1 Samuel 25 - Iñupiatun Mumiksat Uqalugiksuat

Tuqumman Samuel

¹ Samuel tuquruq, aasii Israel-miupayaat atautchimuŋarut aasii qiñuaqsivḷugu. Iḷuviŋagaat aimaaġviŋani Ramah-mi. Taamna pianigman David, nunagluktuaŋanuŋaruq Paran-gum.

David-lu Abigail-lu

^2-3 Aŋun inniqsuq kiŋuniiŋiññiñ Caleb-gum atiqaqtuaq Nabal-mik, inimiñ Maon-miñ qaiŋamaruq, suli nunaqaġmivḷuni qanittuamik Carmel-mun. Suġalliruagumaruq, 3,000-nik imnaigutiqaqhuni suli 1,000-nik nagrulignik. Tuvaaqataa Abigail aġnaġikpagniqsuq suli isumatummivḷuni, aglaan Nabal iñugiiññiqsuq, qinnayammivḷuni. Nabal mitquiyaimaruq imnaimiñik Carmel-mi,

⁴ aasii David, nunagluktuamiittuaq, tusaamaruq taaptumiŋa,

⁵ tavraasii aullaqtitchimaruq qulinik nukatpianik Carmel-muquvlugich, paqillugu Nabal, aasii paġlatiga qaiḷḷugu ilaanun.

⁶ Inna uqallaqumagaich Nabal-mun: “David-gum paġlagaatin, avilaitqaan, tutqiutiqaquvlutin, aimaaġviqatiitillu, suli iluqaisa ilvich pigiratin.

⁷ Tusaaruaq mitquiyaitilaaġnik imnaiġñik, aasii iḷisimatqugaatin imnaiḷiqiritin nayuqtaatigut aasii uvagut pimaqłuktaŋaitkivut. Sunapayaaq iliŋisa pigiraŋat tigliktauŋaitchuq Carmel-miilgutilaaŋanni.

⁸ Apiqsrukkich, aasii uqallautiniaġaatin. Qairugut uvva niqinaqivigmi, aasii David-gum apiġigaatin paġlatquvluta. Ki, piyumiñaqtapayaaġnik aitchuqtigut uvagut kivgaġiraptigiñ suli avilaitqatilluataġnun David-mun.”

⁹ David-gum iñuŋisa qaiñŋagaat taamna uqaluk Nabal-mun David pisigivlugu. Aasii tavra utaqqiŋarut tavrani,

¹⁰ aasii Nabal-gum kiulaiññaŋagaich, “David? Kiñauvvauna? Tusaaŋaitchuŋa ilaagun! Nuna marra siḷviñŋaruq qimauruanik kivganik paŋmapak!

¹¹ Summan aasiuva punniutitka imġiḷḷu piñiaqpik, suli niġrutit piḷaktatka pigitquvlugich imnaiḷiqirigiramnun, aasii qaiḷḷugich iñugnun sumiñ taimma qaiŋaruaniñ!”

¹² David-gum iñuŋich utiŋarut aasii uqallautivlugu Nabal-gum uqaluŋiññik.

¹³ “Qiḷigutisigich savikpasi!” ilaa tiliriruq, aasii kamagiŋagaat. David ilaan qiḷiġutiŋammigaa savikpani aasii aullautivlugich 400-tukavsak iñugiaktigiruat iñuni, unitchivḷuni qulikipianik (200) iñumiñik suġauttamignun.

¹⁴ Iḷaŋata Nabal-gum kivgaŋisa uqallautigaa Abigail, Nabal-gum tuvaaqataa, “Tusaaŋavich? David qaipkaigaluaqtuaq iñugnik nunagluktuamiñ paġlatinik umialiptignun, aglaan ilaan pisaaŋasiññaqtaŋich.

¹⁵ Iliŋisaaglaan uvagut nakuugutiŋagaatigut; suliqutigiŋaitkaatigut, suli taavaniilgutilaaptigni, sunaunnii suġauttaqput tigliktauŋaitchuq.

¹⁶ Qaunagiŋagaatigut uvlumi suli unnuami taavaniilgutilaaptigni qaunagivlugich imnaivut.

¹⁷ Isumalaaġutigiuŋ taamna aasii sivunniuġutin suniaqtilaaġnik. Taamnauvva anayanaqtuq umialiptignullu iḷaŋiñullu. Iñugiitpaił̣ł̣uni naalaġniyumiñaitkaa kiñaliqaa!”

¹⁸ Abigail qilamiqsruqhuni katitchiruq qulikipianik (200) punniġnik, malġugnik qisiiignik puugnik siḷviñŋaruagnik wine-mik, tallimanik argiqsanik imnaiñik, malġugnik bushels-nik iliktitanik palauvaksranik, tallimakipianik (100) qiḷiqsruqtanik raisins-nik, qulikipianik (200) aqvaluqtanik paniqtitanik figs-nik, aasii usiḷḷiivlugich kakaktinun.

¹⁹ Aasii kivgat uqallautivlugich, “Aullaqisitchi aasii maliġuaġniaġivsi.” Aglaan qanuq uqallautiŋaitkaa tuvaaqatini.

²⁰ Usiaqsiqhuni kakaktimiñi saqullaġmi qimiġaami kasuniqłakkaich David-lu iñuniḷu tuŋimiñun iglauruat.

²¹ David uvva isumalġataviksuaq inna, “Summan imña qaunagiŋaniqpik taavaptuma suġauttaŋich maani nunagluktuami? Sunapayaaq ilaan piŋa tigliktauŋaitchuq, aasiuvva inna utiqtitchivaŋa ikayuqamni!

²² God-imtuq tuqullagruaġliŋa iñuaŋitkupkich iluqaqpiuraŋisa iñuŋi uvlaaŋaiñŋaan!”

²³ Abigail-gum tautukkamiuŋ David, atqaqtiqami punŋaruq nunamun,

²⁴ David isigaŋiññun, aasii uqallautivlugu, “Aŋuun, naalaġniŋŋa! Uvaŋa patchisaulaŋa.

²⁵ Suliqutiginagu Nabal, suksrauŋitchuq! Ilaa atiġmi sivuniŋatun—isumalluaġiitchuaq! Taamaniinŋitchuŋa kivgatin tikiñmata, aŋuun.

²⁶ Atanġum ilaan akisaqtinŋaitkaatin naakka tuquttaiḷutin iñugnik. Aasiuvva akkupak uqallaktuŋa iñuuruakun Atanikun akiḷḷiitin suli allat iluqaisa iliŋnik tuqutchisuktuat tatavsaqtauniaqtut ilaatun Nabal-tun.

²⁷ Aŋuun, una aitchuutiga akuqtuġuŋ, aasii qaiḷḷugu iñugiraġnun.

²⁸ Suliqutigiŋaiŋŋa, aŋuun, killukuaqtautipayaamnik. Atanġum umialiguqtinniaġaatin, suli kiŋuvaatin, qanukkii ilvich aŋuyautigiñ; suli ilvich piḷuktuamik savagniaŋitchutin iñuuniqtutilaaqtun.

²⁹ Kialiqaa piyuksaġaluaqpatin suli tuqunniatagutin, Atanġum God-ikpich anniqsinniaŋitkaatin, iñuktun qaunaksriruatun piññaġnaqtuamik suġaliġmik. Aasii iginniaġaich akiḷḷiitin iñuktun illuutitchaqtuatun uyaġagmik.

³⁰ Aasii Atanġum naatpagich unniqsuqłiisini iliŋnun suli umialiguqłutin Israel-mun,

³¹ nunuurautiqaġniaŋitchutin, aŋuun, tuqutchiŋaniġniq patchisaiḷaakun, naaggaunnii ilvich akisaqtuiñikun. Aasii Atanġum quviasaaŋagaatin, aŋuun, piiguġnaŋa.”

³² David-gum uqallautigaa Abigail, “Nanġaġli Ataniq, God-iŋa Israel, iliŋnik qaipkairuaq uvlupak kasuquvluŋa!

³³ Quyanaaġiga God isumattutignik suli iñuaqtinŋiññamŋa uvlupak suli akisautaiññama.

³⁴ Atanġum anniqsinŋiñŋagaatin uvamnun. Aglaan uqallaktuŋa takkuani iñuuruam God-iŋata Israel qilamiqsruaġutin kasuġiaŋitkumŋa, iluqatik Nabal-gum iñuŋich tuquŋagayaqtut uvlaaqpan!”

³⁵ Aasii David-gum akuqtuŋagaich Abigail-gum qaġġisiraŋich aasii uqallautivlugu, “Utiġiñ aimaaġvigñun suli isumaalugnak. Kamaginiaġikpiñ.”

³⁶ Abigail utiŋaruq Nabal-mun, aimaaġvigmiñi niqinaqiruamun umialiktun. Imiŋaqpaŋaruq suli quviasukhuni, tavraasii uqallautiŋaitkaa uvlaakulġataqtillugu.

³⁷ Tavraasii uvlaaġman, Nabal qaurilġataġman, quliaqtuaġutiŋagaa iluqaiññik. Uummasiqiŋaruq suli aulallaipiallaŋaruq.

³⁸ Qulit uvlut pianikpalliġmata Atanġum anauŋagaa aasii Nabal tuquŋaruq.

³⁹ David tusaagami Nabal tuqunivḷugu, uqallaktuq, “Nanġaġli Ataniq isivġiŋammauŋ Nabal, pisigivlugu pisaaŋasuuŋammaŋa, suli Atanġum kivgaġivluŋa killukuaqtaqtinŋił̣ł̣uŋa. Atanġum tatavsaġaa Nabal iñuupałługniŋa pisigivlugu.” Tavraasii David tuyuŋaruq katitchukługu Abigail.

⁴⁰ David-gum kivgaŋisa ullaŋagaat Abigail, Carmel-mi aasii uqallautivlugu, “David-gum qaipkaġaatigut ilaanuutitquvlutin tuvaaqatigisukhutin.”

⁴¹ Abigail punŋaruq nunamun aasii uqallakhuni, “Ilaata kivgaġigaaŋa, iqaġisiññaugitka isigaŋich ilaan kivgaŋisa.”

⁴² Qilamik makiłłuni ikuŋaruq kakaktimun. Piqatigivlugich tallimat aġnat savaktini, maliŋagaich David-gum kivgaŋi aasii ilaanun tuvaqasiutiŋaruq.

⁴³ David-gum katinŋammiraŋa Ahinoam Jezreel-miu, aasii tavra Abigail tuvaaqasiutimmigaa.

⁴⁴ Uvvaptauq, Saul-gum qaiñmiraŋa paniñi Michal, David-gum tuvaaqatigiŋammiraa, Palti-mun, iġñiŋanun Laish-gum, qaiŋaruam Gallim-miñ.