1 SAMUEL 17 - Biblia Guarani Tumpa IñeeDavid oyuka Goliat 1 Mburuvicha filisteo reta omboatɨ isundaro ñeraro peguarä, oyomboatɨ reta Soco pe, kuae ko Judá pe, jare oyembojeyupa reta Soco jare Azeca ipäu pe, Efes-damim jee vae pe. 2 Saúl jare sundaro Israel iñemuña reta vi oyomboatɨ jare oyembojeyupa reta ɨvɨtɨ päu ipe kavi vae Ela jee vae pe, jare oyeapo kavi reta oñeraro vaerä filisteo reta ndive. 3 Jare filisteo reta ñogüɨnoi metei ɨvɨtɨ re, jare Israel pegua reta ñogüɨnoi ïru ɨvɨtɨ re, jare ɨvɨtɨ päu ipe kavi vae oï jae reta ipäu pe. 4 Jayave filisteo reta jeyupa güi oë metei kuimbae jëia yae ñeraro pe vae, Goliat jee vae, tëta guasu Gat pegua, ipukugüe güɨnoi mboapɨ metro rupi. 5 Güɨnoi iñäka re metei äka-ɨru jiero iyu vae pegua, jare omonde vi metei temimonde jiero iyu vae pegua oñeopegüe; jare jókuae temimonde ipoɨ ko cincuenta y cinco kilo rupi. 6 Jare itɨmaka re güɨnoi yeopiaka jiero iyu vae pegua, jare iyatiɨ re mii jiero iyu vae pegua. 7 Imii iɨ ipoguasugüe, tɨruɨta ipoguasu rami, jare jókuae imii itï regua jiero güɨnoi ova kilo oasa mí; jare iyeopiaka ivoɨa oiko jenonde. 8 Oyemboɨ jare ombou iñee sundaro Israel iñemuña reta pe, osapúkai reve: —¿Maera pa peyeapo kavi ñeraro peguarä? Filisteo ko che, pe reta ko Saúl jupieguaño. Peiparavo pepɨte güi metei kuimbae ou vaerä oñeraro che ndive. 9 Jare jókuae kuimbae oñoraro che ndive vae chemoamɨri yave, toroiko perea re; ërei, che amoamɨri yave, pe reta peikota roea re jare peyeokuaita oreve. 10 —Jare jókuae filisteo jei ye—: “¡Che ayapo añave kuae pomboarasɨ vaerä! ¡Pembou cheve metei kuimbae oñoraro vaerä che ndive!” 11 Saúl jare opaete Israel iñemuña reta oendu jókuae filisteo iñee yave, ipɨa-kërai reta jare okɨɨye yae reta. 12 David jae ko Efrataɨgua Isaí taɨ, tëta Belén Judá pegua, jae güɨnoi juri taɨ. Saúl oiko mburuvicharä yave, jae indechi yae ma ïru reta ipɨte pe. 13 Jare mboapɨ taɨ tenondegua reta ñogüɨnoi Saúl ndive ñeraroa pe, taɨrɨpɨ jee Eliab, mokoía jee Abinadab jare mboapɨa jee Sama. 14 Jare David jae ko taɨkuegua ete tɨkeɨ reta güi. 15 Jare David ojo ñeraroa pe Saúl jeyupa oïa pe, ërei ou ye yepi joko güi Belén pe, oyangareko vaerä tu ivecha reta re. 16 Jare jókuae filisteo ou Israel iñemuña reta kotɨ, ndeimbove ñavo jare kaaru ñavo, jare jökorai oyapo Israel iñemuña reta cuarenta ara rupi. 17 Metei ara Isaí jei taɨ David pe: —Eipɨɨ veinte kilo rupi trigo oyeimbegüe jare payandepo mbɨyape, jare eraja aramoete teyupa pe nderɨkeɨ reta ñogüɨnoia pe. 18 Eraja vi payandepo kesu sundaro ruvicha tenondegua ete pe. Emae nderɨkeɨ reta re, jare eru chugüi reta mbae, aikuaa vaerä kërai ñogüɨnoi vae. 19 Saúl jare David tɨkeɨ reta, jare opaete Israel iñemuña reta ñogüɨnoi ɨvɨpe kavi Ela jee vae pe, oñeraro ñogüɨnoi filisteo reta ndive. 20 Jayave David opüa ndeimboveasɨ, oeya vecha reta ïru vae ipo pe, jare jae ojo ivoɨta ndive tu Isaí oyókuai rami. Jare ojo oväe teyupa pe yave, sundaro reta oyupavo ñogüɨnoi yogüɨraja vaerä ñeraroa pe, osapúkai reta sapúkai ñeraro pegua pe. 21 Israel jare filisteo reta oyeapo kavi ñogüɨnoi oñeraro vaerä, oyóvai ñogüɨnoi reta. 22 Jayave David oeya ivoɨta mbae re oyangareko vae ipo pe, jare osɨi ojo sundaro reta kotɨ, jare ojo oväe yave oparandu tɨkeɨ reta re kërai ra ñogüɨnoi vae re. 23 Jare oñomomiari ñogüɨnoi ramboeve, filisteo reta ipɨte güi oë metei kuimbae Gat pegua Goliat jee vae jëiagüɨyeimbae vae, jókuae omoë ñee ara ñavo jei vae. 24 Jare Israel iñemuña reta oecha yave kuae kuimbae, okɨɨye yae reta chugüi jare otekuarai. 25 Jare Israel iñemuña reta metei ñavo jei: “¿Peecha pa jókuae kuimbae oë tenonde vae? ¡Jae oë tenonde omboarasɨ vaerä Israel iñemuña reta! Oime kia omoamɨri yave, mburuvicha guasu omeeta mbaeyekou chupe jare omboikokatuta, jare omeeta tayɨ jembirekorä, ngaraa ma jëtara reta omboepɨ mburuvicha peguarä oyekovara vae.” 26 Jayave David oparandu jae ndive ñogüɨnoi vae reta pe: —¿Mbae pa oñemeeta jókuae kuimbae omoamɨri kuae filisteo vae pe, jare omokañɨ kuae ñeeasɨ katu Israel iñemuña reta güi vae? Echa, ¿mbae nunga mbatee pa kuae filisteo itumpa-raanga pota vae oyovaicho vaerä Tumpa oikove vae isundaro reta re? 27 Jare jeta vae reta jei ye tenonde yave jei reta ramiño, oñemee vaerä mbae, jókuae kuimbae oporomoamɨri vae pe. 28 Kuae re oendu yave tɨkeɨ Eliab iyarasɨ yae David kotɨ, jare jei chupe: —¿Mbae pa reyu reeka kuae pe? ¿Kia ipo pe pa reeya jókuae mbovɨ vecha vae ñuu pe? Che aikuaa katu ndereko kavimbae jare ndeyemongeta kavimbae, echa ñeraro re remae vaeräño ko reyu. 29 David jei: —¿Ërei mbae pa ayapo? ¡Aparanduí ko aï! 30 Osɨrɨ tɨkeɨ güi jare ojo ïru reta kotɨ oparandu jókuae re yeño, jare jae reta jei tenonde yave jei reta ramiño. 31 Jare jókuae iparandu oendu vae reta omombeu Saúl pe, jare jae oenɨiuka. 32 Jare David jei Saúl pe: —Agüɨye metei ave ipɨa toyembopɨtu jókuae kuimbae jeko pegua; che taja tañoraro jókuae filisteo ndive. 33 Jare Saúl jei David pe: —Nde ngaraa ndepuere reo nde aeño pea filisteo kotɨ reñeraro vaerä jae ndive; echa nde ndetaɨrusuasɨ yae ko, ërei jae ko kuimbae ñeraro regua taɨrusu güive. 34 Jare David jei Saúl pe: —Che jae ko cheru ivecha reta re oyangareko vae; jare ou yave yaguapope ani oso, jare oipɨɨ metei vecha japicha reta ipɨte güi yave, 35 che aaɨkuemoña jare ayuka, jökorai apɨ̈ro ye iyuru güi; jare oporepeña cheré yave, che aipɨɨ jañɨka pe jare ayuka. 36 Yaguapope ani oso viña pa ayuka; vɨtei pa kuae filisteo itumpa-raanga pota vae, echa iñeeasɨ katu Tumpa oikove vae isundaro reta kotɨ. 37 Jare jei ye David: —YandeYa chereepɨ yaguapope ipöape güi jare oso ipöape güi vae, jae etei vi chereepɨta kuae filisteo ipo güi. Jare Saúl jei David pe: —Ekua, jare yandeYa toï nde ndive. 38 Jare Saúl omondeuka jemimonde ñeraro pegua David pe, jare oñono iñäka re metei äka-ɨru jiero iyu vae pegua, jare omondeuka vi chupe temimonde jete regua ñeraro pegua. 39 Jare David oñono Saúl ikɨsepuku ikúa re, jare ojäa güɨroata ata, echa mbaetɨi yepe omonde tenonde yave. Jare David jei Saúl pe: —Mbaetɨ chepuere aguata kuae ndive, echa mbaetɨi ko tenonde yave aiporu. Jare David omboi ye iyeugüi jókuae reta. 40 Jare oipɨɨ ipopoka ipo pe, jare ɨ̈aka raɨ güi oiparavo güɨraja pandepo ïtasɨi raɨ, jare oñono ivokoo pe, jare oipɨɨ itamamboka, jare ojo jókuae filisteo kotɨ. 41 Jare jae oya ou oiko David kotɨ; jare iyeopiaka ivoɨa oiko jenonde. 42 Jare oecha David yave, güɨroviaä etei omae jese; echa itaɨrusuasɨ yae, ipireyu jare kunumi kavi. 43 Jare jei David pe: —¿Yaɨmba pa che, reyu vaerä cheve ɨvɨra ndive? Jare oyepopeyu David kotɨ opaete itumpa reta jee re. 44 Javoi jei ye David pe: —¡Eyu chekotɨ! ¡Tamee ndesoo chucha reta pe jare mbaeporou reta ñana rupigua pe! 45 Jayave David jei chupe: —Nde reyu chekotɨ kɨsepuku ndive, jare mii ndive jare mii raɨ ndive; ërei che ayu ndeve cheYa imbaepuere yae ete vae jee re, sundaro Israel iñemuña reta iTumpa, neñeeasɨ katu ikotɨ vae. 46 Jae nemeeta añave chepo pe, che romoamɨrita jare neäka ayasɨata, jare ameeta añave nderete jare filisteo reta jetegüe chucha reta pe jare mbaeporou reta ñana rupigua pe; jökorai opaete ɨvɨ ipo reta oikuaata Tumpa oime ko Israel iñemuña reta ndive vae. 47 Jare opaete kuae pe yatɨ ñogüɨnoi vae reta oikuaata, kërai cheYa mbaetɨ oporoepɨ kɨsepuku pe jare mii pe vae; echa jae imbae ko ñeraro, jare jae pemeeta orepo pe. 48 Jare jókuae filisteo oepeña ma David yave, David osɨi oporepeña ikotɨ, 49 opöe ivokoo pe, güɨnoe metei ita, oñono itamamboka pe jare pɨpe oyapi filisteo jesɨva pe etei; jókuae ita oike etei jesɨva re, jare oa jova kotɨ güi ɨvɨ re. 50-51 Jayave David osɨi jare opɨ̈ro filisteo iárambo; jare ikɨsepuku güɨnoe chugüi jɨru güi, jare oiñäka-sɨa pɨpe, jökorai oyuka ete. Jökorai David omoamɨri jókuae filisteo tamamboka pe jare ita pe; ombopere jare oyuka güɨnoimbae reve David kɨsepuku ipo pe. Jare filisteo reta oecha isundaro jëia yae ñeraro pegua vae omano yave, otekuarai reta. 52 Jayave Israel kotɨgua jare Judá kotɨgua reta osapúkai jare ñogüɨnoe oaɨkuemoña reta filisteo reta opa yogüɨraja oväe regua ɨvɨtɨ päu ipe kavi vae pe, jare tëta Ecrón jee vae jöke pe. Jare oyoa sundaro filisteo reta jëogüegüe Saaraim jape rupi ojoi oväe Gat jare Ecrón pe. 53 Israel iñemuña reta opa ye ma oyerova oporoaɨkuemoñaa güi yave, oike reta filisteo reta jeyupa güi güɨnoe mbaembae. 54 Javoi David güɨraja Goliat iñäkagüe Jerusalén pe, ërei jembiporu reta ñeraro pegua oñono iküaraɨa guakapi pegua pe. 55 Saúl oecha David oñoepeña jókuae filisteo ndive yave, oparandu isundaro reta itenondegua ete Abner pe. —Abner, ¿kia taɨ pa pea kunumi? Jare Abner jei: 56 —Mburuvicha, Tumpa rovake mbaetɨ aikuaa: —Eparandu kia taɨ pa jókuae kunumi —jei mburuvicha. 57 Jare David ou ye ma filisteo oyukaa kotɨ güi yave, Abner güɨraja mburuvicha guasu jóvai, güɨnoi reve filisteo iñäkagüe ipo pe. 58 Jare Saúl oparandu chupe: —Kunumi, ¿kia taɨ pa nde? David jei: —Nderembiokuai Isaí Belén pegua taɨ ko che. |
Biblia DC Guaraní Bolivia © Bolivian Bible Society, 2001.
Bolivian Bible Society