Aluki 1 - ZE'ELEGO PAALEGA

Gɔŋɔ wa gulehɛ bo' la Tiyofilose

¹ Lan de ti nɛreba zo'e zo'e maahum ti ba gulehɛ ti la doohe taaba, yele sɛ'a en wa'am asira na tumam tiŋasuka la,

² wuu ban dikɛ a se'em bo' tumam la, bamam sɛba en daa boi pi'ileŋo puan na, dɛna aze'nyɛ duma gee dɛna yamehi bo' yelehum la.

³ Mam me iŋɛ n puti'irɛ, doohe mam ma'ɛ n mɛŋa viihɛ sɛla woo en pɔhɛ se'em la yia na la, ti n gulehɛ doohe taaba taaba bo' fum, zuodaana Tiyofilose,

⁴ ti la bahɛ ti fum mina yelemɛŋerɛ se'ere en boi yele sɛ'a woo ti ba pa'alɛ fum la puan.

Yɔn Ko'sɔɔra la dɔgum Yɛla

⁵ Dabeha sɛ'a puan ti Hɛrɔd dɛna Yuda naba la, ti malema daana ayima en boi, ti a yu'urɛ yi'ira Zekariya, yehe malema daana Abiya yizuo la puan na, ti a pɔga dɛna Aron yaaŋa, ti ka yu'urɛ yi'ira Elizabɛte.

⁶ Ba bayi' la dela tuuntɔɔ duma Yinɛ nɛŋan, ti ba vom tigɛ Yinɛ nini, dɔla Daana la nɔze'elego la a kiha woo puan.

⁷ Gee ba ka tari bia, se'ere en sɔi la, Elizabɛte dela kundɔgerɛ, ti ba za'a me kuregɛ.

⁸ Saŋa kayima ti Zekariya wa tuna a malema daana tuuma Yinɛ nɛŋan la, bamam wele la kaabegɔ saŋa en paaɛ,

⁹ ti ba ŋmɛ' gbaŋa looe en, wuu malema duma la itegɔ en de se'em la, ti a kɛ̃ tuulum saraa la puan ta nyɔ' nyuuŋo suŋɔ zu'uhi bo' Yinɛ.

¹⁰ Se'em ma'a ti a ta nyɔ'ɔra nyuuŋo suŋa zu'uhi kaabegɔ la, ti lageŋɔ la nɛreba la za'a ze' la yiŋa pu'uhera.

¹¹ Ti Daana la suŋera niiɛ a mɛŋa a nɛŋan, zɛ'a zu'uhi nyɔ'a bimbine la zuɔ bɔba.

¹² Zekariya en nyɛ en la, a paleŋa ɛkɛ mɛ, ti dabeem kɛ̃' en paaɛ paaɛ.

¹³ Gee suŋera la yele en yeti, “Da zɔta dabeem Zekariya, Yinɛ wum fum pu'uhegɔ la. Fum pɔga Elizabɛte wan dɔgɛ bibudibila bo' fum, ti fum sigɛ ka yu'urɛ Yɔn.

¹⁴ Fum wan tara pupeelum la nyɛɛma, ti nɛreba zo'e zo'e me wan nyɛɛna bia wa dɔgum zuo,

¹⁵ se'ere en sɔi la, ka yeti ka dɛna la nɛre kãtɛ, Daana la zi'an. Ka da makɛ nyu daam bii sɛla en kpe'em. Ba ta dɔgera ka la, ti ka pun pirɛ mɛ la Fa'a Sia la.

¹⁶ Ka wan ŋmɛregɛ Izirale nɛreba zo'e zo'e suya lebe Daana la en de ba Yinɛ la ze'a na.

¹⁷ A wan bɔna a nɛŋa la Sɛsɛka, la pansɛka en yuum boi Elia puan la, ti a ŋmɛregɛ dɔgereba suya lebe ba kɔma puan na, gee ŋmɛregɛ sɛba en ka nane suya lebe tuntɔɔnɛ duma yɛm puan na, gee maahum nɛreba bo' Daana la.”

¹⁸ Zekariya yele suŋera la yeti, “N wan iŋɛ la ŋwani baŋɛ ti la ti dɛna wa dela bala, mam kuregɛ, ti n pɔga me yuuma ka pɔ'ɛ wa?”

¹⁹ Ti suŋera la lerege en yeti, “Mam dela Gaberɛl.” Mam ze' la Yinɛ nɛŋan, gee ti a tum mam na, ti n tari yelesunɛ wa na bo' fum.

²⁰ Gee nananawa, fum en ka nam mam yelehum la en yeti bu wa'am na tum bu saŋa puan la zuo, fum wan maam kan tana tɔgera, gura daanse'ere ti yele ana wa wan tum.

²¹ Ŋwana woo la, ti nɛreba la guri Zekariya mɛ, ti'iha sɛla en bahɛ ti a yuura bala tuulum deo la puan ha.

²² En ta yehe na la, a ka tã tɔgera wan tɔgɛ bo' ba. Ti nɛreba la mɛŋa baŋɛ ti a nyɛ la lilegere tuulum deo la puan, ti a tara a nu'uhi yibeha pa'ala ba, gee kan ta'am tɔgɛ.

²³ A malema tuuma dabeha la en ta ba'ahɛ la, a lebe kule la a yire.

²⁴ Dabeha aŋa pooren ti a pɔga Elizabɛte yee sia, sugera a mɛŋa ŋmarehi sinuu. A yeti,

²⁵ “Daana en iŋɛ sɛla bo' mam en ŋwana. Dabeha ana puan, a bihɛ mam mɛ la zu'uhegɔ gee yehe nyanɛ se'ere ti n nyɛta n nɛreba wa puan bahɛ.”

Yezu Dɔgum

²⁶ Yuunɛ puan, ŋmarehi siyoobe puan, ti Yinɛ tum a Suŋera Gaberɛl Galilii en boi Nazareti tiŋa puan,

²⁷ pɔgesa'kaherɛ ti ba maahum ti de ele buraa yu'urɛ en yi'ira Yosefe, en de naba Deviti yire puan. Pɔgesa'kaherɛ wa yu'urɛ yi'iri la Mɛɛri.

²⁸ Ti Suŋera la wa'am a zi'an na, pu'uhɛ en yeti, “Fum fara fara, zusuŋɔ daana wa, Daana la boi mɛ la hɔ.”

²⁹ Gee Mɛɛri maam mɛ la a yetɔgum la, ti'ihɛ pu'uhegɔ wa vuurɛ en de sɛla.

³⁰ Ti Suŋera la yele en yeti, “Da zɔta dabeem Mɛɛri, Yinɛ en zu'uhɛ hɔ.

³¹ Fum yeti fum nyɔkɛ la puurɛ dɔgɛ budibela, sigɛ ka yu'urɛ Yezu.

³² Ka yeti ka ta dɛna la nɛre kãtɛ, ti ba yi'ira en Gani za'a Yinɛ wa Dayua. Daana la en de Yinɛ la, wan dikɛ ka sɔyaaba Deviti na'amkuka la bo' en.

³³ Eŋa en wan sɔna Yakɔbe sɔ'ɔlum la za'a bihera wuuha. Han dɛna ka sɔ'ɔlum la, bu ka tara tɛka.”

³⁴ Ti Mɛɛri soke suŋera la yeti, “Ŋwana yeti la iŋɛ la ŋwani iŋɛ, gee ti mam dɛna pɔgesa'kaherɛ wa?”

³⁵ Ti Suŋera la yele en yeti, “Fa'a Sia la wan sige fum zuo, ti Gani Za'a Daana paŋa pi' fum. Bala zuo, bia la ti fum yeti fum dɔgɛ la wan dɛna la Fa'a. Ba wan yi'ira ka la Yinɛ Dayua.

³⁶ Nananawa, fum suuɔ Elizabɛte la a kuregerɛ la za'a, tari la puurɛ, ti bia la dɛna budibela, a ŋmarehi siyoobe en ŋwana. Se'em ti ba daa yi'ira kundɔgerɛ la n bala.

³⁷ Sɛla ka boi kpe'em bo' Yinɛ.”

³⁸ Ti Mɛɛri yeti, “Mam en ŋwana, mam dela Daana la yameŋa. Bahɛ ti la iŋɛ bo' mam doohe fum yelehum la.” Ti Suŋera la kiŋɛ.

Mɛɛri kiŋɛ bihɛ Elizabɛte

³⁹ Dabeha aŋa mɛa puan, ti Mɛɛri yehe kabelɛ kiŋɛ Yudiya tiŋa en boi zoore zuo la,

⁴⁰ ta kɛ̃ Zekariya yire, pu'uhɛ Elizabɛte.

⁴¹ Ti Elizabɛte en wum Mɛɛri pu'uhegɔ la, bia la damɛ mɛ a puuren ha. Ti Elizabɛte pirɛ la Fa'a Sia la,

⁴² kaahɛ supi yeti, “Sum boi fum zuo gana pɔgehi za'a, sum boi mɛ la walɛ se'ere en boi fum puuren wa.

⁴³ Gee beni ti la iŋɛ mam ŋwana, ti mam Daana ma wa'am mam zi'an na?

⁴⁴ Mam en kɔ'ɔm wum fum pu'uhegɔ la, bihɛ, bia la en boi mam puuren la dam mɛ la nyɛɛma.

⁴⁵ Sum bɔna la fum se'em en nam ti Daana la en yele se'em la wan sirum wa'am na tum la.”

Mɛɛri Yuunɛ

⁴⁶ Ti Mɛɛri yeti, “Mam suure wa pɛgɛ mam Daana la mɛ,

⁴⁷ ti mam sia me nyɛɛna Yinɛ en de mam Faara wa puan,

⁴⁸ se'ere en sɔi la, a bihɛ mam mɛ la zu'uhɛ, a yameŋa wa en dagi sɛla wa. Asira, pɔhɛ zina yɛ'a paara buuri saŋa woo, nɛra woo wan yi'ira mam la Sum.

⁴⁹ Se'ere en sɔi la, Gaŋɛ Za'a Daana la tum la yele kãra bo' mam. A yu'urɛ dela la Fa'a.

⁵⁰ A nimbɔ'zɔrɛ boi bɔ'ɔra la sɛba en zoti en buuri saŋa woo puan.

⁵¹ A pa'alɛ la a paŋa la a nu'o. A yiregɛ pa'ali mɛŋa duma suya ti'ihegɔ la za'a bahɛ mɛ.

⁵² Eŋa en sigeheri paheduma, ba na'am zuo, gee zɛkera tarenduma.

⁵³ Eŋa en piti sɛba ti kom tara ba, la lɔgesunɔ, gee bahera ti buntateba kina nu'bɛɛla.

⁵⁴ A suŋɛ a yameŋa Izirale mɛ, ti a tɛra a nimbɔ'zɔrɛ la,

⁵⁵ doohe la a nɔbiŋere ti a biŋe la tu sɔyaabeduma, Aberaham la a yaahi ti de ka tara ba'ahegɔ la.”

⁵⁶ Ti Mɛɛri yee kɛ̃ la en wuu ŋmarehi sitã, gee lebe kule.

Yɔn ko'sɔɔra la dɔgum

⁵⁷ Ti saŋa la ta paaɛ ti Elizabɛte dɔgɛ, ti a dɔgɛ budibela.

⁵⁸ Ti a mabiihi, la a mɛŋa nɛreba za'a wum ti Daana la zɔ a nimbu'ɔ, ti ba za'a lagum nyɛɛna la en.

⁵⁹ Dabeha anii daarɛ en de ba ŋma bia la buraanɛ la, ti ba maahena ti ba dikɛ bia la sigɛ ka sɔ Zekariya.

⁶⁰ Ti ka ma yeti, “Aayi, bia la yu'urɛ dela Yɔn.”

⁶¹ Ti nɛreba la yele en yeti, “Nɛra ka boi fum buuri wa puan tara yu'dina.”

⁶² Gee nyaa pɔhɛ yibeha nu'uhi pa'ala bia la sɔ la ti ba baŋɛ yu'urɛ se'ere ti a bɔta ti ba dikɛ sigɛ bia la.

⁶³ Ti a yibehɛ pa'alɛ ba ti ba bo' en sɛla ti a gulehɛ iŋɛ bini, ti ba bo' en, ti a gulehɛ yeti, “Bia la yu'urɛ yi'iri la Yɔn.” Ti la iŋɛ nɛreba la za'a pakerɛ paaɛ paaɛ.

⁶⁴ En ba'ahɛ bala la, bilam bilam ti a ya'ɛ nuurɛ ti a zɛleŋa lorege, ti a tana tɔgera, nyaa pɛgera Yinɛ.

⁶⁵ Ti dabeem kɛ̃ sɛba woo en lɛm ba la, ti ba tɔgera yele ana woo zoore zuo tiŋa la en boi Yuda puan la za'a.

⁶⁶ Ti sɛba woo en wum yele ana wa la, ti'iha yeti, “Beni nɛra ti bikana wa nyaa yeti ka zo'e na dɛna?” Se'ere en sɔi la, la dela sira ti Daana la nu'o en page ka zuo.

Zekariya purega

⁶⁷ Ti bia wa sɔ Zekariya, pirɛ la Fa'a Sia la, nyaa purɛ purega wa yeti,

⁶⁸ “Sum dɛna Izirale Daana en de Yinɛ la dinɛ, Se'ere en sɔi la, a zɔ a nɛreba la nimbu'ɔ mɛ, gee yɔ to'e ba.

⁶⁹ Yinɛ bo' tu la faara en sɔi a mɛŋa, yehe a yameŋa Deviti yire puan na,

⁷⁰ wuu en tɔgɛ se'em doohe diimen diimen tuulum nɔtɔgeheba la nɔya puan se'em

⁷¹ yeti, tu wan to'e tu mɛhi tu dinduma, la sɛba woo en yaaɛ tu la nu'uhen.

⁷² A pa'alɛ tɔ a nimbɔ'zɔrɛ se'ere ti a yuum tara bo' tu yaabeduma la, a tiɛ a tuulum nɔbiŋere la mɛ,

⁷³ en yuum biŋe a nuurɛ se'ere la pɔtɛ bo' tu yaaba Aberaham ti a wan bahɛ ti tumam sɛba

⁷⁴ ti a faaɛ tɔ tu dinduma nu'uhen bahɛ la, wan tuna bɔ'ɔra en; ti dabeem ka tara tɔ,

⁷⁵ ti tu dɛna tuulum nɛreba, tara tuuntɔɔ vom bɔna a nɛŋan tu vom dabeha woo puan la.

⁷⁶ Gee fum bia wa, fum yu'urɛ wan yi'ira la Gaŋɛ Za'a Daana la Nɔtɔgeha. Se'ere en sɔi la, fum en wan diŋɛ Daana la nɛŋa maalɛ a sɔya la biŋe en,

⁷⁷ Fum bo' a nɛreba la faarɛ mi'ilum, doohe ba be'em la sugeri dia,

⁷⁸ tumam Yinɛ la nimbɔ'zɔrɛ la zuo. Niihum wan ze'ele saazuo ha niiɛ bo' tumam na.

⁷⁹ Bo wan niiɛ bo' sɛba en zi' lika puan, la sɛba en boi Kum nyɔ̃pɔ̃hega puan. Bo wan niiɛ gu'ura tu nama suma'ahum sore la zuo.”

⁸⁰ Ti bia wa malum zɔ'ɔra Fa'a Sia la paŋa puan, bɔna muuen ha a ma'a, ta paaɛ daanse'ere ti a niiɛ a mɛŋa pa'alɛ Iziraleduma la.