1 Samuel 14 - Iñupiatun Mumiksat Uqalugiksuat

Jonathan-gum Akiiliġaich Philistia-ġmiut

¹ Uvlut iḷaŋanni Jonathan-gum nukatpiaq aŋuyaunnamiñik tigumiaqtuaq uqallautigaa, “Ikaaġluk amuŋa Philistia-ġmiut nullaġviannun.” Aglaan Jonathan-gum iḷisimapkaŋaitkaa aapani Saul,

² nullaŋaruaq pomegranate napaaqtuanun Migron-mi, uŋasikpaŋitchuaq Gibeah-mun; 600-tun iñugiaktigivalliqsuat aŋuyaktit piqatigivlugu.

³ (Aŋaiyyuliqsiqpak kiapiġutiqaqtuaq atiŋa Ahijah, iġñiŋa Ahitub-gum, aniqatauruaq Ichabod-mun, iġñiġuruaq Phinehas-mun aasii tutaalugivlugu Eli-m, Atanġum aŋaiyyuliqsaata Shiloh-mi.) Aŋutit naluŋarut Jonathan aullaqtilaaŋanik.

⁴ Michmash Iglauyaaŋani, Jonathan-gum nalautaksraġiraŋani Philistia-ġmiut nullaġvianugniaġumi, malġuk ipiktualigaak uyaġaniqłuuk inniqsuk, avatiŋagni iglauyaam; igḷuata atiŋa Bozez aasii igḷuata Seneh.

⁵ Igḷua salliñaami ikaaġviksram tuŋaani Michmash-gum aasii igḷua kiluliñaaŋani tuŋaani Geba-m.

⁶ Jonathan-gum uqallautigaa nukatpiaq, “Ikaaġluk taamuŋa nullaġviannun ukpiŋaitchuat Philistia-ġmiut. Suagguuq Atanġum ikayuġaatiguk; ikayuqpatiguk sumik piitchuq piñaiḷutaksramik ilaan akimmatiksriññiaqpatiguk, iñugiakitkaluaġupta qanutun.”

⁷ Nukatpiam kiugaa, “Susupayaaġuvich piqasiġñiaġikpiñ.”

⁸ “Ki,” Jonathan uqallaktuq. “Ikaaġniaqtuguk aasii Philistia-ġmiuguruanun tautuktillunuk.

⁹ Uqallautikpatiguk utaqqitqulutik, aulaniaŋitchuguk.

¹⁰ Aglaan qaitqukpatiguk, ullagniaġivuk, qanukkii taamna sivuniqaġniaqtuq akimmatiksrisilaaptignik Ataniġmun.”

¹¹ Tavraasii Philistia-ġmiuguruanun tautuktinŋaruk, aasii Philistia-ġmiut uqallaŋarut, “Tautukhii! Hebrew-t avva iḷaŋich anirut iriqtuġvigmiŋniñ!”

¹² Tavraasii ququulaŋagaik Jonathan-lu nukatpiaġlu uqaqłutik, “Mayuġitchik mauŋa! Uqallautiksraqaqtugut ilivsigñun.” Jonathan-gum uqallautigaa nukatpiaq, “Maliŋŋa. Atanġum akimmatiksritkaa Israel.”

¹³ Jonathan mayuŋaruq taunaŋŋa ikaaġvigmiñ paammakłuni, aasii nukatpiam maliŋagaa. Jonathan-gum suġukługich Philistia-ġmiut puukaqtinŋagaich aasii nukatpiam tuqułługich.

¹⁴ Tavrani sivulliġmi tuquġaiñiŋagni Jonathan-lu nukatpiaġlu tuqutchiŋaruk iñuiññatulluunnii (20) iñugiaktigiruanik nunami avvaŋatun acre-m aktigikavsaktuami.

¹⁵ Iluqaġmik Philistia-ġmiut aŋuyaktiŋi kavyattualaŋarut; aŋuyatiŋi nullaġvianni, aŋuyagvianniḷu, aŋuyaktit allani nullaġvianni, suli aŋuyagiaŋaruat. Uulillaġmik iqsiŋarut; nuna aulaŋaruq, suli kavyattualaŋarut.

Philistia-ġmiut Akiiḷiraummata

¹⁶ Saul-gum iñuŋisa qaunaksriruat Gibeah-mi nunaŋani Benjamin qiñiŋagaich Philistia-ġmiut aqpaliġaqtuat sumulliqaa.

¹⁷ Tavra Saul uqallautiŋagaich iñuni, “Kisitchigich aŋuyaktit iḷitchuġiyumausi kisut piisilaaŋiññik.” Kisitchiŋarut aasii iḷitchuġivlutik Jonathan-lu nukatpiaġlu, tigumiaqti aŋuyaunnaŋiññik Jonathan-gum, piisilaaŋigñik.

¹⁸ “Qaġġisuuttiuŋ Salumaruaq Sivunniuġutikun Kiguunniŋa,” Saul uqallautigaa Ahijah aŋaiyyuliqsiqpak. (Tavrani inŋaruq sivuġaanni iñuŋisa Israel.)

¹⁹ Saul-gum uqautipkaqługu aŋaiyyuliqsiqpak, alapitchiiññaŋarut Philistia-ġmiut. Tavraasii Saul-gum innaŋagaa, “Uqautiviksraiġikput Ataniq!”

²⁰ Tavraasii ilaalu iñugniḷu ullautiŋarut aŋuyaktuanun Philistia-ġmiunun, aŋuyautiruanun avanmun alapinŋavlutik.

²¹ Iḷaŋich Hebrew-guruat, Philistia-ġmiuguruanun iḷauruat aŋuyagiaqatauŋaruat, utiŋammiut aŋuyaktiŋiññun Saul-guvlu Jonathan-guvlu.

²² Allalli, iriqsimaruat qimiġaŋiññi Ephraim-gum, tusaaŋarut Philistia-ġmiut qimaanivḷugich, tavraasii iḷḷativlutigli aŋuyaktuanun akiḷḷiuruanun Philistia-ġmiunun,

²³ aŋuyaŋarut qaaŋiġataqługu Bethaven. Atanġum annautiŋagaa Israel tavrani uvlumi.

Nalautittuat Aŋuyaŋaiġmata

²⁴ Israel-miuguruat sayaiŋarut kaakłutik tavrani uvlumi, qanukkii Saul, unniqsuqłiivḷuni, piraksriiŋaruq inna: “Piaġiiḷḷiuġun illi kimulliqaa niġiruamun uvlupak uvamnun akisaŋaiñŋaisa akiḷḷiitka.” Tainnamik niġiŋaiññiqsut sumikunnii uvlupak.

²⁵ Iluqaġmik napaaqtuuruamugniqsut aasii paqiłłutik honey-ñik sumiḷiqaa.

²⁶ Napaaqtut siḷivinŋaniqsut honey-ñik, aglaan atausim unnii niġiŋaisimagaich iqsivḷutik Saul-gum sivuuġasaaġutaanik.

²⁷ Tavraaglaan Jonathan-gum tusaaŋaisimagaa aapami sivuuġasaaġutaa pimaqłuutauniaqtuaq iñugnun; tavra isaaŋaruq aasii tigumiamiñik qirugmik misukługu honey-mun aasii niġivḷugu. Tavraŋŋatchiaq timaa sayyaaġiksiŋaruq.

²⁸ Tavra iḷaŋata aŋutit uqallautiŋagaa, “Iluqatauvva sayaiqsugut kaakłuta, aglaan aapavich sivuuġasaaŋagaatigut innaqłuni, ‘Piaġiiḷḷiuġun illi kimulliqaa niġiruamun uvlupak.’”

²⁹ Jonathan-gum kiugaa, “Pimaqłupalukkaich imña aapagma iñuvut! Uvvahii sayyaaġiksiŋaruŋa niġigama honey-ł̣auramik!

³⁰ Uvlupak qanutun nakuuŋanayaqpa iñupta niġiŋakpatigik niqit piratik akiiḷigamisigik akiḷḷiivut. Qavsivsaanikkiaq Philistia-ġmiunik tuqutchiŋagayaqpat!”

³¹ Tavrani uvlumi Israel-miut akiiḷiŋagaich Philistia-ġmiut, aŋuyakłutik Michmash-miñ Aijalon-munaglaan. Taamna pipkaqtillugu Israel-miut sayaiŋarut kaakpaił̣ł̣utik,

³² tavraasii qilamiqsruqłutik ullaŋagaich piññaktaaġiŋaratik akiḷḷiimigniñ, imnaiḷḷu immuliviiḷḷu, tuqułługich tavrani, aasii niġivḷugich augulaaŋŋaisa.

³³ Saul uqallautiŋagaat inna, “Tautukhii, iñuich marra piḷuusiqirut paaqłakługu Ataniq niġivḷutik augulaaqtuanik.” “Pitquraq nalaunŋitkiksi!” Saul nipatuvluni uqallaktuq. “Aksraliktitchiuŋ uyaġaniqłuk uvamnun.”

³⁴ Tilirivsaalgitchuq: “Akunġannuglusi iñuich uqallautisigich iluqaisa qaġġisuurritqulugich pamiqsaaniglu imnaiñiglu uvuŋa. Tuqutchaġaiyguuq uvani aasii niġiḷugich; piḷuusiqiruksrauŋitchut paaqłaglugu Ataniq niġiḷutik niqimik auligaamik.” Tavraasii unnuaġman iluqatik qaġġisiŋagaich immulivitiglu imnaigutitiglu aasii tuquġaqługich.

³⁵ Saul aitchuiviḷiuŋaruq Ataniġmun, sivulliq nappaaŋa.

³⁶ Saul uqallaŋaruq iñumiñun, “Taunuŋaġluta aŋuyagiaġlavut Philistia-ġmiut unnuaqpan, piyuglugich uvlaaġataqtillugu, aasii tuqullugich iluqaisa.” “Isumaktun iluałhaaġnasugirakkun piiñ,” kiugaat. Aglaan aŋaiyyuliqsiqpak uqallaktuq, “Apiqsruqqaaġlugu God pisa.”

³⁷ Tavraasii Saul-gum apiġiŋagaa God, “Aŋuyagiaġlagich Philistia-ġmiut? Akimapkaġniaqpisigut?” Aglaan God-im kiuŋaitkai tavrani uvlumi.

³⁸ Tavra Saul uqallaŋaruq qaukłiŋiññun iñuich, “Qaiḷusi iḷitchuġiyyaġitchi sumik piḷuusiqimmagaisa uvlupak.

³⁹ Unniqsuqłiiruŋa sivuġaani iñuuruam Atanġum, Israel-mik akimapkairuam, patchisauruaq tuqutauniaqtuq, ilaa unnii iġñiġigaluaġupku Jonathan.” Aglaan kiñaunnii uqallaŋaitchuq.

⁴⁰ Tavra Saul-gum uqallautiŋagaich, “Iluqasi makitasitchi ikani, aasiiḷi Jonathan-lu uvaŋalu uvani makitaniaqtuguk.” “Isumaktun iluałhaaġnasugirakkun piiñ,” kiugaat.

⁴¹ Saul uqallaktuq Ataniġmun, God-iŋannun Israel-miut, “Ataniiq, summan kiuŋaitpiŋa uvlupak? Ataniiq, God-iŋat Israel-miut, kiuŋŋa salumaruat uyaġaich saniġaanni. Patchisaukpan Jonathan naagga uvaŋa patchisauguma, kiuŋŋa saniġaagun Urim-gum; aglaan patchisaukpata iñuktin Israel-miut, kiuŋŋa saniġaani Thummim.” Kiggutaata nalunaiŋagaik Jonathan-lu Saul-lu; aasii iñuich patchisauŋaitchut.

⁴² Tavra Saul uqallaktuq, “Sivunniġiñ nalliptignik iġñimnik Jonathan-mik naagga uvamnik.” Tavra Jonathan nalunaiqsauŋaruq.

⁴³ Tavra Saul-gum apiqsruġaa Jonathan, “Suruatin imña?” Jonathan-gum kiugaa, “Niġiruami mikiruuramik honey-mik qiruuramik tigumiaqtamnik pivḷugu. Uvva uvaŋa—itqanaitchuŋa tuqqunmun.”

⁴⁴ Saul-gum uqallautigaa, “God-im tuqulliŋa tuqutauŋitkuvich!”

⁴⁵ Aglaan iñuich uqallautiŋagaat Saul, “Tavra una Jonathan, akimaurriruaq Israel-mik, tuqutauniaqpa? Naumi! Unniqsuqłiirugut iñuuruakun Atanikun tammaiñiaŋitchuq atausiuramik unnii nusamiñik niaquġmiñiñ. Uvlupak savaaġirani piŋagaa God-mik ikayuqtiqaqłuni.” Tavraasii iñuich annautiŋagaat Jonathan tuqutauniksrakkaluaŋaniñ.

⁴⁶ Taamna pianigman, Saul-gum piyuumigiŋaiŋagaich Philistia-ġmiut, aasii utiŋarut nunagiramignun.

Saul-gum Umialguniŋalu Nanmiñiġlu Iḷaŋich

⁴⁷ Saul umialiguanikkami Israel-mun, aŋuyaŋagaich akiḷḷipayaani sumiḷiqaa: iñuich Moab-miut, Ammon-miut, suli Edom-miut, umialiŋich Zobah-gum, suli Philistia-ġmiut. Sumiḷiqaa aŋuyakkami akimasuummiuq.

⁴⁸ Aŋuyagmivḷugich suli akiiḷivḷugich iñuŋich Amalek-gum. Ilaan annautivlugich Israel-miut iluqaiññiñ aŋuyaktamigniñ.

⁴⁹ Saul-gum iġñiŋich Jonathan-lu, Ishvi-ḷu, suli Malchishua. Paniŋa aŋayukłiq atchiŋaniġaat Merab-mik, aasii nukaqłiq Michal-mik.

⁵⁰ Tuvaaqataa Ahinoam, paniŋa Ahimaaz-gum; aŋuyaktiŋisa qaukłiqpiaŋat Abner, aġnaqatiŋa, iġñiŋa aŋaaluata Ner-m.

⁵¹ Saul-guvlu aapaŋa Kish Abner-vlu aapaŋa Ner iġñiŋik Abiel-gum.

⁵² Iñuuniqtutilaamisun tavra Saul aŋuyaksraaġiŋaniġaich pisuqtilaamisun Philistia-ġmiut. Tavraasii taututuaġami aŋunmik saŋŋiruamik naagga uluġiitchuamik iñuksraqtaaġiraġniġaich aŋuyaktimiñun.