1 Samụẹlị 17 - FỊAFỊA BAỊBỤLỤ

Golayatị Izirẹlị ḅẹ Apụ Ma Ịnyọ Daaḍikim

¹ Mịọkụ Filisiteniapụ ma ịna ọmụ-ogbo ma kobiri owu pịrịm, tẹ in nwẹnị mu Sọkọ tẹ sime Juda pịrị anga ḅụ Sọkọ na, Azẹka na ogboku kobiri Efesi-damịmụ ḅụ.

² Sọlụ na, Izirẹlị ḅẹ owiapụ ma na nwẹnị kobiri, tẹ ịna akpụrụ-warị pike ịla ḅẹ tụndụ ogboku ḅụ, tẹ owu kiri ḅẹ ọgbụrụ-sụn Filisiteniapụ ma ẹngbẹsẹm.

³ Filisiteniapụ ma gbọrụ pakịrị ḅụ gbọrụ tụndụ ọgọnọ sịẹm, tẹ Izirẹlị nwẹnị pịkị osi pakịrị ḅụ gbọrụ tụndụ ọgọnọ sịẹ, tẹ gbọrụ tụndụ ogboku maa apakịrị ma ogboku emi.

⁴ Filisiteni akpụrụ-warị mẹ ḅio gbọrụ in Golayatị kẹ ẹrẹ kẹ kuro Gati ḅẹ owu-kụrọnịḅọ, oriḅe gele anie esenia ḅụọ-kuḅu na ḅara gbọrụ ẹnzụ na (2 m)

⁵ Ori ojo-ikulele kẹ mịẹ okpoko-sun kẹ ọ̀ sịḅị surem, tẹ ikulele kẹ mịẹ ọmụ-kapa sụam; kapa mẹ ḅẹ iku anie ojo apakịrị ḅẹ pakịrị oyi maa ẹndẹ finji na pakịrị oyia asi na iku (5,000) ḅara.

⁶ Ịn ojo kẹ tẹmẹ ḅụọ-sụaye ọ̀ nwẹn kẹ ori aḅụọ sụam, ori amaa apana ogboku ori ini ojo kẹ tẹmẹ ḅẹkẹrẹ kẹ amangaram.

⁷ Ọ̀ sụḅa pịkọ mẹ ḅịtẹ ḍori-ḅọ kẹ ḅịtẹ ḍoriarị ye mẹ ḅẹ ẹngbẹsẹ kpokoro ḅara kpokorom; tẹ ọ̀ sụḅa sịḅị mẹ ḅẹ iku anie ikulele apakịrị ḅẹ pakịrị ẹndẹ oyia asi finji (600) iku ḅara; anịsakị ori ekpeke dogiḅọ ọ̀ tọrọkọ emi.

⁸ Ọ̀ sịẹsime tẹ oloku Izirẹlị ḅẹ ọmụgbin-apụ sụn ọgbụrụ ma pịrịm, “Ó tiegotẹ paka-ḅo ọgbụrụ-sụn owu pịrị? Yẹrị Filisiteniḅọ, anịsakị ọmịnị Sọlụ afịrịmẹnjịapụ. Ọ́ gbọrụ owiḅọ sẹlẹ pakama-ḅo ọmịna aḅụụ pịrịị, tẹ yee ori ideri ị̀ dama-ḅo.

⁹ Ori inetẹ ị̀ na owu sọ tẹ ị̀ ḅaa-ḅaa, anịrẹ wamịnị ọmịna afịrịmẹnjịapụ so ḅa; kụma yẹrị ọ̀ nẹngịma tẹ ọ̀ ḅaa-ḅaa, anịrẹ ọmịnị wamịna afịrịmẹnjịapụ sọ tẹ fịrịmẹnjị wa pịrị ḅa.”

¹⁰ Tẹ Filisiteniḅọ ḅe nwẹnị ḅẹẹ, “À mịmgba mẹ ḅụ Izirẹlị ḅẹ ọmụgbin-apụ ọgbụrụ ma ịnyọ daaḍikim; ọ́ gbọrụ owiḅọ kẹ ị̀ pịrịị, mịẹtẹ ori ị̀ na sọ ḅẹ ḅara.”

¹¹ Sọlụ na Izirẹlị mẹmgba na, Filisiteniḅọ ḅe kọn wararị mịna ẹkwẹn-aḅịḅị ma naa tẹso, ịna ekpe nwẹnị tukutuku tẹ in gburo-gburoma ḅalafaa.

¹² Mịọkụ Devidi anie Juda ḅụ Bẹtịlịhẹmụ ḅẹ Ẹfịrẹtị furo ḅụ in Jese kẹ ẹrẹ kẹ kuro ḅọ, tẹ nine owiapụ-awọmẹ iyi ḅọ ḅe owiḅọtụḅọ. Sọlụ ene ma ḅụ sọ owiḅọ ḅe ori omongi tẹẹ, tẹ ọ̀ sịḅị kụra kẹlẹ mu tẹẹ.

¹³ Jese owiapụ-awọmẹ ma ḅụ omongiapụ sọ tẹịn tẹra apụ Sọlụ ḍuka owu mẹ mum; anịsakị ori tẹra owiapụ-awọmẹ ma tẹ owu mẹ mu apụ ẹrẹ anie: Ẹlịyabụ, mgbe ḅe na, ọ̀ palị ḅọ Abinadabụ, gbolo ḅe na, tẹrẹị karama ḅọ, Sama gbolo palị ḅọ ḅe na.

¹⁴ Devidi anie asambịrịma tẹịn ḅọ: tẹra omongiapụ sọ tẹịn apụ ma Sọlụ ḍuka mum.

¹⁵ Kụma Devidi pịkịma-so Bẹtịlịhẹmụ ḅụ ọ̀ ḍa anana ḍikiḍiki ḅẹ mum.

¹⁶ Ḍin amesi Golayatị Filisiteniḅọ ḅe nwẹn kẹ paka-paka-ḅo ọ̀ sịẹ-sịẹ kiri ḅụ sịẹm dede na ḅoḅiri na ḅụ.

¹⁷ Jese nwẹnị ori owiḅọtụḅọ Devidi ḅẹẹ, “mie samụnọ-kpakịkịtẹ ọfịrịarị sịnmgbọlị mẹ ḅẹ gbọrụ kala akpa na, mịna fịturu oyi akpo ma na dogi fọnya kẹ akpụrụ-warị mẹ mu ị́ owiapụ-amịnapụ ma pịrịị;

¹⁸ pịkị mịna kpootẹ ndo-minji kẹ mịẹ fịye mẹ ḅẹ oyi ọkị mu ịna kịnị maa ẹndẹ oyia asi finji ma ḅẹ ḅẹrẹtọnḅọ ḅe pịrịị. Ye wẹrịtẹ í owiapụ-amịnapụ ma na sime-ḅara ḍikii, tẹ ịna ḅara ḅụ elekima da ḅoo.”

¹⁹ Mịọkụ Sọlụ na, ini na, pịkị Izirẹlị owiapụ mamgba na Ẹla ḅẹ tụndụ ogboku ḅụ Filisiteniapụ ma na owu-sọarị.

²⁰ Devidi nwẹnị dede-ḅio dede-ḅio kẹ saakị, tẹ anana ma kẹ gbọrụ anana-ḍikiḍikiḅọ ḅara sụa, tẹ Jese wẹrịtẹ tọn ọ̀ pịrị ḅara ḅụ fịaị ma ọkị mum; tẹ ḅo in kobiri anga mẹ lam ọmụ-ogbo mẹ owu oloku mẹ kọnma owu ọgbụrụ-sụn mẹ muarị ogbo.

²¹ Izirẹlị na, Filisiteniapụ ma na nwẹnị owu mẹ gotẹ tọrụ kẹ dama-dama tẹ in sịẹ-sịẹ ḅara sịẹ.

²² Devidi nwẹnị ọ̀ kẹ mu aị ma kẹ ọmụ-ogbo mẹ ḍọkị ḅụụ tẹlẹma aị ma ḍikiḍikiarị ḅọ ḅara sụa, tẹ mangị ọmụgbin-apụ ọgbụrụ ma mu, tẹ nwẹnị sịn-ḅịḅị kẹ ori owiapụ-amịnapụ ma pịrị.

²³ Ori ini na ẹkwẹn-arị ogbo, Gati ḅẹ Filisiteniḅọ in Golayatị kẹ ẹrẹ kẹ kuro ḅọ ḅe nwẹnị Filisiteniḅọ ḅẹ ọmụgbin-apụ ọgbụrụ mẹ ḅio paka-ḅo, tẹ tarị ọ̀ kọn-kọn ẹkwẹn-aḅịḅị ma kọn. Devidi nwẹnị kọọn ẹkwẹn ma naa.

²⁴ Izirẹlị ḅẹ owiapụ mamgba tomḅọ ḅe ẹrị tẹso, nwẹnị ọ̀ ḅụ ḍumo-mangị kọn, tẹ kpọma ḅalafa lama.

²⁵ Izirẹlị ḅẹ owiapụ ma nwẹnị ḅẹẹ, “ḅị tomḅọ ḅe tẹ ḅo ḅọ ḅe ọmịnị ori ẹrị tẹ? Tụkụma ḅara ori Izirẹlị mịẹ pilema ḅẹ ḅom. Anịsakị Sọlụ amadaḅọ ḅe gburo-gburoma ngọ kẹ ọ̀ ḅaaḅọ-ḅaaḅọ kọnma tẹ ori ẹrẹḅọtụḅọ kẹ mḅọ pịrị sime ḅa, tẹ mịẹtẹ mḅọ ḍaḅọ warị sịḅị nyana tẹ ḅarị ama-oso-igbigi gbẹẹ ḅịa Izirẹlị ḅụ.”

²⁶ Devidi nwẹnị owiapụ ma tẹ ori akaka sịẹsime apụ ma gbela, “Ịn tiye mịẹ owiḅọ ḅe tẹ ḅị Filisiteniḅọ ḅe ḅaa tẹ Izirẹlị ḅụ mị ḅụụ-jịrị mẹ sin ḅọ pịrị ḅẹ? Kẹ gotẹ ọkọ ḅẹẹarị, ḅie ḅụụ-pẹlẹa Filisiteniḅọ ḅe anie tụḅọ, tẹ ori mie ḍumo wararị Tamụnọ ḅe ọmụ-ogbo ma pilema ḅarị ye?”

²⁷ Tomi ma nwẹnị gbọrụ ḅara mẹ kẹ ọ̀ pakịrị, “Anị ḅara mie ịn kẹ anị mịẹ owiḅọ ḅe tẹ ọ̀ ḅaa ḅọ ḅe pịrị ḅarị ḅara”.

²⁸ Mịọkụ ori owiapụ-amịnapụ ma ḅụ Ẹlịyabụ omongi tẹịn ḅọ ḅe ori ẹkwẹn owiapụ ma pịrịarị sakị ḅụ naam; tẹ Ẹlịyabụ nwẹnị ịganị Devidi pịrị, tẹ ọ̀ ḅẹẹ, “Í tiegotẹ ideri-ḅo? Anịsakị ị́ arị boowa anana ma kẹ koroma tụḅọ pịrị ịkpa mẹ ḅio? Àrị ị́ mịẹ-mịẹ opu amịẹaị ma na, í ḅioḅẹngbọ ḅụ ị́ sụa-sụa siye mẹ na nimi wararị, ị́ anie gotẹ ideri owu mẹ ḍiki ḅẹ ḅom.”

²⁹ Devidi nwẹnị ḅẹẹ, “Mịọkụ à tiye mịẹ tẹ? Gbọrụ ẹkwẹn-ḅịḅị ngẹrị mie à kọn ye anị-a?”

³⁰ Ọ̀ nwẹnị ọ̀ ḅụụ ḅụ pịkịma-so jụmọ dama-mu, tẹ anị gbọrụ ḅara mẹ kẹ ẹkwẹn kọn; tẹ tomi ma nwẹnị tarị ḅara mẹ kẹ pịkị ọ̀ pakịrị.

³¹ Ini ẹkwẹn-aḅịḅị ma tẹ Devidi kọn aị ma naa tẹso, in nwẹnị mu Sọlụ tọrọkọ pịkị siin arị ḍuko; tẹ ọ̀ nwẹnị fịrịma ọ̀ sịn.

³² Devidi nwẹnị Sọlụ ḅẹẹ, “yee gbọrụ tomḅọ ḅioḅẹngbọ sọ ò gotẹ pikiri ma, ị́ fịrịmẹnjịḅọ mu ḅị Filisiteniḅọ ḅe na owu sọ ḅa.”

³³ Sọlụ nwẹnị Devidi ḅẹẹ, “Í inetẹ mu ḅị Filisiteniḅọ ḅe da-paka tẹ ori na owu-sọ ḅịa; kẹ gotẹ ọkọ ḅẹẹarị, ị́yẹrị anie owiḅọtụḅọ, anịsakị ori owiḅọ la tẹ ọ̀ kala-sakị kụra-ḅio owu-kụrọnịḅọ”

³⁴ Kụma Devidi nwẹnị Sọlụ ḅẹẹ, “Ị́ fịrịmẹnjịḅọ anana ḍikiḍiki ọ̀ ḍa pịrị-pịrịm, tẹ ọkụkụ anịanịa tuu ḅo anana ogbo mẹ ḅụ asambịrịma anana ḍọkị-ḍọkị,

³⁵ àrị ò ḍuka tẹ ò fomu tẹ ọ̀ ḅịḅị ḅụ anị ḍụa-ḅọrọma ḅọrọmam; tẹ ọ̀ saakị tẹ ị̀ da-paka-paka, àrị ori ebule, anịanịa ori mpọrị ḅụ ori ọlọ tẹ ò fomu tẹ ọ̀ ḅaam.

³⁶ Ị́ fịrịmẹnjịḅọ tọnwa ọkụkụ-o, tuu-o ḅaa lama tẹẹ; anịsakị ḅie ḅụụ-pẹlẹa Filisiteniḅọ ḅe ini ḅẹ gbọrụḅọ-sọ ḅa ò ḍumo wararị Tamụnọ ḅe ọmụ-ogbo mẹ mịẹ pilema tẹẹ, tẹ wa ẹrịarị ḅẹẹ-sakị.”

³⁷ Devidi nwẹnị pịkị ḅẹẹ, “KỊNỊNYANAḄỌ ḅe tẹ ọkụkụ ḅe ọgụba mẹ na, tuu ḅe na ọgụba mẹ ḅụ ị̀ ḍụa-ḅọrọma ḅọ ḅe pịkị ḅị Filisiteniḅọ ḅe ḅara ḅụ ị̀ ḍụa-ḅọrọma ḅa.” Tẹ Sọlụ nwẹnị Devidi ḅẹẹ, “Muu, anịsakị KỊNỊNYANAḄỌ ḅe ị́ na simee!”

³⁸ Anịtẹso Sọlụ nwẹnị ori owu-ḅiri-aị kẹ Devidi ḅirima; ori ojo-ikulele okpoko-sun kẹ ọ̀ sịḅị surem, tẹ gbọrụ ikulele ọmụgbin kapa kẹ ọ̀ sụam.

³⁹ Ori owu-ḅiri-aị ma ọgọnọ Devidi ori okologie kẹ ò ḅiri ponom tẹ ḅụụkụrọma mẹnjịm, kụma ori inetẹ mẹnjị mu-a, gbala ori arị sụa-sụa sime-a ẹrẹsị. Anịtẹso Devidi nwẹnị Sọlụ ḅẹẹ, “Àrị inetẹ mịna aị ma kẹ mu ḅịa, kẹ gotẹ ọkọ ḅẹẹarị, àrị arị sụa-sụa sime-a.” Tẹ Devidi nwẹnị arị siin-koroma.

⁴⁰ Anịtẹso ọ̀ nwẹnị ori mkpara ọkị ọ̀ ḅara-ḅio ọlọ, nwẹnị pịkị kuroro akaka mẹ ḅụ mịnịmịnịtẹ sọnọ aḍụḅarị sẹlẹ-ọkị ori anana-ḍikiḍikiapụ akpa ḅio sụa; ori ọlọ tẹ kẹ ye gbin-gbin ḍiki ọ̀ ḅara-ḅio emii, tẹ ọ̀ mẹnjị Filisiteniḅọ ḅe kpekim.

Devidi Golayatị Nẹngịmam

⁴¹ Filisiteniḅọ ḅe nwẹnị mẹnjị sọma ḅo Devidi kpeki ori ekpeke dogiḅọ ọ̀ tọrọkọ ori na emi.

⁴² Filisiteniḅọ ḅe ḍiki tẹ Devidi ẹrị tẹso, ọ̀ nwẹnị ò ḍiki-sima, gbala ori owiḅọtụḅọ, tẹ sime-ḅara ḅụ awụ ḅịyatẹ sanịarị iḅi-fịtẹ tụḅọ ẹrẹsị.

⁴³ Tẹ Filisiteniḅọ ḅe nwẹnị Devidi ḅẹẹ, “Yẹrị obiri tẹ ị́ sịn-ikiḅa kẹ ị̀ dama-ḅo?” Tẹ Filisiteniḅọ ḅe nwẹnị ori oru-atamụnọ ma ḅụụ ye karị Devidi pịrị.

⁴⁴ Filisiteniḅọ ḅe nwẹnị Devidi ḅẹẹ, “Ị̀ dama-ḅoo, tẹ àrị í oju meni kẹ So-tọrụ ḅẹ afeni ma na, piri-ḅio-ḅẹ anama ma na pịrị ḅa.”

⁴⁵ Anịtẹso Devidi nwẹnị Filisiteniḅọ ḅe pakịrị, “Ị́yẹrị okologie na, sụḅa na, ḅẹkẹrẹ na kẹ ị̀ dama-ḅom, kụma yẹrị, ọmụ-ogbo ma ḅẹ KỊNỊNYANAḄỌ ḅe, Izirẹlị ḅẹ ọmụ-ogbo ma tẹ ị́ mịẹ pilema aị ma ḅẹ Tamụnọ ḅe ẹrẹ mie à kẹ ị̀ dama-ḅo yee.

⁴⁶ Mịmgba mẹ ḅụ KỊNỊNYANAḄỌ ḅe ị́ ḅọrọma ḅo ị̀ ḅara-ḅio suu ḅa, tẹ àrị í fomu-gbin tẹ ị́ sịḅị pẹlẹ-siin ḅa; anịsakị mịmgba mẹ ḅụ à Filisiteni ḅẹ ọmụ-ogbo ma ḅẹ apụ ma aḍụẹịn oju ma kẹ So-tọrụ ḅẹ afeni ma na, tomikiri mẹ ḅẹ piri-ḅio-ḅẹ anama ma na pịrị ḅa; mịẹtẹ tomikiri mẹmgba nimi ḅarị ḅara mịnẹ gbọrụ Tamụnọ Izirẹlị ḅụ emi,

⁴⁷ anịsakị anie ḅụ mị kobiri-ogbo mẹmgba inetẹ nimi ḅa mịnẹ KỊNỊNYANAḄỌ ḅe okologie na, sụḅa na kẹ kịnị ḅọrọma-a; kẹ gotẹ ọkọ ḅẹẹarị, KỊNỊNYANAḄỌ ḅe mie owu mẹ nyana ḅọ, anịsakị ị̀ ḅara-ḅio ḅụ ori ị́ kẹ ị̀ pịrị ḅa.”

⁴⁸ Filisiteniḅọ ḅe Devidi na donia ḅẹ saakị tẹ sọma ḅo kpeki tẹso, Devidi nwẹnị Filisiteniḅọ ḅe na donia ḅẹ fọnya mangị Filisiteniḅọ ḅe owu ọgbụrụ mẹ dama-mu.

⁴⁹ Devidi nwẹnị ḅara kẹ ori akpa ḅio suu, tẹ gbọrụ ḍụḅarị pakama-ḅo, tẹ anị fẹngụ, tẹ anị nwẹnị Filisiteniḅọ ḅe fụḅara ḅụ koro: ḍụḅarị mẹ nwẹnị ọ̀ fụḅara ḅụ ḍiḅi sọ-mu, tẹ ọ̀ nwẹnị ọ̀ tọrụkuḅu kẹ ḅịkị kiri mẹ ḅio iḅo.

⁵⁰ Mị-ḅara mie Devidi kẹ ye gbin gbọrụ ḍiki na, gbọrụ ḍụḅarị na kẹ Filisiteniḅọ ḅe gbin, tẹ anị Filisiteniḅọ ḅe la, tẹ ọ̀ ḅaa, tẹ ọ̀ nẹngịma ḅara; Devidi ḅara ḅụ gbọrụ okologie sọ ofori.

⁵¹ Anịtẹso Devidi nwẹnị mangị tẹ Filisiteniḅọ ḅe ọgọnọ sịẹsime, tẹ nwẹnị ori okologie nụnụ ọkị anị ḅẹ lubulu ḅio, tẹ ọ̀ ḅaa, tẹ anị kẹ ọ̀ sịḅị pẹlẹ-siin. Filisiteniapụ ma ẹrịm mịnẹ ịna owu-kụrọnịḅọ fịị tẹ ḅẹ ye ḅụ, in ḍumo-mangị kọnm.

⁵² Izirẹlị na, Juda ḅẹ owiapụ ma na nwẹnị oloku pọkọ kẹ saakị, tẹ Filisiteniapụ ma ḍuka mu Gati jụjụ-ḅio na, Ẹkịrọnị ogigo-aḅọkọ ma la, anie ḅụ ye ḅụụ la tẹ Filisiteniapụ ma nwẹnị Sarahimu ḅụ ḅịkị ma-mu Gati na Ẹkịrọnị na jụjụ-ḅio la.

⁵³ Tẹ Izirẹlịapụ ma nwẹnị Filisiteniapụ ma ḍuka ḅụ pịkịma-ḅo, tẹ in nwẹnị mu ịna akpụrụ-warị ḅio ngọ fọịn.

⁵⁴ Devidi nwẹnị Filisiteniḅọ ḅe sịḅị ọkị, tẹ anị kẹ Jeruselemu ḅo, kụma ori ori owu-aḅiriaị kẹ ori akpụrụ-warị ḅio suum.

In Devidi Kẹ Ḅo Sọlụ Ḍiem

⁵⁵ Devidi Filisiteniḅọ ḅe da-paka ḅẹ-muarị tẹ Sọlụ ori ẹrị tẹso, ọ̀ nwẹnị Abụna, ọmụ-ogbo mẹ ḅẹ ḅẹrẹtọnḅọ ḅe gbela, “Abụna ḅị asatụḅọ ḅe tụḅọ owiḅọtụḅọ?” Abụna nwẹnị pakịrị, “yei Amadaḅọ, ị́ tẹmẹ mẹ ḍumo sime wararị ḅara ḅụ, àrị inetẹ ḍuko ḅịa.”

⁵⁶ Amadaḅọ ḅe nwẹnị ḅẹẹ, “Minji amụ ḅụụ ḅio tọịn-koro-a asatụḅọ ḅe iyi ḅọ gbela nimii.”

⁵⁷ Devidi Filisiteniḅọ ḅe ḅaa mẹ ḅụ pịkịma-ḅo ḅara, Abụna nwẹnị ori ọkị, tẹ Filisiteniḅọ ḅe sịḅị mẹ ọ̀ ḅara-ḅio emi ogbo ọ̀ kẹ Sọlụ tọrọkọ ḅo.

⁵⁸ Sọlụ nwẹnị ò gbela, “Asambịrịma owiḅọ, ị́yẹrị tụḅọ owiḅọtụḅọ?” Devidi nwẹnị pakịrị, “Yẹrị anie ị́ fịrịmẹnjịḅọ Jese, Bẹtịlịhẹmụ furo-ḅẹ-ḅọ ḅe owiḅọtụḅọ.”