1 Samuel 14 - AHYERƐLƐ KRONGRON

Yonatan ahoneserɛ

¹ Ɛlɛho bie, Sɔɔlo awa Yonatan sele ye somvoɛ bɔ otira ye akodeɛ ne kyɛ, “Filistifoɛ bɛ koɛhonɛfoɛ atenaleɛ bɔ ɔwɔ bɔnza ne asi dɔ ne, maa yɛhɔ dɔ.” Nakoso Yonatan ammɔ ɔse Sɔɔlo amaneɛ.

² Né Sɔɔlo akyekye asikyeleɛ wɔ Gibea tiwaa, wɔ akengaa bɔ ɔwɔ Migron ne abo. Né koɛhonɛfoɛ kɔyɛ ɛyaa nzia boka ye so.

³ Né Ahiya boka bɛ so wɔ berɛ. Ye yeɛ né owura ɔsɔfo ataadeɛ ne ɔ. Ɔse ole Yikabode aliɛma Ahitubo, bɔ ɔse ole Finehase, bɔ ye koso ɔse ole AWURADE sɔfo Eli bɔ né ɔwɔ Silo ne. Né koɛhonɛfoɛ nemɔ nze kyɛ Yonatan afi berɛ ahɔ ɔ.

⁴ Atee bɔ Yonatan fale so kyɛ ɔ́kɔ Filistifoɛ bɛ koɛhonɛfoɛ atenaleɛ ne anu dɔ ne, né nyɔbotaen bɔ ye noa te nnaennaen wɔ ye bɛen, yeɛ ko koso wɔ ye famaa. Ko dumaa li Bosese, yeɛ ko wora li Sene.

⁵ Nyɔbotaen ne ko wɔ atee ne sorɔ, wɔ Mikimase ndendeneɛ so, yeɛ ko wora wɔ ye ngwaen, wɔ Geba ndendeneɛ so.

⁶ Na Yonatan sele ye somvoɛ bɔ otira ye akodeɛ ne kyɛ, “Sɔ bɛmbɛ-bɛ-bienzuafoɛ hemɔ, bɛ koɛhonɛfoɛ atenaleɛ ne, maa yɛpɛ bɔnza ne yɛhɔ dɔ. Ebiaa AWURADE kɔho kɔma yɛ, ofikyɛ nikye fee nzi AWURADE ate kyɛ ɔkɔfa mmenia pee anaa kãa bie so koli ngonim ɔ.”

⁷ Na somvoɛ bɔ otira ye akodeɛ ne buale kyɛ, “Bɔ adwene ye nwo biala, yɔ. Bɔ ɛkɔyɔ biala, mefoa so.”

⁸ Yeɛ Yonatan sele kyɛ, “Yɛkɔpɛ nu yɛkɔhɔ sɔ mmenia nemɔ dɔ maa bekonwu yɛ.

⁹ Na sɛ bɛka bekyire yɛ kyɛ, ‘Ɛ́mɔgyina dɔ maa yɛɛto ɛmɔ berɛ’ a, ye de yɛkogyina yɛ boso berɛ, na yɛngɔfo ngɔhɔ bɛ dɔ.

¹⁰ Nakoso sɛ bɛka kyɛ, ‘Ɛ́mɔfo bɛbra yɛ wa’ a, ye de yɛkɔfo kɔhɔ, ofikyɛ okyire kyɛ AWURADE afa bɛ awura yɛ sa. Na ɛhe yeɛ ɔkɔyɛ sɛngyerɛnneɛ kɔma yɛ ɔ.”

¹¹ Yiti bɛ munyɔ bɛmane Filistifoɛ koɛhonɛfoɛ nemɔ nwuni bɛ. Na Filistifoɛ sele kyɛ, “Ɛ́mɔnea, Hebrifoɛ befi ngumaa bɔ baafeafea nu nemɔ anu béfitefite.”

¹² Na koɛhonɛfoɛ bɔ bɛwɔ asikyeleɛ ne anu ne, bɛteane nu besele Yonatan ne ye somvoɛ bɔ otira ye akodeɛ ne kyɛ, “Ɛmɔ de, ɛ́mɔfo bɛbra wa, na yɛkohyire ɛmɔ nworɛ!” Na Yonatan sele ye somvoɛ bɔ otira ye akodeɛ ne kyɛ, “Di me si, ofikyɛ AWURADE afa bɛ awura Yisrael sa.”

¹³ Afei Yonatan kongone fole bokaa ne, na ye somvoɛ bɔ otira ye akodeɛ ne koso lili ye si. Filistifoɛ totɔle wɔ Yonatan nyunu, na ye somvoɛ bɔ otira ye akodeɛ li ye si ne huhuni bɛ.

¹⁴ Mmenia bɔ Yonatan ne ye somvoɛ bɔ otira ye akodeɛ ne lili moa huhuni bɛ ne, bɛ somaa kɔyɛ aburanyɔ. Na nekaa bɔ bɛhone ne, berɛ piri kɔyɛ agyirɛ aburahona.

¹⁵ Ahunundetelɛ tɔlɛ ɛlɔen ne amukoraa so wɔ asikyeleɛ ne anu, ɔne eburo. Ahunundetelɛ tɔle koɛhonɛfoɛ nemɔ ne bɛ bɔ bɛbɔ apaa ne aso, aseɛ wosole, na ɛserɛ piri paa hane bɛ.

Yisrael di Filistifoɛ so ngonim

¹⁶ Sɔɔlo koɛhonɛfoɛ bɔ bɛwɔ Benyamin kuro Gibea, bɔ bɛtetɛ pɔfoɛ nemɔ ne, bɛtotole bɛ nye, na benwuni kyɛ Filistifoɛ ɛlɔen ne babɔ aya.

¹⁷ Na Sɔɔlo sele koɛhonɛfoɛ bɔ bɛboka ye so ne kyɛ, “Ɛ́mɔha mmenia ne bɛnea sona bɔ ɔnne wa bie ɔ.” Bɛhale mmenia ne, na benwuni kyɛ Yonatan ne ye somvoɛ bɔ otira ye akodeɛ ne bɛnne berɛ bie.

¹⁸ Yeɛ Sɔɔlo sele Ahiya kyɛ, “Fa Nyameɛ alaka ne bra.” Ofikyɛ sɔ mmerɛ ne, né Nyameɛ alaka ne wɔ Yisraelfoɛ berɛ.

¹⁹ Na Sɔɔlo noa wɔ so bɔ ɔne ɔsɔfo ne bedwudwo nen, bagyabagya bɔ né ɔ́kɔ so wɔ Filistifoɛ asikyeleɛ ne anu ne, ɔyɛle piri. Na Sɔɔlo sele ɔsɔfo ne kyɛ, “Alaka bɔ ɛfa bisa Nyameɛ berɛ dwirɛ ne, twe wɔ sa.”

²⁰ Afei Sɔɔlo ne koɛhonɛfoɛ amukoraa bɔ bɛboka ye so ne, bɛboale bɛ noa, na bɛhɔle koɛ wɔ asikyeleɛ ne anu. Edwirɛ nwanwa! Né Filistifoɛ amukoraa bapɛ bɛ nwo bele ngrandɛ bɛ ne bɛ nwo bɛko, na ɛhe mane bagyabagya ne noa yɛle se paa.

²¹ Né Hebrifoɛ biemɔ bafa bɛ nwo baabɔ Filistifoɛ dada, bɔ né bɛ ne bɛ wɔ b’asikyeleɛ ne anu berɛ ɔ. Na bɛ koso bɛpɛle bɛ nwo bɛɛfale bɛ nwo bɛbɔle Yisraelfoɛ bɔ bɛwɔ Sɔɔlo ne Yonatan bue nu ne.

²² Sɔ ala yeɛ Yisraelfoɛ amukoraa bɔ né baafeafea Efraim mmokaa ne anu dɔ ne, bɛtele kyɛ Filistifoɛ bɛ́nwati nen, bɛ koso bɛfoane bɛ bɛɛfale koɛ bɛtoale bɛ ɔ.

²³ Yiti AWURADE mane Yisrael lili ngonim sɔ kyẽa ne. Bɛhone toonn beedwuli Bete Awen si dɔ.

Sɔɔlo ta ndaen

²⁴ Yisraelfoɛ lili amia sɔ kyẽa ne, ofikyɛ Sɔɔlo tale ndaen guale koɛhonɛfoɛ nemɔ so kyɛ, “Ofi bekye bɔ ɔkwaadwu nɔsoa, kyɛ oodwu kyɛ ngɔtɔ me pɔfoɛ mɔ so wereɛ ne, ebiala bɔ okodidi ne, musue to ye.” Yiti koɛhonɛfoɛ nemɔ anu biala wamva aleɛ wanga ye noa.

²⁵ Koɛhonɛfoɛ ne amukoraa bedwuli eburo nekaa bie, na benwuni kyɛ woɛ bie alɔ aseɛnwo berɛ.

²⁶ Bedwuli eburo berɛ nen, benwuni kyɛ woɛ pepe gua, nakoso ebiala amva bie wanga ye noa; ofikyɛ ndaen ne ati, né besuro.

²⁷ Nakoso Yonatan de, né onnya ɔttele kyɛ ye baba ata ndaen wagua koɛhonɛfoɛ nemɔ aso ɔ. Yiti ɔfale ye pɔmaa bɔ otira ye ne noa bɔle woɛ ne anu, ɔtafele, na ɔmaa onyane anwoserɛ.

²⁸ Na koɛhonɛfoɛ nemɔ anu ko sele kyɛ, “Wɔ baba tale ndaen guale koɛhonɛfoɛ nemɔ aso kyɛ, ‘Musue to sona biala bɔ okodidi ɛnɛ ɔ.’ Ye sɔ ne ati, ɛhɔen apɛ koɛhonɛfoɛ nemɔ.”

²⁹ Na Yonatan sele kyɛ, “Me baba afa ɛhawo wato maen ye aso. Mvale woɛ he kãa ngane me noa ye, ɛ́mɔnea kyɛbɔ wamaa manya anwoserɛ ɔ.

³⁰ Koɛ nu nzesadeɛ bɔ koɛhonɛfoɛ nemɔ nyane ye fili yɛ pɔfoɛ Filistifoɛ mɔ berɛ ne, sɛ koɛhonɛfoɛ nemɔ belili bie ɛnɛ a, ahaa yahũhũ Filistifoɛ nemɔ pee yatra sɔaa.”

³¹ Na Yisrael koɛhonɛfoɛ huhuni Filistifoɛ sɔ kyẽa ne, fite Mikimase toonn beedwuli Ayalɔn nen, né ɛhɔen apɛ koɛhonɛfoɛ nemɔ paa.

³² Yiti koɛhonɛfoɛ nemɔ te guale koɛ nu nzesadeɛ ne aso. Bɛhyele mmoaen, nandwie ne nandwie mmaa behuni bɛ wɔ aseɛnwo berɛ nekaa bɔ bɛhyele bɛ ne, na belili naen ne bɛfrale ye mogya.

³³ Na ebie ɔɔbɔle Sɔɔlo amaneɛ kyɛ, “Tie, koɛhonɛfoɛ nemɔ gu so bɛ́yɔ bɔne bétia AWURADE, ofikyɛ begu so bédi naen bɛfra ye mogya.” Na Sɔɔlo sele kyɛ, “Ɛmɔali edwirɛ tɛɛ! Ɛ́mɔmunu nyɔbotaen bɛ́brɛ me wa kekesaala ye!”

³⁴ Afei Sɔɔlo sele kyɛ, “Ɛmɔhɔ koɛhonɛfoɛ nemɔ anu dɔ beese bɛ kyɛ, ‘Ɛwa yeɛ odi kyɛ ebiala fa ye nandwie anaa ye mmoaen baku ye di ɔ, na onni kyɛ ɛmɔdi naen ne bɛfra ye mogya bɛfa bɛyɔ bɔne betia AWURADE.’ ” Yiti sɔ kɔngɔen ne, koɛhonɛfoɛ ne anu biala fale ye nandwie wale oohuni ye wɔ berɛ.

³⁵ Yeɛ Sɔɔlo sili afɔleɛ bokyea mane AWURADE. Ɛhe te afɔleɛ bokyea bɔ oli moa bɔ osi mane AWURADE ɔ.

³⁶ Afei Sɔɔlo sele kyɛ, “Ɛ́mɔma yɛtorotoro yɛpo Filistifoɛ so kɔngɔen ye, ná yɛhũhũ bɛ toonn ma oodwu ngyerɛmɔ. Yɛngɔma bɛ nu ko po ngonya ye ti ngodidi nu.” Na bebuale ye kyɛ, “Bɔ ekuro kyɛ ɛyɔ biala, yɔ.” Nakoso ɔsɔfo ne hane kyɛ, “Ɛ́mɔma yɛfa edwirɛ ne yɛto Nyameɛ nyunu wɔ ɛwa yɛnea.”

³⁷ Yiti Sɔɔlo bisale Nyameɛ kyɛ, “Yiti mva koɛ ngɔndoa Filistifoɛ anaa? Aso ɛkɔfa bɛ kowura Yisrael sa anaa?” Nakoso Nyameɛ andɛ ye so sɔ kyẽa ne.

³⁸ Yeɛ Sɔɔlo sele kyɛ, “Safohene mɔ amukoraa, ɛmɔbra wa. Ɛ́mɔma yɛ́pena atee bɔ bɔne he nate so wale ɛnɛ ɔ.

³⁹ Na AWURADE teasefoɛ bɔ ɔko de Yisrael ne, ngyi ye nyunu meka kyɛ, sɛ mma Yonatan po yeɛ wayɔ sɔ bɔne ne a, odi kyɛ beku ye!” Nakoso koɛhonɛfoɛ ne anu biala wanga hwee wangyire Sɔɔlo.

⁴⁰ Na Sɔɔlo sele Yisrael amukoraa kyɛ, Ɛ́mɔgyina bue ko, maa me ne mma Yonatan koso yɛ́gyina bue ko.” Na koɛhonɛfoɛ nemɔ buale Sɔɔlo kyɛ, “Bɔ ekuro kyɛ ɛyɔ biala, yɔ.”

⁴¹ Afei Sɔɔlo sele kyɛ, “Oo, AWURADE Yisrael Nyameɛ, nzu ati yeɛ ɛnɛ andɛ w’akoaa so ye? Sɛ sɔ mvomsoɛ he fi me anaa mma Yonatan a, oo AWURADE Yisrael Nyameɛ, ma serewa ne ɔye Yurim ne. Nakoso sɛ sɔ mvomsoɛ he fi wɔ mmenia Yisraelfoɛ a, ye de ma serewa ne ɔye Tumim ne.” Serewagualɛ ne yele Sɔɔlo ne Yonatan, na koɛhonɛfoɛ nemɔ nwo sale.

⁴² Na Sɔɔlo sele kyɛ, “Me ne mma Yonatan, ɛ́mɔgua yɛ so serewa.” Na serewa ne yele Yonatan.

⁴³ Na Sɔɔlo sele Yonatan kyɛ, “Nikye horɛ bɔ ayɔ ne, ka kyire me.” Yeɛ Yonatan sele ye kyɛ, “Pɔmaa bɔ né otira me ne, mvale ye ti ne mɔle woɛ nu ndafele. Mepene so kyɛ beku me ɔ.”

⁴⁴ Na Sɔɔlo sele kyɛ, “Yonatan, Nyameɛ tua me kerɛ maa ɔbo so, sɛ mamma bangu wɔ a!”

⁴⁵ Na koɛhonɛfoɛ nemɔ sele Sɔɔlo kyɛ, “Yonatan bɔ wali ngonim kandinga he wama Yisrael ye, yiti odi kyɛ beku ye anaa? Nyameɛ pa gua! Kyɛ AWURADE te ase ye, ye ti nwiaa ko po ngotu ngɔtɔ ase, ofikyɛ Nyameɛ yeɛ wagyina ye si maa wali ngonim ɛnɛ ɔ.” Yiti koɛhonɛfoɛ nemɔ pepɛ lele Yonatan maa onyane ye ti didili nu.

⁴⁶ Afei Sɔɔlo ambo Filistifoɛ so ko, na Filistifoɛ hɔle bɛ maen nu.

Sɔɔlo abusua

⁴⁷ Sɔɔlo ahennie ne tirale ndii wɔ Yisrael ne, ye pɔfoɛ amukoraa bɔ bapɛ ye nwo bayia ne, ɔne bɛ hone koɛ. Ɔne ɛhemɔ hone: Moabofoɛ, Amonfoɛ, Edomfoɛ, Soba ahemvo ne Filistifoɛ. Olili ngonim wɔ nekaa biala bɔ ɔhone koɛ ɔ.

⁴⁸ Ohyirele kyɛ ye ahone yɛ se. Olili Amalɛkefoɛ so ngonim. Na mmenia bɔ bɛbɔ Yisrael so apaa ne, olele Yisrael fili bɛ sa nu.

⁴⁹ Sɔɔlo mma mmienzua mɔ ole Yonatan, Yisiwi ne Malkisua. Ye mma mmrasua nemɔ te nyɔ: Panyi ne li Merabo, yeɛ kãa ne li Mikal.

⁵⁰ Sɔɔlo aye li Ahinoam. Ɔte Ahimaase awa brasua. Safohene bɔ ɔla Sɔɔlo koɛhonɛfoɛ nemɔ noa ne, oli Abenɛ. Ɔte Sɔɔlo baba aliɛma bienzua Nɛɛ awa.

⁵¹ Sɔɔlo baba Kise, yeɛ Abenɛ baba Nɛɛ bɛte Abiɛl mma.

⁵² Sɔɔlo aberɛ so amukoraa, ɔne Filistifoɛ bɛhone koɛ bɔ nu yɛ se ɔ. Sɛ né onwu bienzua anwoserɛniɛ anaa koɛhonɛniɛ ahoneserɛniɛ biala a, ɔfa ye boka ye koɛhonɛfoɛ nemɔ aso.