1 Sámìɔ̀ 2 - Aaɓi Kwì

Hánà ɓà ɓɛàwò

¹ Lɛ̀kɔ̀ɔ̀ɛ, Hánà è ɓɛ̀à ê pɵ, “N zòɔ è dàlà kpɛ̀gɥ́ Yàwɛ gɥ́. Ya n gɥ́ kǝ gbéè. A n bɛ̃̀kǝlà n yaagɥ́nù là, ɓií n zòɔ grúliìmɥ̀ àɓà xlǝ ɓò mɛ pɛásɥ̀ mɔ́ɔ̀wɔ̃̀ã̀.

² “Mɛ sɵ́ŋɵ́-sɵ̀ŋɵ̀ gbɛɛ kâlɵ̀ nɛ̀ɛ̀ Yàwɛ ɓɛɛ lɵ́. Mɛ gbɛɛ kâlɵ̀ nɛ̀ɛ̀ ye lɵ́. Gùǝ̀ gbɛɛ kâlɵ̀ nɛ̀ɛ̀ yia Aaɓi lɵ́.

³ Kɵ́kǝ̀ ká wɔ̃́bìɛ̀ gbɔ ka bɛ̃̀kǝsɥ̀ dùò ká. Kɵ́kǝ̀ dèsɥ̀và wò è bɔ ka lígɥ́, ɓií Yàwɛ é ɓɛ wɔ̃́gɥ́dɔ Aaɓi mɥ̀a. Yàkǝɛ é zadɔ pǝ sáálɵ é mɛ lɵ́ kǝlàɛ̀ ɓà.

⁴ Kózǝmɛ̀ bũgbéèzǝ̀nù waa saó nù wà yíɛ́. Kǝǝ mɛ tǝ́ǝ́tǝ̀nù ɓɛ wo gɥ́ yà kǝ gbéè.

⁵ Mɛnù é ɓɵ̀pǝ̀ kǝ̀ wo gɔ̀ paɥ̀ɛ̀, wàkǝ yuɔ mɛɛ̀ mɛ̀nù ká kǝ wɔ̃̀ɔ̃̀ ɓɵ̀pǝ̀ ye. Kǝǝ mɛnù é dĩ kǝ̀ wo kǝlɛ̀àɛ dĩ yáá wo kǝ gbɔ. Ƃúálè ɓɛɛ yà nǝ́ lɔ́ɔ́yià kpɔ́, kǝǝ nǝ́plǝǝ̀ le yàkǝ tòkɔ̀a mɛ̀ ká.

⁶ Yàkǝɛ Yàwɛ ɓɛ è mɛ zǝ̀ é bààmɥ́ é nii nu mɛ lǝ̀. Yàkǝɛ é lo mɛá gɵ̀ɵ̀bɔ̀ɔ̀ é bààmɥ́ é mɛ wrùù gagɔ̀.

⁷ Yàkǝɛ Yàwɛ ɓɛ è mɛ kǝ̀ fɛ́ɛ́zǝ̀ é mɛ kǝ̀ ɓɔ̀uzǝ̀, è nu mɛá sɛa é gomɥ́ é mɛ sɥlúú.

⁸ Yàwɛ è fɛ́ɛ́mɛ̀nù sɥ̀lúú é wo ɓo muùgɥ́. È mɛ yénzǝ̀nù ɓo yéngɥ́, nyɛ̀ɛ̀ wo kǝ wɔ̃̀ɔ̃̀ yà ɓɔ̀umɛ̀a nɔ́ɔ̀nù píé, ĩ́ĩ́ nyɛ̀ɛ̀ wo yà yàlɛ̀ ɓlɛ̀kpɔ́ùzǝ̀ ɓà. Ƃií kpɔ́ànlúlɛ̀ gɛ̃̀gbã̀lɛ̀ ɓɛɛ Yàwɛa pǝmɥ̀, é kpɔ́ànlúlɛ̀ gɛ̃̀gbã̀ à là.

⁹ “Èye zòkǝ̀ yaa zòdɔ̀à mɛ̀nù tákɔ̀ píé kplàɓo. Kǝǝ kǝpǝ̀yaa-mɛ̀nù wò lò to lɛ̀tìilɛ̀ gɥ́. Ƃií mɛ kɔ̀ yaá ló zie yaa gɥ́gbéèlɛ̀ wɛ́á ká.

¹⁰ Mɛnù wó Yàwɛ ɓɛ à yaagɥ́nù káɛ wò gɥ́ lò sìè. Gbã è lò go à píé naàluo é dɔ wo ɓà. Yàwɛ ɓɛ è lò zadɔ kpónlàà sáálɵɛ ɓà. Ye é lo gɥ́gbéèlɛ̀ nu yaa kiŋ lǝ̀. È lò yaa nyɔ́ wròàtuomɛ̀ é kíŋ káɛ, gɔ̀ sɥlúú.”

¹¹ Lɛ̀kɔ̀ɔɛ Ɛ̀kánà è lo e plɵ̀ɵ̀ Wrámà. Kǝǝ Sámìɔ̀ nǝ̀ ɓɛɛ è tò Sílɔ̀ɔ̀ é yuɔkǝ̀ Yàwɛ lǝ̀, Íláà é kǝ sraɓomɛ̀ káɛ xlɵ̀ɵ̀.

Íláà gbɵnù wó ɓɛ

¹² À yi ɓɛɛ káɛ, Íláà gbɵnù wo kɛ̃̀ã è kǝ̀ ya, waá kpàà Yàwɛ mɔ́ɔ̀wɔ̃̀ká.

¹³ Sraɓomɛ̀ wãã̀ mɛnù wó kǝ̀ yi ɓɛ káɛ waa wɔ é nɛ̀. Àyé mɛ ya sraɓoɛ, sraɓomɛ̀a yuɔkǝmɛ̀ è nù, àyé wɥ yà kǝ tǝ́ǝ́lɛ̀àɛ̀, tó é nu mìa sɔ̃́ yààkazǝ̀ ká e kwɛ,

¹⁴ ê sɔ̀ tóó ɓàɵ̀ páni gɥ́o, xlɛxlɛ gɥ́o, gbɔwɛ́á gɥ́o, ĩ́ĩ́ gɛ̃̀yàà gɥ́o, wɥ sáálɵ é tóà mìa ɓɛ kwɛ wó sɥá tóó ɓààɛ̀ é sraɓomɛ̀ yà sɥ e dè lǝ̀. Zɛ̃ã nɛ̀ wó kǝ̀a Sílɔ̀ɔ̀ pɵɵ Ézrɛ̀mɛ̀ sáálɵ wó nu máɛ wo gɔ̀.

¹⁵ Ĩ́ĩ́ zɥ́ɛ kǝ wɔ̃̀ɔ̃̀ kɔ̀à wɥ nyɔ́ gɥ́ɵ́sɥ̀àɛ̀, sraɓomɛ̀a yuɔkǝmɛ̀ è nù mɥ́ kplàɓo, ê pɵ mɛ é sraɓoàɛ̀ lǝ̀, “Ƃò sraɓomɛ̀a wɥ nu nyàà plà, yaá mɛɛ̀ wɥ kpàɥ̀ ká, kǝǝ à sàà sróó ê mɛ̀ɛ̀a.”

¹⁶ Àyé mɛ é sraɓo làɛ̀ yàà pɵ à lǝ̀, “Gó wò wɥ nyɔ́ gɥ́ɵ́ bìɛ̀zǝ̀ yàkɔɔ́ɛ à sáálɵ ɥ́ mɛ̀ɛ̀ à káɛ ɓòà sɥ́ɛ,” to é yuɔkǝmɛ̀à pɵ, “Kpɛ́í, ɓòà nu dɔ̀ùnɛ̀, ɥ ká kɔɔ́ɛ a lòàsɥ n dèlǝ̀ gbéèlɛ̀à.”

¹⁷ Zɛ̃ã nɛ̀ káɛ nǝ́ gɔ̃ɔ̃̀nù ɓɛ waa sɔ̀nyaa è kǝ̀a và dèèdè Yàwɛ pɛá, ɓií waá àɓà sra ɓɛ ɓlɛ̀kpɔ́.

Sámìɔ̀ è Sílɔ̀ɔ̀ pɵɵ

¹⁸ Lɛ̀ é kǝàpɵ́ɛ, kǝ Sámìɔ̀ è yuɔkǝà Yàwɛ pɛá kplàɓo lénéì ífɔ̀ ê dàɛ̀ gɥ́.

¹⁹ Kwɛ̀ do do sáálɵɛ káɛ, à le yàɓà dàsɔ̀ gblan nǝ́ kã̀ to é loá àyé wãã̀ yaa kɔ́dɛn wò lóà sra wó ɓoà kwɛ̀gɥ́ doɛ ɓolɛ̀àɛ̀ ká.

²⁰ Yàkɔɔ́ɛ to Íláà è lúàkpɔ Ɛ̀kánà wãã̀ e bɔú woɓà wòa nɛ̀ɛ̀, “Gó Yàwɛ è nǝ́ plǝǝ̀zǝ̀ nu kãã̀ le nɛ̀ ka lǝ̀ nǝ́ ê nu à lǝ̀ɛ̀ pĩgɥ́.” Yàkɔɔ́ɛ to wó yìɛ̀ wo zɥ́ wó lo wo plɵ̀ɵ̀.

²¹ É Yàwɛ è lúàkpɔ Hánà ɓà é gú nù sɥ é nǝ́ gɔ̃ɔ̃̀nù yààka wãã̀ nǝ́ lonzǝ̀ pèètɛ kpɔ. Sámìɔ̀ dèe è kpɛà Yàwɛ pɛá.

Íláà wãã̀ e gbɵnù

²² À yi nɛ̀ ká kǝ Íláà yàkǝ klɵ̀ dèèdèɛ̀, è wɔ̃́ sáálɵ à gbɵnù wó kǝ̀à kǝlɛ̀à Ézrɛ̀mɛ̀nù káɛ mà, ĩ́ĩ́ zɛ̃ã wó wo sɔ̀nkǝ̀a lonnù wó yuɔkǝ̀ kóye sɔkɔ́ é Yàwɛ è ɓɔ̀lɛ̀à kǝ̀ yaa mɛnù là à gɥ́ɛ, líé, dàkeelɛ̀ ɓàɛ̀ káɛ, yà mà.

²³ Ê pɵ wo lǝ̀, “Mǝ̀kǝ̀ ká wɔ̃́ sùu é pɵ́ɛ kǝlà ɓǝɛ̀? Ƃií kɛ̃̀ãyaa wɔ̃̀ ká kǝlàɛ̀ mɛsáálɵɛ wàbìɛ̀ n lǝ̀.

²⁴ Kpɛ́ílɛ́ n gbɵnù, wɔ̃́tààsǝ̀ gbɛ kṹ á malà Yàwɛa mɛnù lie lɛ̀ sáálɵɛ ɓà ɓǝ.

²⁵ Àyé mɛ yà sɔ̀nyaa kǝ e ɓámɛ̀ gɔ̀ɛ̀ Aaɓi lò àɓà yèson kǝ, kǝǝ àyé mɛ yà sɔ̀nyaa kǝ Yàwɛ gɔ̀ɛ̀, dɵ́ lo àɓà yèson kǝɛ?” Kǝǝ waá wo tó dɔ wo dǝ wògɔ̀, ɓií è kǝ̀ Yàwɛ mɛ̀ɛ̀awɔ̃̀ ká kǝ nyɛ̀ɛ̀ wo zǝ.

²⁶ Kǝǝ nǝ́gɔ̃ɔ̃̀ Sámìɔ̀ ɓɛ è kǝ̀ kpɛàlɛ̀à kplàɓo é à wɔ̃̀ yî kã̀ Yàwɛ wãã̀ mɛɓéì lǝ̀.

Dɔ̀-Aaɓilílàwò é gbã̀ Íláà píékeelɛ̀ ɓàɛ̀

²⁷ Dɔ̀-Aaɓilílàmɛ̀ do è nù Íláà píé ê pɵà lǝ̀, “Pǝ Yàwɛà pɵɛ gà é nɛ̀, ‘A n dè zɔ̃̀ ɥ dǝ Ɛ́ràn píékee-mɛ̀nù lǝ̀ lɛ̀ wó kǝ̀ gã́gɥ́ Fɛ́rò xlɵ̀ɵ̀ Ízè sɛ̀ gɥ́ɛ ká.

²⁸ Á wo sɥ Ézrɛ̀ sɛ̀gɔ̀ sáálɵɛ gɥ́mɛ̀nù là wɔ̃̀ɔ̃̀ kǝ ma sraɓomɛ̀nù ká, wɔ̃̀ɔ̃̀ ló ma sraɓòàlàpǝ̀ píé, wɔ̃̀ɔ̃̀ pǝgbĩ́ã́ sǝ̀ gɥ́ɵ́, wɔ̃̀ɔ̃̀ ífɔ̀ dà woɓà n pɛá, ĩ́ĩ́ zɥ́ɛ a ma gɥ́ɵ́srà sáálɵ Ézrɛ̀mɛ̀nù wó nuá n lǝ̀ɛ̀ nù ɥ dǝ píékee-mɛ̀nù lǝ̀.

²⁹ Lɛ̀ é pɵ́ɛ, mǝ̀kǝ̀ ka nyá zìè ma sranù wãã̀ ma gbàapǝ̀nù á ka pã́ã́ɓoà wɔ̃̀ãɛ gɥ́, é ɓi Íláà, ɥ́ɥ gbɵnù ɓlɛ̀kpɔ é ziea n là, ɥ́ go wo zɥ̀ wó bàlà ma gbàapǝ̀ lɛ̀sǝ̀lɛ̀ é ma mɛnù wó Ézrɛ̀mɛ̀nù káɛ wó nuá n lɛ̀ɛ̀ gɥ́i?’

³⁰ Àmɔ́ɔ̀wɔ̃̀ɓàɛ̀ Yàwɛ, Ézrɛ̀a Aaɓi ɓɛ yà pɵ̀, ‘A wòɓɵ̀wò kǝ̀ kpá ɥ píékee-mɛ̀nù wãã̀ ɥ dǝ píékee-mɛ̀nù lǝ̀ nɛ̀ɛ̀ wò lò kǝ ma sraɓo-mɛ̀nù ká tòapɵ́ká,’ kǝǝ lɛ̀dɔnɛ̀ gɥ́ɛ Yàwɛ yà pɵ̀, ‘Gó wɔ̃́ pɵ́ɛ è kǝ n ká gbɛ̃̀ɛ̃̀, ɓií mɛnù wó ɓlɛ̀kpɔ́le nu n lǝ̀ɛ̀ á lo wo ɓlɛ̀kpɔ, ĩ́ĩ́ mɛnù wó n zǝlíɛ a lò wo zǝlí pɵ́.

³¹ Lɛ̀gà, yinù ɓɛ wò nulà, yi ɓɛ á lo ɓa gɥ́gbéèlɛ̀ wãã̀ ɥ dǝ píékee-mɛ̀nùa gɥ́gbéèlɛ̀ gɥ́sìè à ká, kɵ́kǝ̀ mɛzii gbɛ nu kǝ kaá kee gbɔ.

³² Yàkɔɔ́ɛ ɓa zòɔ dàzrɥɵsɥ̀ lò ɥ kǝ ɥ́n lɛ̀gà mǝ̀klɥ̀ɥ ká yèyíà wɔ̃̀ sáálɵ á loà kǝ Ézrɛ̀ lǝ̀ɛ̀ là, ĩ́ĩ́ mɛzii gbɛ káló kǝ ɥ píékee gbɔ tòapɵ́ká.

³³ Kǝǝ kɵ́dèekɔ̀ɔɛ, a lò ɥ dùn do toɓéì kǝ nyɛ̀ɛ̀ kǝ ma sraɓomɛ̀ ká, kǝǝ à nyǝ́n lò trɵ é zòtǝ̃̀àlǝ̀ pǝ̀ gbɛ yaáló kǝ à gɔ̀, ĩ́ĩ́ ɥ sùulà sáálɵɛ wò lò ga mɛgbɛa pìɛ̀ kɔ̀a.

³⁴ Wɔ̃́ é lóà kǝ ɥ gbɵnù pèètɛ, Hɔ́fínì wãã̀ Fíníhà káɛ é lo kǝ wɔ̃́ ɓɛ à dã̀ã ká ɥ gɔ̀. Wo pèètɛ wò lò ga lɛ̀kpààyì dokpã́ã́ ká.

³⁵ Yàkǝpɵ́ɛ a lò sraɓomɛ̀ zòdɔ̀àzǝ̀ sɥlúú n dè lǝ̀, ye é lo wɔ̃́ kǝ nɛ̀zɛ̃a ê ká n mɛ̀ɛ̀awɔ̃̀ wãã̀ ma zòtákɔ̀ gɥ́ɛ lɵ́, é á lo à dùnnù kǝ ma sraɓo mɛ̀nù ká wɔ̃̀ɔ̃̀ sraɓo ma kíŋ â sɥɛ líé tòapɵ́ká.

³⁶ Zɥ́ɛ mɛ sáálɵ à gɔ̀ loà la ɥ píékeeɛ è lò nu à píé nyɛ̀ɛ̀ nàò wãã̀ ɓɵ̀pǝ̀ lɛ̀àgɔ̀, nyàà pɵ, “A ɓɛ̀à ɥ lǝ̀, ɓò yuɔ nu n lǝ̀ ɓa sraɓomɛ̀ do píé ã́ã̀ ɓɵ̀pǝ̀ pǝ ye ã́ã̀ ɓɵ̀.” ’ ”