Luuk 8 - EBƆRƐ BE KAWƆLBeche nɛ b daŋ tu Yesu n yɔ na be asheŋ 1 K daa maŋ naŋ chɛr ko nɛ Yesu koso a na ndegboŋana nɛ ndewurbiana to n ya kaa bɔ Ebɔrɛ be kuwura na to be baru lela na a sa ndoŋebiana. 2 Mo nɛ mbe bebɛsopo kuduanyɔ na nɛ beche ko e ka daŋ ju mbuibi lubiana nɛ alɔ be nnaŋ to bumo to na e daŋ yɔ. Beche na be eko e daa la Mɛɛri, emo nɛ baa tre Magdalin na. Mbuibi lubi ashunu nɛ Yesu daŋ ju ashi mo to. 3 Beche na be eko e daa la Joana, Kuza nɛ e daa keni Hɛrɔd be kowu so be eche na nɛ Suzana, n ta beche damta ko nɛ b daa ta bumo gbagba be asɔ a chɛ Yesu nɛ mbe bebɛsopo to na. Eduupo be keŋasa na be asheŋ ( Matiu 13:1-9 ; Maak 4:1-9 ) 4 Basa damta daŋ baa shi nde damta to nna a ba Yesu kutɔ hale nɛ jimaŋ damta ko ya shɛr ndoŋ nɛ Yesu bɔ keŋasa ere n sa bumo: 5 “Kanyɛn ko e daa wɔtɔ n lar n yɔ mbe kudɔsawule so nɛ e ya duu mbe asɔ duuso. E ka ya kaa ŋmenyaŋ asɔ duuso na nɛ amo be ako tɔr ekpa to nɛ b chicha amo so nɛ mbuibi ba tise amo n ji. 6 Nɛ ako malɛ tɔr kejasawule so. Asɔ na ka kɔr nɛ a bolo to n wɔl, ŋkpal manɛ so, kakpa na daa maŋ kɔ koyul. 7 Asɔ duuso na be ako malɛ tɔr ewi to nɛ amo nɛ ewi na daŋ nɛ ewi na pɛ amo. 8 Asɔ duuso na be ako malɛ tɔr eshishɛr lela to ŋ kɔr n daŋ n wora, kekama wora bibi kalfa kalfa.” Keŋasa ere be kaman nɛ Yesu kaŋɛ: “To, fo nɛ fo kɔ asoe, fo nu!” Kusɔ nɛ k ba nɛ Yesu daa bɔ aŋasa na be asheŋ 9 Nɛ Yesu be bebɛsopo na bishi mo keŋasa na be kifito. 10 Nɛ e kaŋɛ: “Ebɔrɛ bugi mbe kuwura na to be kesheŋ ŋini be ewulo nna n sa menyi, ama aŋasa to nɛ basa pɔtɛ bre beeŋ nu Ebɔrɛ be kuwura na to be asheŋ. Loŋ nɛ baaŋ keni, ama b maaŋ wu shɛŋ, baaŋ nu, ama b maaŋ pin to.” Yesu ka ŋini eduupo be keŋasa na be kifito be asheŋ ( Matiu 13:18-23 ; Maak 4:13-20 ) 11 Ade be kaman nɛ Yesu naŋ kaŋɛ: “Kusɔ nɛ keŋasa na bee ŋini nde: Asɔ duuso na e la Ebɔrɛ be kamalga na. 12 Amo nɛ a tɔr ekpa to na du fanɛ basa nɛ baa nu Ebɔrɛ be kamalga nɛ Setani e ba epul na to m ba lara kamalga na ashi bumo be ŋgbene to nɛ b sa maŋ kaŋ yirda n nya kumɔlga na nna. 13 Asɔ duuso nɛ a tɔr kejasawule so na du fanɛ basa nɛ baa nu kamalga na nsaa sɔ kumo nɛ kagbenefuli na nna. Ama k maa luri bumo to nɛnɛ, amoso, b maa yirda a yɔ kufɔ. Kechɔŋkeni be jemanɛ baŋ ya fo nɛ b bɛ so ŋ gben. 14 Asɔ duuso nɛ a tɔr ewi to na malɛ du fanɛ basa nɛ baa nu kamalga na nseŋ fara a bɛ so nna. Ama durnya ere to be kafɔŋ nɛ kumo be amansherbisheŋ nɛ kebaawɔtɔ be asɔ belbelso baŋ luri m bɔlɔ bumo to nɛ b bɛ so ŋ gben. 15 Asɔ duuso nɛ a tɔr eshishɛr lela to na du fanɛ basa nɛ baa nu kamalga na nsaa bugi kagbene to a sɔ kumo a bɛ kumo so nɛnɛ a kɔ kumo to kpakpa kanyitiso hale n ya bar tɔnɔ fanɛ kananɛ asɔ duuso bee wora bibi na nna.” Fitila nɛ katishaŋ buuso na be asheŋ ( Maak 4:21-25 ) 16 Nɛ Yesu kaŋɛ: “B maa chɔɔ fitila so nsaa ta katishaŋ a buu kumo so ŋko a ta kumo a yili gedo be kaseto. Fitila be eyilikpa nɛ baa ta kumo a yili nɛ basa nɛ baa luri ebu na to na e nya kefulto. 17 Kusɔ nɛ k ŋana kikɛ beeŋ ba dii efuli nɛ kusɔ nɛ k buu so malɛ kikɛ be wulo e ba bugi so n lar efuli. 18 Amoso, men baa da so kananɛ menyeeŋ nu asheŋ so, ŋkpal manɛ so, ekama nɛ e kɔ beeŋ nya n ti so, ama ekama nɛ e maŋ kɔ shɛŋ na gba, baaŋ sɔ gbrɛ nɛ e bee tama fanɛ e kɔ na gba mo kutɔ.” Yesu mo nio nɛ mo siponyɛnsoana be asheŋ ( Matiu 12:46-50 ; Maak 3:31-35 ) 19 Kachako Yesu mo nio nɛ mo siponyɛnsoana ka bee ba mo kutɔ, b maŋ tiŋ n fo mo ŋkpal jimaŋ na so. 20 Nɛ esa ko kaŋɛ mo: “Fo nio nɛ fo siponyɛnsoana yil kowushina a sha kewu fo.” 21 Nɛ e kaŋɛ basa na: “N nio nɛ n sipoana e la bumo nɛ baa nu Ebɔrɛ be kamalga na nsaa wora kusɔ nɛ k bee ŋini na.” Yesu ka yɔɔ afugboŋ ko be asheŋ ( Matiu 8:23-27 ; Maak 4:35-41 ) 22 Kachako Yesu nɛ mbe bebɛsopo luri ekuloŋ to nɛ e kaŋɛ bumo: “Men shin nɛ an dii kepagboŋ ere be kaba ndoŋ.” Ndoŋ nna nɛ b fara a yɔ. 23 B ka wɔ ekuloŋ na to a yɔ nɛ Yesu fara a di. Ndoŋ nna nɛ afugboŋ ko ber kepa na so nɛ nchu na fara a da a luri a bɔlɔ ekuloŋ na nɛ kenishipere tu bumo kikɛ. 24 Ndoŋ nna nɛ b ya tiŋi Yesu ŋ kaŋɛ mo: “Enyɛnpe, Enyɛnpe, anyee shin nɛ an mur nna na!” Nɛ Yesu koso m ponte afu nɛ nchu nɛ atiliana nɛ a koso na so nɛ amo kikɛ yɔɔ nɛ kakpa na wora shruum. 25 Kumo be kaman nɛ e bishi mbe bebɛsopo na: “Nnɛ nɛ men be yirda na wɔ?” Ama k daŋ chinchiŋ bumo ga nɛ kufu pɛ bumo nɛ b fara a bishi abar: “Nuso malɛ be nyiŋgbasa nde, hale nɛ e bee shin nɛ afu nɛ nchuana bee nu mbe kɔnɔ?” Yesu ka chɛ mbuibilubiwura ko be asheŋ ( Matiu 8:28-34 ; Maak 5:1-20 ) 26 Kumo be kaman nɛ b ta ekuloŋ na n far n ya luri Gɛrasaebi be efuli so, efuli na wɔ Galili be kepagboŋ na be kaba ndoŋ nna. 27 Yesu ka baŋ lar ekuloŋ na to a dii kedeŋi so nɛ kade na to be kanyɛn ko nɛ mbuibi lubi daŋ tɔr mo so na ba tu mo. Amo be kanyɛn daŋ delge so nna a na, e daa maa chena laŋ to kikɛ. Abeelaŋ nɛ baa puli bubuni na akpa nɛ e daa wɔ saŋkama. 28 E ka wu Yesu nɛ e boŋ to eleŋso nseŋ ba gbir mbe anishito nseŋ malga awɔrso m bishi: “Yesu, Ebɔrɛ Enyɛnpetale Pibinyɛn, manɛ nɛ fee fin ma to? Mee kule fo nna, sa maŋ tɔrɔ ma.” 29 E daŋ kaŋɛ le nna ŋkpal Yesu ka daŋ kaŋɛ fanɛ kiyoyu lubi na e lar mo to so. Saŋɛ damta kiyoyu lubi na daa tiŋ a dii mo ga nɛ basa daa ta ŋgbɛlɛbi a kre mbe aya nɛ enɔana a nase nsaa de mo so, ama e daa tuge amo to nna nɛ kiyoyu lubi na daa yeŋ mo to a yɔ kiyi to. 30 Nɛ Yesu bishi mo: “Fo ketre?” Nɛ e kaŋɛ: “Ma ketre e la jimaŋ.” Ŋkpal manɛ so, ayoyu lubi damta e daŋ luri mo to. 31 Nɛ ayoyu lubi na kule Yesu fanɛ e sa maŋ shin nɛ b yɔ kemaŋ nɛ k maŋ kɔ ekar na to. 32 Jemanɛ na so nɛ epreku damta ko daŋ taga to ndoŋ a ji kebeebi ko ase. Nɛ ayoyu lubi na kule Yesu fanɛ e shin nɛ b ya luri epreku na to, nɛ e sa bumo ekpa. 33 Nɛ b lar kanyɛn na to n ya luri epreku na to nɛ epreku na kikɛ shile m bɔla kebeebi na be kaseto n ya luri kepagboŋ na to m mur. 34 Eprekukpapoana na ka wu kusɔ nɛ k wora na nɛ b shile n ya bɔ kumo be kubɔya n sa kade na to ebi nɛ bumo nɛ b wɔ ndɔana kikɛ to. 35 Nɛ basa lar n ya keni kusɔ nɛ k wora na. B ka ba Yesu kutɔ m ba wu kanyɛn nɛ ayoyu lubi na lar mo to na ka kɔ mbe nfɛra lela m buu asɔ a tase Yesu be anishito nɛ kufu pɛ bumo ga. 36 Bumo nɛ b daa wɔtɔ n wu kusɔ nɛ k wora na kaŋɛ basa na kananɛ Yesu chɛ kanyɛn na. 37 Ndoŋ nna nɛ Gɛrasa be efuli na so ebi kikɛ ba kule Yesu fanɛ e lar bumo to ŋkpal kananɛ kufu daŋ pɛ bumo ga na so. Nɛ Yesu luri ekuloŋ na to a shin nɛ e yɔ 38 nɛ kanyɛn nɛ mbuibi lubi lar mo to na ba kule Yesu ŋ kaŋɛ: “Shin nɛ n tu fo a yɔ.” Ama Yesu daa maŋ shuli nseŋ kaŋɛ mo: 39 “Bɛta n yɔ epe n ya kaŋɛ basa kusɔgboŋ nɛ Ebɔrɛ wora n sa fo.” Nɛ kanyɛn na yɔ kade na kikɛ to n ya kaa kaŋɛ kusɔgboŋ nɛ Yesu wora n sa mo na be asheŋ. Jairus pibiche nɛ kache nɛ e beta Yesu na be asheŋ ( Matiu 9:18-26 ; Maak 5:21-43 ) 40 Yesu ka naŋ bɛta n yɔ kepa na be kaba ndoŋ nɛ jimaŋ na kikɛ daa jo nɛ e ba nɛ b wora mo ansaŋ nɛ keba. 41 Ndoŋ nna nɛ kade na to be nshɛrbu to be enimu ko nɛ baa tre Jairus na ba gbir Yesu be anishito ŋ kule mo ga fanɛ e yɔ mo pe 42 ŋkpal mo pibichesobi koŋwule ka daa shin nɛ e wu so. Kebia na daa la nfɛ kuduanyɔ nna. Yesu ka daa yɔ kanyɛn na pe nɛ basa damta buu mo so. 43 Kache ko malɛ daa wɔ bumo to a shil ŋklaŋ nfɛ kuduanyɔ n tɔrɔ mbe kumu adurwuraana damtaana be enɔ to n jija mbe amansherbi kikɛ a fin kechɛ mbe kumu, ama bumo be ekama daa maŋ tiŋ n chɛ mo. 44 Ndoŋ nna nɛ e choŋ Yesu be kaman m beta mbe kusɔbuuso be kɔnɔ so nɛ ŋklaŋ na ku epul na to. 45 Nɛ Yesu bishi: “Esa mo e beta ma?” Nɛ ekama kaŋɛ fanɛ e maŋ beta mo nɛ Pita kaŋɛ: “Enyɛnpe, fo alɛ gba wu kananɛ basa buu fo so a ŋin abar gbergber le.” 46 Nɛ Yesu kaŋɛ: “Esa ko beta ma, ŋkpal manɛ so, m pin eleŋ ka lar ma to kumo be jemanɛ na.” 47 Kache na ka wu fanɛ e maaŋ naŋ tiŋ ŋ ŋana nɛ e chicha m ba lar ŋ gbir Yesu be anishito ŋ kaŋɛ mo basa na kikɛ be anishito kusɔ nɛ k ba nɛ e beta mo nɛ kananɛ e nya alenfia epul na to. 48 Nɛ Yesu kaŋɛ mo: “M pibiche, fo yirda e chɛ fo. Baa yɔ nɛ kagbenewushi.” 49 Yesu daŋ kraa malga nna nɛ kabɔ shi nshɛrbu to be enimu na pe m ba kaŋɛ Jairus: “Fo pibiche na wu, amoso, sa maŋ naŋ tɔrɔ Eŋinipo na.” 50 Yesu ka nu loŋ nɛ e kaŋɛ Jairus: “Sa maa lɔ kufu, fo ere e yirda de, e beeŋ nya alenfia.” 51 E ka fo kowu na akpa, e maŋ shin nɛ ekama bɛ mo so n luri she Pita nɛ Jɔn nɛ Jeems nɛ kebia na mo tuto nɛ mo nio nawule. 52 Saŋɛ na so nɛ ekama wɔ ndoŋ a shu kebia na be keeli a boŋ to. Nɛ Yesu kaŋɛ bumo: “Men sa maa shu, kebia na maŋ wu nna, e bee di nna.” 53 Nɛ basa na fara a mushe mo, ŋkpal manɛ so, b nyi kebia na ka wu kashenteŋto. 54 Nɛ Yesu ya pɛ kebichebi na be enɔ to nseŋ kaŋɛ awɔrso: “Kebia, niŋi to.” 55 Ndoŋ nna nɛ e naŋ nya mbe ŋkpa ŋ koso epul na to nɛ Yesu kaŋɛ bumo fanɛ b sa kebia na kusɔ ko nɛ e ji. 56 Kesheŋ na daŋ chinchiŋ kebia na mo tuto nɛ mo nio na ga, ama Yesu daŋ kaŋɛ bumo nna fanɛ b sa maŋ kaŋɛ esa kikɛ kusɔ nɛ k wora na be asheŋ. |
© 2015 GILLBT Ghana Institute of Linguistics, Literacy and Bible Translation