Matayo 5 - Biblía Axweesantá Hhohho' ar Mungú 2004

Axweesanoó Yesu aa gawaá tloomár wa káh

¹ Yesu boo/oó muu nguwa ár, iri tsa/án gawaá tlooma, qoomár iwa iwiít eeharuuseerós guri i daqeér.

² Giri iimu/ún intsaahhatimisuuwo, iri oó',

Amohhooár ló'

³ «Múk amohhoó' a kudá' narkuú qeeremooín gu tsatsahhaám, asma waawuti'iimár doori a tooín.

⁴ Múk amohhoó' a kudá' gurhaamuút, asma inooín gurkwa/asa ngi slayá'.

⁵ Múk amohhoó' a kudá' tsaén, asma inooín yaamu ngi aaliyá'.

⁶ Múk amohhoó' a kudá' gan'amuú ak leelehhiít ta muruú hatlae, asma inooín gan'amu ngu slayá'.

⁷ Múk amohhoó' a kudá' gurtleemuú koóm, asma inooín Mungú gi gurtláy.

⁸ Múk amohhoó' a kudá' mune hhohhó', asma inooín Mungú ngu ariyá'.

⁹ Múk amohhoó' a kudá' wayduú tlehhiít, asma inooín ki na/aá Mungú báy.

¹⁰ Múk amohhoó' a kudá' ta slahh'eemisi as gan'amu, asma waawuti'iimár doori a tooín.

¹¹ «Kuungaásingá' an múk amohhoó', burtundu niqimiis, nee burtundu gusiisín, nee burtundu tli/imis ar /ayseeno asma aníng.

¹² Qwalaala/é' nee baraa/é', asma bu'utuhúng ku úr gawaá dooriiwo. Asma adoosíng an adór aaruuseedár aáng kaa /imiís.»

Diwi nee gwa/aateema

¹³ «Kuungá' a diwtá yaamu. Ala diwi bira hhiturút, gár ki qaasi a milá as iwa malé maamahh? I sangw gaa bu'uká, aqo kan kwaahh tsee/ií alé, kari adarah nee muu.

¹⁴ «Kuungá' a gwa/aateemaá múk baraakaá yaamu. Gixsár gawaá tloomár i dirii', ti lu/uká.

¹⁵ Slám bar muu tsaa'asi ngaa daá/, ga tuntuukiiká ar lakwaanti, ala gan qaas didá' kawa geehhoó', asma múk baraá dó' i dirií' sleémeero nguwa i gwa/at.

¹⁶ Gawaá adoorihe gwa/aateemaahúng i gwa/aatiye' dír geeraá muko, as tlehhemi'iihúng awa hhohho' kiwa ari, nee Baabuúhúng kuduú gawaá doorí dirií' kuwa xirfayeesi.»

Intsaahhatimisuú Yesu daanduú hara'aya

¹⁷ «Ma kaahaara', án nina hardáh as hara'ayár Mose nee gooír aaruuse ngiwa warqees. Aasla'áy, án naa hardihiiká ngiwa warqees, ala nina hardáh as ngiwa boo/ees.

¹⁸ Án a kah, looeemaawo, ay dír doori nee yaamu i waarahhiya', ala gooír niina adór afkú laqwa laqaá tam ar ló'wa niina ta afkú laqwto ar baraá hara'ayaárií dirii' i baloó waarahhká ay dír sleémeero kay boo/eesi.

¹⁹ Gawaá adoorihe, hee bar hara'ayár wák gaa iialooeesiiká baraá hara'ayadaá ninakwe, nee muu guri adoodár intsaahhatimís, inós a heé ló'wa niiná baraá waawuti'iimár dooriiwo. Ala heé hara'ayaarí gaa boo/ees, nee muu guri adoodár intsaahhatimis, inós a heé ló'wa úr baraá waawuti'iimár dooriiwo.

²⁰ Án a kah, slafingwhúng barnaxes ku hhohhoeeká ta slafíngw intsaahhatuusér hara'ayár Mosewo nee múk Farisayowo, kuungá' a baloó data'aaká baraá waawuti'iimár dooriiwo.»

Intsaahhatimisuú Yesu daanduú buhhta

²¹ «Kuungá' aga axasé' bariisér bál geera adór kara báy, ‹Hee mu gaasaar. Hee bar hee ngwa gaás, gár kuwa hariím a kun sakwasleemuut.›

²² Ala án kuungá' nu baw, ‹Umuúqo heewo oo hhiyaawós gwa i buuhh, gár kuwa hariím a kun sakwasleemuut.› Umuúqo heewo oo hhiyaawós /ooslisliím, gár kuwa hariím kun huuw dír doó sakwasleema. Nee umuúqo heewo oo hhiyaawós gu babáw, ‹Kuúng a daktani›, gár kuwa hariím asltá baloó gwaa'aaká gun /ák.

²³ Ala barnaxes kuúng ilahhooarók ngaa húp geeraá meésár Aako, didaádae naxés aga insleér adór hhiyaawók ir /aymuú kón daanduuwoge,

²⁴ ilahhooarók ala geexaweek dír geeraá meésár Aako, daqaní ta daqeér dír hhiyaawók, ti ala axweesani axase', daqaní ta kí/, ilahhooarók ka hanís.

²⁵ «Nee sakwasleemusmoowók ti axweesani axase' ar gaanslaay, qoomár tawa dinkwárií dir'a' baraá loohiro, sakwasleemusmoowók kuúng muwa huúw amór doó sakwasleema, doó sakwasleemaro kuúng turi malé haniís dír askaarmoó i alé, inós kuúng uri dahaas baraá doó tseegamo.

²⁶ Ar ló' án a kah, a baloó ti'itaká baraadae ay dír heelmooduú alhhe'eesaay kway bu'.»

Intsaahhatimisuú Yesu daanduú fuqi

²⁷ «Aga axasé' adór tara káh, ‹Fuqi ma awaar›.

²⁸ Ala án a kah, umuúqo heewo oo /ameeni gaa alqaytsiit ar ilatleeri aa fuquús nee /ameenidá' baraá muunaáwose.

²⁹ Bar iltók ar doó /iyáy kuúng u baraá tlakweemií dahamís, tu/eek, ka kwáhh amór saáw i alé. A tsiní dír wák ar slaqwtók iwa qwat, ta slaqwtók sleémeero kawa kwahhi baraá asltá baloó gwaa'aaká.

³⁰ Bar dakók oo doó /iyáy kuúng u baraá tlakweemií dahamiis, tsateek, ku kwáhh amór saáw i alé. Asma a tsiní dír wák ar slaqwtók iwa qwat, ta slaqwtók sleémeero kawa kwahhi baraá asltá baloó gwaa'aaká.»

Intsaahhatimisuú Yesu daanduú talaáka

³¹ «Adoorí sleeme kaa oó', ‹Hee bar hareerós gaa guús, ngi talaákár i haniisi.›

³² Ala án a kah, hee bar hareerós gaa guús, ala as tlehhemuú fuqtooká, /ameenidá' aa fuqús as hhawaatuudá'. Nee heé /ameenidá' taa guús gaa duux, heedaádá' sleeme aa fuquús.»

Intsaahhatimisuú Yesu daanduú lo'o

³³ «Slám aga axasé' adór bariisér bál geera kara báy, ‹Lo'o bara húp dír geeraá Munguhe, al'axweesani kawa boo/es, al'axweesantadá' ma mawaar boo/eesaro.›

³⁴ Ala án nu baw, lo'o ma baloó huwaara', laqaá tam ar doori, asma doori a kitángw aleesleemu oo Mungú.

³⁵ Laqaá lo'o ma huwaara' ar yaamu, asma yaamu a kitángw ya'aá Mungú. Laqaá lo'o ma huwaara' ar gixsár Yerusalemu, asma a gixsár Waawutmoó úr.

³⁶ Laqaá lo'o ma huwaar ar sagók, asma tam se'eemír wák kawa /awaakes laqaá kawa boo/es a aleesleeraaká.

³⁷ Ala axweesantahúng masók a ‹Ka hhoo',› laqaá ‹Aasla'áy›. Asma ar dír tihe aa harwaarahh, amór i dahh a amór kudá' tlaákw.»

Intsaahhatimisuú Yesu daanduú magoót

³⁸ «Aga axasé' adór tara káh ‹Heé iltá hee gaa gaas, aqo iltós kan gaas sleeme, nee heé sihhnoó hee gwa tuu/, aqo inós kun sihhno tuu/ sleeme.›

³⁹ Ala án kuungá' nu baw, miti tlaampa'aamisaara' nee heé tlaákw. Bar hee tlaaqarmoowók oo doó /iyáy gwa slaáhh, tlaaqarmoó bartá hatlá' warqeeseek as nguwa slahhi sleeme.

⁴⁰ Barnaxes hee kuúng ugwa sakwasleemuut nee shaátirók gari hayóh, inqwaarirók ti geexeer sleeme.

⁴¹ Barnaxes hee kuúng uga harakeés kuwa haydoohis kilomiíta wake, haydoohiseek ay kilomiítár tsár.

⁴² Heé kuúng u fiririím qaweek, nee heé kuúng u kirkiít mu /itaar.»

Wakuuse kawa slai

⁴³ «Aga axasé' adór tara káh, ‹Inslaawmoowók slaeek, nee wakusmoowók na aahheek.›

⁴⁴ Ala án nu baw, wakuuserhúng sla'aak, nee kudá' kuungá' nu slahh'eemiisá' aleefiririimaak,

⁴⁵ as kahhó' kuungá' tawa na/aá Baabuúhúng kuduú gawaá doori tleehhita'. Asma inós tsee/amá gun gwa/atimis dír múk tlákw nee oo hhoe, slám tluwaay gun hanmiis dír múk gan'amuú koóm nee oo ngu kooma'aakahe.

⁴⁶ Asma bar kuungá' múk ta sla'a' a kudá' kuungá' nu slaá' gár kuungá' ta sleera' a umós? Tam mukduú ohmér ohahiím adoosíng ga tlehhaahhítiíke?

⁴⁷ Slám barnaxes kuungá' hhaeehúng kilooín in laaw'eemisá', gár kuungá' taa ak tlehhé' a milá ta múk hatlae? Tam múk xoordaá hatlá' sleeme adoosíng ga tlehhaahhítiíke?

⁴⁸ Gawaá adoorihe kuungá' masók a múk ganaá', adoodár Baabuúhúng kuduú gawaá doori ir ganaai.»