Nɩ-toni 27 - A SƐB-SÕW

A Pol bɛ na tɛr cere nɩ a Ʋrɔm a

¹ Bɛ na wa yel kɛ́ tɩ na kpɛ n a gbor cen a Ɩtali a, bɛ de nɩ a Pol nɩ nɩ-pàwrɩ bɛ mɩnɛ ƴãw sojarɩ kʋba (100) nɩ-kpɛ̃ɛ na dɩ kɛ́ Ziliyisɩ a nũú. Ʋ tɩ ɩ n sojarɩ kʋba (100) nɩ-kpɛ̃ɛ a Ʋrɔm tẽw na-kpɛ̃ɛ-lɩɛrɛ sojarɩ pʋɔ.

² Tɩ tɩ kpɛ n Adɩramɩsɩɔm tẽw gbor-kpɛ̃ɛ kãw na tɩ cere a Azi tẽw gbee siwfʋ zie a. Masedʋan tẽw dɔɔ kãw na yi Tesalonikɩ bɛ bʋɔlɛ Arɩsɩtakɩ a, tɩ páw tɩ na.

³ A bio daarɩ́, tɩ tɩ ta n Sɩdɔ̃ siw. A Ziliyisɩ tɩ maal'a tɛr a Pol nɩ nɩsaalʋ, ʋ tɩ kʋ̀ ʋ nɩ sɔ́r k'ʋʋ cen tɩ puori a ʋ bárɩ, bɛ tʋ̃ɔ́ kaa a ʋ zie.

⁴ Tɩ tɩ yi n a be lɛb kpɛ a gbor, ɛ́ cen lanɩ a kʋ̃ɔ-kpɛ̃ɛ-sɔgɔ-tẽw Sɩɩpʋr lõbowr ʋl na pĩ a sɛsɛb a, a sɛsɛb na tɩ fure tuore tɩ a ƴãw.

⁵ A kʋ̃ɔ-kpɛ̃ɛ ʋl na lanɩ a Silisi nɩ a Pãfili a zu n'a tɩ tɩ duw tɩ ta siw Mɩɩr Lisi lowr.

⁶ A sojarɩ kʋba (100) nɩ-kpɛ̃ɛ tɩ nyɛ̃ nɩ Alɛsãdiri gbor a be ʋ cere a Ɩtali lowr, ʋ ƴãw tɩ kpɛ.

⁷ Bibi-yaga za ƴãw, tɩ duwri nɩ bɛl bɛl ɛ́ hanɩ lɛɛɛ wa tɩ ta a Kinidɩ ƴãw. A sɛsɛb na tɩ tuore tɩ, tɩ kʋ̃ tʋ̃ɔ́ cãà tori niwn cere a, tɩ tɩ tu n Salimone tẽw nyɔ-ɓɩɩla lowr, kɛ́ tɩ tʋ̃ɔ́ lanɩ a kʋ̃ɔ-kpɛ̃ɛ-sɔgɔ-tẽw Kɩrɛtɩ lõbowr ʋl na pĩ a sɛsɛb a.

⁸ Tɩ tɩ lanɩ nɩ a tẽw kõkowr hanɩ nɩ, ɛ́ wa ta tẽw kãw bɛ na bʋɔlɛ kɛ́ Gbee siwfʋ zie na vɩɛl a, na pɩɛlɩ Lasaya a.

⁹ Tɩ tɩ kɔwr'ɩ a be yaga, ɛ́ a gbor duwfʋ wa tɩ ɩrɛ dɛ̃bɩ̃ɛ, bʋ̃ʋ n'ʋ vɛ̃, a mʋta-tuo bibir tɩ tɔl'a baarɩ. Lɛ n'a a Pol tɩ yel a lɛ ʋ na nyɛ̃ a:

¹⁰ «Ɩ̃ bá mɩnɛ ɛ, ɩ̃ nyɛ̃ na kɛ́ tɩɩm wa yel kɛ́ tɩ cãà duwre a, tɩ na sãw nɩ yel-yaga a gbor nɩ a ʋ tuor ƴãw, ɛ́ a tɩɩm tɛɛ za mɩ̀ kʋ̃ cɩ̃ɛ ɩ.»

¹¹ Ɛcɛ a sojarɩ kʋba (100) nɩ-kpɛ̃ɛ tɩ de nɩ a gbor sob nɩ a gbor duwre dem, ɛ́ bɛr a Pol ƴɛ̀rʋ.

¹² A tẽw nɛ gbee siwfʋ zie be bɛ tɩ tɛr kpɛb a sɩ̃ɔ vuo nɛ pʋɔ ɩ. Alɛ so nɩbɛ yaga zie tɩ sàw kɛ́ bɛ lɛb kpɛ a gbor cere. Bɛ tɩ bɔbr'a kɛ́ alɛ wa tʋ̃ɔ́, bɛ̃ɛ ta Fenisi, be a be a sɩ̃ɔ. Ʋ tɩ ɩ n a Kɩrɛtɩ tẽw gbee siwfʋ zie na be a saa-pɛrɩ́-dʋrʋ-lowr nɩ a mʋ̃tɔ̃w-kpɛb-lowr cará a, nɩ a saa-pɛrɩ́-gʋba-lowr nɩ a mʋ̃tɔ̃w-kpɛb-lowr cará a.

Sɛsɛb kpɛ̃ɛ cɛ̀r'ɩ a kʋ̃ɔ-kpɛ̃ɛ zu

¹³ Sɛsɛble kãw tɩ yi n a saa-pɛrɩ́-dʋrʋ-lowr fure. Lɛ n'a bɛ tɩ tɩɛr kɛ́ bɛ na tʋ̃ɔ́ na maalɩ a bɛ pʋ-tɩɛrʋ. Bɛ tɩ ír'ɩ a gbor kpawbir bɛr, ɛ́ cere lanɛ a Kɩrɛtɩ.

¹⁴ Ɛcɛ, a bɛ tɩ cɛlɩ ɛ, ɛ́ sɛsɛb-kpɛ̃ɛ kãw, bɛ na bʋɔlɛ Erakɩlɔ̃ a, yi a kʋ̃ɔ-kpɛ̃ɛ-sɔgɔ-tẽw tan pʋɔ ɛ́ fu siw.

¹⁵ A sɛsɛb tɩ ŋmɛ na ɓáw a gbor, ʋ kʋ̃ lɛb tʋ̃ɔ́ duw tuori a sɛsɛb ɛ. Lɛ n'a tɩ tɩ bɛr a sɛsɛb ɓáw tɩ cere nɩ.

¹⁶ Kʋ̃ɔ-kpɛ̃ɛ-sɔgɔ-tẽle kãw bɛ na bʋɔlɛ kɛ́ Koda a, ʋʋ tɩ pĩ a sɛsɛb blã a, a ʋ lõbowr ʋl na be a saa-pɛrɩ́-dʋrʋ-lowr a, ʋlɛ n'ʋ tɩ tu lanɩ tɔl, ɛ́ hanɩ lɛɛɛ wa tɩ tʋ̃ɔ́ nyɔw a gbor bile tɛr.

¹⁷ Bɛ na wa taw ʋ do n ƴãw a gbor-kpɛ̃ɛ pʋɔ baarɩ a, bɛ ɩ n a lɛ bɛ na tʋ̃ɔ́ a: bɛ de nɩ mie 'lẽ nɩ a gbor viiri koli, ɛ́ bɛ na tɩ zɔrɛ dɛ̃bɩ̃ɛ bɛ nãà wa cen tɩ kpa gbɛ́ɛ a biire na be a Libi tẽ-kõkowr ƴãw a, bɛ lɔb'ɩ a gbor kpawbir ƴãw a kʋ̃ɔmɩ́, ɛ́ pãa bɛr a sɛsɛb darɛ bɛ cere nɩ.

¹⁸ A bio daarɩ́, a sɛsɛb tɩ cãà bɛ bɛrɛ tɩ ɛ. Lɛ n'a bɛ tɩ wob a gbor tuor lɔb ƴãw a kʋ̃ɔmɩ́.

¹⁹ A bibie ata sob, a gbor duwrbɛ tɛɛ za tɩ wob'ɩ a gbor duwfʋ bome lɔb ƴãw a kʋ̃ɔmɩ́.

²⁰ Bibie a ŋmɩn za, mʋ̃tɔ̃w bɛ tɩ cãà pure ɩ, ŋmar-bie mɩ̀ bɛ tɩ cãà yire ɩ, a sɛsɛb-kpɛ̃ɛ na tɩ pili pàw tɩ a tɩ cãà na fure nɩ fãw bɛ dɩ vuo ɩ. Tɩ bɛ tɩ cãà tɩɛrɛ kɛ́ tɩ na cɩ̃ɛ na ɩ.

²¹ A tɩ kɔwrɩ na bɛ na bɛ dɩ bom a. Lɛ n'a a Pol tɩ ìr àr a bɛ sɔgɔ ɛ́ yel bɛ: «Ɩ̃ bá mɩnɛ ɛ, nyɩ nãá tɩ bɛr'a wõ a ɩ̃ ƴɛ̀rʋ ɛ́ tɩ tɩ cãà be a Kɩrɛtɩ, a bome kʋ̃ʋ sãw ɛ́ wɛ à à ŋá ɩ.

²² Ɛcɛ ƴɛrɛŋa a, ɩ̃ yere na kʋ̀rɛ nyɩ kɛ́ nyɩ cãà ƴãw fãw, nyɩ been kãw za bɛ kpiir ɛ, a gbor yõ n'ʋ na wɛ.

²³ Bʋ̃ʋ n'ʋ vɛ̃, a tɩ̃ɩsɔw a, a ɩ̃ Naaŋmɩn ɩ̃ na tone a malkɩ kãw wa n a ɩ̃ zie

²⁴ wa yel mɛ̃: “Ta zɔrɛ dɛ̃bɩ̃ɛ ɩ, Pol i, a fɛr'a kɛ́ fʋ ta a na-kpɛ̃ɛ niŋé, ɛ́ a Naaŋmɩn nɔnɛ na kʋ̀ b k'aa bɛlɩ dem za nɩ a fʋ̃ʋ na lãw duwre a, bɛ kʋ̃ kpi ɛ!”

²⁵ Lɛ so, nyɩ ƴãw fãw, ɩ̃ bá mɩnɛ ɛ! Ɩ̃ bɛr'ɩ tɩɛrʋ, a Naaŋmɩn na tu n a lɛ ʋ na yel kʋ̀ m a.

²⁶ A fɛr'a kɛ́ tɩ tɔ kʋ̃ɔ-kpɛ̃ɛ-sɔgɔ-tẽw kãw kõkowr àr.»

²⁷ A tɩ̃ɩsɔwr pie nɩ anaar sob tɩ n'ɩ à ŋá a sɛsɛb na tɩ darɛ tɩ gʋɔr'ɩ a Mediterane kʋ̃ɔ-kpɛ̃ɛ zu a. A na tɩ manɛ a tɩ̃ɩsɔw zi-põ-zɛ̃-taa a, a gbor duwrbɛ tɩ nyɛ̃ na k'aa ɩ na mɛ̃ tɩ pɩɛlɛ nɩ tẽw a.

²⁸ Bɛ tɩ lɔb'ɩ a kʋ̃ɔ-kpɛ̃ɛ-zulu bʋ̃-mána nyɛ̃ a ɩ mɛtɩr lɩz'a ayi ŋmãa nũu dɔwlɩ ayi. Bɛ tɩ cen nɩ blã ɛ́ lɛb lɔb nyɛ̃ mɛtɩr lɩzɛr'ɩ ani.

²⁹ Bɛ na tɩ zɔrɛ dɛ̃bɩ̃ɛ a gbor nãà wa cen tɩ ŋmɛ pìe a, bɛ lɔb'ɩ kpawbie anaar a gbor pùorí ƴãw a kʋ̃ɔmɩ́, ɛ́ bɛ pãa gùre kɛ́ a zie vɩɛ fɔ̃w.

³⁰ Ɛcɛ a gbor duwrbɛ tɩ bɔbr'a kɛ́ bɛ zɔ ɛ́ bɛr a gbor. Bɛ tɩ ɓáw nɩ a gbor bile ƴãw a kʋ̃ɔmɩ́, ɛ́ bɛlɩ yel kɛ́ kpawbie n'a bɛ bɔbr kɛ́ bɛ cen tɩ ƴãw a kʋ̃ɔmɩ́ a gbor nisɔw.

³¹ Lɛ n'a a Pol tɩ yel a sojarɩ kʋba (100) nɩ-kpɛ̃ɛ nɩ a sojarɩ: «A nɩbɛ bɛ ŋa bɛ wa cãà be a gbor pʋɔ a, nyɩ kʋ̃ tʋ̃ɔ́ faa nyɩ tʋɔra ɩ.»

³² Lɛ n'a a sojarɩ tɩ ŋma a gbor bile mie bɛr, ɛ́ bɛr ʋ cere.

³³ Bɛ na tɩ zɩ̃ cɛlɛ a zie vɩɛfʋ a, a Pol tɩ yere na kʋ̀rɛ bɛ za kɛ́ bɛ dɩ. Ʋ tɩ yere na: «Bibie pie nɩ anaar n'ɩ à ŋá nyɩ na wone a tuo ɛ́ bɛ dɩ bom za a.

³⁴ Lɛ so ɩ̃ zɛlɛ nyɩ kɛ́ nyɩ dɩ bom kãw, a nyɩ faafʋ ƴãw n'a. Ɩ̃ lɛb yel ƴãw pʋɔ, a nyɩ been kãw za zukɔbr been sɩrɩ kʋ̃ bɔr ɛ.»

³⁵ Ʋ na tɩ ƴɛ̀r à ŋá baar'a, ʋ de nɩ dipɛ̃, puori Naaŋmɩn yãanɩ a bɛ za niŋé, ɛ́ nyɔw ŋma, tĩ 'wɔbr.

³⁶ Lɛ n'a bɛ za mɩ̀ pãa tɩ ƴãw fãw dɩ.

³⁷ Tɩ za na tɩ be a gbor pʋɔ a, tɩ ɓã n taa ɩ nɩbɛ kɔbr ayi dɔwlɩ lɩz'a anaar ŋmãa nũu dɔwlɩ nɩ-been (276).

³⁸ Ŋa za na wa dɩ tɩw baar'a, bɛ ír'ɩ a ci-vʋɔrɩ lɔb ƴãw a kʋ̃ɔmɩ́ kɛ́ a gbor ta cãà tɩbrɛ ɩ.

A Pol mɩnɛ gbor tu n kʋ̃ɔ

³⁹ A zie na wa vɩɛ a, a gbor duwrbɛ bɛ tɩ bãw ʋlɩ tẽw nɛ na n'ʋ a ɩ. Ɛcɛ bɛ tɩ nyɛ̃ nɩ a kʋ̃ɔ-kpɛ̃ɛ zie kãw na ɩ goraa a, ɛ́ gbãgbala pɩɛlɩ a. Be n'a bɛ tɩ bɔbr kɛ́ alɛ na na tʋ̃ɔ́ a, bɛ̃ɛ ɩ a gbor ʋ ta.

⁴⁰ Bɛ tɩ cɛ̀r'ɩ a kpawbie mie bɛr, ɛ́ bɛr a a siw a kʋ̃ɔmɩ́ lãwnɩ a gbor vue mie. Al pùorí, bɛ tɩ 'lẽ nɩ pɛn kɛ́ a sɛsɛb kpɛ ʋ pi tʋ̃ɔ́ darɛ a gbor cere nɩ a gbãgbala ʋl pɛr.

⁴¹ Ɛcɛ bɛ tɩ tuor'ɩ zi-biire, a gbor kpɛ nɛr a be. A gbor niŋé tɩ kpɛ na nɛr a biire pʋɔ kʋ̃ lɛb tʋ̃ɔ́ dam ɛ, ɛ́ a kʋ̃ɔ mie ŋmɩɛr a gbor pɛr wɛlɛ.

⁴² Lɛ n'a a sojarɩ tɩ tɩɛr kɛ́ a nɩ-pàwrɩ na lo n a kʋ̃ɔmɩ́ duwri yi zɔ, ɛ́ bɔbr kɛ́ bɛ kʋ bɛ.

⁴³ Ɛcɛ a sojarɩ kʋba (100) nɩ-kpɛ̃ɛ na tɩ bɔbr k'ʋʋ faa a Pol a, tɩ piw bɛ nɩ sɔ́r a lɛ ƴãw. Ʋ tɩ yel'ɩ a bɛlɩ dem na bãw a duwfʋ a, kɛ́ bɛ de niwn lo a kʋ̃ɔmɩ́ duwri ta a tẽw,

⁴⁴ ɛ́ a ŋmaarɛ a, kɛ́ bɛ nyɔw dapawli bɩɩ a gbor na wɛl yaarɩ a bʋ̃-kãw tuur'ɩ. A ŋa n'a bɛ ɩ bɛ za tʋ̃ɔ́ ta a tẽw, ɛ́ bom bɛ ɩ a bɛ kãw za ɩ.