Maenbulɛfoɛ 9 - AHYERƐLƐ KRONGRON

Abimɛlɛke

¹ Yerubaal awa Abimɛlɛke hɔle oni awuro ama berɛ wɔ Sɛkem, na osele bɛ ne oni abusuafoɛ amukoraati kyɛ,

² “Ɛ́mɔfa bɛto Sɛkem mbanyi amukoraati bɛ nyunu kyɛ, ‘Kyɛ Yerubaal mma mmienzua aburasoo ne amukoraa bekoli ɛmɔ so, ɔne kyɛ bɛ nu ko pɛ koli ɛmɔ so ɔ, beni yeɛ ɔte paa ma ɛmɔ ɔ?’ Ɛ́mɔkaye koso kyɛ ɛmɔ bɔbɔ ɛmɔ dehyeɛ ole me.”

³ Yiti oni awuro ama nemɔ gyinane ye gya nu bɛtole sɔ dwirɛ ne amukoraa beguale Sɛkem mbanyi amukoraa bɛ so anu, na mbanyi nemɔ lele Abimɛlɛke bɛtole nu, ofikyɛ bɛhane kyɛ, “Abimɛlɛke de, yɛ bɔbɔ yɛ deɛ ɔ.”

⁴ Bɛyele ɛdwetɛ aburasoo befili Baal Berite asɔneyɛɛ sua nu berɛ bɛmane Abimɛlɛke, na ɔfa bɔle ammɔbrafoɛ ne patapaafoɛ biemɔ paa maa beelili ye si.

⁵ Ɔhɔle ɔse awuro berɛ wɔ Ofra, na oliɛma mmienzua mɔ bɔ bɛ ole Yerubaal mma aburasoo ne, ohuhuni bɛ wɔ nyɔboɛ komapɛ aso. Nakoso Yotam bɔ ɔte Yerubaal kasiɛ ne de, onyane ye ti didili nu, ofikyɛ ɔnwatili ɔɔfeale.

⁶ Yeɛ Sɛkem ne Bete Milo mbanyi amukoraati bɛbɔle nu, na bɛhɔle beesili Abimɛlɛke ɛhene wɔ eluii ne abo. Eluii ne pingye bonima bɔ ɔwɔ Sɛkem ne.

Yotam bu mmakaa nwo anyandera

⁷ Bɛfale edwirɛ bɔ wasi ne nwo amaneɛ bɛbɔle Yotam nen, oogyinane Gerisim bokaa ne ti afia, na ɔteane nu sele bɛ kyɛ, “Sɛkem mbanyi, ɛ́mɔtie me, amaa Nyameɛ koso watie ɛmɔ.”

⁸ Mmakaa mɔ sili nu, kyɛ bɛkwaapopa bɛ nu ko ngoo ma odi bɛ so hene. Yiti besele olive kyɛ, ‘Di yɛ so hene.’

⁹ Na olive buale bɛ kyɛ, ‘Aso me ngoo paa, bɔ bɛfa so bɛhyɛ nyameɛ mɔ ne adasa animnyam ne, nyakyi ye yɔlɛ, ná ngongyini mmakaa mɔ so anaa?’

¹⁰ Yeɛ mmakaa nemɔ sele borɔdoma kyɛ, ‘Bra na baali yɛ so hene.’

¹¹ Nakoso borɔdoma buale bɛ kyɛ, ‘Aso me mma menemene ne, ɔne me mmaa fɛɛfɛɛ ne, nyakyi bɛ sulɛ, ná ngongyini mmakaa mɔ so anaa?’

¹² Na mmakaa nemɔ sele bobe kyɛ, ‘Bra na baali yɛ so hene.’

¹³ Nakoso bobe buale bɛ kyɛ, ‘Aso me nzaa, bɔ ɔma nyameɛ mɔ ne adasa bɛ nye gye ne, nyakyi ye yɔlɛ, ná ngongyini mmakaa mɔ so anaa?’

¹⁴ Yiti mmakaa ne amu besele ɛfone kyɛ, ‘Bra ná baali yɛ so hene.’

¹⁵ Yeɛ ɛfone buale mmakaa nemɔ kyɛ, ‘Sɛ ɛmɔ kunu fitaa yeɛ ɛmɔpopa me ngoo bɛfa me bedi ɛmɔ so hene ne a, ye de ɛmɔbra bɛɛfea me nyaa abo fɔnwoo ne anu. Nakoso sɛ nna ɛmɔ kunu fitaa de a, ye de see ófi ɛfone nu, ná ɔɔyera Lebanon sida mmakaa nemɔ.’

¹⁶ “Afei, ɛ́mɔdwene ye nwo, sɛ adwene paa ne anidie nu yeɛ ɛmɔfale Abimɛlɛke besili hene ne a; yeɛ sɛ ɛmɔ ne Yerubaal ne ye awuro ama bali ye yé a, yeɛ sɛ ɛmɔfale ɛmɔ nye bɛtole ye nikye paa bɔ wayɔ ne anwo a.

¹⁷ Ofikyɛ me baba fale ye ngoa tole serewa, ɔho mane ɛmɔ, na olele ɛmɔ fili Midian sa nu.

¹⁸ Nakoso ɛnɛ ye de, ɛmɔayɛ me baba awuro ama nwo lɔen. Ɛmɔahu ye mma mmienzua aburasoo wɔ nyɔboɛ komapɛ aso, na Abimɛlɛke bɔ ɔte ye afaneɛ awa ne, ɛmɔafa ye bali Sɛkem mbanyi so hene, ɔnate kyɛ ɔte ɛmɔ abusuaniɛ ne ati.

¹⁹ Na sɛ ɛnɛ ɛmɔ ne Yerubaal ne ye awuro ama bali ye yé wɔ adwene paa nu ne animnyam nu a, ye de ɔnate Abimɛlɛke ti, ɛ́mɔma ɛmɔ nye gye, ná ye koso ɔnate ɛmɔ ti, ɔ́ma ye nye gye.

²⁰ Na sɛ nna sɔ yeɛ ɔte hɔ a, ye de see ófi Abimɛlɛke nu ɔɔyera Sɛkem ne Bete Milo mbanyi; ná see ófi Sɛkem ne Bete Milo mbanyi mɔ nu ɔɔyera Abimɛlɛke.”

²¹ Afei Yotam nwati hɔle Beɛ ɔɔtenane berɛ; ofikyɛ né osuro oliɛma Abimɛlɛke.

Sɛkemfoɛ yɛ Abimɛlɛke nwo lɔen

²² Abimɛlɛke lili Yisrael so afoɛ nza.

²³ Nakoso Nyameɛ somane sunzum tɛɛ bie maa ɔɔtotone Abimɛlɛke ne Sɛkem mbanyi b’afia; ná Sɛkem mbanyi yɛle Abimɛlɛke nwo lɔen.

²⁴ Ɛhe sili, amaa ehunɛ bɔ behuni Yerubaal mma mmienzua aburasoo nemɔ ne, banya ye nwo akatuaa; amaa b’eliɛma Abimɛlɛke bɔ ohuni bɛ ne, ɔne Sɛkem mbanyi bɔ begyinane ye si maa ohuni oliɛma nemɔ ne, bɛ mogya abɔ bɛ ti so.

²⁵ Yiti Sɛkem mbanyi mane mmenia bɛɛtetɛle Abimɛlɛke wɔ mmokaa nemɔ ati afia. Na ebiala bɔ ɔfale atee ne aso ɔɔpɛle nu bɛ nwo berɛ ne, belele ye nwo nningyein. Na ebiemɔ bɛɛbɔle Abimɛlɛke amaneɛ.

²⁶ Ebede awa Gaal ne ye awuro ama betu bɛwale Sɛkem, na Sɛkem mbanyi fale bɛ wora wurale ye nu.

²⁷ Bɛhɔle fieso, na bɛɛtetele bobe befili bɛ bobe boo mɔ nu. Behwini bɛyɛle nzaa, na bɛfa bɛgyele bɛ nye. Yeɛ bɛhɔle bɛ bosoen asɔneyɛɛ sua nu. Bedidili bɛnone, na bɛgorole Abimɛlɛke nwo.

²⁸ Na Ebede awa Gaal sele kyɛ, “Abimɛlɛke te nzu bɔ yɛ Sɛkemfoɛ odi kyɛ yɛso ye ɔ? Sɔ Yerubaal awa ne, ɔne ye safohene Sebul, aso banzo Sɛkem ɔse Hamɔ ye mmenia? Nzu ati yeɛ odi kyɛ yɛso ye ɔ?

²⁹ Sɛ me yeɛ ndua mmenia ye noa a, ahaa matu Abimɛlɛke mafi bia so; ahaa mahã mahyire ye kyɛ, Fa mmenia bieku boka wɔ koɛhonɛfoɛ nemɔ aso, ná bra maa yɛho.”

³⁰ Kuro berɛ odikro Sebul tele edwirɛ bɔ Ebede awa Gaal hane ne, ɔfɛle yaa paa.

³¹ Otuli ɛbɔfoɛ maa bɛhɔle Abimɛlɛke berɛ wɔ Aruma beesele ye kyɛ, “Edwirɛ asi. Ebede awa Gaal ne ye awuro ama bawa Sɛkem, na bɛto begua kuro berɛ ama so anu maa bɛyɛ wɔ nwo lɔen.

³² Yiti ɛne koɛhonɛfoɛ bɔ bɛboka wɔ so ne, ɛmɔhɔ bɛɛtetɛ eburo dɔ kɔngɔen.

³³ Na ngyerɛmɔ tutuutu, eyia pukye pɛ, kɔfa koɛ toa kuro ne. Na sɛ Gaal ne koɛhonɛfoɛ bɔ bɛboka ye so ne, bɛfa koɛ bɛbayia wɔ a, ɛne bɛ ho pasaa kyɛ bɔ ɛkɔhora ɔ.”

³⁴ Yiti Abimɛlɛke ne ye koɛhonɛfoɛ amukoraa bedwɔsole kɔngɔen na bɛhyɛle bɛ nu kure nna bɛɛtetɛle Sɛkem kuro ne anwo.

³⁵ Ebede awa Gaal fitele oogyinane kuro berɛ pambim ne anyunu, na Abimɛlɛke ne ye koɛhonɛfoɛ, befili nekaa bɔ bɛɛtetɛle ne befitele.

³⁶ Na Gaal nwuni bɛ ne, osele Sebul kyɛ, “Nea, mmenia biemɔ bɛtorotoro bokaa ne bɛba! Sebul buale ye kyɛ, “Bokaa ne aso wawoɛ mɔ yeɛ bayɛ wɔ nye so kyɛ mmenia ne.”

³⁷ Gaal sa sele kyɛ, “Nea, mmenia nemɔ befi Tabure Erese yeɛ bɛba ɔ, na kure ko fi Elon Meonenim bue nu dɔ yeɛ bɛba ɔ.”

³⁸ Yeɛ Sebul bisale ye kyɛ, “Wɔ noa nu dwirɛ mbiri ne, afei de ayakyi ye hanɛ? Ná wɔ yeɛ ɛhane kyɛ, ‘Abimɛlɛke te nzu bɔ odi kyɛ yɛso ye ɔ’ ne?” Koɛhonɛfoɛ bɔ ɛgorole bɛ nwo ne, bɛ ɛhe. Afei kɔ na ɛne bɛ bɛɛho.”

³⁹ Yiti Gaal lili Sɛkem mbanyi nemɔ nyunu, na ɔne Abimɛlɛke bɛɛhone.

⁴⁰ Abimɛlɛke foane Gaal, na ɔnwati fili ye nyunu. Mmenia pee totɔle, na bɛsamone berɛ maa oodwuli kuro berɛ pambim ne.

⁴¹ Yiti Abimɛlɛke tenane Aruma; na Sebul foane Gaal ne ye awuro ama bɔ wamma bandena Sɛkem ko ɔ.

⁴² Aleɛ hyene ne, Sɛkemfoɛ fale bɛ nye hyirele eburo. Na Abimɛlɛke tele ne,

⁴³ ɔboaboale ye koɛhonɛfoɛ noa. Ɔhyɛle bɛ nu kure nza maa bɛɛtetɛle eburo dɔ. Abimɛlɛke nwuni kyɛ mmenia nemɔ fi kuro ne anu bɛba ne, ɔfale koɛ tetale bɛ huhuni bɛ.

⁴⁴ Abimɛlɛke ne koɛhonɛfoɛ kure bɔ né bɛboka ye so ne, bɛbɔle hwii beegyinane kuro berɛ pambim ne anyunu. Yeɛ kure nyɔ bɔ baha ne, bɛ koso bɛfale koɛ bɛɛtetale mmenia bɔ bɛwɔ eburo dɔ ne amukoraa behuhuni bɛ.

⁴⁵ Abimɛlɛke ne kuro berɛ ama bɛhone sɔ kyẽa ne amukoraa. Olili kuro ne aso ngonim, na ohuhuni nu ama. Odwirili kuro ne guale ase bɔle ye tɔɔ, na ɔtole ngyee petene so.

⁴⁶ Sɛkem abandenden nwo mbanyi amukoraa, bɛtele edwirɛ ne pɛ, beewurale Ɛl Berite asɔneyɛɛ sua anwoserɛ afealeɛ ne anu.

⁴⁷ Abimɛlɛke tele kyɛ Sɛkem abandenden nwo mbanyi amukoraa baaboa bɛ noa.

⁴⁸ Yiti Abimɛlɛke ne koɛhonɛfoɛ bɔ bɛboka ye so ne amukoraa, bɛhɔle Salmon bokaa ne aso. Ɔfale akumaa pepɛle bakaa bie mmaen, na ɔpagya tole ye kɔme anwo. Afei osele ye koɛhonɛfoɛ nemɔ kyɛ, “Nikyee bɔ ɛmɔanwu kyɛ mayɔ ne, ɛmɔ koso ɛ́mɔhã bɛ nwo bɛyɔ bie.”

⁴⁹ Yiti koɛhonɛfoɛ nemɔ anu biala pɛle bakaa mmaen kyɛbɔ Abimɛlɛke yɔle ne ala, na ɔfa ookisale anwoserɛ afealeɛ ne. Bɛtole afealeɛ ne anu see bɔ né mmenia ne tɛ wɔ nu ɔ. Sɛkem abandenden ne anu mmenia amukoraa wuwuli. Bɛte mmienzua ne mmrasua kɔyɛ apee ko.

⁵⁰ Afei Abimɛlɛke hɔle Tebese ootuale kuro ne, na olili so ngonim.

⁵¹ Nakoso né abandenden pindinn bie wɔ kuro ne aso. Kuro ne aso mmienzua ne mmrasua amukoraa, ɔne berɛ mbanyi amukoraa bɛnwatili bɛɛfeale nu bɛtole bɛ nwo anoa nu. Bɛfo bɛhɔle abandenden ne aso anwuro nekaa bɔ basamo so ne.

⁵² Abimɛlɛke oodwuli abandenden ne anwo. Ɔfale koɛ tetale abandenden ne alaa oodwuli abandenden ye anoa nu, kyɛ ɔfa see to nu.

⁵³ Nakoso braa bie yakyili nyɔkoa nu maa ɔɔbɔle Abimɛlɛke ti anu, na ɔpakyele ye ti kwangoa.

⁵⁴ Berɛ ne ala, Abimɛlɛke frɛle aberandeɛ bɔ otira ye akodeɛ ne sele ye kyɛ, “Twe wɔ ngrandɛ ná ku me, amaa mmenia banga bamva me nwo kyɛ, ‘Brasua yeɛ ohuni ye ɔ.’ ” Yiti aberandeɛ ne hwene ye ngrandɛ fa wɔle ye maa owuli.

⁵⁵ Yisraelfoɛ nwuni kyɛ Abimɛlɛke awu ne, bɛ mukoraa bɛhɔle awuro.

⁵⁶ Yiti bɔne bɔ Abimɛlɛke yɔ tiale ye baba, kyɛ ohuhuni oliɛma mmienzua aburasoo ne, Nyameɛ tuale ye so kerɛ.

⁵⁷ Nyameɛ mane Sɛkemfoɛ bɛ bɔne amukoraa bɔle bɛ ti so, na Yerubaal awa Yotam ɛnomalɛ ne wale bɛ so.