Tõoma 27 - ZE'ELEGO PAALEGA

Pɔɔl zom uureŋɔ kiŋɛ Arome

¹ Tumam n ku puti'irɛ ti tu yeti tu mɔm uureŋɔ la kiŋɛ la Itali la, ti ba yehe Pɔɔl la sɛba en boi paka deen la basɛba iŋɛ Yuliyuse nu'uhen, se'em en biheri pɛntiireba kɔbega en de tiŋambihega daana Agastus pɛntiireba tansugere la.

² Ti tumam n zom Adramitum uureŋɔ n maahum ti ku kiŋɛ ko'om nɔgbɛma tihi se'ehi woo n kaaɛ Esiya la, ti uureŋɔ la pɔhɛ kinɛ, ti se'em n dole tu yɛ'a la dɛna Aristakuse n de Masedoniya yehe Tɛsalonika na la.

³ Yiimbeere, ti tu paaɛ Sidɔn, ti Yuliyuse iŋɛ Pɔɔl sum, bo' en sore ti a kiŋɛ a zɔduma zi'ihen ta vo'ohe fii.

⁴ Ti tu ze'ele bilam, kiŋɛ ta paaɛ Sapuruse, se'ere en sɔi la, kusebego en ŋmɛ'ɛri tu'uha tɔ.

⁵ Tumam n page ateko la zuo ta gaŋɛ Kilikiya la Pamfiliya tihi ba'ahɛ la pooren, tu wa'am na paaɛ la Maira n boi Lisiya sɔ'ɔlum puan.

⁶ Bilam ti pɛntiireba kpɛ'ɛma wa Alɛgezandiriya uureŋɔ en yeti ku kiŋɛ Itali, ti a bahɛ ti tu tee kɛ̃ kuŋɔ.

⁷ Gee sabeeo la en lobere tu'uha tu na la, ti tu kina fiifiihe dabeha kekeko la wuŋerɛ, wa'am na paaɛ Kiniduse, Gee kusebego la en kelum tu'uha tu la, ti tu kan le nyaa kiŋɛ bilam bɔba la, ti tu ŋmɛregɛ doohe Kerete gulengukɔ la en lɛm Salemone la.

⁸ Ti tu mɔm la wuŋerɛ gaŋɛ bilam, wa'am na paaɛ zi'an en yi'iri uurenɔ ze'ele suŋɔ zi'an la, lɛm la Lasiya la.

⁹ Saŋa en diŋɛ gu'um, gee ti mɔŋa bala ma'a me dɛna nyɔ̃pɔ̃hega, se'ere en sɔi la, nɔlurɛ saŋa la pun tole mɛ, ti Pɔɔl ka'am ba

¹⁰ yeti, “Kpɛ'ɛnduma wa, mam nyɛ ti tu ko'om wa zuo kinɛ wan dɛna nyɔ̃pɔ̃hega, ti tu lɔgerɔ zo'e zo'e n boi uureŋɔ wa puan wa wan yee ko'omen wa. Dagi lɔgerɔ la la uureŋɔ wa la ma'a, gee tu vom me.”

¹¹ Gee pɛntiireba kpɛ'ɛma wa en biheri pɛntiireba kɔbega wa, tugum ba' kɛleha la se'em n mɔni uureŋɔ la, la se'em en sɔi uureŋɔ la gana sɛla ti Pɔɔl yele la.

¹² Gee ze'elego zi'an la n tari dabeem ti tu kan ta'am bɔna bini ti ɔɔrɔ la ta tole la, zo'e zo'e la pa' la ba pɔhɛ kinɛ bilam. Daanse'ere ba wan paaɛ Fonisiya, zi'an ti wan ta'am bɔna bilam ti ɔɔrɔ saŋa la tole. Ze'kana wa dela Kerete uurenɔ ze'elego zi'an en tɔ gɔbega zanɔya bɔba la zuɔ zanɔya.

Ateko zuo kusebekãtɛ

¹³ Kusebego en lobere bããlam en ze'ele gɔbega bɔba lɔbera na, ti ba ti'ihɛ ti ku wan suŋɛ ban n boti se'em la, bala ti tu pɔhɛ kinɛ, wa'am na gaŋɛ Kerete, nyaa pɔra ko'om la nuuren.

¹⁴ Gee la ka yuue, ti kusebekãtɛ ti ba yi'ira kɔ zanɔya dapɔya bɔba kusebego en bala ze'ele Kerete puan na.

¹⁵ Kusebego wa n lure uureŋɔ la ti ku kan ta'am ŋmɛregɛ tu'uhɛ ku la, tu yari bahɛ mɛ ti kusebego la za'ara tu yɛ'a.

¹⁶ Ti tu dɛ ko'om la zuo bala doohe ko'om la tiŋasuka tinpika kayima en boi gulengukɔ puan ti ba yi'ira ka Kawuda. Ti tu mɛ gee nyaŋɛ uureŋɔ la uurenɔ bibehi la en yule ku la.

¹⁷ Ban nyaŋɛ ve'e uurembibehi kɛ̃ uureŋɔ la puan na, gee dabeem en tari ba ti uureŋɔ la wan wɛgɛ la, ba dikɛ la mi'ihi lu' uureŋɔ pulin na ta taaba. Gee ve'e sɛla en ze'eti uureŋɔ la dooe na, gee ti kusebego la kelum za'ara uureŋɔ kina.

¹⁸ Ti kusebego wa ba vɛgelum tu bala ti beere ta yilegɛ, ti ba pɔhɛ gbɛ'ɛra lɔgerɔ la lɔbera baha ko'om la puan,

¹⁹ ti dabeha atã daarɛ la, ti ba dikɛ ba mɛhi nu'uhi ɔ̃bɛ lɔgeseto en de uureŋɔ la lɔgerɔ la lobe bahɛ ko'om la puan.

²⁰ Wuntɛɛŋa bii ŋmarebibehi en ka le niiɛ na dabeha kekeko la, ti ko'mi'ihi la me ka malum sigeha la, tumam vo'ore puti'irɛ woo nyaa kɔ'ɛ mɛ.

²¹ Ban ka di dia ti la yuue la, ti Pɔɔl nyaa ihege saazuo ba puan yeti, “Buraahi wa, la daa nari ni ti ya kelehe ni mam n daa yele ya se'em la, la daa dagi ni tu ze'ele Kerete la kiŋɛ ni, sageŋɔ la sɛla woo en bɔregɛ wa kan boni.

²² Mam yeti ya nananawa, ti nɛrawoo kpeŋe a suure, gee ya puan se'em kan koŋe a nyɔvore, gee uureŋɔ la ma'a n wan sagum.

²³ Se'ere n sɔi la, zaam yu'uŋɔ, Yinɛ se'ere ti mam dɔla gee na'aha wa suŋera en zaam wa'am na ze'ele mam sakpikɔ,

²⁴ gee yele mam yeti, ‘Da zɔta dabeem Pɔɔl, gee fum wan ba'ahum ze'ele Kaiza nɛŋan; la dela asira, ti Yinɛ bo' sɛba woo me n boi uureŋɔ wa puan la fum wa piirɛ.’

²⁵ Bala zuo, kpemehe ya ya mɛhi, buraahi wa, se'ere en sɔi la, mam tari sakerɛ Yinɛ puan, ti la yeti la iŋɛ mɛ wuu eŋa n yele mam se'em la.

²⁶ Gee tu wan ba'ahum kiŋɛ ta ŋmɛ' ko'om puan tiŋa ka yima doone.”

²⁷ Yinɛ en le ta lu pa'aha dabeha pia la anaahi la, bala ma'a ti kusebego la kelum za'ara tɔ dɔla Adria tɔla la, yu'unsunsua saŋa, ti sɛba n mɔni uureŋɔ la ta ti'ihera ti ba pɔri la doone.

²⁸ Ti ba dikɛ magehega ti tibehegɔ yula ka, bahɛ ko'om la puan ha ti ba bihɛ ko'om la n kɔ' se'em, nyɛ ti ko'om la kɔ' wuu santira kɔbega la pihiyi'. Ti ba le kiŋɛ fii wa, le bahɛ magehega la ko'om la puan, nyɛ ti ko'om la kɔ' wuu santira pihiwai'.

²⁹ Ti dabeem en tari tɔ ti uureŋɔ la wan ta ŋmɛ' tahi la zuo, ti ba dikɛ ze'elego tibehum la n lu' la mi'ihi la banaahi bahɛ ko'om la puan, gee kɔ'ɔm pu'uha ti beere yilegɛ kalam.

³⁰ Gee bala ma'a la, sɛba n mɔni uureŋɔ la maaheni mɛ ti ba zɔ gee bahɛ uureŋɔ la, pun dikɛ uureŋɔ bila bahɛ ko'om la puan la, gee ita wuu ba yeti ba dikɛ la uureŋɔ ze'elego tibehum la bahɛ uureŋɔ la nɛŋa bɔba ko'om la puan la,

³¹ ti Pɔɔl waaɛ pɛntiireba nɛŋadaana la en biheri pɛntiireba kɔbega la a pɛntiireba la yeti, “Nɛreba wa han ka yee uureŋɔ wa puan ya kan piiɛ.”

³² Ti pɛntiireba la ŋmaaɛ mi'se'ehi en gurɛ uureŋɔ bila la bahɛ, ti ko'mi'ihi la tari uureŋɔ pika la kiŋɛ.

³³ Gee ti beere baŋɛ yilegɛ la, Pɔɔl kpemehe ba za'a mɛ yeti, “Zina pa'ahɛ la tu dabeha pia la anaahi en bala ti tu puga ko'om wa zuo, la kom, ti buum ka tole ya nɔyan.

³⁴ Bala zuo la, mam beleni ya woo mɛ ti nɛra woo di sɛla la a nyɛ paŋa. Se'ere n sɔi la, ya se'em zonko kan bɔregɛ ya zuin.”

³⁵ En tɔgɛ ŋwana ba'ahɛ la, gee looe boroboro, bo' Yinɛ fara ba za'a nɛŋan, gee gi'ɛ dɛ pɔhɛ ɔbega.

³⁶ Ti la kpemehe ba za'a, ti ba woo me di dia.

³⁷ (Tu za'a kãlɛ dela nɛre kɔbehi siyi la nɛre pihiyopɔi la bayoobe bɔna uureŋɔ la puan)

³⁸ Ba woo en di ma'ɛ ba kom ba'ahɛ la, ba pɔhɛ gbɛ'ɛra la mui bɔra en boi uureŋɔ la puan la lɔbera baha ko'om la puan, ti la bahɛ ti uureŋɔ la ana faga faga.

Uureŋɔ la wɔ̃regerɛ

³⁹ Beere en ta yilegɛ la, sɛba n mɔni uureŋɔ la ka baŋɛ ti doone n bala gã'a la, gee tugum ti'ihɛ ti la yeen dɛna la ko'om la kinkɛleŋa, bala ti ba iŋɛ ba puti'irɛ yeti, ba wan kɔ'ɔm bahɛ ti uureŋɔ la ze'ele la bilam, ba han wan nyaŋɛ.

⁴⁰ Ŋwana ti ba ɔ̃begɛ tibehegɔ seko en ze'eti uureŋɔ la, bahɛ ko'om la puan, gee lorum mi'se'ehi en lu' tara mɔna uureŋɔ la me bahɛ, gee nyaa bire uureŋɔ la poore bahɛ kusebego la, ti sabeeo la nyaa za'ara ba yɛ'a doone na.

⁴¹ Gee uureŋɔ la wa'am na ŋmɛ' la kulenkãtenɛ, zɔ ta sãɛ tiŋa ha bɛgerɔ puan ha, yari firɛ zɛ'a bilam kan ta'am vurege, ti ko'mi'ihi kãra la me ŋmɛ uureŋɔ la paŋa paŋa ti ku tahɛ.

⁴² Ti pɛntiireba la me maahum ti ba ku sɛba woo en boi paka deen bɔna uureŋɔ la puan la, ti ba se'em da bum piiɛ.

⁴³ Gee pɛntiireba kpɛ'ɛma la en biheri pɛntiireba kɔbega la n boti a faaɛ Pɔɔl bahɛ la zuo, a ka bo' sore ti pɛntiireba la tum ban ti'ihɛ ba tum se'em la, gee a tum bo' la a nuurɛ yeti, sɛba en ta' ko'om la, diŋɛ nɛŋa lu ko'om la puan bum dooe yia,

⁴⁴ gee ti sɛba n gee la me digehɛ uureŋɔ la dɔparebalagehi la zom tu zuo me bum yakɛ. La iŋɛ la ŋwana, ti ba tari nɛrawoo dooe doone na la inma'ahum.