Deuteronomy 32 - Iñupiatun Mumiksat Uqalugiksuat

¹ “Nunaa qiḷaak, naalaġnisitchik uqalumnun, Naalaġnimmaġiksaapiaqsiñŋa.

² Iḷisaurrutitka sialuktuatun kataglit, uġġuksraaġlugu nuna. Imiqtinmatun nauriatchaurat, imiġuiqsinmatun nunaraaq.

³ Nanġaġniaġiga atqa Atanġum, iñuŋisaliasii uqaġilugu kamanaġniŋa.

⁴ “Ataniq uvva suaŋaruaq annaurriksi, patchisaitchuq nalaunŋaruq suraġaġnipayaamiñi; God-iksi ukpiġnaqtuaguruq iḷumun ittuġlu; savaguuruq iluaqtuakun aŋalatchivḷuniḷu atiruakun.

⁵ Ilivsiḷi aglaan uvva ukpiġnaitchusi, nalliummatiŋitchusi iñuginiaqpasi, piḷuktuaguvlusi pisaasuġmiaqtuaġuuruasii nunaat.

⁶ Tainna tavra ilivsi aŋalanniaqpisiuŋ Ataniq, isumalluaġiitchuasii, aamaŋaaqtuasii iñuich? Uvvahii Aapagigiksi, Iñiqsiriksi, nunaqpaguqtinŋammigaasi.

⁷ Isummatigisiuŋ, nalautchaaŋakkaqsii iŋiḷġaan; apiqsruqtaiḷusi aŋayuqaavsiŋñiñ kaŋiqsiuġvigilugich nalautinŋaruanik, quliaqtuaġutiyumagaasi nalaunŋaramiŋnik iŋiḷġaan.

⁸ Qutchigñiqsrauruam nunaksriḷḷaaŋagai nunaqpauruat kiŋuvaannaqtaaġiraŋiñik; inillallaaŋagai sumi iñuunniaqtilaaŋiññik iñuich. Inillallaaŋagai nunaqpapayaat qiḷagmiñŋaqtauruamik iñugmik.

⁹ Jacob-gum aglaan kiŋuniiŋi ilaata iñuksraqtaaġiŋagai.

¹⁰ “Ilaata paqinŋagai sugnamuksausiiġmata nunagluktuami, suipiallaktuami anuġituvaił̣ł̣uni, natiġviŋaiyuitchuami. Ilaan aasi qaunagiŋagai, inmiñun qaunagiruatun.

¹¹ Tiŋmiaqpaktun iḷisaurriruatun piayaamiñik, akkuallaavlugit isaqqugmiñik, Atanġum Israel-gum kiŋuvaaŋich katagniksraŋanniñ annautiŋagai.

¹² Atanġum inmiñik igliġutiŋagai iñuni ikayuqtaiḷaqłuni allaniñ god-iniñ.

¹³ “Attaqsrautaił̣ł̣utiŋ igliŋarut pisuaqłutiŋ qimiqqatigun, niġiḷḷaavlutiŋ nauriaŋiññik nunam. Paqitchimmiraqtut honey-ñik akunġanni uyaġait; olive napaaqtuŋich iñugiaksiŋamarut uyaġaulaakkaluami.

¹⁴ Immuliviŋit imnaigutaiḷḷu immuiḷḷiuŋiñmiut; nakuuniqsraummiut imnaigutait, nagrulgutait, suli allat pamiqsaagutait, palauvaksrautait, suli nakuuniqsramik wine-qaġmiut.

¹⁵ “Atanġum iñuŋi umiallakkaluaqłutik paaqłaŋasirut; quiññakpaił̣ł̣utiŋ naaqsunŋuugaqtualiġmiut. Suksraaqługu God Iñiqsiktiŋ; ayyakługu Suaŋaruaq Annaurriktiŋ.

¹⁶ Iñuuraqpaktuutaisa saŋiatchaigaat Ataniq; piaġiiḷḷiqutaisa qinnaigaat.

¹⁷ Aitchuivḷutiŋ ikipkautinik iḷitqusiqł̣ugnun God-imunŋiḷaaq, god-inun naluramignun, god-inun iḷivaalluktuanun, god-inun kiŋuvaaŋisa qiksigiŋitchaŋiññun.

¹⁸ Puiguġaat God-iktiŋ, suaŋaruaq annaurriktiŋ, iñuggusiqsiriktiŋ.

¹⁹ “Atanġum qiñiqamiuŋ taamna, qinnaliqłuni pigisuŋaiġai paniutini iġñiġutiniḷu.

²⁰ ‘Ikayuŋaiġñiaġitka tavra,’ uqallaktuq; ‘naipiqtuaqsiḷugit aasii suniaqtilaaŋiññik, iḷumutuuqtuaguŋitchuat, ukpiġnaiḷat iñuich.

²¹ Iñuuraqpaktuutaisa qinnaiŋagaanŋa, saŋiatchaliqsił̣ł̣uŋa god-iŋŋuanik, god-auŋiḷanik. Tainnaliasii nunaksramaaġnaiḷamik atuġniaqtuŋa qinnaisaġlugiḷḷi; Saŋiatchaisaġlugiḷḷu iñugnik uvił̣ł̣iŋaaqtuanik.

²² Qinnautiga nikuappagaġniaqtuq igniqtun ikualaruatun aasii nunamiittuapayaat ikilugich. Ikualaruam tikiññiaġaa samna nuna; maŋŋuŋit unnii iġġit nuŋullugit.

²³ “‘Maligiiksirviginiaġitka iluiḷḷiuġutipayaanik nutqallaiġḷugit, paaqłaŋŋatipayauratkalu atuġlugich pisiksitun iliŋiññun.

²⁴ Tuquniaqtut iiḷutiŋ suli uunnautinikpaglutiŋ; tuquniaqtut tatamaanaqtuaniñ naŋirrutiniñ. Tiliriñiaqtuŋa niġrułługnik maksrigvigitqulugit, suli nimiġialignun tuqunalignik kiŋmaqulugit.

²⁵ Aŋuyait tuquġaiñiaqtut nunaaqqim apqutaiññi; tatamaatchaiḷugit aimmaviŋiññi. Nukatpiat niviaqsiallu tuqutauniaqtut; aniqqammialaurat utuqqanaallu minitauniaŋiñmiut.

²⁶ Suksraunġipiallakkumiñaġaluaqługit iluqaisa, sumik unnii itqaġnaqutaiġḷugit.

²⁷ Akiḷḷiiŋich aglaan kamasaaquŋitkitka akiiḷiññigniḷugit iñumnik, uvamnik ququtagrugmiḷḷaisa.’

²⁸ “Israel uvva una nunaqpauvluniḷu sivuniqsisuitchuq; sumikunnii isumattutaitchuq.

²⁹ Puttuqsriḷaitchut summan akiisilaamiŋnik; kaŋiqsisuiñmiut sutilaaġmiŋnik.

³⁰ Summan uvva 1,000-tun iñugiaktilaaqaqtuat atausiuram akiisitpagit, suli 10,000-tun iñugiaktigiruat malġułhiñak? God-iŋatta qimaŋavlugich; suaŋaruam God-iŋŋata suksraaqługit.

³¹ Akiḷḷiiŋich iḷitchuġiŋarut god-igiratiŋ suaŋaisilaaŋiññik, suaŋŋataipiaqtiḷaaŋiññiglu Israel-gum kiŋuvaaŋich God-iŋanniñ.

³² Akiḷḷiŋit, piaġiisigivlutiŋ Sodom-miutun suli Gomorrah-ġmiutun, qisiqsiutitun ittut tivluktuanik tuqunalignik siiġñanik nauriruatun,

³³ wine-liuġmatun tuqunaŋiññiñ nimiġiat.

³⁴ “Atanġum suli puiguŋaitkaa akiḷḷiŋiññun suraġaŋatilaaŋiññik; utaqqisiññaqtuq nalautitchiqsruqsiññaqługu tatavsautiksrani iliŋiññun.

³⁵ Ataniq akisaġniaqtuq tatavsaiḷuniḷu; nalaunniaġaat akiirviksraqtiŋ; suksraunġiġviksraŋat qalliruq.

³⁶ Atanġum annautiniaġai iñuni qiñiġaluaġumigit suaŋŋataiqsilaaŋiññik. Nagligiliġñiaġait savaurriruat inmiñun, qiñigaluaġumigit qanutun payyitchuat.

³⁷ Atanġum aasii apiqsruġniaġait iñuni, ‘Nauŋ imma ipkua suaŋaruat god-iŋit annaksaġviŋit?

³⁸ Aitchulluataŋagisi iñuuraqpasi quiñiruaŋiññik aitchuutivsi, wine-mik niuqqaksriñmivḷugich. Qaiḷit ikayuġiaġlisi paŋmapak. Upillit annautiyaqtuġlusi.

³⁹ “‘Uvaŋa kisimatualuk, God-auruŋa; Allamik god-aitchuq iḷumun ittuamik. Tuqupkaiḷḷaruŋa iñuggusiqsivḷuŋalu, Ikiḷḷiisuuruŋa iłuaqsirivḷuŋalu, suli kia unnii paaqłakkumiñaitkaaŋa savaapkun.

⁴⁰ Iḷumupiaġataq uvaŋa nalupqinaitchuamik God-auruŋa, isaaqtuŋa unniqsuqłiivḷuŋa.

⁴¹ Ipiksaġniaġiga qivliatitaqtuaq savikpaga, nalupqinaitchuamik nalaunŋaruaq igliqulugu. Akisaġniaqtuŋa akiḷḷimñun tatavsaġlugiḷḷu uumiksriqsuat uvamnik.

⁴² Qaġrutka kusiqsuaġniaqtut auŋiññik, savikpaŋmalu iñuupkaġniaŋitkai akiḷḷiqsruqtipayaatka. Iñuupkaiñiaŋitchuŋa paaqłaŋarimnik; tamarraunnii ikiḷiksiññaqtat tigutaaqtallu tuqutauniaqtut.’

⁴³ “Nunaqpait, ilivsi nanġaaksraġigisi uvva Atanġum iñuŋi. Kisupayaaq tatavsaġuugaa iñuaġman iḷaŋannik. Akisautiqaġuuruq akiḷḷiiŋiññun suliqutigiŋaiqługiḷḷu piḷuusiqiaŋich iñugiraġmi.”

⁴⁴ Moses-gum piqatigivlugu Joshua iġñiŋa Nun-gum taiguaġurriŋaruk taaptumiŋa atuunmik, Israel-gum kiŋuvaaŋiññun tusaapkaqługu.

Moses Aqulliit Piraksriqsuutai

⁴⁵ Moses-gum qaisanikkamigich iḷisaurrutai God-im iñuŋnun,

⁴⁶ uqallaktuq, “Kamagipiaġumagisi ukua pitqutipayaat qaitchatka uvlupak ilivsiŋñun. Qaaŋiqsillugit miqłiqtuvsigñun, ilaisali kamagipiaġumagai God-im iḷisaurrutait.

⁴⁷ Ukua ilisaurrutauruat uqauraaġutausiññaŋitchut taŋiġiḷatun; iñuggutitualupiaġatasi. Kamagilugich sivisuruamik iñuuniaqtusi nunami Jordan-gum akianiittuami nunannaktaaġisaqtavsiññi.”

⁴⁸ Taaptumani uvlumi Atanġum uqallautigaa Moses,

⁴⁹ “Abarim Mountains-ŋiññugiaġiñ nunaŋannun Moab-miut akianiittuaq nunaqpaŋata Jericho-m; mayuġluguasii Mount Nebo qiñiġaaġiaġuŋ nunaŋa Canaan, nunannaktaaġipkaaqsiraġa Israel-gum kiŋuvaaŋiññun.

⁵⁰ Taaptumani iġġimi tuquniaqtutin aniqatiktun Aaron-tun tuquruatun Mount Hor-mi.

⁵¹ Atakkiataŋ iluqasik iḷumutuuġvigiŋaitkivsiñŋa takkuanni Israel-gum kiŋuvaaŋisa. Nayullaisa imiŋit Meribah-m, qaniŋaniittuam nunaaqqiata Kadesh nunagluktuaŋani Zin-gum, qutchiksiḷiŋaitkivsiñŋa takkuani iñuich.

⁵² Qiñiġaaġniaġaluaġiñ nuna asivaniñ, aglaan ullakkumiñaitkiñ nunannaktaaksrautaat aitchuutigisaqtaġa Israel-gum kiŋuvaaŋiññun.”