1 Na-mɩnɛ 7 - A SƐB-SÕW

A nãà yir ŋmãafʋ

¹ A Salomɔ̃ mɩ̀ tɩ ŋmãa nɩ a ʋl mɩŋa yir. Yome pie nɩ ata n'a ʋ tɩ ŋmãa ʋ ʋ za baarɩ.

² Ʋ tɩ de nɩ niwn ƴãw bɛ ŋmãa a yir ʋl bɛ na bʋɔlɛ kɛ́ «Libã Tuw» a: a wogo tɩ ɩ n mɛtɩr lɩz'a ayi nɩ pie, a yɛ̀lʋ ɩ mɛtɩr lɩzɛr'ɩ anũu, ɛ́ a kɛrʋ ɩ mɛtɩr pie nɩ anũu. Sɛɛdɩr kpule na cɔrɩ cen ziir anaar, ɛ́ sɛɛdɩr dàar wɛwr dɔwlɩ a zu ɩ a gàr wɛwr a, alɛ n'a so bɛ bʋɔlɛ ʋ a «Libã Tuw.»

³ Wɛwr tɩ ƴãw na cɔrɩ cen ziir ata, zie za mɩ́ tɛr wɛwr pie nɩ anũu, a za ɓã taa ɩ wɛwr lɩz'a ayi nɩ anũu. Bɛ tɩ ƴãw a na pẽperi, ɛ́ a dɔwlɩ a kpule zu. A gàr, mɩ̀ na tɩ ɩ sɛɛdɩr dà-pawlɩ a, tɩ dɔwl'ɩ a wɛwr á ŋá zu.

⁴ A yir lõbowr za tɩ tɛr'ɩ tokori vɛɛ na pɩɛrɩ cen ziir ata a, tokori na ƴãw dàar a nɛ́ɛ ƴãw a. A ziir ata á ŋá tokori vɛɛ tɩ tori tori nɩ taa.

⁵ A pamɛ za, lãwnɩ a dàar, tɩ ɩ n tɔ̃gbɔlɩ tɔ̃gbɔlɩ, ɛ́ tori taa ziir ata.

⁶ A Salomɔ̃ mɩ̀ tɩ ƴãw na bɛ ŋmãa a “Kpule Dĩo”. A wogo tɩ ɩ n mɛtɩr lɩzɛr'ɩ anũu, a yɛ̀lʋ ɩ mɛtɩr pie nɩ anũu. A Kpule dĩo ŋa nɩ a ʋ kpule nɩ a ʋ bɛ-caar za tɩ ɩ na mɛ̃ zawle na àr a “Libã Tuw” nidaa a.

⁷ Ʋ mɩ̀ tɩ cãà na ƴãw bɛ ŋmãa a “Naalʋ-Dà-kɔw Dĩo”, bɛ mɩ̀ na bʋɔlɛ “Ƴɛ̀rʋ-dɩb Dĩo” a, a be na n'a a Salomɔ̃ mɩ́ tɩ dɩ a ƴɛ̀rʋ a ƴãw. Bɛ tɩ ƴãw nɩ sɛɛdɩr dà-pawlɩ pàw ʋ, a tẽsɔw tɩ tɔ a wɛwr.

⁸ A yir ʋl pʋɔ a Salomɔ̃ na kpɩɛr a tɩ àr'ɩ davʋr-yoru pʋɔ, a “Libã Tuw” pùorí, ɛcɛ a ŋmãafʋ tɩ ɩ n been. Ʋ tɩ baa na ŋmãa yir ƴãw a Faarawɔ̃ pɔwyaa ʋ na tɩ kul a. A yir tɩ ŋmɛ̃ na taa nɩ a “Libã Tuw” zawle.

⁹ A yie á ŋá za mɛb ƴãw a, bɛ tɩ de nɩ kʋsɛ-vɩɛlɩ vɩɛlɩ na bɛrmɛ man a kʋsɛ-pɛnɩ a. Sɔ-nyɩmɛ n'ʋ bɛ tɩ fɔw nɩ ír a lõbowe ayi al na mɩ́ sãá a dacin zu a. A kʋsɛbɛ tɩ yi n a yir pɛr zu ɛ́ do tɩ ta a gàr nʋɔr. A yẽw a, alɛ mɩ̀ tɩ n'a ɩ a davʋr-kpɛ̃ɛ dacine.

¹⁰ A yie pɛ́ɛ sʋ̃ɔ́fʋ ƴãw a, bɛ mɩ̀ tɩ de nɩ kʋsɛ-vɩɛlɩ bɛrɛ bɛrɛ, a mɩnɛ wogo na ɩ mɛtɩr anũu, ɛ́ a mɩnɛ wogo ɩ mɛtɩr anaar a.

¹¹ A kʋsɛbɛ á ŋá zu n'a bɛ tɩ dɔwlɩ a kʋsɛ-pɛnɩ nɩ a sɛɛdɩr dàar wɛwr.

¹² A dacin na viiri koli a davʋr-kpɛ̃ɛ a tɩ tɛr'ɩ kʋsɛ-pɛnɩ gbɛlɛ ata na dɔwlɩ taa a, nɩ sɛɛdɩr dàar wɛwr gbɛ̀l-been, mɛ̃ a Sore Ŋmɩn-yir-kpɛ̃ɛ davʋra nɩ a ʋ zawle a.

A tome a Salomɔ̃ na kʋ̀ a Hiram a

^13-14 Nuru tõ-tone kãw tɩ be n Tɩ́ɩ̀r tone kur-zɩɛ tome, a yúor dɩ Hiram. A sãá tɩ yi n Tɩ́ɩ̀r, ɛ́ a mã na tɩ ɩ pɔw-kʋɔr a ɩ Nɛfɩtali dɔwlʋ nɩr. A Hiram tɩ bãw nɩ a ʋ tome vla za, ɛ́ tɛr yã yaga, ɛ́ bãw a kur-zɩɛ yele. Alɛ n'a so a nãà Salomɔ̃ tɩ tõ bɛ tɩ bʋɔl'ʋ, k'ʋʋ wa maalɩ a alɩ bome nɛ za ʋ na bɔbr a.

A Ŋmɩn-yir-kpɛ̃ɛ kur-zɩɛ kpule

¹⁵ A Hiram tɩ maal'ɩ kur-zɩɛ kpule ayi, a kɛrʋ na ɩ mɛtɩr piwaɩ, ɛ́ a viir-kolu ɩ mɛtɩr ayʋɔb a.

¹⁶ Ʋ mɩ̀ tɩ maal'ɩ kpule zuru ayi na na dɔwlɩ a kpule zu a. Kur-zɩɛ n'ʋ ʋ tɩ maal'ɩ a, ɛ́ ŋa za kɛrʋ mɩ́ tɩ ɩ mɛtɩr ayi nɩ ŋmãa.

¹⁷ Ʋ mɩ̀ tɩ maal'ɩ kur-zɩɛ bʋ̃-vɩɛlɩ a mɩnɛ, a kpule zuru ƴãw, a ŋmɛ̃ taa nɩ mɩ̃ɛnɩ nɩ bãzɔlɩ. Kpul zu za tɩ tɛr'ɩ bome ayopõi.

¹⁸ Ʋ mɩ̀ tɩ maal'ɩ girenadɩ tɩɛ wɔmɛ nɩ a kur-zɩɛ. A tɩ pɩɛr'ɩ gbɛlɛ ayi a mɩ̃ɛnɩ na pàw a kpule zuru a zu.

¹⁹ Kpule zuru ayi sob tɩ be n kpul za zu, a wogo ɩ mɛtɩr ayi, ʋʋ ŋmɛ̃ taa nɩ tɩ-puuru kãw bɛ na bʋɔlɛ lisɩ a.

²⁰ A kpule zuru zu-sɔw daadaalɛ a, a zie kãw tɩ yi n púor, gãw a mɩ̃ɛnɩ nɩ a girenadɩ tɩɛ wɔmɛ kɔbr ayi (200), na ƴãw pɩɛrɩ viiri koli kpul zu za a bɛr.

²¹ A Hiram tɩ bà n a kpule ayi á ŋá a Ŋmɩn-yir-kpɛ̃ɛ zawle nisɔw. Ʋ tɩ bà n a dãw-niwn sob a dʋrʋ lowr, ɛ́ bʋɔl'ʋ kɛ́ Yakin, ɛ́ bà a ayi sob a gʋba lowr, ɛ́ bʋɔl'ʋ kɛ́ Bowaazʋ.

²² À ŋá n'a a Hiram tɩ baarɩ a kpule tome.

A Ŋmɩn-yir-kpɛ̃ɛ kur-zɩɛ sɩ̃w

²³ A Hiram tɩ maal'ɩ kur-zɩɛ sɩ̃w-kpɛ̃ɛ-vilovilo. A ʋ pʋɔ yɛ̀lʋ tɩ ɩ n mɛtɩr anũu, a kɛrʋ ɩ mɛtɩr ayi nɩ ŋmãa, ɛ́ mɛtɩr pie nɩ anũu n'a na tʋ̃ɔ́ viiri koli ʋ.

²⁴ A sɩ̃w nɔgbãbir pile a, bɛ tɩ ƴãw nɩ kur-zɩɛ tɩ-wɔmɛ viiri koli a sɩ̃w za. Mɛtɩr been mɩ́ tɩ tɛr'ɩ tɩ-wɔmɛ pie, gbɛlɛ ayi zu n'a a tɩ-wɔmɛ tɩ ƴãw viiri koli. Bɛ tɩ lãw na nyɩl a vɩɛlʋ bome á ŋá nɩ a sɩ̃w za.

²⁵ Kur-zɩɛ nadɛɛ pie nɩ ayi zu n'a a sɩ̃w tɩ dɔwlɩ: nadɛɛ ata tɩ lɩɛb'a cɔw a saa-pɛrɩ́-gʋba-lowr, ata a mʋ̃tɔ̃w-kpɛb-lowr, ata a saa-pɛrɩ́-dʋrʋ-lowr, ɛ́ ata a saa-pɛrɩ́. A pɛ́ɛ tɩ lɩɛb'a be a sɩ̃w pile.

²⁶ A sɩ̃w nɔgbãbir yɛ̀lʋ tɩ ɩ n nũ-ɓal. Bɛ tɩ maal'ɩ a ʋ nʋɔr, mɛ̃ koli-nyúura nʋɔr na ɩ mɛ̃ tɩ-puuru kãw bɛ na bʋɔlɛ lisɩ a. A sɩ̃w mɩ́ tɩ ƴãw nɩ litɩr tùr-lɩz'a anaar (80 000).

A Ŋmɩn-yir-kpɛ̃ɛ kur-zɩɛ torkori

²⁷ Al pùorí, a Hiram tɩ maal'ɩ kur-zɩɛ torkori pie. Torko za wogo tɩ ɩ n mɛtɩr ayi, a yɛ̀lʋ ɩ a ayi mɩ̀, ɛ́ a kɛrʋ ɩ been nɩ ŋmãa.

²⁸ Nyɛ̃ a lɛ bɛ na tɩ maalɩ a a: kur-zɩɛ bɛ na ŋmɛ mawlɩ baalɩ baalɩ a, mɩ́ tɩ n'ɩ a torko pɛr. A kur-mawlɩ á ŋá taabɛ tɩ ƴãw ƴãw nɩ a dàar na bà bà do a carɩ pʋɔ.

²⁹ Bɛ tɩ maal'ɩ gben, nadɛɛ nɩ seribɛ̃ ƴãw a kur-mawlɩ á ŋá zu, a vɩɛlʋ ƴãw. A mɩ̀ tɩ be n a dàar na bà do a, saa-zu. Bome kãw na ɩ mɛ̃ tɩ-puuru bɛ na ƴãw gãgoli cen nɩ a, tɩ zaalɛ nɩ a gben nɩ a nadɛɛ pile.

³⁰ Torko za tɩ tɛr'ɩ kur-zɩɛ gbɛ́ɛ anaar na lɩɛbɛ kur-zɩɛ dali zu a. A kur-dali tɩ tõ na ƴãw bome kãw na ɩ mɛ̃ gbɛ́ɛ a pʋɔ, a gõgone a za anaar. A bome á ŋá na ɩ mɛ̃ a gbɛ́ɛ a tɩ lãw na nyɩl nyɔw nɩ a torko pɛr, ɛcɛ a bɛ tɩ gãw a tɩ-puuru bome bɛr ɛ.

³¹ A torko saa-zu a, vʋɔr tɩ be n be ɩ vilovilo, ɛ́ do gãw a nʋɔr mɛtɩr kʋba bie lɩz'a ayi nɩ pie. A sɩnli sawlʋ zie tɩ n'a. A vʋɔr ŋa yɛ̀lʋ tɩ ɩ n mɛtɩr kʋba bie lɩz'a anaar ŋmãa anũu. A torko zie ʋl na do gãw a nʋɔr a, lõbowe tɩ sɛwnɩ taa, ʋ bɛ tɩ ɩ vilovilo ɩ, ɛ́ bɛ tɩ wi vɩɛlʋ bome ƴãw kur-zɩɛ pãgalɩ zu.

³² Bɛ tɩ ƴãw nɩ a gbɛ́ɛ a za anaar a torko pɛr pile, a nɛ́ɛ ƴãw. A gbɛ́ɛ kur-dali tɩ garjɩr'ɩ a torko. A gbɛ́r za yɛ̀lʋ tɩ ɩ n mɛtɩr kʋba bie lɩz'a anaar ŋmãa anũu.

³³ Bɛ tɩ maal'a na mɛ̃ zɛbr-torko gbɛ́ɛ a: a dali na nyɔw a gbɛ́ɛ a, a zãtɩrɩ, a ɛrɛyɔnɩ, a moyori, a za tɩ ɩ n kur-zɩɛ bɛ na nyɩl maal'ɩ a.

³⁴ A bome anaar al na ɩ mɛ̃ a gbɛ́ɛ, a torko za gõgone ƴãw a, mɩ́ tɩ nyɛ na nyɔw a torko pɛr.

³⁵ Torko za saa-zu a, bʋ̃-vilovilo kãw tɩ be n be, a yɛ̀lʋ ɩ mɛtɩr kʋba bie lɩzɛr'ɩ anũu, ʋʋ viiri koli a nʋɔr. A torko saa-zu zie ŋa mɩ̀ tɩ tɛr'ɩ nyɔwfʋ ziir, nɩ kur-zɩɩr bɛ na ŋmɛ mawlɩ a. Alɛ nɩ a torko ziir al na baa cɛ a tɩ nyɔw nɩ taa ɩ been.

³⁶ Bɛ tɩ wi n seribɛ̃, gben nɩ kpãkparmɛ wuli ƴãw a zi-patalɩ al na bɛ tɛr nyɔwfʋ ziir nɩ a kur-pãgalɩ sɛr a zu. Bɛ mɩ̀ tɩ wi n tɩ-puuru bome viiri koli nɩ.

³⁷ A torkori a za pie maalʋ tɩ ɩ n been, ŋa za mɩ́ tɩ ɩ n bʋ̃-ɓil, a za tɩ zɛ̃ n taa, ɛ́ ŋmɛ̃ taa.

³⁸ A Hiram tɩ baa na maalɩ kur-zɩɛ sɩnli pie, kɛ́ bɛ mɩ́ dɔwlɩ a torkori pie zu. Sɩ̃wle za mɩ́ tɩ kɛrɩ na ta mɛtɩr ayi, ɛ́ mɩ́ tʋ̃ɔ́ ƴãw litɩr túr'ɩ kɔbr ayʋɔb (1 600).

³⁹ Ʋ tɩ bin nɩ torkori anũu nɩ a sɩnli a Ŋmɩn-yir-kpɛ̃ɛ dʋrʋ lowr, ɛ́ bin a anũu al na cɛ a a gʋba lowr. Ʋ tɩ bin nɩ a sɩ̃w-kpɛ̃ɛ-vilovilo a Ŋmɩn-yir-kpɛ̃ɛ dʋrʋ lowr, a zie ʋl na be a saa-pɛrɩ́-dʋrʋ-lowr nɩ a saa-pɛrɩ́ cara pʋɔ a.

A Ŋmɩn-yir-kpɛ̃ɛ kure bʋ̃-maalɩ na sɛb tu taa a

⁴⁰ A Hiram na tɩ maalɩ a sɩnli, a pɛ́lɛ̀ nɩ a zɩ̃ɩ lali baar'a, ʋ tɩ baar'ɩ a alɩ bome nɛ za a nãà Salomɔ̃ na tɩ yel k'ʋʋ maalɩ a Ŋmɩn-yir-kpɛ̃ɛ ƴãw a:

⁴¹ kpule ayi, kpule-zu-vilovilo ayi kãw na na mɩ́ dɔwlɩ a kpule zu a, mɩ̃ɛnɩ bʋʋrɛ ayi kãw na na mɩ́ pàw a kpule-zu-vilovilo al a kpule zu sɔw a,

⁴² girenadɩ tɩ wɔmɛ kɔbr anaar na yawlɩ a mɩ̃ɛnɩ ƴãw na pàw a kpule-zu-vilovilo a, a pɛr lɛ kɛ́ girenadɩ tɩ-wɔmɛ na yawlɩ pɩɛrɩ gbɛlɛ ayi mɩ̃ɛ za zu a,

⁴³ torkori pie, sɩnli pie na dɔwlɩ a torkori zu a,

⁴⁴ sɩ̃w-kpɛ̃ɛ-vilovilo, nadɛɛ pie nɩ ayi na tuo a sɩ̃w ŋa a,

⁴⁵ labɛ a tãpɛlʋ ƴãw, pɛ́lɛ̀ nɩ zɩ̃ɩ lali. A bome á ŋá za, a nãà Salomɔ̃ na tɩ ƴãw a Hiram maalɩ a Ŋmɩn-yir-kpɛ̃ɛ ƴãw a, kur-zɩɛ na sal kpʋ̃lɛ̃ kpʋ̃lɛ̃ a n'a ʋ tɩ maal'ɩ a.

⁴⁶ Tẽsɔw pʋɔ n'a bɛ tɩ nyɩl a kur-zɩɛ maal'ɩ a, a Zurdɛ̃ bà-fʋɔla pʋɔ, Sukotɩ nɩ Sartan tẽli cara pʋɔ.

⁴⁷ A Salomɔ̃ tɩ ƴãw a nɩ a pùorí a Ŋmɩn-yir-kpɛ̃ɛ pʋɔ. A tɩ yãwmɛ na bɛ dɩ vuo ɩ, nɩr bɛ tɩ yel k'ʋʋ ker bãw a kur-zɩɛ tɩbrʋ ɛ.

⁴⁸ A Salomɔ̃ mɩ̀ tɩ ƴãw na bɛ maalɩ a salm-zɩɛ bome al za, a na fɛr k'aa be a Sore Ŋmɩn-yir-kpɛ̃ɛ pʋɔ a: a parfɛ̃ nyɩwfʋ salm-zɩɛ bàwr-maal-kuur, a salm-zɩɛ tabal bɛ na mɩ́ dɔwlɩ a dipɛ̃ bɛ na de kʋ̀ a Naaŋmɩn a,

⁴⁹ a salm-zɩɛ mɩŋa fɩ̃tɩlɩ dɔwlʋ ziir pie, bɛ na mɩ́ bin a zi-sõw-za-zi-sõw niŋé a, anũu a dʋrʋ lowr, ɛ́ anũu a gʋba lowr a, a salm-zɩɛ tɩ-puuru, a salm-zɩɛ fɩ̃tɩlɩ nɩ a salm-zɩɛ cabli,

⁵⁰ a salm-zɩɛ mɩŋa ku-la-bɛrɛ, a salm-zɩɛ mɩŋa vũu-bʋ̃-kpiiri, a salm-zɩɛ mɩŋa zɩ̃ɩ lali, a salm-zɩɛ mɩŋa koli-nyúuri, a salm-zɩɛ mɩŋa koli a parfɛ̃ nyɩwfʋ ƴãw, a salm-zɩɛ mɩŋa bome al zu a zi-sõw-za-zi-sõw nɩ a càará dɩ̃dɛɛ pamɛ na mɩ́ lɩɛbɛ a.

⁵¹ A nãà Salomɔ̃ na tɩ tõ a Ŋmɩn-yir-kpɛ̃ɛ tome za baarɩ a, ʋ de nɩ a bome a ʋ sãà Daviir na tɩ de kʋ̀ a Sore a: a salm-pla, a salm-zɩɛ nɩ bʋ̃-bʋʋrɛ bʋʋrɛ, ʋ de a na wa ƴãw a Ŋmɩn-yir-kpɛ̃ɛ na-bome dĩó.