Mark 12 - Iñupiatun Mumiksat Uqalugiksuat

Uuktuun Napaaqsiqiritigun Siiġñaqaġviŋmi

¹ Tavra Jesus uqautirraqsiŋagai iñuich uuktuutitigun. Iñuqaŋaruq nautchirriiruamik siiġñat grapes nagguviksraŋannik, kaŋiqqivḷugu avataagun, suli nivakłuni ivsaiyaiviksramik, nasiqsruġviḷivḷuniḷu, aasii atukkirrutigivlugu napaaqsiqirinun, aullaŋaruq allamun nunamun.

² Katitchiñiksraq siiġñanik nalautinman nunaqaqtuaq tilisiŋaruq kivgamik napaaqsiqirinun pisukługich autaaġusiaksrautini siiġñat.

³ Tavra napaaqsiqirit tigguġluŋagaat kivgaq, aasii anaullaqługu. Suli aullaqtinŋagaat saagaiḷaaqługu.

⁴ Tavra iñua siiġñaqaġvium tilisiŋaruq allamik kivgamik. Napaaqsiqirit anaumiŋagaat niaquagun aulataġivlugulu kanŋunaqtuakun.

⁵ Tavra tilisitqiḷgitchuq allamik kivgamik aasii napaaqsiqirit tuqunŋagaat. Allanik iñugiaktuanik tilisiŋaruq aasii iḷaŋich anauttaŋagaich, iḷaŋich suli tuqułługich.

⁶ Tavra iġñiqaqłuni atautchimik, piviuttaġipiakkamiñik, ilaan tiliŋammigaa napaaqsiqirinun aqulliuvlugu, uqaqłuni, Taluġiniaġaat iġñiġa.

⁷ Tavra taapkua uqaŋarut inmiŋni, Tavra kiŋuvaannaktuksraun. Qaisitchi. Tuqullakput, aasii kiŋuvaannaktaksrautaa piginiaġikput.

⁸ Tavra tigguġluŋagaat iġñiq tuqunŋagaat, aasii annisivlugu timaa siiġñaqaġviŋmiñ.

⁹ Qanuġniaqpaasiiñ iñua siiġñaqaġvium? Qaiñiaqtuq aasii tuqullugich napaaqsiqirit, aasii atukkirrutigilugu siiġñaqaġvik allanun.

¹⁰ Qaŋaunnii taiguaŋaitpisi uqaluŋnik Bible-ni inna? “Kaŋiġalluŋmi uyaġagruaq, piitchuiññiqsrapiaq igluqpiñiġmi, taamna igluqpirit iginŋagaat.

¹¹ Taamna piŋaruq nalaupiaqługu Atanġum sivunniuġutaa. Qanutun aliuġnaqtigirut ilaan piraŋi.”

¹² Tavra Jew-guruat umialiŋnaŋisa tigutaaqsaŋagaat Jesus, iḷisimavlutiŋ taamna uuktuun ilimiŋnun sivuniqaqtilaaŋanik. Aglaan sivuuġavlutiŋ iñuŋnik, qimaŋagaat aasii aullaqłutiŋ.

Apiqqun Akiḷiiñikun Taxes-nik

¹³ Iḷaŋich Pharisees iḷaŋiḷḷu Herod-kuayaat tilirauŋarut Jesus-mun uuktuġukługu apiqsruqtuutinik.

¹⁴ Tavra ullakamirruŋ uqallautiŋagaat, Iḷisaurrii, iḷisimarugut pitqiksiġautaisilaaġnik. Suliqutigiŋitkiñ qanuq iñuich isumapkaġniaqtilaaŋat, qanuq piqutigiŋitkiñ iñuum surautilaaŋa, aglaan iḷisaurrutigigiñ iḷumun ittuaq God-im pitqutaa iñuŋmun. Uqallautitigut paaqsaaŋava uvagut pitquraptiŋni, naagga nalaunŋava akiḷiiruni taxes-nik Caesar-mun Rome-miut umialgannun?

¹⁵ Akiḷiiruksrauvisa, naagga akiḷiiñiaŋitpisa? Tavra Jesus, iḷisimavlugu pisaaŋŋuaġutaat, uqallautiŋagai, Summan uuktuqpisiŋa? Qaġġirrisiŋa maniuramik tautukkumagiga.

¹⁶ Tavra maniuraq qaġġisiŋagaat. Aasii ilaan apiġiŋagai, Kiñauna maniurami atqalu? Tavra iliŋisa kiuŋagaat, Caesar.

¹⁷ Tavra Jesus uqallautiŋagai, Aitchuutigisigik Caesar-mun sut pigikkaŋi Caesar-m, aasii God-mun sut pigikkaŋi God-im. Tavra ilaa kamasuutigiŋagaat.

Apiqqun Aŋŋisikun Tuqqunmiñ

¹⁸ Tavra Sadducees ullautiŋarut Jesus-mun. Taapkua iñuich uqaġuuruat aŋiniaŋiññivḷugich iñuich tuqqunmiñ.

¹⁹ Iliŋisa uqallautiŋagaat, Iḷisaurrii, uvaptiŋnun Jew-guruanun Moses aglaŋaruq uumiŋa pitquramik, Iñuum aniqataa tuqukpan, qimaglugu nuliani miqłiqsigaluaġnani, aniqataanun tuvaaqasiutitquvlugu nuliaŋa, aasii qitunġiuġluni aniqatini pisilugu.

²⁰ Tavra tallimat malġuuŋarut aniqatigiich. Aasii aŋayukłiq nuliaŋaruq, aasii tuquvluni kiŋuvaaligaluaġnani.

²¹ Tavra tugliata nuliaŋagaa, aasii tuquŋaruq, kiŋuvaaligaluaġnanisuli. Piŋayuak suli tuquŋammiuq.

²² Tavra tallimat malġuk nuliaŋagaat, aasii kiŋuvaaliŋaitchut. Aqulliuvluni iluqaŋiññiñ aġnaq tuquŋammiuq.

²³ Tavra aŋŋiviŋmi, aŋikpata nalliata nuliaġiniaqpauŋ? Qanuq tallimat malġuk nuliaġiŋagaat.

²⁴ Tavra Jesus kiuŋagai, Qanutun killukuaqtigirusi. Killukuaġutigigiksi naluvlugich Bible uqaluŋich, God-ivlu suaŋŋataa.

²⁵ Qanuq aŋigumiŋ tuqqunmiñ, aŋutillu aġnallu katitinniaŋitchut, aglaan inniaqtut isaġuliktitun qiḷaŋmiittuatun.

²⁶ Aasii sivuniġilugu uqaqta tuquŋaruat aŋiñiaġniŋat. Taiguaŋaitpisi makpiġaani Moses aglaaŋiñi quliaqtuamik uqpiksigun ikualaruatigun? Taavrumani quliaqtuami aglausimaruq God-im uqallautaa Moses-mun inna, “Uvaŋa God-igigaaŋa Abraham, God-igigaaŋalu Isaac-gum, God-igimmigaaŋasuli Jacob-gum.” Taapkua iñuich iñuurut suli.

²⁷ Ilaa God-auŋitchuq tuquŋaruanun, aglaan God-igigaat iñuuruat. Ilivsiasiiñ killukuapaluktusi.

Qaukłiat Pitqurat

²⁸ Tavra iḷisaurri pitquranik tavraniinŋaruq naalaġniruaq uqaaġutiŋiññik. Iḷitchuġivluni Jesus-mun kiulluataqtilaaŋiññik Sadducees, ilaan ullaŋagaa Jesus apiqqutiksraqaqłuni, Nalliat qaukłiuva pitqurat iluqaiññiñ?

²⁹ Tavra Jesus kiuŋagaa, Qaukłiat pitqurapayaat innaittuq, Naalaġnisiŋa Israel-guruasii. Ataniq God-ikput kisimisualuk Atanġuruq.

³⁰ Aasii piviuttaġipiaqsaġiñ Ataniq God-igikkan, piviuttaġilugu iḷuŋniñ, iluqaaniḷu iñuuniaġniġni, iluqaaniḷu isumaniġni, iluqaaniḷu piḷġusiġñi.

³¹ Aasii tuglia qaukłiuruam pitquram innaittuq, Piviuttaġisaġiñ siḷalliñ iliktun iḷiḷugu. Allamik pitquraitchuq qaukłiułhaaqtuamik taapkuŋnaŋŋa.

³² Tavra iḷisaurrim pitquranik uqallautiŋagaa, Nalauttutin Iḷisaurrii. Uqallausiġigiñ iḷumun ittuaq, qanuq God atausiuruq. God-aitchuq allamik aglaan God kisimi.

³³ Suli iñuum piviuttaġipiagaksraġigaa God iḷumiñiñ, iluqaani isumaniġmiñi, iluqaaniḷu piḷġusimiñi, aasiisuli piviuttaġipiaġmiḷugu siḷalliñi ilimisun iḷiuġlugu. Iłuałhaasaktaqtuq kamagiruni taapkuak malġuk pitqurak qaġġirriñiġmiñ niġrutinik ikipkautiksranik ikipkaiviŋmi, allaniglu ikipkautinik God-mun.

³⁴ Tavra Jesus puttuqsrikamiuŋ kiggutaa isumattutikun, ilaan uqallautiŋagaa, Itqanaitkavsakkaluaqtutin God-mun atanniqsimapkaġniksraġnun. Taavruma uqallautaata aquagun kialiqaa iñuum apiqsruqsausiiŋagaa Jesus apiqqunmik.

Apiqqun Messiah-kun

³⁵ Jesus iḷisaurriñiallaġmi Aŋaiyyuvikpaŋmi apiqsriŋaruq, Qanuqłutiŋ iḷisaurrit pitquranik uqallakkumiñaqpat Christ-guruaq kiŋuniġiniaġnivḷugu David-mun?

³⁶ Qanuq Ilitqusiġiksuam uqallaktinŋagaa David inna, “Ataniq uqallaŋaruq uvaŋa Atanimnun, Aquvittin taliqpiŋma tuŋaanun uumigiritin uvamnun akiiḷitchiaġilugich.”

³⁷ David ilaata taigaa Ataniġmiñik. Qanuqłuni Christ-guruaq David-gum taikkaŋa Ataniġmiñik kiŋuniġiyumiñaqpauŋ? Tavra iñugruiññaich Jesus tusaaŋagaat quviasukłutiŋ.

Jesus Kiliktuutigigai Iḷisaurrit Pitquranik

³⁸ Tavra Jesus iḷisaurriḷḷaġmi iñuŋnik uqallautiŋagai, Qaunagisitchi iḷisaurriñiñ pitquranik kukiḷullaturuaniñ akuqturuanik annuġaaqaqłutiŋ iḷisimatquvlutiŋ suutilaamiŋnik aasii iñupayaanun purvigitquvlutiŋ tauqsiqsuġviŋñi.

³⁹ Iliŋich aquppiutaksrallatummiut kamanaqtuat aquppiutaŋiññik aŋaiyyuviŋñi, suli kamanaqtuat aquppiutaŋiññi aquppiḷḷatuvlutiŋ niqinaqimmata.

⁴⁰ Iḷaŋisasuli ivayaqtuġmiraġigaich uiḷgaŋaruat igluŋiññiglu tigligaivḷugich, aasii taimma maniugaqsivḷutiŋ nakuurualivḷutiŋ takiruanik aŋaiyyuvlutiŋ. Tamatkua pisigilugich, tatavsausiaŋat pigiił̣haaġniaqtuq.

Uiḷgaŋaruam Aitchuutaa

⁴¹ Tavra Jesus aquppiŋaruq akiani aŋaiyyuvikpaum maniqaġviata, aasii qiñiqługich iñuich ikisiruat manigñik maniqaġviŋmun, suli iñugiaktuat suġalliruat ikisiviiññaqtaŋarut manisalagnik.

⁴² Tavra iḷiappauruaq uiḷgaŋaruaq qaiŋaruq, aasii ikisivḷuni malġugnik kannuyagnik maniuragnik akiiññiqsrapiamik maniuramik.

⁴³ Tavra Jesus ququaŋagai ilimiñun iḷitchitqurani, aasii uqallautivlugich, Iḷumun uqallautigivsi, taamna iḷiappauruaq uiḷgaŋaruaq ikisił̣haaŋaruq iluqaŋiññiñ ikisiŋaruaniñ maniqaġviŋmun.

⁴⁴ Qanuq iluqaġmiŋ ikisiŋarut piukkaġniġmiŋniñ, aasiiḷi uiḷgaŋaruaq pisuksiuniġmiñiñ ikisiŋaruq iluqaanik pimiñik, iñuusautiksratualuŋmiñikunnii.