2 Sámìɔ̀ 19 - Aaɓi Kwì

Zóà è wɔ̃́ bìɛ̀ Dèɓé ká gbéè

¹ Lɛ̀kɔ̀ɔɛ Zóà yà mà nɛ̀ɛ̀ Kíŋ Dèɓé è kǝ̀ gbɵbɔlɛ̀à yaà yà yénzǝ̀ Ásálɔ̀n mɔ́ɔ̀wɔ̃̀ɓà.

² Àmɔ́ɔ̀wɔ̃̀ kɔ̀ziesɥ̀ é kǝ̀ yi ɓɛ káɛ è lìɛ̀ yà yénzǝ̀ sɥ̀gɥ́ Dèɓéa krúánù lǝ̀, ɓií wà mà nɛ̀ɛ̀ kíŋ yàɥ̀mɥ̀ yénzǝ̀ e gbɵ mɔ́ɔ̀wɔ̃̀ã̀.

³ É wó dà pɵɵ sìn, sìnlɵ, nɛ̀ɛ̀ mɛnù wó dùà grù lǝ̀ɛ̀ lɵ́.

⁴ Kíŋ è pǝkpà e wɥǝ là é gbɵbɔ e wò gbéè ká, “Ô n gbɵ Ásálɔ̀n, ô Ásálɔ̀n, n gbɵ, n gbɵ!”

⁵ Lɛ̀kɔ̀ɔɛ Zóà è nu kee kíŋ píé, ê pɵ, “Ƃá xlǝkpɔ́ ɥ píémɛ̀ sáálɵ wó ɥ nii wãã̀ ɥ lúnù, ɥ gbɵnù ĩ́ĩ́ ɥ bɔúnù wãã̀ ɓa mɛsǝ̀nù nii la yi é gbɛ̃́ã̀ nɛ̀ káɛ là,

⁶ ɓií ɥ lɔ̀kǝ̀ mɛnù ɥ lɔ̀nyiɛ wo ɓà, é mɛnù wô lɔ̀kǝ̀ ɥ káɛ lɔ̀nyiɛ wo ɓàɛ̀ ká. Ƃií ɓâ zɔ̃̀ gbɛ̃́ã̀ pápálɵ nɛ̀ɛ̀ ɓa krúánù ĩ́ĩ́ ɓa yuɔkǝmɛ̀nù waâ pɛɛ ká ɥ lǝ̀. A gɥ́dɔ̀ gbɛ̃́ã̀ɛ̃̀ kǝɓoɛ Ásálɔ̀n è tò ɓéì é yi sáálɵɛ yí gaɛ, ɥ zòɔ nyɛɛ̀ kǝ sǝ̀.

⁷ Lɛ̀ é pɵ́ mɔnɛ, ɓò wruù ɥ ló ɥ́ mááɓo ɓa mɛnù píé, ɓií a sɵ̀ɓɵ̀ Yàwɛ tɔ́á nɛ̀ɛ̀ àyé ɓaá ló ɥ́n wé wo píéɛ, gɔ̃ɔ̃̀ do wɛ́ázǝ̀ yaá ló to ɥ píé gbengɥ́ nɛ̀ ɓà. Yàkɔɔ́ɛ è lò kǝ ɥ ɓà ya dèèdè nyɛ̀ɛ̀ zieá wɔ̃́ yaàbɔ̀ yà nu ɥ là gó ɥ téélɛ̀ gɥ́ ɥ́ nuá yi nɛ̀ káɛ là.”

⁸ Lɛ̀kɔ̀ɔɛ kíŋ è wrùù éye yàlɛ̀ sɥ pɵ glàlí ɓà. Wô bìɛ̀ mɛ sáálɵɛ lǝ̀ nɛ̀ɛ̀, “Lɛ̀gà, kíŋ yàɥ̀ mɥ̀ pɵtróó glàlí ɓà.” Lɛ̀kɔ̀ɔɛ mɛ sáálɵɛ wó nu kíŋ líé. Lɛ̀ Ézrɛ̀mɛ̀ sáálɵɛ wà dùà wà ló wo plɵ̀ɛ̀,

Dèɓé è yìɛ̀ e zɥ́ é nu Zɛ̀rúsálɛ̀n

⁹ mɛ sáálɵɛ wò dɔ̃̀ɓò wo kóá Ézrɛ̀ sɛ̀ kpɔ̀n ɓɛ gɥ́ waà pɵ̀, “Kíŋ ɓɛ è kwa ɓò gã́gɥ́ kwa dǝgbɵnù kwɛɛ, é kwa gɔ̀la Félésã́ã̀mɛ̀nù gɔ̀, é gbɛ̃́ã̀ nɛ̀ yà dùà Ásálɔ̀n lǝ̀ yà gó sɛ́nɛ̀ gɥ́ ɓǝ.

¹⁰ Kǝǝ Ásálɔ̀n é kwá nyɔ́ròàtuo nyɛ̀ɛ̀ kǝ kwa làɛ̀ yà ga grùpíé. Lɛ̀ é pɵ́ɛ mǝ̀kǝ̀ mɛgbɛ yáá e gɥ́dɔ gbéè nyɛ̀ɛ̀ nu Kíŋ Dèɓé ká zɥ́i?”

¹¹ Wɔ̃́ Ézrɛ̀mɛ̀nù wókǝ̀à biɛ̀ lɛ̀àɛ̀ à tàà è wò Dèɓé ɓà, àmɔ́ɔ̀wɔ̃̀ é nàò bɔ Zádɔ̀ wãã̀ Ábìátà wó sraɓomɛ̀nù káɛ gɔ̀ wɔ̃̀ɔ̃̀ Zúdà nyɔ̀azǝ̀ lɛ̀ɛ̀kpɔ́ kǝ nɛ̀ɛ̀, “Mǝ̀kǝ̀ ká kǝ̀ mɛ kã̀ã̀làzǝ̀ ká kã́ã̀ nu kíŋ ká zɥ́ e yàlɛ̀ ɓàɛ̀?

¹² N mɛ̀nù mɥ̀ kaá, kwa fɛí do ká. Lɛ̀ é pɵ́ɛ mǝ̀kǝ̀ ká kǝ̀ mɛ kã̀ã̀làzǝ̀ ká kã́ã̀ nu n ká zɥ́ n yàlɛ̀ ɓàɛ̀?”

¹³ Dèɓé yà pɵ̀ zɥ́ wo lǝ̀ wã̀ã̀ biɛ̀ Àmásà lǝ̀ nɛ̀ɛ̀ “N mɛ̀ mɥ̀ ɥ ká. Gó gbɛ̃́ã̀ ɓà ɥ́ ló líéɛ a lò ɥ yà ma krúázǝ̀ gɔ̀làà Zóà pĩgɥ́. Gó Aaɓi yè n zǝ è maâ kǝpɵ́ɛ ká!”

¹⁴ Lɛ̀ Dèɓé yà wé nǝ̀ǝɛ è Zúdà gɔ̃ɔ̃̀nù zòɔɓò, é wóo wò bɔàlǝ̀ kǝ nyɛ̀ɛ̀ yíɛ́ e zɥ́ wãã̀ yaa yuɔkǝmɛ̀nù ká.

¹⁵ Àmɔ́ɔ̀wɔ̃̀gɥ́ɛ kíŋ è yìɛ̀ e zɥ́ é nu Zɔ́dàn Yì làà. Lɛ̀kɔ̀ɔɛ Zúdàmɛ̀nù wó kǝ̀ Géégààɛ̀ wò nu dɔlɛ̀à à gɔ̀ zɛ̃ã wɔ̃̀ɔ̃̀ nuá Zɔ́dàn Yì zrɵ̀ɵ̀.

¹⁶ Lɛ̀kɔ̀ɔɛ Bɛ́nzémɛ̀mi Símìyà Gírà gbɵ gó Bàhúrìn, yà kǝ̀ síésiè é nu goú wãã̀ Zúdà gɔ̃ɔ̃̀nù ká kǝ wɔ̃̀ɔ̃̀ Dèɓé ye.

¹⁷ Gɔ̃ɔ̃̀nù vù do (1,000) wó kǝ̀ Bɛ́nzémɛ̀ mɛ̀nù káɛ wó kǝ̀à píé wãã̀nù wó nu. Sɔ́ɔ̀ a yuɔkǝmɛ̀ Zíbà è kǝ̀ wo píé pɵ́ wãã̀ e gbɵnù gɔ́ɔ̀do ga sɔ́ɔ́lú ĩ́ĩ́ àɓà nɔ̀ànù gɔ́ɔ̀ pèètɛ ká. Wó yɔ̀ɔ̀ blàa kíŋ píé Zɔ́dàn Yì làà.

¹⁸ Wó yi kã̀ kǝ wɔ̃̀ɔ̃̀ nu kíŋ píékeemɛ̀nù ká, kǝ wɔ̃̀ɔ̃̀ pǝ é kíŋ zokũɛ kǝ. Lɛ̀kɔ̀ɔɛ Gírà gbɵ Símìyà è pɥ̀ɵ̀sɛa kíŋ líé kǝ è lólà Zɔ́dàn Yì kã,

Dèɓé è grúsǝ̀ kǝ̀ Símìyà ká

¹⁹ ê pɵ kíŋ lǝ̀, “N dɛn, a ɓɛ̀à ɥ lǝ̀ kɵ́kǝ̀ ɥ́ nu n króɓo. Ƃa gǝ̃̂sǝ̀, ɥ zɵ̀ è trɵ pǝ â kǝ̀ ɥ ká kǝ ɥ gólà Zɛ̀rúsálɛ̀nɛ̀ ká. Kɵ́kǝ̀ ɥ́ɥ zòtàà gɥ́ poo.

²⁰ Ƃií a gɥ́dɔ̀ nɛ̀ɛ̀ má sɔ̀nyaa kǝ. Àmɔ́ɔ̀wɔ̃̀ e gà á kǝ̀ mɛ bìɛ̀zǝ̀ ká á go lúúzɛ̃̀ã wòpɵmɛ̀nù soń á nu gbɛ̃́ã̀ ã́ã̀ ɥ ye ɓǝ n dɛn, ma kíŋ.”

²¹ Zɛ̀rúà gbɵ Ábísàì wè ê pɵ, “È Símìyà ɓà wã̀ã̀ zǝ, ɓií è láŋá kpɔ̀ Yàwɛa nyɔ́ròàtuomɛ̀ ká.”

²² Kǝǝ Dèɓé yà pɵ̀ Ábísàì wãã̀ Zóà lǝ̀, “Ma mǝ̀wɔ̃̀ é ka píée Zɛ̀rúà gbɵnù kánɛ̀, kã́ã̀ dɔ n gɔ̀ nyǝ́n yi é gbɛ̃́ã̀ nɛ̀ káɛ? Yàɓà mɛ nyɛ̀ɛ̀ ga Ézrɛ̀ sɛ̀ gɥ́ yi é gbɛ̃́ã̀ nɛ̀ káa? N ɓàkǝ̀ kíŋ mɥ̀ n ká Ézrɛ̀ sɛ̀ là yi nɛ̀ káa?”

²³ Lɛ̀kɔ̀ɔɛ kíŋ yà pɵ Símìyà lǝ̀, “Ч ká ló ga.” É kíŋ èye wòɓɵ̀ à lǝ̀.

Dèɓé è grúsǝ̀ kǝ̀ Mɛ̀fíbósɛ̀ ká

²⁴ Lɛ̀ yà kɔɔ́ɛ Sɔ́ɔ̀ a naá Mɛ̀fíbósɛ̀ è nu kǝ nyɛ̀ɛ̀ Kíŋ Dèɓé ye. Kǝ yaá e gɛ̃̀zrú, yaá e ɓúà pǝ̀kǝ, ĩ́ĩ́ yaá yaa sɔ zrúkũ̀ gó yi é Kíŋ Dèɓé è yeá blɥ́ɛ ɓà ɥ́ nuá yi é nuá kɔ̀zìèkɔ̀là gɥ́ɛ ɓà.

²⁵ Lɛ̀ yà gó Zɛ̀rúsálɛ̀n nyɛ̀ɛ̀ kíŋ yeɛ, kíŋ yà pɵà lǝ̀, “Mǝ̀kǝ̀ ɓaá to n píé kwã́ã̀ lóe, Mɛ̀fíbósɛ̀?”

²⁶ Ê pɵ, “N dɛn, ma kíŋ, ma yiɛmɛ̀ ɓɛ é n bɔ̃́kã̀. Ƃií a pɵ̀àlǝ̀ ɓò sɔ kpɔ́ ma sòfã̀ã tàà kǝ ã́ã̀ yààlà nyia kíŋnù nyíì ló ɓií a gɛ̃̀ròmɛ̀ ká.

²⁷ Ye gà é fǝwɔ̃̀ bìɛ̀ n tɔ́á ɥ lǝ̀ ɓǝ. Kǝǝ n dɛn ma kíŋ, ɥ kǝ̀ nɛ̀ɛ̀ Aaɓia naàlú bɔmɛ̀ lɵ́. Àmɔ́ɔ̀wɔ̃̀gɥ́ɛ pǝ é lì ɥ lǝ̀ɛ̀ ɓòà kǝ.

²⁸ Ƃií n dǝ píékeemɛ̀ sáálɵɛ wò kǝ̀ gɔ̃ɔ̃̀nù é ga è wo màkũ sáálɵ, n dɛn, ɥ pɛáɛ ká, kǝǝ ɥ ɓa nɔ̀à é n káɛ yàlɛ̀ɓò mɛnù wó pǝɓɵ̀là ɓa téɓò làɛ̀ soń. Mǝ̀ dɔ̀ù ɓáá á loà gbɵ̀bɔ, ma kíŋ, ɥ ɓàɛ̀?”

²⁹ Kíŋ ɓɛ ê pɵàlǝ̀, “Ƃá wɔ̃́ biɛ̀ và. Pǝ â pɵɛ é tɔɔ kãã̀ Zíbà kalò Sɔ́ɔ̀ gɔ̀pǝ̀nù gɥ́grù.”

³⁰ Lɛ̀kɔ̀ɔɛ Mɛ̀fíbósɛ̀ yà pɵ kíŋ lǝ̀, “Lɛ̀ n dɛn, ma kíŋ, ɓá nu ɥ plɵ̀ɵ̀ zòɔyàgrú káɛ, gó yà plɛ́ín sɥ́.”

Dèɓé è grúsǝ̀ kǝ̀ Bàzílàì ká

³¹ À yi ɓɛ káɛ Gélìɛ̀mi Bazílàì yà gó Wrógɛ́lìn yà nu goú, é to kíŋ píé wó loá Zɔ́dàn Yì là kǝ nyàà dɔzɛ̃ã nyɛ̀ɛ̀ yíkã́.

³² Bàzílàì è kǝ̀ gɔ̃ɔ̃̀ klɵ̀ dèèdè ká, à kwɛ̀ kǝ̀ gɔ́ɔ̀ srɛ́áka. È kǝ̀ ɓɔ̀uzǝ̀ dèèdè, é ɓɵ̀pǝ̀ nu kíŋ lǝ̀ lɛ̀ é kǝ̀ Màhánìnɛ̀ ká.

³³ Kíŋ ɓɛ ê pɵàlǝ̀, “Ƃò nu kó ló Zɛ̀rúsálɛ̀n, kǝ ã́ã̀ n zòkǝ ɥ píé.”

³⁴ Kǝǝ Bàzílàì yà pɵ̀ kíŋ lǝ̀, “Mǝ̀ yì é tũ̀ n gɔ̀ gbɔɔɛ̀, á lóà to ma kíŋ, ɥ píé kɔ̃́ɔ̃̀ ló Zɛ̀rúsálɛ̀n ɓǝɛ̀?

³⁵ N kwɛ̀ yà kǝ gɔ́ɔ̀ srɛ́áka. A wɔ̃́sǝ̀ wãã̀ wɔ̃́yaa soń dɔ̀ gbɔɔà? Pǝ â ɓɵ̀làɛ̀ wãã̀ pǝ â mɥlàɛ̀ a wo dĩ dɔ̀ gbɔɔà? Yàkǝɛ a n tótò gbɔɔ tã́ɓo gɔ̃̀ɔ̃̀nù wãã̀ à lonzǝ̀ wò ɓàà? Lɛ̀ é pɵ́ɛ, mǝ̀ a loà mɔ́ɔ̀ kǝɓo gbɛ̀gbín ká n dɛn, ma kíŋ, ɥ kɔ̀là wɛ́áɛ?

³⁶ Ƃlɛ̀kpɔ́le và kǝ̀nǝ̀ǝsɥ̀ yaá n màkṹ. Àmɔ́ɔ̀wɔ̃̀ɓàɛ̀ n ká ló lo gbɛ̃̀ɛ̃̀, kô yí kã́ɛ̃ kǝ a yíɛ́là n zɥ́.

³⁷ Ƃa gǝ̃̂sǝ̀ gó á yíɛ́ n zɥ́ á ló n dè plɵ̀ɵ̀ ã́ã̀ ga wɔ̃̀ɔ̃̀ n bĩ̀ n dǝ wãã̀ n le wo bũlànù sɔ́. Kǝǝ ɓa yiɛmɛ̀ Sínhàn gà é nɛ̀. Ƃò wéàɓà kãã̀ ká ló, ma kíŋ, kǝ wɔ̃́ sáálɵ é lì ɥ lǝ̀ɛ̀ ɥ́n à kǝ à lǝ̀.”

³⁸ Kíŋ ɓɛ ê pɵ, “Nyià Sínhàn yilò lo kǝ wɔ̃́ é ɥ zòkũɛ̃ ã́ã̀ kǝ à lǝ̀, ĩ́ĩ́ pǝ sáálɵ ɥ́ loà lɛ̀ɛ̀ a lòà kǝ ɥ lǝ̀.”

³⁹ Lɛ̀kɔ̀ɔɛ mɛ wó ɓǝ sáálɵɛ wó Zɔ́dàn Yí kã̀. É kíŋ ɓɛ é lo éye bɛ̃̀ pà Bàzílàì ká, é Aaɓi lɛ̀ɛ̀kpɔ́kǝ̀ nyɛ̀ɛ̀ lúà kpɔ́ Bàzílàì ɓà. Lɛ̀ yà kɔɔ́ɛ Bàzílàì è yìɛ̀ e zɥ́ é lo e plɵ̀ɵ̀.

Zúdà wãã̀ Ézrɛ̀ wò dɔ̃̀ɓò Kíŋ Dèɓé mɔ́ɔ̀wɔ̃̀ã̀

⁴⁰ Lɛ̀ kíŋ yà yí kã́ɛ̃, Sínhàn è tòà píé, ĩ́ĩ́ Zúdàmɛ̀ sáálɵɛ wãã̀ Ézrɛ̀mɛ̀ gbú wò lòà kpɔ́lɛ̀à. È lò Géégàà zɛ̃̀ã.

⁴¹ Lɛ̀kɔ̀ɔɛ Ézrɛ̀mɛ̀ sáálɵɛ wó nu kíŋ píé wô pɵàlǝ̀, “Mǝ̀kǝ̀ yi legrúzǝ̀ wó go Zúdàɛ̀ wà ɥ kṹ yi gɔ̀ wà nu kãã̀ ɥ píékeemɛ̀ sáálɵɛ ká, wà yí kã́ kaá, kãã̀ ɓa krúánù sáálɵɛ ká ɓǝɛ̀?”

⁴² Lɛ̀kɔ̀ɔɛ gɔ̃ɔ̃̀nù wó go Zúdàɛ̀ wô pɵ Ézrɛ̀ gɔ̃ɔ̃̀nù lǝ̀, “Pǝkǝ̀ɛ̀ é tɔɔ Kíŋ ɓɛ à legrúnù mɥ̀ yiá. Mǝ̀kǝ̀ mɔn wɔ̃́nɛ̀ é na ka zòàɛ̀? Yaá ɓɵ̀pǝ̀ sɔ̃̀ɔ̃ nu yi lǝ̀, ĩ́ĩ́ yaá gbàapǝ̀ gbɛ nu yi lǝ̀.”

⁴³ É gɔ̃ɔ̃̀nù wó go Ézrɛ̀ɛ̀ wó Zúdà gɔ̃ɔ̃̀nù lɛ̀ɛ̀kpɔ́kǝ̀, “Yi kɔ̀dàɥ̀ mɥ̀ kíŋ ɓɛ wɔ̃̀gɥ́ kpolà gɔ́ɔ̀do, ĩ́ĩ́ Dèɓé wɔ̃̀ gɥ́ɛ yi kɔ̀ yà gɥ́ và é zìèa ka là. Lɛ̀ é pɵ́ɛ mǝ̀kǝ̀ ká yi sɥ nyǝ́ne? Yi kṹ yí kǝ̀ mɛ bìɛ̀zǝ̀ ká yí yìɛ̀ Kwaa kíŋ ká e zɥ́ wɔ̃̀ bìɛ̀a?” Kǝǝ gɔ̃ɔ̃̀nù wó go Zúdàɛ̀ wo wò è kǝ̀ gbéè é zìèa Ézrɛ̀ gɔ̃ɔ̃̀nù làluo.