Luka 1 - A SƐB-SÕW

A ƴɛ̀rʋ tib

¹ Ɩ̃ bá Teofil i, nɩ-yaga ƴãw nɩ fãw sɛb manɩ a yele al na ɩ a tɩ sɔgɔ a.

² Bɛ manɩ nɩ a yele, mɛ̃ a lɛ tɔr za a bɛlɩ dem na nyɛ̃ a a pɛr-tib daar ɛ́ manɩ kʋ̀ tɩ a, ɛ́ bɛ kʋ̀ bɛ a tõ-nʋɔr kɛ́ bɛ hiere a Naaŋmɩn ƴɛ̀rʋ a.

³ Lɛ so a mãa mɩ̀, ɩ̃ mɩ̀ sowri vla vla bãw a yele al za na ɩ a pɛr-tib daar a, ɛ́ nyɛ̃ a vɩɛl k'ɩ̃ɩ sɛb manɩ a lɛ a na tu taa kʋ̀ fʋ, ɩ̃ bá-vla Teofil i.

⁴ Ɩ̃ ɩ n à ŋá kɛ́ fʋ tʋ̃ɔ́ nyɛ̃ bãw k'aa wulu bɛ na wul fʋ a ɩ n sɩza.

A Zã-Bati dɔwfʋ yele malkɩ na de niwn yel a

⁵ A lɛn daar a Erɔdɩ na tɩ dɩrɛ naalʋ a Zude tẽw zu a, bàwr-maalɛ kãw tɩ be n be a yúor dɩ kɛ́ Zakari. Ʋ tɩ ɩ n Abɩa pal pʋɔ bàwr-maalɛ kãw. A ʋ pɔw tɩ ɩ n Aarɔ̃ bʋʋrɛ nɩr, a yúor dɩ kɛ́ Elizabɛr.

⁶ Bɛ za ayi tɩ ɩ n nɩ-mɩn a Naaŋmɩn niŋé ɛ́ tɩ sàwr a Sore nɛ-ƴãwnɩ za, nɩ a lɛ ʋ na yel a ceretete.

⁷ Ɛcɛ bɛ bɛ tɩ tɛr bie ɛ, a Elizabɛr na tɩ ɩ pɔw-ãan a ƴãw, ɛ́ bɛ za ayi mɩ̀ lɛb tɩ kor baar'a.

⁸ Bibir kãw, a Zakari tɩ tone nɩ a ʋ bàwr-maalɛ tome a Naaŋmɩn niŋé, a ʋ pal pʋɔ nɩbɛ tome deb daar na tɩ n'a a ƴãw.

⁹ Mɛ̃ a lɛ a bàwr-maalbɛ na mɩ́ ɩrɛ a, bɛ tɩ ŋmɛ n gbãw kaa ír ʋ k'ʋʋ kpɛ tɩ nyɩw a tɩ-suur-zɔ̃-na-nyùur-vla-vla-a, a Sore zi-sõw pʋɔ.

¹⁰ A zu-sɛbla tɩ gbõ n taa àr a yẽw puore a tɩ-suur-zɔ̃-na-nyùur-vla-vla-a nyɩwfʋ daar.

¹¹ Lɛ n'a a Zakari tɩ nyɛ̃ Sore malkɩ, ʋ àr a tɩ-suur-zɔ̃-na-nyùur-vla-vla-a nyɩwfʋ bàwr-maal-kuur dʋrʋ lowr.

¹² A Zakari na wa nyɛ̃ ʋ a, pʋ̀lá vʋ̃ɔ ʋ na ɛ́ dɛ̃bɩ̃ɛ nyɔw ʋ.

¹³ Ɛcɛ a malkɩ tɩ yel ʋ na: «Ta zɔrɛ dɛ̃bɩ̃ɛ ɩ, Zakari i, Naaŋmɩn sàw na de a fʋ puoru. A fʋ pɔw Elizabɛr na dɔw nɩ bidɛble kʋ̀ fʋ, fʋ por a yúor kɛ́ Zã.

¹⁴ Nʋ̃ɔ̀ na kpɩɛr fʋ nɩ a ʋ ƴãw, fʋ cɩlɛ fʋ za. Nɩ-yaga mɩ̀ na cɩlɛ nɩ a ʋ dɔwfʋ ƴãw.

¹⁵ Ʋ na ɩ n kpɛ̃ɛ a Sore niŋé, ʋ kʋ̃ nyúur divɛ̃ nɩ dã-bɩ̃ɩ kãw za ɩ. Ʋ na cãà nɩ a ʋ mã púorí ɛ́ a Vʋʋrʋ Sõw paalɩ ʋ.

¹⁶ Ʋ na tɛr'ɩ a Ɩsɩrayɛl biir yaga lɛb wa n a Sore bɛ Naaŋmɩn zie.

¹⁷ Ʋ na de nɩ a Naaŋmɩn niwn ɩ a ʋ nɩ-tona, ɛ́ tɛr a naaŋmɩn-ƴɛ̀r-manɛ Eli yã nɩ a ʋ fãw, k'ʋʋ ɩ a sãà mɩnɛ nɩ a bibiir lɛb kpɛ taa, ɛ́ a bɛ-wonbɛ lɛb tɩɛrɛ mɛ̃ a nɩ-mɩn a, ʋ tʋ̃ɔ́ cɔbrɩ nɩ-bʋʋrɛ na cɛlɛ a Sore a.»

¹⁸ A Zakari tɩ sowr'ɩ a malkɩ: «Ŋmɩŋmɩn n'a ɩ̃ na ɩ tɩ bãw kɛ́ a na tu n à à ŋá? Mãa n'ɩ ŋa ɩ dɛb-nyãw ɛ́ a ɩ̃ pɔw mɩ̀ kor.»

¹⁹ A malkɩ tɩ sɔw ʋ na: «Mãa n'ɩ a Gabɩyɛl na mɩ́ be a Naaŋmɩn niŋé a. Ʋ tõ m'a k'ɩ̃ɩ wa ƴɛ̀r sɔw fʋ, ɛ́ yel a yel-nʋ̃ɔ̀ ŋa kʋ̀ b.

²⁰ A na ɩ à ŋá a, fʋ na kpar'ɩ nʋɔr, fʋ kʋ̃ lɛb tʋ̃ɔ́ ƴɛ̀r ɛ, ɛ́ gù a ʋlɩ bibir nɛ a yele á ŋá za nãà wa maalɩ a, fʋ na bɛ sàw de a ɩ̃ ƴɛ̀rʋ a ƴãw, ɛcɛ a daar wa ta a, a ɩ̃ ƴɛ̀rʋ á ŋá na tu na.»

²¹ A nɩbɛ tɩ àr'a cɛlɛ a Zakari, ɛ́ bɛ tɩ bãw ŋmɩŋmɩn za n'a ʋ cɛlɛ a zi-sõw pʋɔ a lɛ a ɩ.

²² Ʋ na wa yi a, ʋ bɛ tʋɔr ƴɛ̀rɛ na ƴɛ̀r sɔw bɛ ɩ, lɛ so bɛ tɩ bãw k'ʋʋ nyɛ̃ nɩ bom a zi-sõw pʋɔ. Ʋ tɩ kpar'ɩ nʋɔr ɛ́ kabrɛ manɛ nɩ a nuru wule bɛ.

²³ A Zakari na wa tõ a ʋ bàwr-maalɛ tome baar'a, ʋ lɛb'a kul a ʋ yir.

²⁴ Al pùorí, a ʋ pɔw Elizabɛr wa tɩ tɛr'ɩ pʋɔ sɔwlɛ nɩ tɩ ta cuwr anũu. Ʋ tɩ tɩɛrɛ nɩ ʋ pʋɔ:

²⁵ «Nyɛ̃ a lɛ a Sore na maalɩ mɛ̃ a, ʋ sàw na jɩ́r mɛ̃ kaa ƴɛrɛŋa, k'ʋʋ ír a vĩ bɛr mɛ̃ a nɩsaalbɛ niŋé.»

A Yeezu dɔwfʋ yele malkɩ na de niwn yel a

²⁶ A Elizabɛr pʋɔ-tɛrʋ cuwr ayʋɔb sob daar, Naaŋmɩn tɩ tõ n a malkɩ Gabɩyɛl, Galile tẽw, tẽle kãw pʋɔ bɛ na bʋɔlɛ kɛ́ Nazarɛtɩ a,

²⁷ pɔwsɩrale kãw zie na tɩ ƴãw yúor nɩ Daviir yir dɛb kãw bɛ na bʋɔlɛ kɛ́ Zuzɛb a: a pɔwsɩrale nɛ yúor tɩ dɩ na kɛ́ Marya.

²⁸ A malkɩ tɩ kpɛ n a ʋ zie yel ʋ: «Cɩlɛ, fʋ̃ʋ Naaŋmɩn na maalɩ yaga za a, a Sore be n fʋ zie.»

²⁹ A Marya na tɩ wõ a ƴɛ̀r-bie á ŋá a, pʋl-vʋ̃ɔ tɩ tɛr ʋ nɩ yaga, ʋ tɩ sowre ʋ tʋɔra a puoru ŋa pɛr.

³⁰ Lɛ n'a a malkɩ yel ʋ: «Ta zɔrɛ dɛ̃bɩ̃ɛ ɩ, Marya a, fʋ nyɛ̃ nɩ maalʋ a Naaŋmɩn zie.

³¹ Nyɛ̃, fʋ na tɛr'ɩ pʋɔ dɔw dɛble, por a ʋ yúor kɛ́ Yeezu.

³² Ʋ na ɩ n kpɛ̃ɛ, bɛ na bʋɔlɛ ʋ nɩ Naaŋmɩn-na-do-saa-bɛ-pɩɛl-a Bie. A Sore Naaŋmɩn na de nɩ a ʋ sãà Daviir naalʋ-dà-kɔw kʋ̀ ʋ.

³³ Ʋ na dɩrɛ nɩ naalʋ kʋralɛ a Ɩsɩrayɛl bʋʋrɛ zu, ɛ́ a ʋ naalʋ kʋ̃ tɛr baarʋ daar ɛ.»

³⁴ A Marya tɩ yel'ɩ a malkɩ: «Ŋmɩŋmɩn n'a a na ɩ tɩ ɩ a lɛ, ɩ̃ na bɛ bãw dɛb a?»

³⁵ A malkɩ tɩ sɔw ʋ na: «Vʋʋrʋ Sõw na siw nɩ a fʋ zu, ɛ́ a Naaŋmɩn-na-do-saa-bɛ-pɩɛl-a fãw na piw fʋ na nɩ a ʋ ɓaarʋ. Lɛ so a bie na na dɔw a, na ɩ sõw, ɛ́ bɛ bʋɔlɛ ʋ Naaŋmɩn Bie.

³⁶ A fʋ yɛb Elizabɛr n'ɩ ŋan mɩ̀ tɛr pʋɔ, ʋl na ɩ pɔw-nyãw a, a ʋ cuwr ayʋɔb n'ɩ dɩ̃a, ʋl bɛ na tɩ bʋɔlɛ: pɔw-ãan a.

³⁷ Naaŋmɩn sɩrɩ kʋ̃ guu yel kãw za ɩ.»

³⁸ Lɛ n'a a Marya pãa lɛb yel: «Mãa n'ɩ ŋan, a Sore tõ-tõ-bi-pɔw nɛ m, a ɩ m mɛ̃ a lɛ fʋ na yel a.» A malkɩ tɩ bɛr ʋ na ɛ́ lɛb cen.

A Marya cen na tɩ nyɛ̃ a ʋ yɛb Elizabɛr

³⁹ A lɛn daar, a Marya tɩ ìr'a lo a sɔ́r paw cen a Zude tan pʋɔ tẽw kãw pʋɔ.

⁴⁰ Ʋ tɩ kpɛ n a Zakari yir puori a Elizabɛr.

⁴¹ Zɩ̃ kɛ́ a Elizabɛr na tɩ wõ a Marya puoru a, a bie tɩ dam'ɩ a ʋ púorí. Lɛ n'a a Vʋʋrʋ Sõw tɩ paalɩ a Elizabɛr,

⁴² ʋ zɛw kɔkɔr yel kpɛ̃w za: «Naaŋmɩn maalɩ fʋ na gãw a pɔwbɛ za, ɛ́ mɩ̀ maalɩ a bie fʋ na na dɔw a.

⁴³ Mãa mɩ̀ n'ɩ anʋ, a ɩ̃ Sore mã tɔr za sʋ̃ɔmɩ ìr wa a ɩ̃ zie?

⁴⁴ Nyɛ̃, a fʋ puoru ƴɛ̀r-bie na wa lo a ɩ̃ tobrí lɛ pɛ a, a bie dam'ɩ nʋ̃ɔ̀ damnʋ a ɩ̃ púorí.

⁴⁵ Zu-nʋ̃ɔ̀ sob nɛ b, fʋ na sàw kɛ́ a lɛ a Sore na tõ bɛ wa yel kʋ̀ b a, na tu n a tub a.»

A Marya yiele na danɛ nɩ a Sore

⁴⁶ Lɛ n'a a Marya tɩ yel: «Ɩ̃ sɩ́ɛ danɛ nɩ a Sore,

⁴⁷ ɛ́ a ɩ̃ tɩɛrʋ za cɩlɛ a Naaŋmɩn ɩ̃ faarɛ ƴãw.

⁴⁸ Ʋ sàw na jɩ́r a ʋ tõ-tõ-bi-pɔw bãbàalʋ kaa. Sɩza n'a, dɩ̃a na ta a, a nɩbɛ na dɔwr lɩɛrɛ taa a, na bʋɔlɛ mɛ̃ nɩ Zu-nʋ̃ɔ̀ sob,

⁴⁹ a Naaŋmɩn Kpɛnʋ-za-sob na maalɩ nɔ-ɓãa-yele a ɩ̃ ƴãw a. A ʋ yúor ɩ n sõw,

⁵⁰ ʋ tɛr'ɩ a ʋ nɔ̃wfʋ kʋralɛ a bɛlɩ dem na zɔrɛ ʋ a zie.

⁵¹ Ʋ dɔl'ɩ nũu wul a ʋ kpɛnʋ: diw a pɔ̀lʋ dem yaarɩ.

⁵² Ʋ cã n a kpɛnʋ dem lɔb a bɛ naalʋ-dà-kɔwr zuru, ɛ́ zɛw a bãbàalbɛ.

⁵³ Ʋ paal'ɩ a kɔ̃ dem nɩ a ʋ maalʋ, ɛ́ bɛr a na-mɩnɛ bɛ lɛb kul nũ-zawlɛ.

⁵⁴ Ʋ sõw nɩ a Ɩsɩrayɛl bʋʋrɛ, a ʋ tõ-tõ-biir: ʋ na lɛb bãwnɩ a ʋ nɔ̃wfʋ ɩb a,

⁵⁵ a nʋɔr ʋ na ƴãw kʋ̀ a tɩ sãà mɩnɛ, a Abraham nɩ a ʋ bʋʋrɛ maalʋ ƴãw kʋralɛ a.»

⁵⁶ A Marya tɩ kpɛ n a Elizabɛr zie tɩ ta mɛ̃ cuwr ata a, al pùorí, ʋ tɩ lɛb'a kul a ʋ yir.

A Zã-Bati dɔwfʋ yele

⁵⁷ A Elizabɛr dɔwfʋ na wa ta a, ʋ dɔw nɩ dɛble.

⁵⁸ A ʋ sɩman pʋɔ dem nɩ a ʋ nɩbɛ tɩ wõ na kɛ́ a Sore maal'ʋ nɩ yaga a ʋ nɔ̃wfʋ pʋɔ, ɛ́ tɩ lãwnɩ ʋ cɩlɛ.

⁵⁹ A bibie ani sob na wa vɩɛ a, bɛ tɩ wa n a bie yʋɔr-ŋmãafʋ, ɛ́ tɩ bɔbr kɛ́ bɛ por a ʋ yúor kɛ́ Zakari mɛ̃ a ʋ sãà a.

⁶⁰ Ɛcɛ a mã tɩ yel a: «Ʋ̃ʋ'hʋ̃! A ʋ yúor na dɩ na kɛ́ Zã.»

⁶¹ Bɛ tɩ yel ʋ na: «A fʋ yir pʋɔ a, nɩr kãw za bɛ dɩ à à ŋá ɩ.»

⁶² Bɛ tɩ kabrɛ na sowre a sãà kɛ́ ŋmɩŋmɩn n'a ʋ bɔbr kɛ́ bɛ bʋɔlɛ a bie.

⁶³ Ʋ tɩ ƴãw na bɛ de dà-pɛwli-sɛbra kʋ̀ ʋ, ʋ sɛb a ƴɛ̀r-bie á ŋá ƴãw: «A ʋ yúor dɩ na kɛ́ Zã.» A tɩ ɩ n nɔ-ɓãa-yel a bɛ zie.

⁶⁴ A pɛr nɛ pʋɔ, a Zakari tɩ lɛb'a tʋɔr ƴɛ̀rɛ, ɛ́ tɩ ƴɛ̀rɛ danɛ nɩ a Naaŋmɩn.

⁶⁵ Lɛ n'a dɛ̃bɩ̃ɛ tɩ nyɔw a sɩman pʋɔ dem za, ɛ́ a Zude tan pʋɔ za a, bɛ tɩ ƴɛ̀rɛ nɩ a yele á ŋá ƴɛ̀rʋ.

⁶⁶ A bɛlɩ dem za na tɩ wone a yele á ŋá a tɩ de na ƴãw a bɛ socie pʋɔ, ɛ́ yere: «Ŋmɩŋmɩn n'a a bie ŋa pãa nãà wa ŋmɛ̃ a?» A Sore fãw tɩ sɩrɩ na be a ʋ zie.

A Zakari yiele na danɛ nɩ a Sore

⁶⁷ Vʋʋrʋ Sõw tɩ siw na paalɩ a ʋ sãà Zakari, ʋ ƴɛ̀r naaŋmɩn-ƴɛ̀r-manɛ ƴɛ̀rʋ à ŋá:

⁶⁸ «A Sore, a Ɩsɩrayɛl Naaŋmɩn tɛr'ɩ puoru, ʋ jɩ́r'ɩ a ʋ nɩ-bʋʋrɛ kaa ɛ́ faa bɛ,

⁶⁹ ɛ́ ɩ faafʋ fãw yi a tɩ ƴãw a ʋ tõ-tõ-bie Daviir yir pʋɔ.

⁷⁰ À à ŋá n'a ʋ tɩ ƴãw a ʋ ƴɛ̀r-man-son yel a koro za,

⁷¹ k'ʋʋ na faa tɩ nɩ a tɩ dɔ̃ dem nuru pʋɔ, nɩ a nɩbɛ na hɩ̃ɛn tɩ a nuru pʋɔ.

⁷² Ʋ wul'ɩ a ʋ nɔ̃wfʋ a tɩ sãà mɩnɛ, ɛ́ cãà lɛb bãwnɩ a ʋ Wõ-ta-sõw,

⁷³ a pɔb ʋ na pɔ a tɩ sãàkʋm Abraham zie,

⁷⁴ k'ʋʋ na faa tɩ nɩ a tɩ dɔ̃ dem nuru pʋɔ a, nɩ k'ʋʋ na ɩ na tɩ bɛr dɛ̃bɩ̃ɛ ɛ́ ƴãwnɛ ʋ,

⁷⁵ tʋ̃ɔ́ ɩ nɩ-son nɩ nɩ-mɩn a ʋ niŋé, a tɩ bibi-vɩɛrɩ za a.

⁷⁶ Ɛ́ fʋ̃ʋ ɩ̃ bie e, bɛ na bʋɔlɛ fʋ na kɛ́ Naaŋmɩn-na-do-saa-bɛ-pɩɛl-a ƴɛ̀r-manɛ, fʋ na de nɩ a Sore niwn tʋ̃ɔ́ cɔbrɩ a ʋ sɛ́ɛ,

⁷⁷ ɛ́ ɩ a ʋ nɩ-bʋʋrɛ bãw a faafʋ a bɛ yel-bebe suur páwfʋ zũú,

⁷⁸ a tɩ Naaŋmɩn nɔ̃wfʋ na bɛ tɛr baarʋ a bãwfʋ n'ɩ à ŋà. A nɔ̃wfʋ ŋa ƴãw n'a, a saa-zu mʋ̃tɔ̃w na pure a ta tɩ.

⁷⁹ Ʋ tɩ pur'a, k'ʋʋ caalɩ a bɛlɩ dem na be a lige pʋɔ nɩ a kũu ɓaarʋ́ a, ɛ́ tɛr tɩ lo n a ƴã-ɓaarʋ sɔ́r.»

⁸⁰ A bie ʋl a, ʋ tɩ kɛrɛ na ɛ́ a ʋ yã bɩrɛ. Ʋ tɩ be n wɛja-kpalɩ pʋɔ tɩ ta a ʋlɩ bibir ʋ na wul ʋ tʋɔra a Ɩsɩrayɛl nɩbɛ a.