Acts 13 - Iñupiatun Mumiksat Uqalugiksuat

Barnabas-lu Saul-lu Piksraqtaaguvlutik Tilirauruk

¹ Tavra aŋaiyyuliqiruani Antioch-mi, iḷaŋich uqaqtiŋi God-im inŋarut, iḷisaurriḷḷu, Barnabas-lu Simeon-lu taiguutiqaqtuaq Taaqsipaŋmik, Lucius-lu Cyrene-miu, Manaen-lu iñuguqatiqaŋaruaq Herod-mik kavanauruamik, Saul-lu.

² Aŋaiyyupkaqtillugich Ataniġmun niġiḷaił̣ł̣utiŋ, Ilitqusiġiksuam uqallautiŋagai, Ilaaguaqsisiŋa Barnabas-miglu Saul-miglu savaaksramun ququaqtauviaŋnun uvamniñ.

³ Tavra niġiḷaitqaaqłutiŋ aŋaiyyuanikamiglu, iḷiŋagaich argatiŋ iliŋiŋnun aasii aullaqtiłługik.

Cyprus-muktuk

⁴ Tavra Barnabas-lu Saul-lu tilimmatik Ilitqusiġiksuam aullaŋaruk Seleucia-mun, aasii tavraŋŋa tiŋilġaqsiqł̣utiŋ qikiqtamun Cyprus-mun.

⁵ Tikiññamik Salamis-mun, alġaqsruutigiŋagaat God-im uqalua aŋaiyyuviŋiññi Jew-guruat. Suli John Mark-mik ikayuqtiqaŋaruk.

⁶ Ikaaŋagaat iluqaan qikiqtaq Paphos-munaglaan. Tavrani kasuŋagaat aŋatkuqatiqaqtuaq Bar-Jesus-mik, Jew-guvluni uqaqtauniruaq God-mun.

⁷ Ilaa avilaitqatauŋaruq kavanauruamun qikiqtami Sergius Paulus-mun, puqiksuaguruamun. Kavanauruaq aiyugaaqłiŋaruq Barnabas-mik Saul-miglu tusaasukłuni uqaluanik God-im.

⁸ Tavra aŋatkum Elymas, Greek-tun taigutaa, akiḷḷiḷiqsuŋagik, ukpiqtaiḷivḷugu kavanauruaq.

⁹ Tavra Saul-gum, taggisiqaġmiruaptauq Paul-mik, Ilitqusiġiksuam aŋalałługu takunnaakkiutiŋagaa aŋatkuq,

¹⁰ aasii uqallautivlugu, Ilivich iġñiŋa Tuunġaum, uumikłiqsuatiin iluqaanik nakuuruamik, ataramik sagluqivlugich iñuich ilivich pisaasuġmiaġutiŋnik, suli ataramik sagluġuqtinniatakługich Atanġum iḷumun ittuat uqaluŋi.

¹¹ Aasii uvva paŋmapak Atanġum tatavsaġniaġaatin, ayauniaqtutin, suli tautulaisaallagniaġiñ qaummaq. Tavraŋŋatchiaq niptaniġluksisiŋagaa, suli taaqsisiŋagaa, aasii saptalaaqsiŋaruq ivaqłiavluni tasiuqtiksramiñik.

¹² Tavrani kavanauruaq ukpiliŋaruq, tautukamiuŋ taamna piruaq, qanuq kamanniupiaġataŋaruq iḷisaurrutinik Atanikun.

Paul-kut Antioch-mi Pisidia-miittuamiittut

¹³ Tavra Paul piqatiniḷu tiŋinnaaŋarut Paphos-miñ, aasii tikił̣ł̣utiŋ Perga-mun Pamphylia-miittuamun. Tavrani John Mark-gum qimaŋagik aasii utiqłuni Jerusalem-mun.

¹⁴ Tavra igliġiññaŋarut Perga-miñ, aasii tikił̣ł̣utiŋ Antioch-mun Pisidia-miittuamun. Aasii Jew-guruat Savairvianni, aŋaiyyuliaqamiŋ Jew-guruat aŋaiyyuvianni, aquptaaŋaruk.

¹⁵ Taiguaganiŋmata aglaaŋiñiñ Moses, uqaqtiŋisalu God-im, umialiŋnaŋi aŋaiyyuvium uqallaurriŋarut, Aniqatiit, uqaluksraqaġuvsi siḷġiqsuutinik iñuŋnun, uqaġitchi.

¹⁶ Tavra Paul makinŋaruq, aasii urriqavluni argaŋmiñik uqarraqsiŋaruq, Israel-guqatiimaaŋ, iluqasiḷu Jew-guŋitchuasii, uvani qiksiksrautiqaqtuasii God-mun, naalaġnisiŋa.

¹⁷ God-iŋata ukua iñuich Israel-guruat piksraqtaaġiŋagai maŋŋuuvut, aasii kamanaqsipkaqługich iñuummata tuyuġmiaguvlutiŋ Egypt-mi. God-im annisiŋagai Egypt-miñ kamanaqtuakun suaŋŋanmigun.

¹⁸ Aasii malġukipiani ukiuni iglaummata nunagluktuami, ilaan igḷutuŋagai.

¹⁹ Tavra ilaan suksraunġianikamigich tallimat malġuk nunauruat Canaan-mi, ilaan aitchuutigiŋagaa nunaŋat iñuŋmiñun.

²⁰ Isagutivlugu tavraŋŋa 450-mik ukiivḷutiŋ iñuuniŋanun aglaan Samuel uqaqtaa God-im, God nalunaiqsiraġaŋaruq isivġiqsinik atanniqsimaraġaquvlugich Israel.

²¹ Tavraasii iliŋich apiqsriŋarut umialiqaġukłutiŋ, aasii God-im aitchuŋagai Saul-mik iġñiŋanik Kish, maŋŋuqaqtuamik Benjamin-miñ, umialigitquvlugu malġukipiani ukiuni.

²² God-im piiganikamiuŋ Saul, David umialliutiŋagaa iliŋiññun. Innauvva God-im uqallausiġiŋagaa ilaa, Iḷitchuġigiga David iġñiŋa Jesse-m iviġaumanaqtuaguvlugu uvamnun, piyumiñaqłuni iluqaiññik pitqutimnik ilaanun.

²³ Iḷaŋat David kiŋuniŋisa, Jesus, God-im unniqsuqłiisigiŋagaa annaurrigitquvlugu Israel-guruanun.

²⁴ Qaiŋaiñŋaan Jesus, John alġaqsruiŋaruq iñupayaanun Israel-nun isumalitqiksuksraunivḷugich, aasii paptaiqsaulutiŋ.

²⁵ Aasii John naatchiyasikami savaamiñik, ilaa uqallaŋaruq iñuŋnun, Kiunasugaluŋa isummatigivisiŋa? Taamnauŋitchuŋa niġiugikkaqsi. Aglaan iñuk imma qairuq aqupkun, aluġutik-unnii isigaŋisa nalliummatiŋitchuŋa siŋiiġumiñaġlugik.

²⁶ Aniqatiit, kiŋunġuruasii Abraham-mun, iluqasiḷu Jew-guŋitchuat qiksiksraqtuat God-mik, uvaptiŋnun tilirauŋaruq tusaayugaaġiksuaq annautauyumiñaqtuaq.

²⁷ Taipkua iñuuruat Jerusalem-mi umialiŋnaŋisalu, akuqtuŋił̣ł̣ugu annaurrigitilaaŋanik, kaŋiqsiŋił̣ł̣ugiḷḷu uqaluŋich uqaqtiŋisa God-im, taiguaġuukkaŋich Savaiññipayaaŋiññi, nalautinŋagaich God-im uqaqtiŋisa uqaluŋich suksraunġiqł̣ugu Jesus.

²⁸ Patchisiksraitkaluaŋŋaġmiŋ sumik-unni ilaanun tuqurrutauyumiñaqtuamik, apiġiŋagaat Pilate tuqutitquvlugu.

²⁹ Tavraasii nalautitanikamisigik iluqaisa Bible uqaluŋich ilaagun, atqaŋagaat aŋarrauramiñ, aasii iḷuviqługu iḷuvviviŋmun.

³⁰ Tavra God-im aŋipkaŋagaa tuqqunmiñ.

³¹ Aasii uvluni iñugiaktuani taamna Jesus tautuktitqataŋaruq tamatkunuŋa qaiqatauŋaruanun inmiñun Galilee-miñ Jerusalem-mun. Aasii tamatkua iñuich tautuktuat ilaanik quliaqtuaŋarut Israel-guruanun.

³² Aasii tusaayugaaġiksuanik qaġġirrigivsi tamatkua God-im unniqsuqłiisigiŋakkaŋich maŋŋuuptiŋnun piñiaġnivḷugich,

³³ pianiŋagai uvaptiŋnun kiŋunġuruanun, aŋipkaqługu Jesus. Aglausimaruq second Psalm-mi inna, “Ilivich Iġñiġigikpiñ. Uvlupak Aapagiliutigiŋma.”

³⁴ Qanuq God unniqsuqłiiŋaruq aŋipkaġniaġnivḷugu tuqutqikkumiñaiġḷugu. Una uqaluuruq Bible-ni inna, “Pisiniaġikpiñ aliuġnaqtuamik unniqsuqłiisigiŋaramnik David-mun.”

³⁵ Allamisuli Psalm-mi God-im kaŋiqsiñaqsiḷaavsaaŋagaa uqallakłuni, “God-im aupkaġniaŋitkaa Ilaan Piḷuutaitchuani.”

³⁶ Qanuq David tuquŋaruq, savaaġianikamiuŋ piraksriutaa God-im ilaan iñuuqanmiñi, aasii iḷuviqatauvluni maŋŋuumiñun, aasii timaa auvluni.

³⁷ Aglaan taamna iñuk Jesus God-im aŋipkaŋaraa tuqqunmiñ, auŋaitchuq timaa.

³⁸ Aniqatiit, iluqasi iḷisimaruksraupiaqtusi, taavrumuuna Jesus-kun God-im suliqutigiŋaiġumiñaġai piḷuutisi itqaumayumiñaiġḷugich.

³⁹ Aasii kiñaliqaa ukpiqtuaq ilaanun annaktitauruq piḷuutipayauramiñ, aasii nalaunŋarualirauvluni. Tainna iñuk iḷiyumiñaitchuq kamagilugich pitqurat aitchuutauŋaruat Moses-kun.

⁴⁰ Qaunagisitchiasiiñ, iḷaanni uqaluŋich uqaqtiŋisa God-im nalautpiaqtut ilivsiññun, uqaqtut inna,

⁴¹ “Naalaġnisitchi, ilivsi kipakłiqsiich. Aliuġlusi tuqusitchi. Qanuq savaaġikkaġa uvluvsiññi, ilivsi ukpiġisuŋitkiksi, iñuum unnii sivunniuġutigaluaqpasi uqaluŋnik.”

⁴² Tavra anisaġmaŋnik iñuich apiġiŋagaich Paul-lu Barnabas-lu uqautivsaaquvlutiŋ Savaitqikpata.

⁴³ Tavra kasimaniŋat aŋaiyyuviŋmi aġiumman, iñugiaktuat Jew-guruallu, Jew-guŋitchuallu ukpiliŋaruat Jew-guruatun, maliŋagaich Paul-lu Barnabas-lu. Tavra iliŋikta uqautiŋagaich qapiŋaisaaqługich iñuutuiññaquvlugiḷḷu iviġagniaġlugu God.

⁴⁴ Savaitqiŋmata iluqakavsaŋmiŋ iniqpaum iñuŋi qaiŋarut naalagiaqłutiŋ uqaluanik God-im.

⁴⁵ Tavrali Jew-guruat tautukamisigik iñusalaich, killuqsraliŋarut, aasii qapiqtaqługich sut uqautigikkaŋi Paul-gum, suli uqamaqłuutivlugu.

⁴⁶ Tavra Paul-lu Barnabas-lu uqaŋaruk iqsiŋaiqł̣utik, uqaqłutik, God-im uqalua uqautigiraksraupiaqtuq ilivsi sivulliġilusi Jews. Aasii ayyakavsiuŋ, sivunniqsusi ilivsiññik iñuusuŋił̣ł̣usi isuitchuamun. Iḷisimatitchi. Aullaġniaqtuguk Jew-guŋitchuanun.

⁴⁷ Qanuq Atanġum piraksriŋagaatigut Bible-ni, uqaqłuni, “Inillaŋagivsi qaummatauruatun itquvlusi Jew-guŋitchuanun, alġaqsruutigitquvlugu annaun iñupayauranun.”

⁴⁸ Tavra Jew-guŋitchuat tusaakamirruŋ taamna quviatchaŋarut, suli nanġaŋagaat Ataniq uqalua pisigivlugu, aasii ukpiliŋarut iñugiaktilaamiktun piksraqtaaguŋaruat iñuggutiqaquvlugich isuitchuamun.

⁴⁹ Tavra uqalua Atanġum siaminŋaruq iluqaiññun nunaaqqiñun tamaaniittuanun.

⁵⁰ Tavrali Jew-guruat maqulluksaiŋarut Jew-guŋitchuanik aġnanik qaukłiuruaniglu aŋutinik iniqpaŋmi ukpiqtuanik God-mun. Ilaisa nagliksaaqtinniarraqsiŋagaich Paul-lu Barnabas-lu, aasii uŋułługik nunaaqqimiŋniñ.

⁵¹ Tavra piiyaŋagaak nunam avyua isigagmiŋniñ kiliktuutausaqługu ilaiññun ayyaiñiŋatigun, aasii aullaqłutiŋ Iconium-mun.

⁵² Tavra ukpiqtuat Antioch-mi quviasupiaġataŋarut aŋalatiłłutiglu Ilitqusiġiksuamun.