Jɛrimia 51 - Naawuni Kundi Kasi Din Mali Diutɛrɔkanɔnikal Litaafinima

Babilɔnnim’ tibidarigibo din pahi

¹ Yawɛ yɛliya, “N yɛn chɛmi ka sanʒiɛ’ biɛɣu ʒe Babilɔn mini di niriba.

² Ka n ti chɛ ka kayeeniba kpe Babilɔn nti yɛl’ li. Bɛ ni ti yi luɣilikam na nti naai bɛ tiŋgbɔŋ maa ni binshɛɣukam zaa bɛ zaɣ’ biɛɣu nyabu dali.

³ Di chɛliya ka peentɔra nya soli to piɛm, yi mi di chɛliya ka o nya soli ye kuriti gbaɣino. Di chɛnya o nachimba. Kummiya o tɔbbihi zaa.

⁴ Bɛ ni ti ku ba sɔŋ Babilɔn tiŋgbɔŋ ni, ka shɛb’ mi diɛhi dansi do di solɔri zuɣu.

⁵ Izraɛlnim’ mini Judanim’ Naawuni, Yawɛ ŋun nyɛ Tɔbbihi Naa ŋɔ bi zaɣisi ba, hal alahichi ni kul pali bɛ tiŋgbɔŋ maa ni zaŋ chaŋ Izraɛl Naawuni ŋun be kasi ŋɔ sani maa zaa yoli.

⁶ Zomiya yi Babilɔn tiŋgbɔŋ ni. Sokam tiligim’ o nyɛvili. Di kpinya di taali zuɣu; dama Yawɛ ni bɔhiri biɛri saha shɛli m-bɔŋɔ; o yɔr’ li la di tuma samli.

⁷ Babilɔn daa ŋmanila salima pipia m-be Yawɛ nuu ni, ka o daa chɛ ka dunia zuliya kam nyu o wain buɣi ka di zuɣu chɛ ka zuliya kam kpe yinyari.

⁸ Yim ka Babilɔn dii lu n-wurim. Kummiya di zuɣu. Zaŋmiya kpam na ti bɔbili di daŋ’ maa, di pa shɛli di ni tibi kpaŋ.

⁹ Ti kpaŋ timaŋ’ ni ti tibi Babilɔn, amaa ka kɔŋ li tibbu. Chɛliya li ka ti zaa kuli timaŋmaŋ’ tiŋgbɔŋ ni, dama o tibidarigibo maa du zuɣusaa hal ti kpe sagbana ni.

¹⁰ Yawɛ ti ti nasara. Chɛliya ka ti moli Yawɛ ŋun nyɛ ti Naawuni ŋɔ ni tum tuun’ shɛli ti ti ŋɔ Ziɔn.

¹¹ Sahimiya piɛma pali lɔɣiri. Yawɛ piɛlila Miidia nanim’ bahina, dama o nia nyɛla o wurim Babilɔn. Dama Yawɛ n-yɛn bɔhi biɛri o jɛmbu duu la zuɣu.

¹² Duhimiya tuuta din nyɛ Babilɔn liribu shihirili la zuɣusaa. Bomiya guliba pahi; zalimiya tiŋ’ guliba, ka chɛ ka shɛb’ sɔɣi doya gu. Dama Yawɛ lo nia ka niŋ o ni daa yɛli ni o ni niŋ Babilɔnnim’ shɛm la.

¹³ Yinim’ bɛn ʒi m-baɣi kom pam ka mali buni pam ŋɔ, yi bahigu saha paaya. Yi shihi siɣiya.

¹⁴ Yawɛ ŋun nyɛ Tɔbbihi Naa ŋɔ poya yɛli, “Biɛhiŋ kani, n ni chɛ ka tɔbbihi pali a ni kaman tol’ la. Bɛ ni ti ŋme nasara dibu kuŋa m-bah’ a zuɣu.”

Wumpaɣibo yilli

¹⁵ Ŋuna n-daa nam tiŋgbani ŋɔ o yiko puuni. O yɛm puuni ka o daa nam dunia ŋɔ. O baŋsim puuni ka o daa nam zuɣusaa.

¹⁶ O daa yɛlila yɛtɔɣa, ka koma din be zuɣusaa gbaai vubu. Ka o daa chɛ ka paɣili yi tiŋgban’ ni luɣilikam na, ka chɛ ka saanyaɣisibu be saa ni; ŋuna n-daa yihi pɔhim di biɛhigu shee na.

¹⁷ Sokam nyɛla jɛra ka ka yɛm. Salima machɛlinim’ zaa ni di vi bɛ ni mali buɣ’ shɛŋa la zuɣu; dama bɛ binnana maa nyɛla ʒiri binnana ka bi vuhira.

¹⁸ Bɛ ka buchi, ka nyɛ ʒiri binyara. Bɛ yi ti yɛn darigi bɛ tibili saha shɛli, bɛ ni bahi yoli zaa.

¹⁹ Pa lala n-nyɛ Yawɛ ŋun nyɛ Yaakubu Naawuni ŋɔ, dama ŋuna n-nam binshɛɣukam, ka Izraɛlnim’ mi nyɛ o ni pii zuliya shɛli. O yuli m-booni Yawɛ ŋun nyɛ Tɔbbihi Naa.

Yawɛ matarika

²⁰ Nyini n-nyɛ n tɔbutuhiri’ guliŋguɣu, ka nyɛ n tɔbutuhiri’ bidibbini. Nyin’ ka n zaŋ ŋme n-wurim zuliya kam, nyini ka n zaŋ ku nanima.

²¹ Nyini ka n zaŋ ŋme n-ku wɔribara min’ o wɔhu. Nyini ka n zaŋ ŋme n-wurim chɛchɛbuŋa, ka ku chɛchɛbunduhira.

²² Nyini ka n zaŋ ŋme n-ku doo mini paɣa. Nyini ka n zaŋ ŋme n-ku do’ kurugu mini bidibbila. Nyini ka n zaŋ ŋme n-ku nachimbil’ mini paɣisaribila.

²³ Nyini ka n zaŋ ŋme n-ku piɛguliba mini bɛ biŋkɔbbaligu. Nyini ka n zaŋ ŋme n-ku pukpariba mini bɛ naɣikɔra. Nyini ka n zaŋ ŋme n-ku gomnanim’ mini bɛ wulaannima.

Babilɔnnim’ tibidarigibo

²⁴ Yawɛ yɛliya, “N ni yo Babilɔn mini di niriba zaa bɛ ni daa tum tuumbiɛ’ shɛŋa Jɛrusalɛm la samli yi nini ŋɔ ni.”

²⁵ Yawɛ lan yɛli, “A ŋmanila zo’ shɛli din kuri niriba, ka ku dunia zaa. N yi n-zani a zuɣu. N ni teei n nuu n-wurim’ a nahi tiŋgbani ka buɣim di a zaa.

²⁶ So ti ku lan zaŋ a ni kuɣili m-me dikili gɔŋbu shee, ka so mi ti ku lan zaŋ a ni kuɣili me tanzaa. A yɛn kpalimla dabari doya sahakam.” Yawɛ n-yɛli lala maa.

²⁷ Duhimiya tuuta zuɣusaa tiŋgbɔŋ maa ni, ka piɛbi kikahi zuliya kam ni; chɛliya ka zuliya kam mali tɔbu tuhibu shili tuh’ o. Bolimiya Ararat mini Minni ni Ashikɛnaz nanim’ na ka bɛ ti lir’ o. Piimiya sapashin’ kpeeni ka o lir’ o. Zaŋmiya yuri na ti pali nimaani kaman tol’ la.

²⁸ Chɛliya ka zuliya kam’ mali shili lir’ o, Miidia nanim’ mini bɛ gomnanim’ ni bɛ wulaannima ni tiŋgbɔn’ shɛŋa din be bɛ sulinsi ni zaa.

²⁹ Tiŋgbani maa sɔhigiya ka dam, dama Yawɛ ni lo nia ni o chɛ ka Babilɔn zani dabari, ka so ku lan be di ni la n-yɛn niŋ pali.

³⁰ Babilɔn tɔbutuhiriba chɛ tɔbu tuhibu. Bɛ kpalim bela bɛ kpiɔŋ ni be luɣ’ shɛli. Bɛ lan ka yaa. Bɛ kpalimla paɣiba. Bɛ niŋ buɣim dabi bɛ yiya, ka kabisi bɛ dunɔdaya dakparita.

³¹ Tizɔriba kul zɔrimi doli taba, ka tuumba kul zɔri doli taba ni bɛ chaŋ ti yɛli Babilɔn naa ni bɛ deeg’ o tiŋ’ la zaa.

³² Bɛ deei kulibɔna dubu shee la, ka nyo bɛ kpiɔŋ ni be luɣ’ shɛŋa la buɣim, ka tɔbbihi suhuri fuŋ.

³³ Yawɛ ŋun nyɛ Tɔbbihi Naa, ka nyɛ lzraɛlnim’ Naawuni ŋɔ ni yɛli shɛm m-bɔŋɔ: Babilɔn ŋmanila chi bubu saha kabɔɣili; di kpalim biɛla ka o daatam kpuɣibu saha paai.

³⁴ Babilɔn Naa Nɛbukadnɛza vali ma. O kabisi ma; o chɛ ka n kpalimla zaɣ’ vuɣu. O vali ma mi kaman wahu ni vaani bini shɛm la. O vali m bin’ viɛla tiɣi, ka tuhi ma bahi.

³⁵ Ziɔnnim’ ni ti yɛli, “Naawuni bɔhimi Babilɔnnim’ biɛri ti niŋgbuna dari tɔhi ŋɔ zuɣu.” Jɛrusalɛmnim’ ni ti yɛli, “Naawuni bɔhimi Babilɔnnim’ biɛri ti ʒim yihibu ŋɔ zuɣu.”

Yawɛ ni sɔŋ lzraɛlnima

³⁶ Dinzuɣu Yawɛ ni yɛli shɛm m-bɔŋɔ: N yɛn zabila yi zuɣu, ka bɔhi biɛri tin ya. N ni chɛ ka Babilɔn teeku kom nyuui, ka chɛ ka di kɔbilisirim gba nyuui.

³⁷ Babilɔn ni ti leela daboli doya, ka leei yɔbahi biɛhigu shee; di ni ti leela dabiɛm zɔbu mini ansarisi malibu tiŋa, ka so ku lan be di ni.

³⁸ Bɛ ni ti ŋumdimi kaman gbuɣima la, ka ŋumdi kaman gbuɣimbihi la.

³⁹ Binnyura kɔre yi ti mali ba, n ni zaŋ bɛ binnyura zali ba ka bɛ nyu li hal ti buɣi, di nyaaŋa ka n chɛ ka bɛ gbihi, ka ku lan neei sahakam. Yawɛ n-yɛli lala maa.

⁴⁰ N ni ti zaŋ ba na kaman bɛ ni zaŋdi piɛri mini piɛlahi ni buhi tahiri nakɔha sani shɛm la.

Babilɔn ni ti yɛn be shɛm

⁴¹ Bɛ ŋme n-deei Babilɔn, dunia zaa ni daa mali shɛli nyuri bara la. Babilɔn leela din yɛla mali dabiɛm zuliya kam sani.

⁴² Teeku kom yiɣisiya pili Babilɔn, ka di kɔgbana din mali vuri pam la lim li.

⁴³ Di fɔntinsi leela dabiɛm shee. Di nyɛla saa ni bi miri tiŋgban’ shɛl’ ni, ka lan nyɛ tiŋgban’ nɛli. So lan ka tiŋgbani maa ni, ka so mi bi lan doli nimaani garita.

⁴⁴ N ni darigi Bɛl din be Babilɔn ŋɔ tibili, ka chɛ ka o gbuɣ’ o ni daa vali binshɛŋa la bahi. Zuliya kam ku lan jɛm’ o. Babilɔn goma luya.

⁴⁵ N niriba, zomiya yi di ni. Tiligimiya yi nyɛviya Yawɛ suhuyiɣisili titali ŋɔ ni.

⁴⁶ Di chɛliya ka yi suhuri zɔhira bee n-chɛ ka dabiɛm mali ya ŋumaŋuma shɛli yi ni wumdi tiŋgbɔŋ ŋɔ ni maa zuɣu. Yi kul wumdila ŋumaŋuma yuuni kam. Yi wumdi ŋumaŋuma ni bɛ yɛn taala duŋ, ka na’ so yɛn tuhi na’ so.

⁴⁷ Yɛlimaŋli, dabisili kanna ka n ni ti darigi Babilɔn binnana tibili. N ni ti dihi di tiŋgbɔŋ maa zaa vi. Bɛ ni ti yɛn ku di ninvuɣ’ shɛb’ zaa ni ti lula di puuni.

⁴⁸ Di saha zuɣusaa mini dunia ni binshɛŋa din be di ni ni ti yo vuri, ka mali suhupiɛlli Babilɔn zuɣu, dama bɛn ti yɛn wurim li maa ni ti yila nuzaa polo na. Yawɛ n-yɛli lala maa.

⁴⁹ Bɛ ni daa ku ninvuɣ’ shɛb’ zaa dunia ŋɔ ni Babilɔn zuɣu shɛm, lala ka di simdi ni Babilɔnnim’ gba kpi bɛ ni ku lzraɛlnim’ la zuɣu.

Naawuni ni daa yɛli Izraɛlnim’ shɛm Babilɔn

⁵⁰ Yinim’ bɛn tiligi tɔbu ni ŋɔ, chamiya, di lan guhiriya. Teemiya Yawɛ yɛla tiŋgbɔn’ shɛli din be katiŋ’ maa ni, ka chɛliya ka Jɛrusalɛm yɛla be yi suhuri ni.

⁵¹ Bɛ dihi ti vi, dama bɛ turi ti. Ti lan ka jilima, dama tinzunnim’ kpe Yawɛ jɛmbu duu luɣ’ kasi shee la.

⁵² Dinzuɣu Yawɛ yɛliya, “Yɛlimaŋli, saha kanna ka n ni ti darigi di buɣa la tibili, ka ninvuɣ’ shɛb’ bɛn nya dansi ni ti do di tiŋgbɔŋ maa ni zaa ŋ-ŋuhira.

⁵³ Hal Babilɔnnim’ yi du zuɣusaa ti me goondahi gili bɛmaŋa, n ni chɛ ka ninvuɣ’ kuriba yi n sani chaŋ ti liri ba.” Yawɛ n-yɛli lala maa.

Bɛ na kul kuri Babilɔnnima

⁵⁴ Wummiya, kuhigu din yiri Babilɔn na! Ninvuɣ’ kubo pam lu Babilɔn tiŋgbɔŋ maa ni.

⁵⁵ Dama Yawɛ n-wurindi Babilɔn, ka chɛ ka bɛ chɛ vuri yɔbu. Bɛ dimnim’ ni lu bɛ zuɣu kaman kɔgbana la. Bɛ vuri yɔbu maa ka buɣisibu.

⁵⁶ Dama ŋun’ saɣinda kana ni o ti liri Babilɔn. Bɛ gbahi bɛ tɔbbihi, ka kabisi bɛ tɔburi, dama Yawɛ nyɛla Naawuni ŋun yɔri samli, o mi ni yo di zaa.

⁵⁷ N ni chɛ ka o kpambaliba min’ o ninvuɣ’ shɛb’ bɛn mali yɛm ni o gomnanim’ ni wulaannim’ ni tɔbbihi nyu dam buɣi. Bɛ ni gbihi go’ titali, ka ku lan yiɣisi. Naa ŋun yuli booni Yawɛ ŋun nyɛ Tɔbbihi Naa ŋɔ n-yɛli lala maa.

⁵⁸ Yawɛ ŋun nyɛ Tɔbbihi Naa ŋɔ ni yɛli shɛm m-bɔŋɔ: Babilɔn goon’ titali ŋɔ ni ti lu tiŋgban’ ni dahim, ka di dunɔdaya din du pam la ti di buɣim. Niriba maa daa kul nahimla bɛmaŋ’ yoli, di daa kul wum ba la yoli, ka buɣim ti yɛn di li.

Jɛrimia chɛ ka bɛ zaŋ o yɛtɔɣa ti yɛli Babilɔnnima

⁵⁹ Anabi Jɛrimia daa talimla Nɛria bia Sɛraya ŋun daa nyɛ Masɛya yaaŋa la ni o zaŋ lahibal’ shɛli chaŋ Babilɔn saha shɛl’ o ni daa doli Juda Naa Zɛdɛkia kuli Babilɔn o nam dibu yuma anahi ni la. Sɛraya daa nyɛla naa zo.

⁶⁰ Jɛrimia daa sabila yɛlibiɛ’ shɛŋa zaa din yɛn lu Babilɔnnim’ zuɣu mini yɛtɔɣ’ shɛŋa bɛ ni daa sabi zaŋ chaŋ Babilɔnnim’ polo la.

⁶¹ Ka Jɛrimia daa yɛli Sɛraya, “A yi ti paai Babilɔn, nyin’ karimmi yɛtɔɣa ŋɔ zaa,

⁶² ka yɛli, ‘Yawɛ, amaŋmaŋ’ daa yɛli ni a ni wurim kpe ŋɔ, ka ninsalinim’ bee biŋkɔbiri ku lan be di ni, ka kpe ti zani dabari sahakam.’ ”

⁶³ A yi ti karim gbaŋ ŋɔ naai, nyin’ zaŋmi li lo n-tabili kuɣili n-zaŋ li ti bahi Yufretiiz Mɔɣili sunsuuni,

⁶⁴ ka yɛli, “Lala ka Babilɔn ti yɛn shim ka ku lan puhi na yaha, n ni yɛn chɛ ka yɛlibiɛ’ shɛŋa lu di zuɣu maa zuɣu. Jɛrimia yɛtɔɣa maa tariga m-bala.