Acts 1 - Iñupiatun (NW Alaska)

¹ Aglaktuŋa uumiŋa Theophilus-mun piqpagikkamnun. Sivulliġñi makpiġaani aglaktuaŋaa suraġałipayaaŋiñik Jesus aullaġniił̣haniñaglaan savaaqałiġmiñik

² taivrumuŋaaglaan uvlumun Agaayyutim aullautipmani tatpakmuŋa. Sivuani Jesus aullaġaluaqani ilaan Ipqitchuakun Irrusikun alġaqsruġai piksraqtaaġikkani uqqiraqtauruksrauplugich.

³ Jesus tuqqutitqaaqhuni piqatigiraġigai uqqiraqtit sagviaqtuutigai arguaqtuġnaġumiñaiqł̣ugu aŋitqił̣ha malġukipiat uvlut akunġatni, suli Jesus-ŋum uqautiplugich aŋaayuqautaanik Agaayyutim.

Agaayyutim aullautigaa Jesus Qiḷaŋmun

⁴ Iḷaatniguuq Jesus-ŋum piqatigilgitñamigich tiliñiġai itna, “Uniññiaqnagu Jerusalem aglaan utaqqiyumigiksi aatchuutiksraŋa Aapaa akiqsruutigikkaŋa qaitkisiñipḷugu, uqautigikkaġa ilipsitñun.

⁵ Taimñaguuq John paptaaġutiqaqtuaq iñuŋnun imiġmik aglaan aquatigun qapsich uvlut paptaakkaugisirusi Ipqitchuakun Irrutchikun.”

⁶ Taapkua uqqiraqtauruksrat katilgitñamiŋ piqatigiplugu Jesus apiqsruġniġaat, “Ataniiq! Uvva taavrumani nappatqiŋñiaqpiuŋ aŋaayuqaun Israel-aaġmiunun [umialiqaġumiñaġlugich taimanisun]?”

⁷ Jesus-ŋum kiuniġai, “Aapaa kisimi sivunniġisigaa qakugun atuumałiksraŋa. Ilaan iḷisimapkaġumiñaitkaa tamanna ilipsitñun.

⁸ Akuqtuigisirusi saŋŋimik taimña Ipqitchuaq Irrusriq aggianikpan ilipsitñun, aasii iḷisimaraugaqsiḷusi uvapkun Jerusalem-mi iluqaaniḷu Judea-mi suli Samaria-mi unniiñ nunaaqqipayaaŋiñi nunam.”

⁹ Taatnaanikamigich Agaayyutim nuqinniġaa tatpakmuŋa iliŋitñun qiñiqtitluni aasii iliŋisa qiñitlaiqsiġniġaat nuviyam puuqtiqmauŋ.

¹⁰ Aullaqtiqman qiñiġugaaqtitlugich tatpakmuŋa, taimmaiñaq malġuk iññuk atnuġaallak qatiqtaanik qikaqasiitḷiġñiqsuk iliŋitñun,

¹¹ nipliqhutik, “Galilee-ġmiut, suvaata qikaqhusi qiñiqniaqpisi qiḷaŋmun? Tamanna Jesus aullaqtuaq ilipsitñiñ tatpakmuŋa aggitqikkił̣hitchuq taatnatun ilipsi qiñiqmatun aullaqman tatpakmuŋa.”

Matthias-ŋum Inaŋiġaa Judas

¹² Maliġuaqtit tavrakŋa utiġniqsut Jerusalem-mun iñġiuramiñ taiguutiqaqtuamiñ Olives-mik uŋasikpaguni inġiññiqsuamiñ nunaaqqimiñ.

¹³ Tavruŋa tikitñamiŋ Jerusalem-mun, iliŋich mayuġniqsut inimun taivrumuŋa irvigikkaġmiknun, Peter, John, James, Andrew, Philip, Thomas, Bartholomew, Matthew, James iġñiġikkaŋa Alphaeus, Simon-lu Zealot-ŋuruaq, suli Judas iġñiġikkaŋa James-ŋum.

¹⁴ Iluqaġmiŋ katiniqsut akulaiqł̣ugu iŋiqsruġviksraġmiknun piqasiqhutiŋ aġnanik suli Mary-mik aakagikkaŋanik Jesus nukatchiaŋiñiglu.

¹⁵ Ikituurat uvlut aquatigun ukpiqtuat katimaniqsut, tallimakipiaq iñuiññamik iñugiaktigiyuŋnaqhutiŋ. Peter-m makitluni nipliutiniġai,

¹⁶ “Aniqatiumaaŋ, Ipqitchuam Irrusim uqaqtinniġaa David makpiġaaŋiñi Agaayyutim. Uqaġiniġaa Judas-kun sivuani atuumagaluaqtitnagu ilaan savaaqałiksraŋa, taamna Judas sivulliuruaq tiguriruksranik Jesus-mik.

¹⁷ Judas iḷaugaluaqtuaq uvaptikni atakkii Jesus-ŋum piksraqtaaġikkaŋa savaqatigitquplugu uvaptikni.

¹⁸ Judas-ŋum aatchuutigianikamiuŋ Jesus akiññaktaaqaġniqsuq maniŋñik. Taavrumiŋaasiiñ tauqsiġñiqsuq nunaviñiġmik ilaan iḷuviġikkaġmiñik. Tavrani katakami iluqani iḷua qaaġniqsuq.

¹⁹ Iluqaġmiŋ iñuich Jerusalem-mi ittuat tusaaniġaat, aasii iŋmiŋ uqaġmikkun taiguusiġniġaat Judas-ŋum tuqquvia Akeldama-mik (mumiutiqaqtuamik nuna augum maqqivia).

²⁰ Agaayyutim makpiġaaŋani aglausimaruaq Psalmss-ni itna, ‘Ilaan tupqa iñuiġumauq iññitqikkumiñaiġuni.’ Psalms 69:25 Aglausimaruaqsuli, ‘Atlamik iñuŋmik inaŋiqsiqaġumauq savaaŋa.’ Psalms 109:8

^21-22 Taatnaqługu iñuk inaŋiutiruksrauruq Judas-ŋum savaaŋanun. Taamna iñuk ittuksrauruq aullaġniimaruaq uvaptikni aasiisuli iḷisimarautlasiruaq aŋitqił̣hagun Atannapta Jesus. Ilaa piqatigisimakkaqput John-ŋum quliaqtuaġipmauŋ paptaaktitchił̣ł̣isuli nayuqtigisimakkaqput uvlumunaglaan Agaayyutim aullautipmauŋ Jesus pakmuŋa qiḷaŋmun.”

²³ Iliŋich nalunaiġiñiqsut malġuŋnik iññuŋnik Joseph-miglu taiguutiliŋmik Barsabbas-mik atiqaqmiruaq Justus-mik suli Matthias-miglu.

²⁴ Aasii agaayuniqsut itnaqhutiŋ, “Ataniiq! Ilvich iḷisimarauŋuruatin uummatiŋitñik iñupayaat, taatnaġlugu tikkuaġutillaŋniaqtigut nalliaknik piksraqtaaqaġuvich.

²⁵ Taamna uqqiraqti inaŋiutiyumuuq Judas-mun atakkii unisaġigaatigut aullaqhuni piksraqtaaġmiñun.”

²⁶ Taatnaqqaaqhutiŋ tigusiñiqsut attak ilaqataaknik. Taatnaqmata Matthias piksraqtaaŋuniqsuq aasii iḷaliutikkaupluni qulit atautchinun uqqiraqtinun.