Piligu 24 - Naawuni Kundi Kasi Din Mali Diutɛrɔkanɔnikal Litaafinima

Yisahaku kpuɣi paɣa

¹ Ibrahimma daa kurigiya pam, ka Yawɛ daa niŋ alibarika niŋ o binshɛɣukam zaa ni.

² Ka Ibrahimma daa ti yɛl’ o yiŋ’ nachin’ kpɛm’ ŋun su o binshɛɣukam zaa fukumsi, “Zaŋm’ a nuu niŋ n gbalipina lɔŋni,

³ ka n chɛ ka a po Yawɛ ŋun nyɛ Naawuni ŋun nam zuɣusaa mini tiŋgbani ŋɔ ni a ku kpuɣi n ni kana ti be Keenannim’ shɛb’ ni ŋɔ bipuɣiŋga n-ti m bia Yisahaku ka o niŋ o paɣa.

⁴ Amaa ni a ni chaŋla n ya n dɔɣiriba sani ti bo paɣ’ na ti ti m bia Yisahaku ka o niŋ o paɣa.”

⁵ Ka o nachin’ kpɛm’ maa daa bɔh’ o, “Ka paɣ’ maa yi ti bi saɣi ni o doli ma kuli tiŋgbɔn shɛl’ ni a ni be ŋɔ na, man’ zaŋm’ a bia maa kulis’ a ya maa?”

⁶ Ka Ibrahimma yɛl’ o, “Miri ka a zaŋ m bia maa kulisi nimaani.

⁷ Yawɛ ŋun nyɛ Naawuni ŋun be alizanda ni ŋɔ n-daa yihi ma m ba yiŋa ni n dɔɣiri’ tiŋ’ ni na, ka po n-yɛli ma, ‘N ni ti zaŋ tiŋgbɔŋ ŋɔ ti a zuliya.’ O ni tim o malaika ka o daŋ a tooni, ka a chaŋ nimaani ti kpuɣi paɣ’ na nti ti m bia maa ka o niŋ o paɣa.

⁸ Amaa paɣ’ maa yi ti bi saɣi ni o dol’ a na, dindina a yi m pɔri ŋɔ taali ni; ka lee miri ka a zaŋ m bia maa kulisi nimaani.”

⁹ Ka Ibrahimma nachin’ kpɛm’ maa daa zaŋ o nuu niŋ Ibrahimma gbalipina lɔŋni, ka po pɔri zaŋ chaŋ o ni yɛli shɛm maa polo.

¹⁰ Di saha ka nachin’ kpɛm’ maa daa zaŋ o dan’ Ibrahimma laakumnim’ pia, ka deei pin’ suma balibu kam o sani n-yiɣisi chaŋ Nahɔr ya din be Mɛsopoteemia tiŋgbɔŋ ni la.

¹¹ Saha shɛli paɣiba ni siɣiri kuliga zaawuni ka o daa chɛ ka laakumnim’ maa gbani tiŋ’ tariga kɔbiliga gbini.

¹² Ka o daa yɛli, “Yawɛ ŋun nyɛ n dan’ Ibrahimma Naawuni ŋɔ, n suhir’ a, tim ma nasara zuŋɔ dabisili ŋɔ, ka niŋ n dan’ Ibrahimma nirilim maŋli.

¹³ N ni ʒe kɔbiliga ŋɔ gbini, ka yaŋɔ paɣisara ti kana ni bɛ ti ŋɔŋ kom.

¹⁴ N yi ti yɛli bɛ ni paɣisar’ so, ‘N suhir’ a, suum’ a koyuli ŋɔ zali ka n nyu,’ ka o saɣi ka yɛli, ‘Nyuma, ka chɛ ka n tooi shɛl’ na ti ti a laakumnim’ ŋɔ gba ka bɛ nyu;’ nyin’ chɛ ka ŋuna n-nyɛ a ni bɔri ni so niŋ a dabili Yisahaku paɣ’ maa. Dina n-ni chɛ ka m baŋ ni a niŋ n dan’ maa nirilim maŋli.”

¹⁵ O noli daa na bi lu tiŋa, ka Ribɛka ŋun daa nyɛ Bɛtuɛl bipuɣiŋga la paana, ka koyuli tam o bɔɣusapiŋ zuɣu. Bɛtuɛl mi daa nyɛla Ibrahimma tizo Nahɔr min’ o paɣ’ Milika bidibiga.

¹⁶ Paɣisarili maa daa viɛl’ pam, ka lan nyɛ paɣipiɛliga ŋun mini doo na bi dɔni. Ka o daa chaŋ kɔbiliga maa ni nti ŋɔŋ kom du na.

¹⁷ Di saha ka nachin’ kpɛm’ maa daa guui ti tuh’ o soli yɛl’ o, “N suhir’ a, tim ma a koyuli ŋɔ ni kom biɛla ka n nyu.”

¹⁸ Ka Ribɛka daa suug’ o koyuli maa na yomyom gbibi ka yɛl’ o, “N dana, nyuma.”

¹⁹ O ni daa chɛ ka o nyu n-naai nyaaŋa, ka o daa lan yɛl’ o, “N ni ŋɔŋ kom ti a laakumnim’ ŋɔ ka bɛ gba nyu hal ti tiɣi.”

²⁰ Ka o daa kpaai kom maa n-niŋ laakumnim’ maa kɔnyuribin’ ni yomyom, ka lan guui lab’ kɔbiliga maa ni ni o ti ŋɔŋ na yaha n-daa ŋɔŋ kom ti o laakumnim’ maa zaa.

²¹ Ka nachin’ kpɛm’ maa daa kul maag’ o ni n-lihir’ o ni o nya Yawɛ chɛ ka o dila nasara o chandi maa ni maa bee.

²² Laakumnim’ maa ni daa nyu kom maa naai, ka nachin’ kpɛm’ maa zaŋ nyee ni baŋa din nyɛ salima ka di tibisim nyɛ binzahindigu pirigili mini bans’ ayi din nyɛ salima ka di tibisim nyɛ binzahindigu bupia ti o ni o pir’ o nuhi ni,

²³ ka yɛl’ o, “Wuhim’ ma a ba ni nyɛ so. Duri be a ba yiŋa ka ti ni gbe nimaani?”

²⁴ Ka Ribɛka daa yɛl’ o, “N nyɛla Bɛtuɛl bipuɣiŋga. Bɛtuɛl mi daa nyɛla Nahɔr mini Milika bidibiga.”

²⁵ O daa lan yɛli, “Ti mali taɣitaɣi mini mɔri, ka palo beni ka yi ni gbe.”

²⁶ Ka nachin’ kpɛm’ maa daa zaŋ o zuɣu silim tiŋa n-jɛm Yawɛ

²⁷ ka yɛli, “M paɣiri Yawɛ ŋun nyɛ n dan’ Ibrahimma Naawuni ŋun yu n dan’ maa yurilim maŋli din ka kpee, ka ʒe o yim ŋɔ. Ka zaŋ chaŋ m mi polo, Yawɛ kul zaŋ ma mi na ti kpɛhi n dan’ maa dɔɣiriba yiŋa.”

²⁸ Ka paɣisarili maa daa guui chaŋ ti zaŋ yɛlli ŋɔ yɛl’ o ma yiŋnima.

²⁹ Ribɛka daa mali tizɔdoo ka o yuli booni Leeban. Ka Leeban daa guui yi n-chaŋ nachin’ kpɛm’ maa sani kɔbiliga maa gbini.

³⁰ Leeban ni daa nya nintua la mini bansi la, ka wum o tizɔpaɣa Ribɛka ni yɛli ni doo maa yɛl’ o shɛm zuɣu, ka o daa guui chaŋ doo maa sani nti nya ka o ʒiɛla laakumnim’ maa sani kɔbiliga maa gbini.

³¹ Ka o daa yɛli nachin’ kpɛm’ maa, “Nyin’ ŋun nyɛ Yawɛ daalibarika nir’ ŋɔ, bɔ n-niŋ ka a kpalim ʒe sambani ŋɔ ni? Kpɛmina, dama m pun mali duu zal’ a, ka mali laakumnim’ ŋɔ gba biɛhigu shee zali.”

³² Ka nachin’ kpɛm’ maa daa chaŋ ti kpe yili maa ni, ka Leeban daa paai laakumnim’ maa ʒiya, ka niŋ taɣitaɣi mini mɔri ti o ni o ti laakumnim’ maa. Di nyaaŋa ka Leeban daa tooi kom na ti ti o mini bɛn daa be o sani ni bɛ paɣi bɛ naba.

³³ Ka bɛ daa ti zaŋ bindirigu na ti zali nachin’ kpɛm’ maa ni o di, ka o yɛli, “Di yi pa ni n yɛlila daliri din tahi ma na, n ku di bindirigu maa.” Ka Leeban yɛl’ o, “Yɛlima.”

³⁴ Ka o yɛli, “N nyɛla Ibrahimma nachin’ kpɛma.

³⁵ Ka Yawɛ niŋ alibarika niŋ n dan’ maa ni pam ka o leei bundana. O ti o piɛri mini buhi ni niɣi ni anzinfa mini salima ni daba bɛn nyɛ dɔbba mini paɣiba ni laakumnim’ ni bunsi.

³⁶ Ka n dan’ maa paɣ’ Zara dɔɣi bidibiga ti o, o ninkurilim ŋɔ ni; ka n dan’ maa zaŋ o binshɛɣukam zaa ti o bia maa.

³⁷ Ka o daa chɛ ka m po pɔri ka o yɛli ma, ‘Miri ka a kpuɣi n ni kana ti be Keenannim’ shɛb’ tiŋgbɔŋ ni ŋɔ bipuɣiŋga ti m bia maa ka o niŋ o paɣa;

³⁸ amaa chamila n ya n dɔɣiriba sani ti bo paɣ’ na ti ti m bia maa ka o niŋ o paɣa.’

³⁹ Ka n daa bɔhi n dan’ maa, ‘Ka paɣ’ yi ti bi saɣi n-doli ma na?’

⁴⁰ Amaa ka o daa yɛli ma, ‘Yawɛ so n ni doli ŋɔ ni chɛ ka a min’ o malaika doli chaŋ, ka ti a nasara ka a kpuɣi paɣa n yaannim’ ya ni n dɔɣiriba sanna ti ti m bia maa.

⁴¹ Amaa a ni yɛn niŋ shɛm yi pɔri ŋɔ taali ni nyɛla a yi chaŋ n dɔɣiriba maa sani, ka bɛ ti zaɣisi ni bɛ ku ti a paɣ’ na, dindina a yi m pɔri maa taali ni.

⁴² “Ka n ni di paai kɔbiliga maa gbinna zuŋɔ, ka n yɛli, ‘Yawɛ ŋun nyɛ n dan’ Ibrahimma Naawuni ŋɔ, a yi ni ti ma nasara n chandi ŋɔ ni,

⁴³ n ni ʒe kɔbiliga ŋɔ gbini, ka paɣisar’ so yi ti kana ni o ti ŋɔŋ kom, ka n yɛl’ o, “N suhir’ a, niŋm’ a koyuli ŋɔ ni kom biɛla ti ma ka n nyu,”

⁴⁴ ka o yɛli ma, “Nyuma, ka chɛ ka n ŋɔŋ ti a laakumnim’ ŋɔ gba ka bɛ nyu,” nyin’ chɛ ka ŋuna n-nyɛ nyin’ Yawɛ ni bɔri ni so leei n-dan’ bia paɣa maa.’

⁴⁵ Yɛtɔɣa maa di na kul bela n suhu ni, ka Ribɛka paana, ka o koyuli tam o bɔɣusapiŋ zuɣu, ka o gari siɣi kɔbiliga maa ni ti ŋɔŋ kom na. Ka n yɛl’ o, ‘N suhir’ a, tim ma kom ka n nyu.’

⁴⁶ Ka o dii suug’ o koyuli maa o bɔɣusapiŋ zuɣu na ti ma ka yɛli, ‘Nyuma, ka chɛ ka n ŋɔŋ shɛli ti a laakumnim’ ŋɔ gba ka bɛ nyu.’ Ka n di nyu ka chɛ ka o ŋɔŋ na ti ti n laakumnim’ maa gba ka bɛ nyu.

⁴⁷ Di saha ka m bɔh’ o, ‘Ŋun’ bia n-lee nyɛ a?’ Ka o yɛli ma, ‘N nyɛla Bɛtuɛl bipuɣiŋga. Bɛtuɛl mi daa nyɛla Nahɔr mini Milika bidibiga.’ Ka n zaŋ nintua m-pir’ o, ka zaŋ bansi pir’ o.

⁴⁸ Di saha ka n di zaŋ n zuɣu silim tiŋa n-jɛm Yawɛ, ka paɣi ŋun’ Yawɛ ŋun nyɛ n dan’ Ibrahimma Naawuni ŋun wuhi yɛlimaŋli so’ shɛli n ni yɛn doli kpuɣi ŋuna n dan’ maa dɔɣim bipuɣiŋga nti ti o bia maa.

⁴⁹ Dinzuɣu yi yi ni niŋ n dan’ maa din tuhi ni din nyɛ yɛlimaŋli, yin’ yɛlim’ ma, ka yi yi ku niŋ o, yin’ lan yɛlim’ ma. Ka n zaŋ kpa n nudirigu polo bee n nuzaa polo.”

⁵⁰ Ka Leeban mini Bɛtuɛl daa yɛl’ o, “Yɛlli ŋɔ ni yila Yawɛ sani ŋɔ na, dindina ti ku tooi yɛl’ a din bie bee din viɛl’ zaŋ chaŋ di polo.

⁵¹ Nyama, n-nyɛ Ribɛka, zaŋm’ o kuli nti chɛ ka o leeg’ a dan’ bia maa paɣa kaman Yawɛ ni yɛli shɛm maa.”

⁵² Ibrahimma nachin’ kpɛm’ maa ni daa wum bɛ yɛtɔɣa maa, ka o zaŋ o zuɣu silim tiŋa n-jɛm Yawɛ.

⁵³ Di saha ka nachin’ kpɛm’ maa daa yihi anzinfa mini salima binyara ni chinchina ti Ribɛka; ka ti o tizɔdoo maa min’ o ma gba nachiinsi binshɛŋa din liɣiri galisi pam.

⁵⁴ Di nyaaŋa ka o mini ninvuɣ’ shɛb’ bɛn daa dol’ o la daa naanyi di ka nyu, ka gbe nimaani. Ka biɛɣu daa neei ka o yiɣisi ka yɛli ba, “N suhiri soli ni n labi n dan’ sani.”

⁵⁵ Ka Ribɛka tizɔdoo maa min’ o ma daa yɛli, “Chɛ ka paɣisarili maa na kpalim be ti sani daba ayi kaman biɛɣu pia pahi ka naanyi chaŋ.”

⁵⁶ Amaa ka nachin’ kpɛm’ maa yɛli ba, “Yawɛ ni ti ma nasara shɛm ŋɔ zuɣu, di bi simdi ni yi chɛ ka n lan kpalim be kpe, timiya ma soli ka n labi n dan’ sani.”

⁵⁷ Ka bɛ yɛl’ o, “Chɛ ka ti boli paɣisarili maa na nti bɔh’ o nya.”

⁵⁸ Ka bɛ daa boli Ribɛka na nti bɔh’ o, “A ni doli doo ŋɔ chaŋ?” Ka o garigi yɛli, “N ni dol’ o chaŋ.”

⁵⁹ Ka bɛ daa chɛ ka bɛ tizɔpaɣ’ Ribɛka min’ o yiŋ’ dab’ paɣa doli Ibrahimma nachin’ kpɛm’ maa mini ninvuɣ’ shɛb’ bɛn daa dol’ o maa.

⁶⁰ Ka bɛ daa suhi alibarika suhigu ti Ribɛka n-yɛli: “Ti tizɔpaɣa, Naawuni chɛ ka a leei niriba tusatusa ni tuhi’ piapia ma! Naawuni chɛ ka a zuliya ti nyaŋ bɛ dimnima.”

⁶¹ Ka Ribɛka min’ o dab’ bipuɣinsi daa yiɣisi m-ba laakumnima n-doli nachin’ kpɛm’ maa ka o zaŋ o lu yiŋ’ soli.

⁶² Di saha Yisahaku daa yila Bɛrilahairoi na nti be Nɛgɛb.

⁶³ Ka ŋun’ Yisahaku daa ti yi nti be samban’ ni zaawuni n-tɛhir’ o suhu ni, ka daa ti kpuɣ’ o zuɣu lihi nya ka laakumnim’ kanna.

⁶⁴ Ka Ribɛka daa kpuɣ’ o zuɣu lihi nya Yisahaku, ka sheei laakum zuɣu zani,

⁶⁵ ka bɔhi Ibrahimma nachin’ kpɛm’ maa, “Ka ŋuni n-lee be kpe ha palo ni n-chani tuhiri ti soli ŋɔ na?” Ka nachin’ kpɛm’ maa yɛl’ o, “N dana m-bala.” Ka Ribɛka daa zaŋ sariga pa n-lims’ o ninni.

⁶⁶ Ka Ibrahimma nachin’ kpɛm’ maa daa yɛli Yisahaku o ni niŋ shɛlikam zaa.

⁶⁷ Di saha ka Yisahaku daa zaŋ Ribɛka ti kpɛh’ o tanti suɣili ni. Ka Yisahaku daa zaŋ Ribɛka n-leeg’ o paɣa, ka yur’ o pam, ka di daa chɛ ka o nya suhukpaŋsibo o ma kum la nyaaŋa.