Gyenesise 24 - AHYERƐLƐ KRONGRON

Begya braa bɛma Yisake

¹ Né Abraham anyi, yeɛ né wayɛ aworowaa; na né AWURADE ayira Abraham wɔ nningyein amukoraati nu.

² Na Abraham sele ye somvoɛ panyi paa bɔ ɔwɔ ye awuro berɛ, na osa nea ye nningyein mukoraa so ne kyɛ, “Fa wɔ sa fua me sɔ nu,

³ na memaa ɛfa AWURADE, nyameɛso Nyameɛ ne aseɛ Nyameɛ ne ɛta ndaen kyɛ, Kanaanfoɛ bɔ nde bɛ nu wa ye, engogya bɛ nu brasua biala ngɔma mma ye.

⁴ Na mmom kɔ me maen nu ne m’abusuafoɛ berɛ kogya braa brɛ mma Yisake.

⁵ Na somvoɛ ne bisale ye kyɛ, “Ebiaa né braa ne anguro kyɛ okoli me si ɔne me kɔwa sɔ maen he anu. Sɛ ɔba ye sɔ a, né mva ɛwa ne nza ngɔ maen bɔ efili so wale ne anu anaa?”

⁶ Na Abraham buale ye kyɛ, “Nea yé né amva mma ne anza angɔ dɔ!

⁷ Ofikyɛ AWURADE, nyameɛso Nyameɛ bɔ ɔfale me fili me baba awuro, ɔne aseɛ bɔ bɛwole me wɔ so ne, odwudwo hyirele me, na ɔtale ndaen hyirele me kyɛ, ‘Wɔ bosofoɛ yeɛ ngɔfa sɔ aseɛ he ngɔma bɛ ɔ.’ Na ye ala yeɛ ɔkɔsoma ye abɔfo maa okoli wɔ nyunu ɔ, ná aagya braa dɔ abrɛ mma ne ɔ.

⁸ Na sɛ braa ne nguro kyɛ ɔne wɔ ba a, ye de ɛngɔto ndaen bɔ mamaa ata ne; nakoso mma ne de, nnɛfa ye sá kɔ dɔ.”

⁹ Yiti somvoɛ ne fale ye sa fuale ye mene Abraham sɔ nu, na ɔtale edwirɛ ne nwo ndaen hyirele Abraham.

¹⁰ Afei somvoɛ ne fale ye mene afupɔngɔ nemɔ nu buru, na osili nu hɔle. Olele akyɛdeɛ bɔ ɔsɔ anyeɛ biala bie fili ye mene berɛ hɔle. Ɔhɔle Nahɔ kuro, wɔ Mesopotamia.

¹¹ Na ɔmane afupɔngɔ nemɔ kotokotole kuro ne tiwaa wɔ abura bie anwo. Né ɔte nɔsoa, mmerɛ bɔ mmrasua kɔsa nzue ɔ.

¹² Na ɔbɔle mbaeɛ kyɛ, “O AWURADE, me mene Abraham Nyameɛ, mesrɛ wɔ ala, maa ɔyɛ yee ma me ɛnɛ, ná kyire kyɛ ekuro me mene Abraham dwirɛ paa.

¹³ Nea oo, ngyi abura ye aso wa, na kuro wa ama bɛ ndaluwa nemɔ bɛbaasa nzue.

¹⁴ Taluwa bɔ ngɔhã ngohyire ye kyɛ, ‘Mesrɛ wɔ, ka wɔ bua ne ase ma nno nzue ne bie,’ ná ye wora ɔkɔha kyɛ, ‘No bie, na ngɔma w’afupɔngɔ nemɔ koso bie’ nen, maa ɔyɛ sona bɔ aneanea nu aye ye ama w’akoaa Yisake ɔ. Na ɛhe kɔmaa ngonwu ye kyɛ ekuro me mene dwirɛ paa.”

¹⁵ Ye noa ambe, yeɛ Rebɛka bɔ ye bua gyi ye bati so oofitele berɛ ɔ. Ɔte Abraham aliɛma Nahɔ ne ɔye Milka bɛ wa bienzua bɔ oli Betuel ne ɔwa.

¹⁶ Né taluwa ne nwo yɛ nyemene paa; ɔte ababunu bɔ onnwuni biaa le ɔ. Ɔhɔle abura ne anu ɔɔfale ye bua ne sale nzue, na ofili nu fitele.

¹⁷ Somvoɛ ne tuli amirika ooyiale ye, na osele ye kyɛ, “Mesrɛ wɔ, maa nno wɔ bua ye anu nzue ye kãa.”

¹⁸ Obuale kyɛ, “Me mene, no bie.” Na osikyele ye bua ne siele ye sa nu ndɛndɛ maa ɔnone bie.

¹⁹ Ɔmaa ɔnone bie yiele nen, osele kyɛ, “Mekwaasa bie mebrɛ w’afupɔngɔ nemɔ koso kɔpem kyɛ bɛkɔno maa ɔkɔte bɛ ɔ.”

²⁰ Ɔyɛle ndɛndɛ ohwiele ye bua ne anu nzue guale nikyee bɔ ngaka no nu nzue ne anu, na otuli amirika ɔhɔle abura ne anu ɔɔsale nzue bieku mane ye afupɔngɔ ne amukoraa none.

²¹ Biaa ne yɛle dinn neane ye haa, kyɛ ɔnea sɛ AWURADE agyina ye si wɔ ye ateetulɛ ne anu, anaa wangyina.

²² Afupɔngɔ nemɔ none nzue ne yiele nen, biaa ne fale sikaa kɔkorɛ kaa bɔ nu nonɛ te kilo ko nu ngyɛmuɛ ɛyaa nyɔ wurale ye. Osa fale bɛ sa kɔm sikaa kɔkorɛ ngaa nyɔ bɔ nu nonɛ te kilo ko nu ngyɛmuɛ buru wurale ye.

²³ Na osele ye kyɛ, “Nwa awa ole wɔ? Mesrɛ wɔ, ka kyire me. Aso yɛkonya nekaa yɛkosikye wɔ wɔ baba awuro?”

²⁴ Na obuale ye kyɛ, “Nahɔ ne Milka awa bienzua Betuel awa ole me.”

²⁵ Na ɔfa sɔle so kyɛ, “Yɛle ɛserɛ ne nzenzaen pee, ɔne sua bɔ ɛmɔkɔla nu ɔ.”

²⁶ Na biaa ne bɔle ye ti ase sɔnene AWURADE

²⁷ kyɛ, “Animnyam hã AWURADE, me mene Abraham Nyameɛ bɔ wamma ye wora amvi ye paayɛlɛ ne ye nahorɛ bɔ odi ma me mene ɔ. Na me koso, AWURADE ayɛ me taataa wafa me wawa me mene abusuafoɛ awuro.”

²⁸ Afei taluwa ne tuli amirika hɔle oni awuro ɔɔhane edwirɛ he amukoraa.

²⁹ Né Rebɛka le oliɛma bienzua bie bɔ oli Laban, na Laban tuli amirika hɔle biaa ne berɛ wɔ abura ne aso.

³⁰ Na onwuni ye bonyi anu kaa, ɔne bɛ sa kɔm ngaa bɔ ogua oliɛma brasua ne sa ne, ná ɔtele bɔ Rebɛka nwa biaa ne aha ahyire ye nen, ɔhɔle biaa ne nwo berɛ ɔɔtole ye kyɛ ogyi afupɔngɔ nemɔ nwo wɔ abura ne aso.

³¹ Na ɔhane kyɛ, “Wɔ bɔ AWURADE ayira wɔ ɔ, bra awuro. Nzu ati yeɛ egyi tiwaa ɔ? Masiesie nekaa mama wɔ, ɔne nekaa bɔ afupɔngɔ nemɔ kɔla ɔ.”

³² Yiti biaa ne hɔle awuro. Laban nyangyele afupɔngɔ nemɔ nningyein ne, na ɔmane bɛ ɛserɛ ne nzenzaen. Na ɔmane biaa ne ne ye mmenia bɔ ɔne bɛ nate ne nzue maa benwunzini bɛ gya bo.

³³ Bɛbrɛle biaa ne aleɛ, nakoso osele kyɛ, “Mengodidi, sana mabɔ m’amaneɛ koraka.” Na Laban sele kyɛ, “Nzaade bɔ e.”

³⁴ Osele kyɛ, “Nde Abraham somvoɛ.

³⁵ AWURADE ayira me mene paa, na wayɛ sona titire. Wama ye mmoaen ne nandwie, ɛdwetɛ, sikaa kɔkorɛ, ngoaa ne afaneɛ mɔ, afupɔngɔ ne afunum mɔ.

³⁶ Me mene aye Sara yɛle aworowaa ne, ɔwole baa bienzua mane me mene, na ye yeɛ me mene afa ye nningyein mukoraa ama ye ɔ.

³⁷ Me mene maa ndale ndaen. Ɔnwa: ‘Kanaanfoɛ bɔ nde b’aseɛ so ye, ɔnzɛ kyɛ egya bɛ nu brasua biala ɛma mma ne.

³⁸ Na mmom kɔ me se awuro ne m’abusuafoɛ berɛ kogya braa brɛ mma ne.’

³⁹ Na mmisale me mene kyɛ, ‘Na sɛ braa ne ɔne me ngɔwa ɛ?’

⁴⁰ Na obuale me kyɛ, ‘AWURADE bɔ me ne ye yɛnate ne, ɔkɔsoma ye abɔfo maa ɔne wɔ kɔhɔ, ná wama wɔ sa aha w’ateetulɛ botaeɛ ne; ná aagya braa afi m’abusua nu ne me se awuro abrɛ mma ne.

⁴¹ Na sɛ ɛkɔ m’abusuafoɛ berɛ na bamva braa ne bamma wɔ de a, ye de ɛndo me ndaen ne.’

⁴² Ɛnɛ mmale abura ne aso ne, ngane kyɛ, ‘O AWURADE, me mene Abraham Nyameɛ, sɛ ɛma me sa ka m’ateetulɛ ye anu botaeɛ a …

⁴³ Mesrɛ wɔ, ngyi abura ye aso wa. Taluwa bɔ ɔkɔwa kyɛ ɔbaasa nzue, bɔ ngose ye kyɛ, “Mesrɛ wɔ, ma me wɔ bua ye anu nzue kãa ma nno,”

⁴⁴ na ye wora okobua me kyɛ, “No bie, na ngɔɔsa bie ngɔma w’afupɔngɔ nemɔ koso” nen, maa ɔyɛ braa bɔ AWURADE asiesie ama me mene awa ne ɔ.’

⁴⁵ Manyie me dwirɛ bɔ né méka ye me ti anu ne, yeɛ Rebɛka oofitele berɛ bɔ né bua gyi ye bati so ɔ. Ɔhɔle abura ne anu ɔɔsale nzue, na nga ngyirele ye kyɛ, ‘Mesrɛ wɔ, ma me bie ma nno.’

⁴⁶ Berɛ ne ala, osikyele ye bua ne fili ye bati so, na osele kyɛ, ‘No bie, na ngɔma w’afupɔngɔ nemɔ koso bie.’ Nnone, na ɔmane afupɔngɔ nemɔ koso bie.

⁴⁷ Na mmisale ye kyɛ, ‘Nwa awa ole wɔ?’ Obuale kyɛ, ‘Nahɔ ne ɔye Milka awa bienzua Betuel ɔwa ole me.’ Na mvale bonyi kaa ne nwurale ye, yeɛ bɛ sa kɔm ngaa ne koso mva nwurale ye.

⁴⁸ Afei mmɔle me ti ase nzɔnene AWURADE, na nyele AWURADE, me mene Abraham Nyameɛ ayɛ, ye bɔ wayɛ me taataa kyɛ mmra mmangya me mene aliɛma awa mma ɔwa ne.

⁴⁹ Yiti sɛ ɛmɔkɔpene so na ɛmɔkoli nahorɛ bɛkɔma me mene a, ɛmɔhã behyire me. Na sɛ ɛmɔngɔpene koso a, ɛmɔhã, na nwu kyɛbɔ mesi meyɛ me nwo ɔ.”

⁵⁰ Na Laban ne Betuel bebuale kyɛ, “Edwirɛ he fi AWURADE berɛ, yiti yɛngɔhora yɛngosi ye nwo ate.

⁵¹ Nea, Rebɛka yeɛ ogyi wɔ nyunu berɛ ne. Ɛne ye bɛhɔ ma ɔɔyɛ wɔ mene awa n’aye, kyɛbɔ AWURADE aha ne.”

⁵² Na Abraham somvoɛ ne tele sɔ dwirɛ nen, obutuli berɛ yele AWURADE ayɛ.

⁵³ Afei somvoɛ ne yele ɛdwetɛ ne sikaa kɔkorɛ mbembenanneɛ ne ɛtena, na ɔfa mane Rebɛka. Osa mane oliɛma bienzua ne oni nningyein bɔ ye nyɔboɛ yɛ se ɔ.

⁵⁴ Afei ɔne mmenia bɔ bɛboka ye so ne bedidili bɛnone, na bɛlale berɛ kɔngɔen ne. Na bedwɔsole ngyerɛmɔ nen, somvoɛ ne sele kyɛ, “Mésrɛ atee mesa mekɔ me mene berɛ.”

⁵⁵ Nakoso Rebɛka aliɛma ne oni besele kyɛ, “Ma taluwa ne ɔtena yɛ wa kãa, kɔyɛ eleburu, na ye si ye wahɔ.”

⁵⁶ Na somvoɛ ne buale bɛ kyɛ, “Nnɛmɔma mekyɛ, ofikyɛ AWURADE ama mvasoɛ awa m’ateetulɛ ne aso. Ɛmɔma me ate ma nza ngɔ me mene dɔ.”

⁵⁷ Na besele kyɛ, “Nzaade maa yɛfrɛ taluwa ne yɛbisa ye.”

⁵⁸ Yiti bɛfrɛle Rebɛka, na bebisale ye kyɛ, “Ɛne biaa he kɔhɔ anaa?” Na obuale kyɛ, “Yoo, ngɔhɔ.”

⁵⁹ Yiti bɛmane b’eliɛma Rebɛka ne ye abaawa ne, yeɛ Abraham somvoɛ ne ne ye mmenia ne ate maa bɛhɔle.

⁶⁰ Beyirayirale Rebɛka, na besele ye kyɛ, “Aliɛmaa, ɛ́kɔ ye, su mmenia apee apee; ná wɔ bosofoɛ mɔ koso beli bɛ pɔfoɛ kuro mɔ so ngonim!”

⁶¹ Afei Rebɛka ne ye abaawa nemɔ bedwɔsole; bɛtenatenane afupɔngɔ mɔ so belili Abraham somvoɛ ne si, na ɔfale Rebɛka hɔle.

⁶² Sɔ mmerɛ ne, né Yisake afi Beɛ Lahai Roi wawa, ofikyɛ né ɔte ngwaen dɔ aseɛ ne aso dɔ.

⁶³ Ye nɔsoa ne, Yisake hɔle eburo kyɛ ɔkwaadwenedwene edwirɛ bie anwo. Ɔmane ye nye so, na onwuni kyɛ afupɔngɔ biemɔ bɛ́ba.

⁶⁴ Rebɛka mane ye nye so, na onwuni Yisake nen, ofili afupɔngɔ ne aso dwuli.

⁶⁵ Na obisale somvoɛ ne kyɛ, “Aberandeɛ bɔ ɔnate ndire ye anu dɔ ɔbaayia yɛ ye, nwa ɛne? Na somvoɛ ne buale kyɛ, “Me mene ɛne.” Yiti Rebɛka yele ye duku ne fa katale ye nyunu.

⁶⁶ Somvoɛ ne fale bɔ wayɔ amukoraa nwo amaneɛ bɔle Yisake.

⁶⁷ Afei Yisake fale Rebɛka hɔle oni Sara ɛtena sua nu. Ogyale Rebɛka, na ɔyɛle ɔye, na ohurole ye. Yiti Yisake nyane aworakyekyerɛ wɔ oni wue ne asi.