Matiyu 5 - Hanunuu

Kay Tudlu ni Hisus

¹ Pagka nakitan ni Hisus ti kadamlan tawu, nag-atag siya sa bungtud. Siyun pag tinmukaw siya bag-u nagpakarani sa kanya kay manga tuludluan.

² Bag-u tinudluan niya sida magkun,

³ “Papaladan Diyus ti manga tawu nu udyi may pagsarigan sa kanda sadili, dahil sa kanda ti kaharian langit.

⁴ Papaladan Diyus ti manga may karukuan, dahil sida pakan-an di niya kabayaan.

⁵ Papaladan Diyus ti magpanagunsirung, dahil maapu nida ti kalibutan.

⁶ Papaladan Diyus ti tawu nu ga magkalun-us ag magkauwaw kay magpatigagad makatupad sa kagustuhan Diyus, dahil ipakaun sa kanda ti kanda paggagadun.

⁷ Papaladan Diyus ti manga maawaun, dahil sida aban ti kaawaan Diyus.

⁸ Papaladan Diyus ti manga malumpiyu kay tagipusuun, dahil makitan nida aban ti Diyus.

⁹ Papaladan Diyus ti manga tawu madunung magpanab-anan sa mayad pag kasunduan, dahil sida ingarnan gid manga anak Diyus.

¹⁰ Papaladan Diyus ti manga tawu pag-unuunuhun dahil sa kanda pagtupad sa kagustuhan Diyus, dahil sa kanda ti kaharian langit.

¹¹ “Papaladan kamu Diyus nu pagmuransahun una hanggan pag-unuunuhun, una pagbagawan kamu una lang hintay pag daut pasay kapudilan dahil sa kanyu magpasakup sa kangku.

¹² “Pagbaya gid ungud kamu pagmasulung kanyu naisipan, daka nakan kay pirimyu aban sa kanyu ati sa langit. Dahil katunda diman waydi kanda nag-unuunu kaybi sa manga purupita, sa manga un-an man sa kanyu.”

Ti Asin ag ti Sulu

¹³ “Kamu manga suruguun niku, ti ga asin sa kalibutan. Dapat ti asin nu tumab-ang, udyi may paraan hampay bumalik maan kay pagkamaasin. Udyi gid may kabuluhan tunda nu unman iyamut yi lang ag tat-an manga tawu.

¹⁴ “Kamu ti ga sulu sa kalibutan. Ti banwa nu nikana sa babaw bantud balaw mitagu.

¹⁵ Unman may nagsulu sulul-an bag-u ipauli sa sirung salupan, nu unman sa kay gid palaulian sulul-an hampay marayawan ti tanan tawu sa sulud balay.

¹⁶ Katunda diman waydi iparayaw niyu kanyu sulu sa atubangan tanan tawu hampay makitan nida kanyu manga mayad buwat bag-u kanda dayawun kanyu Ama sa langit.”

Tungkul sa Kasuguan

¹⁷ Magkun si Hisus, “Danga isipun niyu aku nagsitay hampay bul-un niku ti Kasuguan ni Muysis, una ti tudlu manga Kasuratan Purupita. Balaw aku nagsitay hampay bul-an halaga niku tunda, bagkus ngap hampay kang tupadun.

¹⁸ Ungud duy kang pagsabihun sa kanyu, madura di ti langit hanggan ti daga, dapat una lang usa ka pinakadiit pag bahagi Kasuguan ud madura hanggan sa ud matupad ti tanan-tanan manga isinurat siti.

¹⁹ Nakan una si unu ti magpasipala sa una lang diit pag sugu inda, bag-u nu magtudlu waya siya magkun dag paniwala sa sugu, kilalan-un siya pinakaababa sa kaharian langit. Dapat una si unu ti magtupad sa Kasuguan bag-u kay pag-itudlu sa manga tawu, siya ingarnan mahalaga pag tawu nu sa kaharian langit.

²⁰ Nakan kang pagsabihun sa kanyu, nu balaw niyu mahigitan ti pagtupad manga manugtudlu Kasuguan hanggan manga Parisiyu, dayu kamu makapasakup sa kaharian langit.”

Tungkul sa Pangagalit

²¹ Magkun si Hisus, “Nadnugan yi niyu ti ibinilin sa kanta manga ginurang magkun, ‘Danga kawu maglibun sa kanmu kaparihu. Una si unu ti maglibun sa kay kaparihu, parusahan.’

²² Dapat kang pagsabihun sa kanyu, ti kada magkutub daut sa kay patar-ari, parusahan diman. Una si unu ti magpuya sa kay patar-ari, daka kay saragtun sa atubangan Katipunan manga Pinunu. Una si unu ti magsabi sa kay patar-ari, ‘Buang kawu’ iyamut gid siya sa impirnu.

²³ Nakan ngani nu magtibu kawu kanmu handug sa Diyus tag sa harandugan bag-u maalaala nimu may daut naisipan kanmu patar-ari sa kanmu,

²⁴ tayaki dapu nimu kanmu handug sa arani harandugan sa Diyus, pag-ati dapu sa kanmu patar-ari pagpakihampang sa kanya. Bag-u pagbalik maan kawu, bag-u di maghandug sa Diyus.

²⁵ “Nu may magdimanda laban sa kanmu sa atubangan husgadu, paghurusayan dapu kamu mintaras may rugar waya hanggan sa udwaya nakaaput sa husgadu. Nu bay unman maghurusayan kamu, ipabahala kawu sa husgadu. Siya tig-intirga maan sa kanmu sa guwardiya ag kawu ipapirisu.

²⁶ Ungud duy kang pagsabihun sa kanyu, dayi kawu makaluwang ati ginan hanggan sa udwaya mabayadan nimu kay multa.”

Tungkul sa Mag-uragin

²⁷ Magkun si Hisus, “Nadnugan niyu may ibinilin sa manga tawu kaybi magkun, ‘Danga kawu mag-uragin.’

²⁸ Dapat pagsabihun niku sa kanyu, ti kada magsinuk sa usa ka babayi may tapil yi ibug, nagkasala yi ngap siya nag-uragin yi sa kay tagipusuun.

²⁹ Nu kanmu sikun mata ti magpatalang sa kanmu naisipan atag sa kasalanan, luwata nimu bag-u yamtan. Dahil mayad waya ti madura kanmu usa ka gamit bilug, danga lang ngap kanmu buu bilug ti miyamut sa impirnu.

³⁰ Nu kanmu sikun kamang waydi ti magpatalang sa kanmu tag sa kasalanan, pulda yi lang bag-u yamtan. Dahil mayad waya ti madura kanmu usa ka gamit bilug, danga lang kanmu buu bilug ti miyamut sa impirnu.”

Tungkul sa Magtarayakan

³¹ Magkun si Hisus, “May ibinilin diman waydi magkun, ‘Nu pagtulakun yi lalaki kay asawa, kailangan pakan-an kasuratan ti babayi tungkul sa kanda magtarayakan.’

³² Dapat ay kang gid pagsabihun sa kanyu, nu tinulak niya kay asawa babayi balaw waydi ginan sa panlalaki, itinulak niya kay asawa tag ngap sa panguragin nu umasawa maan uman sa iba. Ag una si unu ti umasawa sa tunda pag babayi ginan yi sa asawahan, tunda pag lalaki nagkasala sa magpanguragin.”

Tungkul sa Magsumpa

³³ Magkun si Hisus, “Kanyu diman waydi nadnugan may ibinilin kaybi sa manga ginurang magkun, ‘Nu ti tawu nagsumpa sa ngaran Panginuun, kailangan tupadun niya inda.’

³⁴ Dapat ay kang gid pagsabihun sa kanyu, danga yi lang kamu magsumpa nu magtaratu. Danga paghinangbita ti langit, dahil imaw ti ulian Diyus.

³⁵ Danga paghinangbita ti daga, dahil imaw ti tarat-an niya manga lulud. Danga waydi paghinangbita ti Hirusalim, dahil imaw ti banwa makapangyarihan pag Hari.

³⁶ Danga waydi pagsabiha magkun, ‘Matay waya’, dahil una lang usa ka buhuk sa kanmu ulu balaw kawu pumalagti ngatay pumabiru.

³⁷ Dapat ay kang-ud yi ti sabihun nimu ‘Hu ngani’ nu hu. Sabihun nimu ‘Unman’ nu unman waydi. Ti lumabis siti ginan yi gid sa kan Satanas pag kadautan.”

Tungkul sa Magganti

³⁸ Magkun si Hisus, “Nadnugan niyu may ibinilin magkun, ‘Nu mata, kay balus mata waydi. Nu ngipun, kay balus ngipun waydi.’

³⁹ Dapat kainda kang pagsabihun sa kanyu, danga niyu paggantihi ti daut pag tawu. Nu sampalun tawu kanmu sikun pingi, iatubang maan nimu kay baliw pingi.

⁴⁰ Nu kawu ipaatubang tawu sa husgadu hampay mab-ul niya kanmu balukas, ipakaun yi lang nimu hanggan kanmu kulimpay.

⁴¹ Nu pagpilitun kawu sundalu kuntay pas-ana yi nimu kay dara tugka sa usa ka kilumitru, pas-ana waya gid nimu tugka ngap duwa ka kilumitru.

⁴² Nu may manhagad sa kanmu, pagpakan-i nimu. Nu may mag-udam sa kanmu, danga pag-irangi.”

Mahala Niyu Kanyu Kalaban

⁴³ Magkun si Hisus, “Nadnugan yi niyu may ibinilin magkun, ‘Mahala nimu kanmu pagbayaun pag tawu ag kagalitan nimu kanmu kalaban.’

⁴⁴ Dapat kainda maan kang pagsabihun, mahalun niyu kanyu manga kalaban, idarangin gid niyu ti mag-unuunu sa kanyu,

⁴⁵ hampay kamu tutuu gid manga anak niyu Ama sa langit. Dahil pag-ipabutlak niya ti init sa daut ag sa manga mayad. Balaw lang ti manga matadlung ti pagpakan-an uran nu unman hanggan ti manga makasalanan.

⁴⁶ Nu madunung kamu magmahal sa manga magmahal lang waydi sa kanyu, hintay waya pag pirimyu kanyu matanggap? Unman aw katida diman ti pagbuwatun manga manunukut buhis?

⁴⁷ Nu ti magtar-arian lang tigparaingan-an, hintay ti nabuwat niyu balaw lang ga iba? Una ti manga unman magsarig sa Diyus magbuwat diman katida.

⁴⁸ Nakan ngani kailangan ilubus niyu kanyu kaayadan parihu sa kanyu Ama sa langit.”