ-siyaman faga wonu tɔ ka anuna soeenu anubɛ anuna kirindinu kasara. 22 Kɛlɛ wo kanɛ a la, nɛbi wo tara a fɔ Mansa Ehabu ye tun ko, “Ila kɛlɛ-dannu makofu. I ni anu makaran kɛlɛ la bawo ka-nyɔgɔ-tumɛ yari, Siriya mansɛ wonu si na wo kɛlɛ tinɛ tun.” Mansa Ehabu anubɛ Siriyanu Kɛlɛ-Koe Tun 23 Mansa Bɛnhedadila mɔgɔ-banu tara a fɔ a ye ko, “Ni i ya a yen, Isirɛla mɔgɛnu ya ma nɔ kɛlɛ rɔ bawo anuna allanu denu bi kɔnkɛnu kuma le dɔrɔn. Kɔnɔ ni ma tara anu kɛlɛ lɛɛ rɔ, ma si anu nɔ serr! 24 I ni mansa bi-sawɛ ani mansa filɛ wonu nabɔ kɛlɛ-den-kunyɛ la. I ni kɛlɛ-den-kun-bɛrɛ donu sigi anu gbɛ rɔ. 25 Kɛlɛ-dan minnu tora kɛlɛ rɔ, i ni kɛlɛ-den-kurɛ donu bi minnu si to wonu gbɛ rɔ. Ila kirindinu anubɛ soee minnu nyɔgɔn tora kɛlɛ rɔ, i ni wo nyɔgɔn nyini. Wo kɔma, ma si ta Isirɛla mɔgɛnu kɛlɛ lɛɛ rɔ ka anu nɔ.” Mansa Bɛnhedadi sɔnta anuna kumɛ wo ma. 26 Wo san nasɛgi, a ya ala kɛlɛ-dannu kele. Anu tara Afɛki soe kan ma Isirɛla mɔgɛnu kɛlɛ tinɛ. 27 Isirɛla kɛlɛ-dannu ya wo lamɔɛn min kɛ, wo le ya a ma, wonu fanan ya anu nadɛn kan-tina-kelen ka anuna kɛlɛ-kɛ-mirannu bi. Anu tara anu sɔ-bole rabɛn lɛɛ rɔ Afɛki soe dafɛ ka anu tatala kurun fila la. Anu ya anu ya-lamunun Siriyanu na. Kɔnɔ anu kurun filɛ kɛ dɔgɔyanɛ Siriyanu yala iko baanu ba anu nadɛn kurun fila la. Kɔnɔ Siriyanu siya nyamanɛ wo rɔ iko mɛyannu. 28 Nɛbi do tara a fɔ Mansa Ehabu ye ko, “Mari ko bawo Siriyanu bi a fɔla ko Isirɛlata Alla ye kɔnkɛnu dɔrɔn kuma, a sa lɛɛnu tɔ, wo le ye a mala, a ye sɛnbɛ dila Isirɛla mɔgɛnu ma Siriyanu kuma. Mari ko wo si a ma, wobɛ ila mɔgɛnu ni a lɔn ko Mari le ale la.” 29 Tele wɔrɔ dɛgɛdɛgɛ, Siriyanu anubɛ Isirɛla mɔgɛnu siginɛ anuna dagɛnu tɔ. Anu yɛ bɛnnɛ anu nyɔgɔn ma. A tele wɔrɔnfila nyɔgɛ ma, anu ya kɛlɛ dabira. Isirɛla kɛlɛ-dannu ya Siriya kɛlɛ-dan mɔgɔ waga kɛmɛ (100,000) faga tele kelan wo kɔrɔ. 30 Siriya-toenu ya anu buri ka ta Afɛki soe burɔ. Soe wo tarɛ kerita anu kuma. Siriya mɔgɔ waga mogan-ni-wɔrɔnfila (27,000) fagara anu tɔ nyɔ. Mansa Bɛnhedadi ya a buri tala Afɛki soe burɔ. A tara a nyɛrɛ dogon tonke do rɔ bɔn burɔ. 31 Ala mɔgɔ-banu tara a fɔ a ye ko, “Ma ye a lamɔɛnna ko Isirɛla mansɛnu si kinikini de mɔgɔ ma. Ni i si sɔn, ma ni kasa-kurɛ kiri ma la ka yili kiri ma kan na ka a yira ko ma ara famayigi ma yogenu kɔrɔ. Ma ni ta Mansa Ehabu wara. Tumado, a ti i faga.” 32 Anu ya kasa-kurɛ kiri anu na ka yili kiri anu kan na. Anu tara Mansa Ehabu warɛ. Anu ya a fɔ a ye ko, “Ila wɔli-kɛlɛ Bɛnhedadi ya ma lana a niyi lakisi-koe rɔ i wara.” Mansa Ehabu ya a fɔ anu ye ko, “Ha bi, a ye a niyi la? Wo kin, n na-kelen-nyɔgɛ le ale la.” 33 Mansa Ehabu ara a fɔ min kɛ ko, “N na-kelen-nyɔgɛ,” Mansa Bɛnhedadila mɔgɔ-banu ya a lɔn wo le ma ko anu bara kanan. Anu donta a fɔɛ rɔ ko, “I na-kelen-nyɔgɔ-bɛrɛbɛrɛ le.” Mansa Ehabu ya a fɔ anu ye ko, “Wo ni na a la yan.” Anu nanɛ a la, Mansa Ehabu ya a fɔ a ye ko, “Yɛlɛ n fɛ kirindi rɔ.” A yɛlɛta. 34 Mansa Bɛnhedadi ya a fɔ Mansa Ehabu ye ko, “N fa ya soe minnu bi i fa bolo, n si wonu nasɛgi i ma tun. I ni fen mayira tinɛ labɔ nde halala-soe Damasika burɔ iko n fa ya fen mayira tinɛ labɔ i fata soe Samariya burɔ nya min.” Wo le ya a ma, Mansa Ehabu ya a fɔ a ye ko, “Ka a tɛgɛ i kuman-kan kɛ ma, n si i boloka.” A ya a boloka bawo anu bara lanyiri kiri anu nyɔgɔn tɛma. Mansa Ehabu Hakɛ Yira-Koe A la Nɛbi Bolo 35 Nɛbi kelen ya a fɔ a ta-nyɔgɛ do ye nɛbinu tɛma ko, “N tɔntɔn” bawo Mari ara a fɔ a ye wo nya. Kɔnɔ a ta-nyɔgɛ wo ya a ban wo ma. 36 Ale nɛbi ya a fɔ a ta-nyɔgɛ wo ye ko, “Bawo i wara i ban n tɔntɔn-koe ma ka Marita kumɛ tinya, i tenbi i kian bɔla yan kawo, yarɛ ye i birala.” Wo bɔɛ nyɔ kawo, yarɛ ya a bira ka a faga. 37 Ale nɛbi kelan wo tara kei do taran ka a fɔ a ye ko, “N tɔntɔn.” Kei wo ya a tɔntɔn a yakɔrɛ ma. A tanbanta. 38 Ale nɛbi ya a yakɔrɛ wo makiri alako anu kana a lɔn. A tara a sɔ kilɛ la ka Isirɛla mansɛ makɔni. 39 Mansɛ wo tenbimatoe a la, ale nɛbi ya mansɛ wo rakele, a ko, “N tigi, wo tumɛ ma ye kɛlɛ rɔ, kɛlɛ-dan do nara ma yoge do la ka a don n bolo ko n ni a makandan. A ko ni wo ya a buri n bolo, a ko, n si faga a gbɛ rɔ. Ni wo ma, n ni wodi-gbɛ labɔ a niyila ko la minna gbiliyɛ anubɛ fui-fan bɔrɔ-talɛ rakɛn de! 40 Kɔnɔ a ya a taran, n bi koe do mala, wo ya a buri n bolo.” Mansa Ehabu ya a fɔ a ye ko, “Nba, i wara ban i nyɛrɛ kiti tɛgɛla. Fɔ i wa a sara le gbɛ!” 41 Tiriyante wo rɔ, nɛbi wo ya kurɛ bɔ a yakɔrɛ ma, Mansɛ Ehabu wo nara to a lɔnna ko nɛbi do le. 42 Nɛbi wo ya a fɔ mansɛ ye ko, “Mari ko bawo ale ya a fɔ i ye ko i ni mɔgɛ min faga, ile ara wo kɛndɛ boloka, wo ara ta, Mari ko fɔ i wa faga mɔgɛ wo gbɛ rɔ. Min sanɛ wo kuma bawo ila kɛlɛ-dannu bara anu yogenu kɛndɛ boloka, Mari ko fɔ ila kɛlɛ-dan wonu ba kasara pɔ!” 43 Hɔnyɛ sigira Mansɛ Ehabu kan la. A sɛgira a warɛ Samariya soe burɔ, yisi-tinya bolo. |
Kuranko Common Language Bible © The Bible Society in Sierra Leone, 2006.
Bible Society in Sierra Leone