Luka 12 - A SƐB-SÕW

A Yeezu kpãanɛ nɩ a ʋ po-tuurbɛ

¹ A lɛn daar, a zu-sɛbla tɩ ɓã n taa a Yeezu zie bɛ dɩ vuo ɩ, tɩ nɛbr taa. Ʋ tɩ tĩ na yel a ʋ po-tuurbɛ: «Nyɩ gù nyɩ tʋɔra a Faarizɩ̃ɛ mɩnɛ dãbɩl ƴãw, a pɛr lɛ kɛ́ a bɛ nɩsaal-libelibe ƴãw.

² Bom bɛ be be sɔwlɩ kʋ̃ʋ wa sãá ɩ, ɛ́ yel-sɔwla za bɛ be be bɛ kʋ̃ʋ wa bãw ɛ.

³ Lɛ so, bom nɛ za nyɩ nãà wa yel lige pʋɔ a, nɩbɛ na wõ ʋ nɩ cãàmɩ́, ɛ́ bom nɛ za nyɩ nãà waalɩ ƴãw nɩr tobrí di-lige pʋɔ a, bɛ na hier'ʋ na yel gàrʋ́.»

Sob nɛ a na fɛr kɛ́ nyɩ zɔrɛ a

⁴ «Ɩ̃ yere na kʋ̀rɛ nyɩ, nyɩɩm ɩ̃ bárɩ i: nyɩ ta zɔrɛ a bɛlɩ dem na mɩ́ kʋ a ƴã-gan yõ, ɛ́ a pùorí bɛ kʋ̃ lɛb tʋ̃ɔ́ ɩ bom za a ɩ.

⁵ Ɩ̃ na wul nyɩ nɩ sob nɛ a na fɛr kɛ́ nyɩ zɔrɛ a: nyɩ zɔrɛ a Naaŋmɩn, ʋl na tɛr fãw na lɔb nyɩ ƴãw a tẽ-faa pʋɔ a kũu pùorí a. Ʋ̃ʋ, ɩ̃ yere na kʋ̀rɛ nyɩ, ʋlɛ n'ʋ a fɛr kɛ́ nyɩ zɔrɛ.

⁶ Bɛ bɛ tʋ̃ɔ́ mɩ́ kʋɔrɩ davɩmɛ anũu wɛr-bi-ɓɛlɛ ayi e? Ɛcɛ a Naaŋmɩn bãw nɩ a za been been.

⁷ Mɔ̃ mɩ̀, Naaŋmɩn bãw nɩ a nyɩ zukɔbɛ nʋɔr. Lɛ so, nyɩ ta zɔrɛ dɛ̃bɩ̃ɛ ɩ, nyɩ zuo nɩ a davɩmɛ za!»

A Yeezu sàw-deb nɩ a ʋ zawrʋ

⁸ «Ɩ̃ yere na kʋ̀rɛ nyɩ: sob nɛ za na sàw a nɩbɛ za niŋé k'ʋʋ ɩ n a ɩ̃ po-tuure a, a Nɩsaal Bie mɩ̀ na sàw nɩ a Naaŋmɩn malkɩ mɩnɛ niŋé k'ʋʋ só ʋ na.

⁹ Ɛcɛ sob nɛ za mɩ̀ nãà bɛ wa sàw a nɩbɛ za niŋé k'ʋʋ ɩ n a ɩ̃ po-tuure a, a Nɩsaal Bie mɩ̀ na yel'ɩ a Naaŋmɩn malkɩ mɩnɛ niŋé k'ʋʋ bɛ bãw ʋ ɛ.

¹⁰ Sob nɛ za na na ƴɛ̀r faa càar'ɩ a Nɩsaal Bie a, Naaŋmɩn na dɩ n suur kʋ̀ ʋ. Ɛcɛ sob nɛ za na na tʋ a Vʋʋrʋ Sõw zʋm a, Naaŋmɩn kʋ̃ dɩ suur kʋ̀ ʋ ɛ.

¹¹ Bɛlɛ wa nyɔw nyɩ cere nɩ puoru-diru pʋɔ bɩɩ na-mɩnɛ nɩ niw-dierbɛ zie ƴɛ̀rʋ-maalʋ ƴãw a, nyɩ ta dɩ tuo bɔbr a lɛ nyɩ na na ɩ, bɩɩ ƴɛ̀r faa nyɩ tʋɔra a ɩ.

¹² A Vʋʋrʋ Sõw na wul nyɩ nɩ a pɛr nɛ pʋɔ, lɛ a na sɛw kɛ́ nyɩ ƴɛ̀r a.»

Tɛra sob kãw na ɩ dãbol a zʋkpar

¹³ Nɩr kãw na tɩ be a nɩbɛ sɔgɔ a, tɩ yel'ɩ a Yeezu: «Wul-wul-kara a, yel a ɩ̃ yɛb k'ʋʋ ɩ tɩ põ a tɩ gbã-dɩ-bome»

¹⁴ A Yeezu tɩ sɔw ʋ na: «Ɩ̃ bá a, ãa n'ʋ ƴãw mɛ̃ k'ɩ̃ɩ ɩ a nyɩ ƴɛ̀r-maalɛ bɩɩ a nyɩ bʋ̃-pone?»

¹⁵ Al pùorí, a Yeezu tɩ yel'ɩ a nɩbɛ zie: «Nyɩ gùre nyɩ tʋɔra a libi-nɔ̃w yaga ƴãw. A nɩsaal saa tɛr a zɛ̃ ŋmɩn a, ɛcɛ a ʋ nyɔ-vʋʋrʋ bɛ yi a naalʋ ʋ na kpɛ a pʋɔ ɩ.»

¹⁶ Ʋ tɩ lɔb'ɩ zʋkpar ŋa kʋ̀ bɛ: «Nɩr kãw tɩ be n be kpɛ naalʋ, ɛ́ a ʋ bʋ̃-kʋ́ɔrɩ maalɩ vla.

¹⁷ Ʋ tɩ sowr'ɩ ʋ tʋɔra: “Ɩ̃ na ɩ n ŋmɩn? Ɩ̃ bɛ bãw be ɩ̃ na na ƴãw a ɩ̃ bʋ̃-dieri a ɩ!”

¹⁸ Al pùorí, ʋ lɛb'a yel ʋ tʋɔra: “Nyɛ̃ a ʋlɩ bom nɛ ɩ̃ na na ɩ a: ɩ̃ na ŋmɛ n a ɩ̃ bowe ŋmɛr ɛ́ lɛb bãw mɛ a bɛrmɛ zuo a dãwdãw dem, ɩ̃ wob a ɩ̃ ble za su, nɩ a ɩ̃ bʋ̃-tɛrɩ al na cɛ a.

¹⁹ A lɛn daar'a ɩ̃ pãa na yel ɩ̃ tʋɔra: fʋ̃ʋ ʋ, fʋ tɛr'ɩ bome yome yaga ƴãw, ɓãá ƴãw pɩ̃ɛnɛ, ɛ́ dɩrɛ, ɛ́ nyúur, ɛ́ wone nʋ̃ɔ̀.”

²⁰ Ɛcɛ a Naaŋmɩn tɩ yel ʋ na: “Dãbol ŋa! A dɩ̃a tɩ̃ɩsɔw tɔr za, a fʋ nyɔ-vʋʋrʋ na baar'a. À á ŋá fʋ na bɔ gbõ taa a, ãa na so a?”»

²¹ A Yeezu tɩ yel a ƴãw pʋɔ: «À ŋá n'a a mɩ́ ŋmɛ̃ a ʋlɩ sob nɛ zie na bɔbr a naalʋ ʋl yõ ƴãw a, ɛ́ bɛ bɔbr k'ʋʋ kpɛ naalʋ a Naaŋmɩn ƴãw a.»

Nyɩ ƴãw a nyɩ tɩɛrʋ za Naaŋmɩn ƴãw

²² Al pùorí, a Yeezu tɩ yel'ɩ a ʋ po-tuurbɛ: «Alɛ n'a so ɩ̃ yere kʋ̀rɛ nyɩ: nyɩ ta bàlɛ nyɩ tʋɔra a bʋ̃-dɩrɩ nɩ a bʋ̃-suuri ƴãw ɛ.

²³ Bʋ̃ʋ n'ʋ vɛ̃, a nyɔ-vʋʋrʋ zuo nɩ a bʋ̃-dɩrɩ, ɛ́ a ƴã-gan zuo a bʋ̃-suuri.

²⁴ Nyɩ nyɛ̃ a gbagbarɩ a, a bɛ mɩ́ bʋ̀r ɛ, bɛ mɩ́ cɛ ɩ, a bɛ tɛr dĩo ɛ, bɛ tɛr bowr mɩ́ maal bin a bʋ̃-dɩrɩ ɛ, ɛcɛ Naaŋmɩn guole a na. Nyɩ zuo nɩ a mʋ̃ɔ pʋɔ lili yaga za.

²⁵ A nyɩ buor sob'ʋ na tʋ̃ɔ́ tɩɛrɛ za wa páw nyɔ-vʋʋr-ŋmale dɔwlɩ a ʋ nyɔ-vʋʋrʋ zu?

²⁶ Nyɩ na bɛ tɛr fãw a yel-cãpile ŋa tɔ ƴãw a, bʋ̃ʋ n'ʋ so nyɩ zɔrɛ dɛ̃bɩ̃ɛ a ŋmaarɛ al na cɛ a ƴãw?

²⁷ Nyɩ nyɛ̃ a mɔ̃-puuru a, a bɛ tɛbr fomie ɛ, bɛ wóbr pɛnɛ ɩ, ɛcɛ mãa n'ʋ yere kʋ̀rɛ nyɩ, a Salomɔ̃ nɩ a ʋ vɩɛlʋ za bɛ tɩ su ta a been kãw za ɩ.

²⁸ A Naaŋmɩn mɩ́ wa ɩ a mɔ̃-puuru a vɩɛl à ŋá a, al na mɩ́ be dɩ̃a ɛ́ dãw bio bɛ nyɩw a bɛr a, ŋmɩŋmɩn za n'a ʋ kʋ̃ su nyɩ, nyɩ vɩɛl zuo lɛ, nyɩɩm a naaŋmɩn-sàwfʋ na bɛ saalɩ a?

²⁹ A na ɩ lɛ a, nyɩ ta bàlɛ nyɩ tʋɔra bɔbr kʋralɛ a ʋlɩ bom nɛ nyɩ na na dɩ, nɩ a ʋlɩ bom nɛ nyɩ na na nyũ a ɩ.

³⁰ Tɩbɛ dem nɛbɛ mɩ́ bɔbr à á ŋá za tuotuo. Ɛcɛ a nyɩɩm a, a nyɩ Sãà bãwnɩ a na nyɩ na tɛr à á ŋá za yel-ɩra a.

³¹ Nyɩ nɩ̃ɛ bɔbr a Naaŋmɩn Naalʋ, ʋʋ na kʋ̀ nyɩ nɩ à á ŋá za dɔwlɩ.»

Tẽ-vla pʋɔ na-bome

³² «Nyɩ ta zɔrɛ dɛ̃bɩ̃ɛ ɩ, nyɩɩm na ɩ mɛ̃ zaw-pʋrɩ dʋn a. A pɛlɩ nɩ a nyɩ Sãà pʋɔ ʋ kʋ̀ nyɩ a tẽ-vla Naalʋ.

³³ Nyɩ de a bome nyɩ na tɛr a, kʋɔrɩ sõw nɩ nɩ-kɔmɛ. Nyɩ bɔ wɛr-wʋʋr na bɛ zawr a, nɩ na-bome nyɩ na kʋ̃ bɔ gù a tẽ-vla pʋɔ a, a be nyãnyuge na bɛ pɩɛlɛ a, be gume na bɛ dɩrɛ a.

³⁴ Be a nyɩ na-bome na be a, be n'a a nyɩ tɩɛrʋ mɩ̀ na be.»

Nyɩ cɔbrɩ gùre nɩ a Nɩsaal Bie

³⁵ «Nyɩ cɔbrɩ gù a tome, ɛ́ tɔ̃w a nyɩ fɩ̃tɩlɩ tɛr.

³⁶ Nyɩ ɩ mɛ̃ nɩbɛ na gùre a bɛ zu-sob na yi kul-taa cuw zie waar a, kɛ́ ʋlɛ wa ta daadaa kpàwrɛ a pan bɛ̃ɛ yuo ʋ a.

³⁷ Zu-nʋ̃ɔ̀ dem'ɩ a tõ-tõ-biir bɛl, a bɛ zu-sob nãà wa ta nyɛ̃ bɛ bɛr gʋ̃ɔ ɛ́ zɩ̃ gùre ʋ a! Sɩza n'a ɩ̃ yere kʋ̀rɛ nyɩ: ʋl mɩŋa na su n a ʋ tõ-tõ-kparɩ, ɛ́ ƴãw bɛ zɩ̃, ʋ kʋ̀ bɛ a bʋ̃-dɩrɩ.

³⁸ Ʋlɛ wa lɛb wa a zie na bɩ põ a, bɩɩ a nʋra-dãw kon daar wa nyɛ̃ bɛ à à ŋá a, zu-nʋ̃ɔ̀ dem'ɩ a tõ-tõ-biir bɛl!»

³⁹ «Nyɩ bãwnɩ a na: a yir sob mɩ́ tɩ bãw tɛm buor'ʋ a nyãnyuge na wa a, ʋ kʋ̃ʋ mɩ́ sàw ʋ wa kpɛ a ʋ yir pʋɔ ɩ.

⁴⁰ A nyɩɩm mɩ̀ a, nyɩ cɔbrɩ gùre: a Nɩsaal Bie na na wa a ʋlɩ tɛm nɛ nyɩ na bɛ tɩɛrɛ a ƴãw.»

Tõ-tõ-bi-vla nɩ tõ-tõ-bi-faa zʋkpar

⁴¹ Lɛ n'a a Pɩɛr tɩ sowr'ʋ: «Sore e, tɩɩm tɛwr'a fʋ lɔb a zʋkpar ŋa kʋ̀ bɩɩ a nɩbɛ za nɛbɛ?»

⁴² A Sore tɩ sɔw na: «Bʋ̃-kaarɛ vla buor sob'ʋ, bãw yã, a zu-sob na ƴãw k'ʋ dɩ nɩ-kpɛ̃ɛnʋ a ʋ yir nɩbɛ zu, kɛ́ a daar mɩ́ wa ta a, ʋ̃ʋ manɩ a ble kʋ̀ bɛ?

⁴³ Zu-nʋ̃ɔ̀ sob'ɩ a tõ-tõ-bie ŋa, a ʋ nɩ-kpɛ̃ɛ nãà wa lɛb wa nyɛ̃ ʋ tone à à ŋá a.

⁴⁴ Yel-mɩŋa n'a ɩ̃ yere kʋ̀rɛ nyɩ, ʋ na ƴãw na ʋ kaarɛ a ʋ bʋ̃-tɛrɩ za zie.

⁴⁵ Ɛcɛ a tõ-tõ-bie ŋa wa tɩɛr ʋ pʋɔ: “A ɩ̃ zu-sob cɛlɛ nɩ a waa ƴãw”, ɛ́ tĩ pɔbr a tõ-tõ-biir, a dɛbr lãwnɩ a pɔwbɛ a, ɛ́ mɩ́ dɩ kɛ́ nyũ tɩ kuoli a,

⁴⁶ a tõ-tõ-bie ŋa zu-sob na wa n a ʋlɩ bibir nɛ ʋ na bɛ tɩɛrɛ ʋ a, nɩ a tɛm ʋl ʋ na bɛ bãw a, ʋ na wa diw ʋ na bɛr, ɛ́ ƴãw ʋ a nɩ-faar pʋɔ.

⁴⁷ A tõ-tõ-bie na bãw a ʋ zu-sob pʋ-tɩɛrʋ ɛ́ bɛ cɔbrɩ bom za a, ɛ́ bɛ maalɩ a pʋ-tɩɛrʋ ŋa a, ʋ na nyɛ̃ nɩ ŋmɩɛrʋ yaga.

⁴⁸ Ɛcɛ a ʋl na bɛ bãw a pʋ-tɩɛrʋ ŋa ɛ́ ɩ a ɩb a sɛw nɩ ŋmɛb a, bɛ na ŋmɛ ʋ nɩ blã. Ʋlɩ sob Naaŋmɩn nãà wa kʋ̀ yaga a, ʋ na sowr'ʋ nɩ yaga, ʋlɩ sob Naaŋmɩn nãà wa kʋ̀ yaga ʋ bin a, ʋ na sowr'ɩ yaga a ʋ zie.»

Nɩbɛ na bʋ́r'ɩ taa a Yeezu ƴãw

⁴⁹ «Vũu n'a ɩ̃ wa n wa ƴãw a tẽ-daa zu, ɛ́ bʋ̃ʋ n'ʋ ɩ̃ bɔbr, a bɛ ɩ kɛ́ a dɩrɛ?

⁵⁰ A fɛr'a k'ɩ̃ɩ de suob kãw, ɛcɛ pʋl-vʋ̃ɔ bɛ n'a tɛr mɛ̃ ɩ, ɛ́ gù ɩ̃ nãà wa de ʋ baarɩ a!

⁵¹ Nyɩ tɩɛrɛ kɛ́ ƴã-ɓaarʋ n'a ɩ̃ wa kʋ̀ a tẽ-daa bɩɩ? Ʋ̃ʋ'hʋ̃! Mãa n'ʋ yere kʋ̀rɛ nyɩ, bʋ́r-taa n'a.

⁵² A na ɩ a lɛ a, yir-been pʋɔ nɩbɛ anũu na kpɩɛr a, bɛ na mɩ́ bʋ́r'ɩ taa: nɩbɛ ata zɛbr'ɩ nɩbɛ ayi, ɛ́ nɩbɛ ayi zɛbr'ɩ nɩbɛ ata.

⁵³ Bɛ na bʋ́r'a zɛbr taa, sãà nɩ ʋ bidɛb, bidɛb nɩ ʋ sãà, mã nɩ ʋ pɔwyaa, pɔwyaa nɩ ʋ mã, sɩr-mã nɩ ʋ bie-pɔw, bie-pɔw nɩ ʋ sɩr-mã.»

Nyɩ bãw a zie ŋmɛ̃a ɛ́ lɩɛbɩ a nyɩ ɩb

⁵⁴ A Yeezu tɩ lɛb'a yel a zu-sɛbla: «Nyɩmɛ mɩ́ wa nyɛ̃ zũzuwe a ɓanɛ taa a mʋ̃tɔ̃w-kpɛb-lowr a, nyɩ mɩ́ yel'ɩ daadaalɛ: “Saa na wa na”, ɛ́ a saa mɩ́ sɩrɩ na wa.

⁵⁵ Ɛ́ saa-pɛrɩ́-dʋrʋ-lowr sɛsɛb wa fure a, nyɩ mɩ́ yel'a: “A zie na tʋl'ɩ kpãkpã”, ɛ́ a zie mɩ́ sɩrɩ tʋl.

⁵⁶ Nɩsaal-libelibe bɛ ŋa! Nyɩ mɩ́ tʋ̃ɔ́ na bãw a salom nɩ a tẽsɔw ŋmɛ̃a, ɛ́ bʋ̃ʋ n'ʋ so nyɩ bɛ bãwnɛ a ƴɛrɛŋa zie ŋmɛ̃a?»

Mɩ́ wõ taa nɩ a fʋ dɔ̃ sob ɛ́ bãw ta a ƴɛ̀rʋ-maalʋ zie

⁵⁷ «Bʋ̃ʋ n'ʋ so a nyɩɩm mɩŋa kʋ̃ tʋ̃ɔ́ bãw a lɛ a na tɛr sɔ́r kɛ́ nyɩ ɩ a?

⁵⁸ Fʋ̃ʋ nɩ nɩr wa tɛr ƴɛ̀rʋ a, ɛ́ nyɩ za lãw cere a ƴɛ̀rʋ-maalʋ zie a, ƴãw fãw wõ taa nɩ ʋ a sɔ́r zu. Alɛ bɛ ɩ lɛ, ʋ na fɛr fʋ na cen nɩ a ƴɛ̀r-maalɛ niŋé, a ƴɛ̀r-maalɛ de fʋ ƴãw a polisie mɩnɛ nuru pʋɔ, bɛ lɔb fʋ ƴãw gaso pʋɔ.

⁵⁹ Ɩ̃ yere na kʋ̀rɛ fʋ: fʋ̃ʋ bɛ wa tɩ ya a wɛ-bi-pɛ-baara a, fʋ bɛ yire ɩ.»