Luke 20 - Iñupiatun Mumiksat Uqalugiksuat

Jesus Apiqsruqtauruq Ataniġnaqutaagun

¹ Uvlut iḷaŋanni, Jesus iḷisaurripkaqtillugu iñuŋnik aŋaiyyuvikpaŋmi suli alġaqsruivḷuni tusaayugaaġiksuamik, aŋaiyyuliqsiqpaich iḷisaurriḷḷu pitquranik, piqatigivlugich Jew-guruat umialiŋnaŋich ullaŋagaat Jesus.

² Aasii apiġivlugu, Uqallautitigut sum ataniġnaqutaagun tamatkua pivigich? Kia taavrumiŋa ataniġnaqusiqpatin tamatkua pitquvlugich?

³ Jesus kiuŋagai, Uvaŋaptauġli apiġiniaġivsi apiqqunmik. Paŋmapak uqallautisiŋa,

⁴ Kia ataniġnaqutiksriñŋavauŋ John paptaiqsiñiksraŋagun, God-im naagga iñuum?

⁵ Tavra iliŋisa uqaaġutigiŋagaat taamna avanmun, Uqallakkupta God-miñ piñiḷugu, ilaa uqallagniaqtuq, Summan John ukpiġiŋaitpisiuŋ?

⁶ Aglaattauq uqallakkupta, Iñuŋniñ piñiḷugu, iñuich iluqaġmiŋ miḷuqtuġniaġaatigut uyaġaŋnik, qanuq iliŋisa ukpiġipiallakkaat John uqaqtautilaaŋa God-mun.

⁷ Tavra ilaisa kiuŋagaat nalunivḷutiŋ sumiñ pisilaaŋanik John paptaiqsiñiŋa.

⁸ Tavrali Jesus uqallautiŋagai, Uvaŋaptauq uqallautiyumiñaiñmigivsi kimun ataniġnaqutiksrisilaamnik tamatkuniŋa piyumiñaqsivḷuŋa.

Uuktuun Napaaqsiqiritigun Siiġñaqaġviŋmi

⁹ Tavra Jesus uqautirraqsiŋagai iñuich uumiŋa uuktuunmik, Iñuk nautchirriiruaq siiġñaqaġviŋmik, aasii atukkirrutigivlugu napaaqsiqirinun, aasii aullaqłuni allamun nunamun sivisuuraqtuami.

¹⁰ Tavra piviksraq tikiñman, ilaa tilisiŋaruq kivgamik napaaqsiqirinun, ilaiññun aitchuquvluni piksraunmiñik siiġñiaŋiññiñ. Tavra napaaqsiqirit anaumiŋagaat kivgaq, aasii aullaqtiłługu aitchuġaluaġnagu.

¹¹ Tavra iñua siiġñaqaġvium tilisivsaaŋaruq allamik kivgamik. Taamnasuli anaumiŋagaat aŋalataġivlugulu kanŋunaqtuakun, aasii aullaqtiłługusuli aitchuġaluaġnagu.

¹² Tilisivsaalgitchuq suli piŋatchiqł̣ugu, taamna anniaŋalgitkaat aniłługulu.

¹³ Tavra iñua siiġñaqaġvium uqallaŋaruq, Qanuġniaqpik uvaŋa? Tiliñiaġiga piviuttaġikkaġa iġñiġa. Nalupqinaitchuamik taluġiniaġaat.

¹⁴ Tavra napaaqsiqirit tautukamirruŋ, uqaqatigiiŋarut avanmun, Tamarra kiŋuvaannaktuksraun. Tuqullakput kiŋuvaannaktaaksraun uvagut pigiyumagikput.

¹⁵ Tavra aninŋagaat siiġñaqaġviŋmiñ aasii tuqułługu. Tavraasii Jesus apiġiŋagai, Qanuq aasii piñiaqpa iñua siiġñaqaġvium napaaqsiqirinun?

¹⁶ Ilaan qaiḷuni tuqunniaġai taapkua napaaqsiqirit, aasii aitchuutigilugu siiġñaqaġvik allanun napaaqsiqirinun. Taamna iñuich tusaakamirruŋ, iliŋich uqallaŋarut, Tainna piññani.

¹⁷ Tavra Jesus qiviaqługich iñuich uqallaŋaruq, Sunamiuvvauna aglausimava Bible-ni inna? “Kaŋiġalluŋmi uyaġagruaq, piitchuiññiqsrapiaq igluqpiñiġmi, taamna igluqpirit iginŋagaat.”

¹⁸ Kiñaliqaa puukaqtuaq taavrumuŋa uyaġaŋmun kanuġġirauniaqtuq. Aasiisuli uyaġak kattaqinnikkumi iñuŋmik kanuġġiñiaġaa suksraunġipiaġlugu.

Apiqqun Akiḷiiñikun Taxes-nik

¹⁹ Tavra iḷisaurriḷḷu pitquranik aŋaiyyuliqsiqpaiḷḷu tigutaaqsaġumaalliŋagaluaġaat Jesus tavrauvvaa, qanuq ilaisa puttuqsriŋagaat ilaan quliaqtuaġikkaŋa uuktuun inmiŋnun tuttiłługu, aglaan sivuuġagivlugich iñuich tiguŋaitkaat.

²⁰ Tavra iliŋich nalautitchiiŋarut piviksramik. Tavra tilisiŋarut suiḷaukkirinik ukpiġnaqsisaqługich, Jesus uuktuġukługu apiqsruqtuutinik aitchuutigillasisukkaluaqługu kavanamun.

²¹ Taapkua suiḷaukkirit apiġiŋagaat Jesus, Iḷisaurrii, iḷisimarugut uqaġuutilaaġnik iḷisaurrisuutilaaġniglu nalaunŋaruanik. Suli iḷisimarugut suliqutigiŋitkiñ iñuum surautilaaŋa aglaan iḷisaurrutigigiñ iḷumutun ittuaq God-im pitqutaa iñuŋmun.

²² Uqallautitigut paaqsaaŋava uvagut pitquraptiŋni naagga nalaunŋava akiḷiiruni taxes-nik Caesar-mun Rome-miut umialgannun?

²³ Tavra Jesus puttuqsriŋagaa iñuich savituġmiaġutaat, aasii uqallautivlugich,

²⁴ Mannisiuŋ uvamnun maniuraq. Kia una arriŋa aglaŋiḷu. Ilaisa kiuŋagaat, Caesar-m.

²⁵ Jesus uqallautiŋagai, Tavra aitchuutigisigik Caesar-mun sut Caesar-m piŋi, aasiiḷi God-mun sut God-im piŋi.

²⁶ Tavra iliŋisa pisaġiŋaitkaat apiqsruqtuunmiŋnik takkuanni iñuich. Aasii nipaiġutiŋarut aliuġivlugich kiggutiŋi.

Apiqqun Aŋŋisikun Tuqqunmiñ

²⁷ Tavrani ullautiŋarut Jesus-mun iḷaŋich Sadducees, tamatkua uqaġuuruat aŋŋisaiññivḷugu tuqqunmiñ. Tavra ilaisa apiġiŋagaat Jesus apiqqunmik.

²⁸ Iḷisaurrii, Moses aglaŋaruq uumiŋa pitquramik maŋŋuuptiŋnun uvaptiŋnullu. Iñuum aniqataa tuqukpan, qimaglugu nuliani miqłiqsigaluaġnani, aniqataanun tuvaaqasiutitquvlugu nuliaŋa, aasii qitunġiuġluni aniqatini pisilugu.

²⁹ Tavra tallimat malġuuŋarut aniqatigiich. Tavra aŋayukłiq nuliaŋaruq, aasii tuquvluni kiŋuvaaligaluaġnani.

³⁰ Tavra tugliata nuliaŋagaa, aasii tuquŋammiuq kiŋuvaaligaluaġnanisuli.

³¹ Piŋayuak suli tuquŋammiuq. Tavra tallimat malġuk nuliaŋagaat, aasii kiŋuvaaliŋaitchut.

³² Aqulliuvluni iluqaŋiññiñ aġnaq tuquŋammiuq.

³³ Tavra aŋŋiviŋmi, aŋikpata nalliata nuliaġiniaqpauŋ? Qanuq tallimat malġuk nuliaġiŋagaat.

³⁴ Tavra Jesus kiuŋagai, Aŋutillu aġnallu katititchuurut mattumani nunami,

³⁵ aglaan tamatkua nalliummatiruat aŋipkaqtauniġmun tuqqunmiñ, aasii iñuulutiŋ taimanigu katitinniaŋitchut.

³⁶ Tuqutqikkumiñaitchut qanuq irrusiñiktut isaġuliktun. Suli iġñiġiliutiŋagai God-im qanuq aŋipkaqtauŋarut tuqqunmiñ.

³⁷ Moses nalupqinaiqł̣ugu ukpiġnaqsiŋagaa tuquŋaruat aŋipkaqtauniaġnivḷugich. Tautukługich ikualaruat uqpiich tusaaŋagaa God uqallaktuaq, “God-auruŋa Abraham-mun Isaac-mullu Jacob-mullu.” Taapkua iñuich iñuurut suli.

³⁸ Ilaa God-auŋitchuq tuquŋaruanun, aglaan God-igigaat iñuuruat. Qanuq iluqaġmiŋ iñuurut ilaanun.

³⁹ Tavra Iḷaŋich iḷisaurrit pitquranik uqallaŋarut, Iḷisaurrii, Kiulluataġitin.

⁴⁰ Aasii iliŋich apiqsriyummataiŋarut ilaanun qanusipayaamik apiqqunmik.

Apiqqun Messiah-kun

⁴¹ Tavra Jesus apiġiŋagai, Qanuġlutiŋ uqallausiġiyumiñaqparruŋ Christ iġñiġiniḷugu David-mun.

⁴² Qanuq David ilaa uqallaŋaruq makpiġaani Psalms-ni inna, “Ataniq uqallaŋaruq Atanimnun, Aquvittin taliqpiŋma tuŋaanun

⁴³ uumigiritin uvamnun akiiḷitchiaġilugich.”

⁴⁴ David ilaata taigaa Ataniġmiñik. Qanuqłuni Christ-guruaq David-gum taikkaŋa Ataniġmiñik kiŋuniġiyumiñaqpauŋ?

Jesus Kiliktuutigigai Iḷisaurrit Pitquraŋich

⁴⁵ Suli tusaġnaqsivḷugu iluqaiññun iñuŋnun, Jesus uqallautiŋagai iḷitchitqurani,

⁴⁶ Qaunagisitchi iḷisaurriñiñ pitquranik kukiḷullaturuaniñ akuqturuanik annuġaaqaqłutiŋ, iḷisimatquvlutiŋ suutilaamiŋnik aasii iñupayaanun purvigitquvlutiŋ tauqsiqsuġviŋñi. Iliŋich aquppiutaksrallatummiut kamanaqtuat aquppiutaŋiññik aŋaiyyuviŋñi, suli kamanaqtuat aquppiutaŋiññi aquppiḷḷatuvlutiŋ niqinaqimmata.

⁴⁷ Iḷaŋisasuli ivayaqtuġmiraġigaich uiḷgaŋaruat igluŋiññiglu tigligaivḷugich, aasii taimma maniugaqsivḷutiŋ nakuurualivḷutiŋ takiruanik aŋaiyyuvlutiŋ. Tamatkua pisigilugich, tatavsausiaŋat pigiił̣haaġniaqtuq.