Danɛl 2 - EBƆRƐ BE KAWƆLEwura Nebukadneeza be edare nɛ e fara ŋ ku na be asheŋ 1 Ewura Nebukadneeza ka ji kuwura be kafɛ nyɔsopo to nɛ e ku edare. Edare na daŋ tɔrɔ mo ga hale nɛ e maŋ tiŋ nɛ e di. 2 Ndoŋ nna nɛ e shuŋi n tre mbe belejipo nɛ ŋkilgiwuraana nɛ bekpalpo nɛ benyiashempo fanɛ b ba kaŋɛ mo edare nɛ e ku na be kifito. B ka ba ewura na kutɔ, 3 nɛ e kaŋɛ bumo le: “Ŋ ku edare ko nna nɛ k sa ma kagbenejija nɛ mee sha fanɛ men kaŋɛ ma kumo be kifito.” 4 Nɛ b malga Aramaik be ŋgbarto ŋ kaŋɛ ewura na le: “Yiramu! Ebɔrɛ e sa fo ŋkpa tenteŋ mbaanaayɔ. Kaŋɛ anyi fo edare na nɛ anyi alɛ e kaŋɛ fo kumo be kifito.” 5 Nɛ ewura na kaŋɛ bumo le: “Kusɔ nɛ n yili e la fanɛ, men pin ma edare nɛ ŋ ku na, nseŋ kaŋɛ ma kumo be kifito gba n ti so. Nɛ men baa maŋ tiŋ n wora loŋ, meeŋ shin nɛ b kuya menyi to fanɛ mblaŋkul nseŋ shin nɛ b bure menyi be elaŋana malɛ gba cheche. 6 Ama nɛ men baŋ tiŋ ŋ kaŋɛ ma edare na nɛ kumo be kifito bre, meeŋ sa menyi ŋkɛ damta nseŋ shin nɛ men nya kemaŋkuragboŋ. Amoso men kaŋɛ ma edare na nɛ kumo be kifito kikɛ.” 7 Nɛ b naŋ kaŋɛ: “Yiramu! Nɛ fo kaŋɛ anyi fo edare na bre, anyi alɛ beeŋ kaŋɛ fo kumo be kifito.” 8 Nɛ ewura na kaŋɛ le: “Men kute nna a jija saŋɛ ŋkpal men ka tea nyi ŋ ka yili ma nfɛra 9 fanɛ, nɛ men baa maŋ kaŋɛ ma edare nɛ ŋ ku na, meeŋ sa menyi kikɛ kasogberge koŋwule na so. Men wora kɔnɔkoŋwule nna a ku efɛ a fɛ fanɛ loŋ beeŋ shin nɛ asheŋ e chɛrga. Nɛ men baŋ kaŋɛ ma edare nɛ ŋ ku na, kumo ere m baa nyi fanɛ menyeeŋ tiŋ ŋ kaŋɛ ma kumo be kifito gba.” 10 Ndoŋ nna nɛ mbe besoetojipoana na kaŋɛ le: “Yiramu, esa kikɛ maŋ wɔ durnya ere to nɛ e beeŋ tiŋ m pin ŋ kaŋɛ kusɔ nɛ fee sha ere. Ewura kama, nɛ e bee ji eleŋ kanaŋkama so, maŋ naŋ kaŋɛ mbe belejipo nɛ ŋkilgiwuraana nɛ benyiashempo fanɛ b wora le be kesheŋ kikɛ. 11 Yiramu, kusɔ nɛ fee bishi ere du kpakpa ga, amoso esa kama maaŋ tiŋ n wora loŋ, she agbir. Amo alɛ maŋ la edimɛdi a wɔ anyi to.” 12 Nɛ kumo be loŋ shin nɛ agbo pɛ ewura na alegaiso hale nɛ e ponte ŋ kaŋɛ fanɛ b mɔ benyiashempo nɛ b wɔ Babilɔn be efuli so na kikɛ. 13 Nɛ b sibɛ mbra be kawɔl n sa fanɛ b mɔ benyiashempo na kikɛ, n ta Danɛl nɛ mo teriana gba n ti so. Ebɔrɛ ka ŋini Danɛl edare na be kifito be asheŋ 14 Ndoŋ nna nɛ Danɛl yɔ ewura na be basa nɛ baa kuŋ mo na be enimu nɛ baa tre Ariɔk na kutɔ. Ariɔk daa yɔ nna nɛ e ya mɔ benyiashempo na nɛ Danɛl ya tu mo nseŋ bɔla kanyiasheŋ nɛ kamubraseso, 15 m bishi mo kusɔ nɛ k ba nɛ ewura na sa le be mbra kpakpaso ere. Ndoŋ nna nɛ Ariɔk kaŋɛ Danɛl kusɔ nɛ k ba. 16 Epul na to nɛ Danɛl ya kule ewura na fanɛ b sa bumo saŋɛ gbrɛbi, nɛ e kaŋɛ mo edare na be kifito. 17 Kumo be kaman nɛ Danɛl yɔ epe n ya kaŋɛ mo teriana, Hananiya nɛ Mishaal nɛ Azariya kusɔ nɛ k wora. 18 Nseŋ kaŋɛ bumo fanɛ b kule Ebɔrɛ nɛ e wɔ ebɔrɛso na nɛ e wu bumo kuwɔr m bugi alemaŋkarsheŋ na to n sa bumo, saŋɛ na so b maaŋ mɔ bumo nɛ Babilɔn be besoetojipoana na. 19 Kumo be kanyɛso gbagba nɛ Ebɔrɛ bugi alemaŋkarsheŋ na be kifito n sa Danɛl ashi bɔrɛdare to, nɛ e di Ebɔrɛ nɛ e wɔ ebɔrɛso na epaŋ ga ŋ kaŋɛ le: 20 “Kapandi e baa la fo Ebɔrɛ na peya mbaanaayɔ ŋkpal fo kanyiasheŋ nɛ eleŋ nɛ fo kɔ so. 21 Fo e kɔ eleŋ a shin nɛ saŋɛ nɛ jemanɛ kikɛ bee chɛrga. Fo e naa buu nsaa gboŋi bewura. Fo koŋwule na e naa sa basa kanyiasheŋ nɛ asheŋ be kepinto. 22 Fo e naa lara asheŋ chiŋgeliŋ nɛ ewulosheŋ be afito a ŋini basa; Fo e nyi kusɔ nɛ k ŋana tentembiri to nɛ kefulto malɛ kulti fo n wɔtɔ. 23 N nananyɛnana be Ebɔrɛ, mee di fo epaŋ nsaa bunyaŋ fo. Fo e sa ma kanyiasheŋ nɛ eleŋ; fo alɛ nu ma kabɔrɛkule nseŋ ŋini ma ewura na be edare na be kifito.” Danɛl ka kaŋɛ ewura na edare na nɛ kumo be kifito be asheŋ 24 Ndoŋ nna nɛ Danɛl bɛta n yɔ Ariɔk nɛ ewura na kaŋɛ fanɛ e ya mɔ besoetojipoana na kutɔ n ya kaŋɛ mo le: “Sa maŋ kaŋ mɔ besoetojipoana na. Keta ma n yɔ ewura na kutɔ nɛ n ya kaŋɛ mo mbe edare na be kifito.” 25 Epul na to nɛ Ariɔk keta Danɛl n yɔ ewura Nebukadneeza kutɔ n ya kaŋɛ mo le: “Yiramu, n wu Juda b basa nɛ b pɛ kena to na be eko nɛ e beeŋ tiŋ ŋ kaŋɛ fo edare na be kifito.” 26 Nɛ ewura na kaŋɛ Danɛl nɛ mbe Babilɔn be ketre la Bɛlteshaaza na le: “Feeŋ tiŋ ŋ kaŋɛ ma edare nɛ ŋ ku na nɛ kumo be kifito a?” 27 Ndoŋ nna nɛ Danɛl kaŋɛ le: “Yiramu, lejipo nɛ ŋkilgiwura nɛ ekpalpo nɛ enyiashempo kikɛ maŋ wɔtɔ nɛ e beeŋ tiŋ m pin le be kesheŋ. 28 Ama Ebɔrɛ nɛ e wɔ esoso na nawule e naa tiŋ a lara alemaŋkarsheŋ be wulo efuli. Yiramu, mo e lara kusɔ nɛ k beeŋ wora echefoso ŋ ŋini fo. Naniere bre meeŋ kaŋɛ fo edare nɛ fo ku saŋɛ so nɛ fee di na. 29 Yiramu, fo ka daa di na, fo daŋ ku edare ko a yɔ kusɔ nɛ k beeŋ wora echefoso nna. Ebɔrɛ nɛ e bee bugi alemaŋkarsheŋ be wulo to na, e lara kusɔ nɛ k bee shin nɛ k wora na ŋ ŋini fo. 30 Yiramu, mannɛ ŋ ka nyi asheŋ a chɔ ekama so so nɛ le be alemaŋkar be wulo ere di efuli n sa ma, ama loŋ wora nna saŋɛ na so feeŋ pin fo edare nɛ fo ku na be kifito nseŋ pin nfɛra nɛ k ba fo to na malɛ gba to. 31 Yiramu, kusɔ nɛ fo daŋ wu k ka yil fo anishito na e la kapɔrduli gboŋgboŋi ko, nɛ k fulto nsaa nyɛkpɛ nɛ kumo be kekeni gba kɔ kufu. 32 Shuwa lela nɛ b daŋ ta n lɔŋɛ kumo be kumu nseŋ ta gbiti malɛ n lɔŋɛ kumo be kagbene nɛ mbre; n ta danyaŋ n lɔŋɛ kumo be nteto n ya fo kumo be abembi to. 33 Kumo be aya malɛ daa la abɛlso nna, nɛ kumo be ayadra malɛ la abɛlso nɛ ebɔ be weato. 34 Fo ka bee keni kumo na nɛ kejembu ko nɛ k maŋ shi dimɛdi be enɔ to shi esoso m ba ŋmɛa kapɔrduli na be kebɛlso nɛ ebɔ be weato be ayadra na m buri amo to kpachɛrkpachɛrbi. 35 Epul na to nɛ kebɛlso na nɛ ebɔ na, nɛ danyaŋ na, nɛ gbiti nɛ shuwa na kikɛ buri to kpachɛrkpachɛrbi ŋ ki fanɛ gbaŋgbaŋ to be kugooro so be shishɛr na. Nɛ afu ba ta amo kikɛ n choŋ nɛ amo kedodobi gba maŋ ka. Ama kejembu nɛ k ŋmɛa kumo m bure to na bre wora kishi nna hale ŋ ki kebeegboŋ m buu kasawule kikɛ so. 36 Edare nɛ fo ku na nna na, naniere a ka kumo be kifito nɛ ŋ kaŋɛ fo. 37 Yiramu, fo e la bewura kikɛ to be ewurgboŋ. Ebɔrɛ nɛ e wɔ esoso na malɛ e ta fo ŋ ki ewurgboŋ nseŋ ta eleŋ nɛ bunyaŋ n sa fo. 38 E ta edimɛdi nɛ asɔbɔya nɛ mbuibi nɛ b wɔ kasawule ere so kikɛ nna n wɔtɔ fo enɔ to nɛ fo baa ji eleŋ bumo so. Fo e la kapɔrduli na be shuwa be kumu na. 39 Fo kuwura ere be kaman kuwurgboŋ ko nɛ k maŋ fo feya ere so beeŋ ba, kumo alɛ be kaman nɛ danyaŋ be kuwurgboŋ e bɛ so n ji durnya kikɛ so kuwura. 40 Nɛ kuwurgboŋ nasopo nɛ k kɔ eleŋ fanɛ kebɛlso e ba bɛ so. Kananɛ kebɛlso bee tiŋ a bure asɔ kikɛ to na, loŋ koŋwule nɛ k beeŋ bure nseŋ gboŋi kuwurgboŋ kama nɛ k juŋkpar kumo na to. 41-42 Kuwurgboŋ nasopo na beeŋ barga to nna nɛ kumo be kaba e baa kɔ eleŋ nɛ kaba malɛ e pɔshi fanɛ kananɛ fo wu kapɔrduli na be ayadra nɛ anashibi ka la ebɔ nɛ kebɛlso be weato na. 43 Kananɛ fo baŋ wu b ka ta kebɛlso na n wea ebɔ na to na loŋ nɛ kuwura na to ebi beeŋ wora ania nɛ b bɔla kakil so n nya kɔnɔkoŋwule ama kumo be loŋ maaŋ nyalɛ fanɛ kananɛ kebɛlso nɛ ebɔ maaŋ tiŋ n wea abar to n nyalɛ na. 44 Kuwurgboŋ nasopo na be bewura be jemanɛ so, Ebɔrɛ nɛ e wɔ esoso na beeŋ shin nɛ kuwurgboŋ nɛ k maaŋ tɔr kikɛ na e yili nsaa wɔtɔ mbaanaayɔ. Shɛŋ shɛŋ maaŋ tiŋ ŋ kɔ m pɔ kumo so, ama kumo ere beeŋ pɔɔ bewurgboŋ ana na kikɛ so m mur bumo cheche. 45 Fo wu kananɛ kejembu nɛ k maŋ shi dimɛdi be enɔ to shi esoso m ba ŋmɛa kapɔrduli nɛ b ta kebɛlso nɛ danyaŋ nɛ ebɔ nɛ gbiti nɛ shuwa n lɔŋɛ na. Yiramu, Ebɔrɛ lempo na bee kaŋɛ fo kusɔ nɛ k beeŋ wora kachako so nna na. Fo edare nɛ fo ku na nɛ kumo be kifito kikɛ nɛ ŋ kaŋɛ fo na.” Ewura na ka sa Danɛl kakɛ be asheŋ 46 Ndoŋ nna nɛ ewura Nebukadneeza dese kasawule Danɛl be anishito bunyanso m ponte ŋ kaŋɛ fanɛ b lara sarga nseŋ chɔɔ duwu n sa Danɛl. 47 Nseŋ kaŋɛ Danɛl le: “Fo Ebɔrɛ na e kɔ eleŋ a chɔ agbirana kikɛ. Mo e la bewuraana kikɛ be Enyɛnpe, Mo alɛ e naa tiŋ a lara alemaŋkarsheŋ be wulo efuli. M pin le be kesheŋ ere nna ŋkpal fo ka tiŋ m bugi alemaŋkarsheŋ be wulo ere be kifito so.” 48 Kumo be kaman nɛ ewura na sa Danɛl kenimu nɛ ŋkɛ lela damta nseŋ ta Babilɔn be kade nɛ nde nɛ a kulti kumo na kikɛ n sa mo fanɛ e baa keni so. Nseŋ naŋ shin nɛ e ki ewurkpa be besoetojipoana na kikɛ be enimu. 49 Nɛ Danɛl kule ewura na fanɛ e shin nɛ Shaadrak nɛ Mɛshaak nɛ Abedneego e ki kakpa nɛ e bee keni so na be ekrachigboŋ, nɛ mo alɛ Danɛl e baa wɔ ewurkpa nawule. |
© 2015 GILLBT Ghana Institute of Linguistics, Literacy and Bible Translation