Деяния 7 - Новый Завет на эскимосском языке

Стефаным Акузилъҳа

¹ Та̄хкын первосвященнигым а̄птыка̄ Стефан: «Ипа таўатын акузика̄зӣн укут авуткистыхпык апылъҳистун?»

² Стефаным кӣмсиқа̄: «Аңлыгутымнилъю, сӣванлъыӷнилъю, нагатаҳтыңъа уңипамсюгунъақамси! Сивуныҳпут Авраам сялин Месопотамиямылъюку, нӯхтылъҳилъюку Харранымун, Ниӷуҳқыңъалӷӣм Кияӷныӷым алӣӷвиклъюку

³ пика̄: “Унитигу алъхыӷвигын нуна, илякўа̄ҳтынлъю, аӷуляқи маӷьяҳқуӷна̄ӷамкын”.

⁴ Ынка̄м Авраам аӷуляқыхкақ Халдеямың, нӯхтыкақ Харранымун. Атаңа туқуян, Кияӷныӷым маӷьяҳқуқа̄ Авраам нунамун ма̄тын кияҳфихпысинун.

⁵ Тагисюхўа̄ӷақңамигу натыңӣҳақ нуналисимаңита̄ лъңанун пикаҳқамың. Иўырңа талўа сялин авақутӣлъюку Кияӷныӷым акықусяқыхкақа̄ уна нуна лъңанунлъю, киңунӷанунлъю.

⁶ Кияӷныӷым хўатынлъю пикақа̄: “Киңуныҳтын аӷуляқсяҳқа̄гут нунакынӷилъкымыхнун ынка̄м нуната̄лъықут. Тама̄ни қыпҳаҳтыля̄ӷуяҳқа̄гутлъю, амьюқыта̄ткысиҳлъягьяҳқа̄гутлъю 400 аюмиқулъылӷутни.

⁷ Иўырңа аӷью̄ҳлъықанка қыпҳаҳтыля̄ӷуҳтыстилӷӣт. Киңуңаның аӷью̄ӷилъыӷма киңуныҳтын тагилъықут нунамун акықусяқыхкамнун, тама̄ни манигуҳлъықа̄тңа”. Таўатын Кияӷнық пика̄гуқ.

⁸ Та̄хкын Кияӷнық акықусяңлъяқақ Авраамымун налъюнӣӷуткысқылъюку обрезаниялъық. Ынка̄м Авраам обрезаниякақ. Иӷныңьями Исаакымың пиңаюның иңлюлык аӷнық атуӷьягу обрезанияка̄ лъңалъю. Таўатыҳпигақ Исаакым обрезанияка̄ иӷныни Иаков. Иаковым обрезанияляқӣ қуля ма̄лӷук сӣпнықлъюку иӷныни. Та̄кут пӣнлӣсиқӣ рамкыңан Израилым.

⁹ Аңлиляӷа̄лъютың Иаковым иӷныӷита ақинакыпихтыка̄т аңлыгутни Иосиф, ынка̄м акикыхка̄т Египетыӷмӣнун қыпҳаҳтыля̄ӷулюку. Иўырңа Кияӷныӷым наюқыхка̄,

¹⁰ сыӷлылӣнӷани каюсиӷақыхкаңа. Кияӷныӷым пыҳқинылъылитка̄ ынка̄м Фараоным умӣлган Египетым, ыфқуқлъюку умӣлгатаӷа̄ҳтыстыка̄ Египетмун, иглыӷутистыңлъяқа̄лъю мыңтыӷаминунлъю, қыпҳаҳтыминунлъю.

¹¹ Та̄хкын нықаңисяхлъякақ Египетмилъю, Ханаанымилъю, ынңа̄талъ угляқ игатиқутыҳлъякақ. Сивуныпутлъю нықаңисяхлъякат.

¹² Иаковым нагақуӷьямики Египетыӷмӣт зерномың кахпахлъягуманилюки, иӷныни пикыңьяҳтӣсқыхкӣ.

¹³ Тӯңлиҳа̄ни алъя пията, Иосифым аныңани уңипа̄ткӣ лъңитнун уюӷақнилюни. Ынка̄м умӣлгым Фараоным аңлыгуткутутаңи лӣгикыхкӣ.

¹⁴ Та̄хкын Иосифым липыҳсяқа̄ атани Иаков, ныңлъюгутылӷутаңилъю нӯхтысқылъюки Египетмун. Қамахлъютың ю̄к пиңают акимигақ сӣпнықлъюкуңуфтут.

¹⁵ Ынка̄м Иаков нӯхтыкақ. Тама̄ни Иаков туқукақ, киңуңаның тахталми та̄кўани иляңилъю сивуныпут туқуляӷа̄ткат.

¹⁶ Та̄кўаниңани ныҳқўа̄ӷит агля̄лъюки Сихемымун, лъивынқихтыкӣт нунакун Авраамым тукфиқа̄кун Емморым киңунӷаның.

¹⁷ Кияӷныӷым Авраамымун акықуся̄ пияҳтуңыстаӷақуқлъю, сивуныпут нуляҳлъякат Египетми.

¹⁸ Та̄хкын Египет нутаӷамың умӣлыңыхкақ, та̄м умӣлгым налъюкңўа̄қаңа Иосиф.

¹⁹ Сивунымта нуляҳлъялъҳит апалъюқлъюки умӣлгым пыҳқиниқулъюки икфиқыстыкӣ сивуныпут, талўа таӷнуҳаҳӣт а̄нутыстақлъюки пикӣ туқусқылъюки.

²⁰ Таўатын кияҳсималюки Моисей алъхықақ, ю̄кыхтыпихлъыҳӣ таӷнуҳақ. Аңаюқахкынка нымыгни ӣӷаҳтумың афлъыңакыхка̄т пиңают танқит.

²¹ Ӣӷаҳтуҳпагниңӣсямыгныгу а̄нутка̄т. Умӣлгым паниган на̄лъкылъюку алъюҳқилюку, аңлистыка̄ иӷнықылӷӣстун.

²² Египетыӷмӣт апыҳтуқа̄т лӣткамыхның. Ынка̄м Моисей пыҳқинӷуӷиҳлъягьялӷӣми акузилъхӯҳқа̄ҳлъякақ, аҳтӣгалңуқлъю сямың тамаҳа̄ның.

²³ Моисей ю̄к мальӷук уксюҳтуткалиӷьями Израилыӷмӣлгутни ысҳаӷьюглюки ысҳаӷьяҳтуқӣ.

²⁴ Таўани ысҳақа̄ Египетыӷмӣм амью̄ткыхкаңа Израилыӷмӣ. Ынка̄м Моисейем Израилыӷмӣ игуӷлюку туқутка̄ Египетыӷмӣ.

²⁵ Таўани сюмыҳтаӷақа̄ялӷӣ Израилыӷмӣлгутминун лӣгикылъықнилюку Кияӷныӷмун каяхтылъыни лъңитнун аӷуляқутистыңулюку Египетмың. Иўырңа лӣгикумаңилъкаңат.

²⁶ Уна̄миңани ысҳақакык Израилыӷмӣк пилъюгулъҳӣк. Акузинъақуткыхкақсяқык: “Пилъюгутыхпынатык юлгуткутутык”.

²⁷ Йыӷлыги амьюқытиқылӷӣм югым аягаҳлъюку Моисей пика̄: “Китум иглыӷутистыңлъяҳтатын, нанқихтистыңлъяҳтатынлъю хўаңкунъун?

²⁸ Хўаңалъю туқусюхсиңа̄ иӷивгақ туқутылъыҳпытун Египетыӷмӣ?”

²⁹ Югым таўатын пиятни Моисей қимакақ Мадианымун, тама̄ни алъяныҳта̄кақ. Қынўат нулиҳтуӷлюни иӷныңыхкақ ма̄лӷугыгның.

³⁰ Моисей, югык ма̄лӷук аюмиқулъық Мадианымытуткылъюку килга̄нун аӷуляқыхкақ Синайым найӷаҳан увитаңанун. Таўани ысҳақа̄ яқулык кумаӷулӷӣми уқфилъыгами.

³¹ Алъя̄ҳлъюхўаӷьягуткақыхкаңа. Кынқихтыңъўа̄ӷналюку такука̄, ка̄сяҳтуӷақа̄лъю Атанӷым пика̄:

³² “Кияӷныӷӯңа, сивуныҳпык Авраамылъю, Исаакамлъю, Иаковымлъю Кияӷнықа̄тңа”. Моисей алиңрӯқақ рыпалъ уңылыхтыкақ талўа ысҳаӷьюгумаңитка̄.

³³ Атанӷым пика̄: “Ка̄мгыхкын матаҳтикык қаюҳлъяк хўаңа апалъюқлъюңа аглыӷналӷӣңӯқ ныкывӷавигын.

³⁴ Ысҳапаганка югынка амью̄ткыхкаңит Египетми, нагатанка ңилъыхлъыҳӣт. Укихтуңа югулиналюки Египетыӷмӣның. Ынка̄м хўа̄ каяхнақамкын Египетмун”.

³⁵ Та̄наңӯқ Моисей Израилыӷмӣт иҳсякақңамыхтыху пика̄т: “Китум иглыӷутистыңлъяҳтатынлъю, нанқихтистыңлъяҳтатынлъю хўаңкунъун?” Иўырңа лъңаңӯқ Кияӷныӷым утыӷниҳтыстыка̄ Египетмун иглыӷутистыңулюкулъю, югулиӷистыңулюкулъю лъңитнун. Таўатын Кияӷныӷым пикақа̄ яқулыхкун кумаӷулӷӣми уқфилъыгами.

³⁶ Моисей алъя̄ҳлюхўаҳтиҳлъяга̄таӷлюни Египетми, аӷуляқуткақӣ сивуныпут Египетмың. Ўата алъя̄ҳлъюхўаҳтӣӷа̄тақа̄гуқ Чермное Моремилъю, иглыӷалъыӷмыхнилъю килга̄ни маӷьяҳқуӷақңамики югык ма̄лӷук аюмиқулъыӷни.

³⁷ Та̄наңӯқ Моисей Израилыӷмӣнун хўатын пикақ: “Кияӷныӷым ӯкналиқиста накмикылъықа̄ юхпысиның хўаңа накмикылъыӷмитун ӯкналиқистыңулюңа”.

³⁸ Та̄наңӯқ Моисей сивунымнъиткақ қырңуӷутақңата килга̄ни Синайым найӷаҳан туңаңани. Таўани на̄йӷами яқулгым алыҳқуӷьятни тугукӣ Кияӷныӷым Лӣлиҳтӯсӣ апыҳтӯсят натын кияҳтылъыҳқамың. Та̄хкын а̄пқӣ та̄кут сивунымнъун ынка̄м лъңита нагныҳтыкақӣт хўаңкунъун.

³⁹ Иўырңа сивунымта Моисей қа̄ткысюгумаңита̄тлъю, иглыӷутистыксюгумаңита̄тлъю, йыӷлыги утыҳсюка̄гут Египетмун.

⁴⁰ Ынка̄м Моисейем аныңа̄ Аарон пика̄т: “Кияӷныңлъяҳтыҳқут маӷьяҳқӣсқылъюта. Налъюкаҳпут Моисей сяматаңа, лыган аӷуляқулъюта Египетмың унитӣлъю”.

⁴¹ Ынка̄м кияӷныңлъяқат каумӷаҳсюгнилңуӷмың, аҳқыша̄қа̄тлъю. Нықынӷаҳқыхкатлъю қӯлваӷналюку улима̄ҳтың.

⁴² Таўатын пията Кияӷныӷым тунуткӣлъю, пыхтыкӣлъю ынңа̄талъ манигӯтысқылъюки сиқиныӷмун, танқимун, иӷалықыта̄ӷнунлъю. Атанық хўатын пика̄гуқ ӯкналиқистыт игақылъҳитни: “Израилыӷмӣни, югык ма̄лӷук аюмиқулъыӷни иглыӷаңулюси килга̄ни аҳқыша̄ӷумаңитаҳпысиңа туқутӣныҳпысини тыӷикусямың.

⁴³ Йыӷлыги кылъқута̄қыхкақаси палаткат манигуӷвигулюки кияӷныңлъяқамун Молохымун, кылъқута̄қыхкақаҳсилъю иӷалықыта̄ңлъяқақ манигӯсӣлюку Ремфанымун. Тама̄кын апалъюқлъюку аңуяхпысинун аӷуляқутыслъықамси наӷуҳлъюку Вавилон”».

⁴⁴ Стефан паниның акузикақ: «Сивуныпут килга̄нилъюки Кияӷныӷым палаткаңлъӣсқыхкӣ амимың манигуӷвигулюки лъңанун. Улимакақӣт таўатыңўа̄қ Кияӷныӷым апыҳтӯтылъҳатун Моисейемун. Кылъқута̄қыхкӣт та̄кут палаткат нықаңӯсӣлюки Кияӷныӷым наю̄тңалъҳанун.

⁴⁵ Та̄кўаниңани Моисей туқуян Кияӷныӷым накмикыхка̄ Иисуса иглыӷутистыкысқылъюку сивунымнъун. Иисусым маӷьяҳқуӷьистың нунамун Кияӷныӷым акықусяқыхка̄нун та̄кут палаткат кылъқыхкӣт. Такукамыхнун нунамун ка̄сялӷӣмың юлгуфтуқ. Иўырңа Кияӷныӷым сивунымнъун иҳлъыҳтыстыкӣ юги, ынка̄м сивуныпут ныликат та̄хун нунакун. Тама̄ни нагныӷуткӣт та̄кут палаткат манигӯтфигулюки Кияӷныӷмун кынляңа умӣлылӣтылъыӷмыхнун Давид.

⁴⁶ Давидым кияҳта̄лъҳа ынңа̄талъ ыфқуӷнапихтыка̄лӷӣ Кияӷныӷми. Ынка̄м Давидым а̄птыкақсяқаңа хўатын: “Кияӷныӷа Иаковым, мыңтыӷаңлъяӷляка̄н?” Иўырңа Кияӷныӷым писимаңилъкаңа,

⁴⁷ йыӷлыги Давидым иӷныӷан Соломоным мыңтыӷаңлъяқа̄ Кияӷнық.

⁴⁸ Иўырңа Кияӷныҳлъяк кияҳсигатуқ мыңтыӷани югыт улима̄ӷитни. Хўатын Атанық пика̄гуқ ӯкналиқистым игақылъҳани:

⁴⁹ “Қиляк ақумутақақа, нуналъю итыгаӷӣтақақа. Сяңан мыңтыӷаңлъяӷнақыстыңъа? Мыӷна̄ливигита̄ңунӷитуңа.

⁵⁰ Улима̄қынӷӣсикӯн сяңўа̄ қамахтыңъўа̄ӷлюку?”»

⁵¹ Стефаным нагныӷуткӣ: «Пиныҳлъюхлъягни лъпыси, қа̄ткысюгигатаҳси, ухпықсюгигатаҳси Кияӷнық. Кияӷныӷым уңипӣ нагасюгигатаси, иҳсякыра̄ӷақахсилъю Аглыӷналӷӣк Таӷныӷак сивуныҳпысистуңўа̄қ.

⁵² Қамахлъюки Кияӷныӷым ӯкналиқистыңи сивуныҳпыси амью̄ткыхкақӣт. Туқуқуқақӣт ӯкналиқистыт ӯкналиқуткысятху Сыӷлыҳқумаңилңуқ тагияҳқа̄ниңатху. Ынка̄м ка̄сян, увыҳпагулъюку туқуткақаҳси.

⁵³ Лъпысиңӯси Кияӷныӷым яқулыхтыхун тӯныхкӣ Лӣлиҳтӯсяның, қа̄ткумаңитаси».

Милюҳпага̄тақаңат Стефан

⁵⁴ Агӷистыт нагалъюку Стефан сякшитутыҳлъякат рыпалъ хӣстаӷа̄тка̄т.

⁵⁵ Иўырңа Стефан, имиӷңалӷӣ Аглыӷналӷӣгның Таӷныӷагның, сивухсялӷӣми қилягмун ысҳақа̄ Кияӷныӷым ниӷуҳқылъҳа, Иисусылъю ныкывӷалӷӣ Кияӷныӷым аӷынқигныӷани.

⁵⁶ Пикӣ: «Ысҳақаҳтыхуқун! Ысҳаӷақа қиляк қылъпылӷӣ, Иӷныӷалъю Югым ныкывӷалӷӣ Кияӷныӷым аӷынқигныӷани!»

⁵⁷ Агӷистыт сигутытың ся̄плъюки ӣхмыхның, араӷа̄та̄симаӷмың қамахлъютың сюӷука̄т Стефан.

⁵⁸ Сӣңвага̄тамың аӷуляқутка̄т Иерусалимымың, туқунъалюку милюҳпага̄таҳӣнақ. Та̄хкын Стефаным авуткистыңита қа̄слъитың матаҳлъюки нукалъпигам Савлам ся̄ӷўакун лъилюки милюҳпага̄таӷьюха̄қа̄т. Тама̄кутлъю иляңита милюҳпага̄тақа̄т.

⁵⁹ Хўа̄ уйӷагым тыкиқаӷвикңатни Стефан юӷақақ: «Атанық Иисус, таӷныӷахка тугуклъиҳқык».

⁶⁰ Сыгысқуҳлъюни игляхтупихлъюни пикақ: «Атанық, сыӷывутики хўакын сыӷлыҳқылъҳитның». Таўатын пилюни туқукақ.