1 Na-mɩnɛ 22 - A SƐB-SÕW

A Akab bɔbr'a k'ʋʋ lɛb zɛb de a Aramɔtɩ tẽ-kpɛ̃ɛ

¹ A tɩ maal'ɩ yome ayi, ɛ́ a Siiri nɩ a Ɩsɩrayɛl ten bɛ zɛb taa ɩ.

² A yome ata sob a, a Zuda tẽw nãà, Zozafatɩ, tɩ wa na wa nyɛ̃ a Ɩsɩrayɛl tẽw nãà Akab.

³ Zɩ̃ kɛ́ a Akab tɩ yel'ɩ a ʋ tõ-tõ-biir: «Nyɩ bãwnɩ a na tɩmɛ na nɛbɛ so a Aramɔtɩ tẽ-kpɛ̃ɛ na be a Galaadɩ a. Bʋ̃ʋ n'ʋ so tɩ bʋ́nɛ nɩ na lɛb zɛb de ʋ a Siiri tẽw nãà nuru pʋɔ?»

⁴ Lɛ n'a ʋ tɩ sowri a nãà Zozafatɩ: «Fʋ na wa na wa lãwnɩ mɛ̃ tɩ zɛb lɛb de a Aramɔtɩ tẽw na be a Galaadɩ a?» A Zozafatɩ sɔw: «Tɩ ɩ n been, mãa nɩ a fʋ̃ʋ. A ɩ̃ nɩbɛ ɩ n a fʋ nɩbɛ, a ɩ̃ wie ɩ a fʋ wie.»

A naaŋmɩn-ƴɛ̀r-man-bɛlɛ bɛlɛ mɩnɛ yel'a k'aa nãà na zɛb'a tʋ̃ɔ́

⁵ Ɛcɛ a Zozafatɩ tɩ yel'a ƴãw pʋɔ: «Sowri a Sore baarɩ.»

⁶ A Ɩsɩrayɛl nãà tɩ bʋɔl'ɩ a ʋ naaŋmɩn-ƴɛ̀r-manbɛ ɓã taa, ta nɩbɛ kɔbr anaar (400), ɛ́ sowri bɛ: «Ɩ̃ cen tɩ zɛb'ɩ a Aramɔtɩ tẽw na be a Galaadɩ a, bɩɩ ɩ̃ ta cen?» Bɛ sɔw: «Cen, a Sore na tɩ ƴãw ʋ nɩ a fʋ nuru pʋɔ.»

⁷ Ɛcɛ a Zozafatɩ tɩ sowr'a: «naaŋmɩn-ƴɛ̀r-manɛ kãw za bɛ cãà be, na tʋ̃ɔ́ sowri a Sore kʋ̀ tɩ ɛ?»

⁸ A Ɩsɩrayɛl tẽw nãà tɩ sɔw nɩ a Zozafatɩ: «Nɩr cãà nɩ be, bɛ na na tʋ̃ɔ́ mɩ̀ páw sowri a Sore a: Yimɩla bidɛb Mise n'ʋ. Ɛcɛ ɩ̃ bɛ nɔnɛ ʋ towtow ɛ, bʋ̃ʋ n'ʋ vɛ̃, a ʋ naaŋmɩn-ƴɛ̀r-manɛ ƴɛ̀rʋ a ɩ̃ ƴãw bɛ dãw ɩ vla ɩ, faa mɩ́ n'a kʋralɛ.» A Zozafatɩ tɩ yel'ɩ a Akab: «Ta ƴɛ̀rɛ à à ŋa ɩ!»

⁹ Lɛ n'a a Ɩsɩrayɛl nãà tɩ bʋɔlɩ a ʋ yir tõ-tõ-bie kãw, wa yel ʋ k'ʋʋ cen fɔ̃wlɛ tɩ ƴãw a Yimɩla bidɛb, Mise, ʋ wa ka.

¹⁰ A Ɩsɩrayɛl tẽw nãà, nɩ a Zuda tẽw nãà Zozafatɩ, tɩ su n a bɛ na-mɩnɛ kparɩ, zɩ̃ nɩ a bɛ naalʋ-dà-kɔwr zu, a laɩ na be a Samaari dɩ̃dɔr ƴãw a pʋɔ, ɛ́ a naaŋmɩn-ƴɛ̀r-manbɛ kʋrɛ bɛ tʋɔra a bɛ naaŋmɩn-ƴɛ̀r-manbɛ ƴɛ̀rʋ ƴãw.

¹¹ Kenaana bidɛb, Sidikiyahu, na tɩ maalɩ kure ɩ́lɛ́ a, tɩ yere nɩ a Akab zie: «À ŋá n'a a Sore yere: “A fãw fʋ na na tʋ̃ɔ́ nɩ a Siiri zɛbr-nɩbɛ pẽlẽpẽlẽ a, bãwfʋ n'ɩ a ɩ́lɛ́ á ŋá.”»

¹² A naaŋmɩn-ƴɛ̀r-manbɛ bɛl za na cɛ a, tɩ yel a kɛ́ sɩza n'a, ɛ́ tɩ yere: «Cen tɩ zɛb'ɩ a Aramɔtɩ tẽw na be a Galaadɩ a. Fʋ na zɛb'a tʋ̃ɔ́. A Sore na ƴãw ʋ nɩ a fʋ nuru pʋɔ.»

A naaŋmɩn-ƴɛ̀r-manɛ Mise yel'a k'aa nãà kʋ̃ zɛb tʋ̃ɔ́ ɩ

¹³ A nɩr nɛ bɛ na tɩ tõ k'ʋʋ tɩ bʋɔlɩ a Mise a, tɩ yel ʋ na: «Nyɛ̃, a naaŋmɩn-ƴɛ̀r-manbɛ za lãw na ƴɛ̀r nɔ-been, a ɩ vla a nãà ƴãw. Ɩ a fʋ ƴɛ̀rʋ nɩ a bɛ dem a ɩ been! Ƴɛ̀r a ɩ vla!»

¹⁴ Ɛcɛ a Mise tɩ sɔw ʋ na: «A Sore na vʋʋrɛ a ƴãw, Ɩ̃ na yel'ɩ a ʋlɩ bom nɛ a Sore na na yel kʋ̀ m a!»

¹⁵ A Mise tɩ ta n a nãà zie, ʋ sowr'ʋ: «Mise e, tɩ cen tɩ zɛb lɛb de a Aramɔtɩ tẽw na be a Galaadɩ a, bɩɩ tɩ ta cen?» A Mise sɔw: «Cen, fʋ na tʋ̃ɔ́ na, a Sore na ƴãw ʋ nɩ a fʋ nuru pʋɔ.»

¹⁶ Ɛcɛ a nãà tɩ yel ʋ na: «Gb'a a ŋmɩn n'a ɩ̃ na mɩ́ ƴãw fʋ pɔ k'aa yel-mɩŋa tɛwr'a fʋ na mɩ́ yel kʋ̀ m, a Sore yúor ƴãw.»

¹⁷ Lɛ n'a a Mise tɩ yel: «Ɩ̃ nyɛ̃ nɩ a Ɩsɩrayɛl nɩbɛ za bɛ yaarɩ pàw a tan, mɛ̃ píir na bɛ tɛr cɩ̃ɩnɛ a. Ɛ́ a Sore yel: “Bɛ bɛ cãà tɛr nɩ-kpɛ̃ɛ ɩ. Ŋa za mɩ́ ɓãá ƴãw ta a ʋ yir.”»

¹⁸ A Ɩsɩrayɛl tẽw nãà tɩ yel'ɩ a Zozafatɩ: «Ɩ̃ bɛ tɩ yel kʋ̀ b ɛ? A ʋ naaŋmɩn-ƴɛ̀r-manɛ ƴɛ̀rʋ a ɩ̃ zie bɛ mɩ́ ɩ vla ɩ, faa mɩ̀ n'a kʋralɛ.»

¹⁹ Ɛcɛ a Mise tɩ lɛb'a yel: «Bɛrɛ wone a lɛ a Sore na yere a. Bʋ̃ʋ n'ʋ vɛ̃, ɩ̃ nyɛ̃ nɩ a Sore ʋ zɩ̃ a ʋ naalʋ-dà-kɔw zu, ɛ́ a ʋ tõ-tõ-biir za, a salom zu, àr a ʋ dʋrʋ lowr nɩ a ʋ gʋba lowr.

²⁰ Ʋ tɩ sowr'a: “Ãa n'ʋ na bɛlɩ a Akab, ʋ cen a Aramɔtɩ na be a Galaadɩ a, tɩ kpi a be?” Ŋa mɩ́ tɩ ƴɛ̀r'ɩ à ŋá, ŋa ƴɛ̀r à ŋá.

²¹ Lɛ n'a a vʋʋrʋ na mɩ́ ƴãw a naaŋmɩn-ƴɛ̀r-manbɛ bɛ ƴɛ̀rɛ a, tɩ wa a Sore niŋé wa yel: “Mãa n'ʋ na bɛlɩ ʋ.” A Sore sowri: “Ŋmɩŋmɩn?”

²² Ʋ sɔw: “Ɩ̃ na cen na tɩ ɩ ziri vʋʋrʋ ƴãw a nãà naaŋmɩn-ƴɛ̀r-manbɛ za nɛ̃ɛ́.” A Sore yel ʋ: “Tub na vɩɛl a ʋ bɛlʋ ƴãw a n'ʋ. Cen tɩ ɩ a lɛ.”

²³ A Mise tɩ yel a ƴãw pʋɔ, a na ɩ à ŋá a Sore ƴãw ziri vʋʋrʋ a fʋ naaŋmɩn-ƴɛ̀r-manbɛ za nɛ̃ɛ́ a, a wul'a k'aa ʋl mɩŋa ƴɛ̀r'ɩ faa ƴɛ̀rʋ a fʋ ƴãw baarɩ.»

²⁴ Lɛ n'a Kenaana bidɛb, Sidikiyahu, tɩ taw ta ɓa a Mise a kɔrɩ́, ɛ́ yel: «Nyɩn lowr'a a Sore Vʋʋrʋ tu a ɩ̃ zie yi wa ƴɛ̀rɛ a fʋ zie?»

²⁵ A Mise sɔw: «Fʋ na nyɛ̃ a na, a ʋlɩ bibir a na na fɛr fʋ kpɛ a fʋ di-pɛ-baara za pʋɔ tɩ sɔwlɩ a.»

²⁶ Lɛ n'a a Ɩsɩrayɛl tẽw nãà tɩ yel a ʋ tõ-tõ-bie kãw: «Nyɔw a Mise tɩ kʋ̀ a Samaari tẽw nɩ-kpɛ̃ɛ Amɔ̃, nɩ a nãà bie Yowasɩ,

²⁷ ɛ́ yel bɛ: “À ŋá n'a a nãà yere: Nyɩ ƴãw a nɩr ŋa a gaso pʋɔ, ɛ́ mɩ́ kʋ̀ ʋ dipɛ̃ blã nɩ kʋ̃ɔ blã, ɛ́ gù ɩ̃ wa tɩ lɛb wa n ƴã-ɓaarʋ.”»

²⁸ A Mise sɔw ʋ: «Fʋ̃ʋ wa lɛb wa n ƴã-ɓaarʋ a, a wul'a k'aa Sore bɛ n'ʋ ƴɛ̀r'ɩ a ɩ̃ nʋɔr ɛ.»

A Akab kpi n a zɛbr zie

²⁹ A Ɩsɩrayɛl tẽw nãà nɩ a Zuda tẽw nãà Zozafatɩ, tɩ cen na kɛ́ bɛ tɩ zɛb'ɩ a Aramɔtɩ tẽw na be a Galaadɩ a.

³⁰ A Ɩsɩrayɛl tẽw nãà tɩ yel'ɩ a Zozafatɩ: «Ɩ̃ na su n a suuru bɛ kʋ̃ bãw mɛ̃ ɩ, ɩ̃ cen nɩ a zɛbr zie. Ɛcɛ fʋ̃ʋ a, su a fʋ nãà kparɩ.» À ŋá n'a a Ɩsɩrayɛl tẽw nãà tɩ su a suuru bɛ tɛr bãwfʋ ɛ, cen nɩ a zɛbr zie.

³¹ Zɩ̃ kɛ́ a Siiri tẽw nãà tɩ yel'ɩ à ŋá kʋ̀ a ʋ zɛbr-torkori nɩ-bɛrɛ lɩzɛr'ɩ pie nɩ ayi: «Nyɩ taa zɛbr'ɩ a soja-zawlɛ nɩ a sojarɩ nɩ-bɛrɛ ɩ, nyɩ zɛbr'ɩ a Ɩsɩrayɛl tẽw nãà yõ.»

³² Lɛ so, a zɛbr-torkori nɩ-bɛrɛ na wa nyɛ̃ a Zozafatɩ a, bɛ yel'a: «Bʋnʋ bɛ ka be ɩ, a Ɩsɩrayɛl tẽw nãà n'ɩ à ŋá», ɛ́ lɩɛbɩ cere a ʋ ƴãw. Ɛcɛ a Zozafatɩ tɩ ŋmɛ n a ʋ zɛbr cɛl.

³³ Lɛ n'a a zɛbr-torkori nɩ-bɛrɛ tɩ nyɛ̃ k'aa Ɩsɩrayɛl tẽw nãà bɛ n'ʋ ɛ, ɛ́ bɛr ʋ.

³⁴ Ɛcɛ a Siiri tẽw soja kãw tɩ bʋnɩ na tɛ a pĩi ʋ tɩ nyɔw a Ɩsɩrayɛl tẽw nãà, a nyãa-kpale kur-pɛgɛ cara pʋɔ. A nãà tɩ yel'ɩ a ʋ zɛbr-torko dãanɛ: «Cɛ lɩɛbɩ! Tɛr mɛ̃ yi zaa nɩ a zɛbr pʋɔ, ɩ̃ bɛ laar ɛ.»

³⁵ Ɛcɛ a ʋlɩ bibir nɛ a, a zɛbr tɩ tʋl'ɩ faa faa, a tɩ fɛr bɛ tɩɛ a nãà tɛr, a ʋ zɛbr-torko pʋɔ, a Siiri tẽw zɛbr-nɩbɛ niŋé, ɛ́ a zaanʋɔra wa ta ʋ kpi. A ʋ natɩr zɩ̃ɩ tɩ gbɔl'a siw gã a zɛbr-torko pɛrɩ́.

³⁶ A mʋ̃tɔ̃w na wa kpɩɛr a, cɛl ŋa ŋmɛ n a laɩ pʋɔ: «Ŋa za mɩ́ lɛb ta a ʋ tẽ-kpɛ̃ɛ pʋɔ, ŋa za mɩ́ lɛb ta a ʋ tẽw,

³⁷ bʋ̃ʋ n'ʋ vɛ̃, a nãà kpi na!» Bɛ tɩ lɛb'a wa n a kũu a Samaari wa ũù.

³⁸ Bɛ na tɩ pɛ́wr a Akab zɛbr-torko a Samaari gbãtarɩ a, a baar tɩ wa na wa lɛnɛ a ʋ zɩ̃ɩ, ɛ́ a pɔw-yɛmɛ suor a kʋ̃ɔ a be, mɛ̃ a lɛ a Sore na tɩ yel a.

³⁹ A Akab yele al na cɛ a, a alɩ bom nɛ za ʋ na ɩ a, a nãà yir ʋ na ŋmãa ƴãw wɔb nyɩmɛ pɩ̃ɛmɛ a, nɩ a tẽ-bɛrɛ ʋ na mɛ a, a sɛb'ɩ a «Ɩsɩrayɛl tẽw na-mɩnɛ ɩ-ɩrɩ sɛbɛ» pʋɔ.

⁴⁰ Ʋ na wa kpi cen tɩ páw a ʋ sãà mɩnɛ a, a ʋ bidɛb Ahazɩa n'ʋ lɩɛr'ʋ dɩ a naalʋ.

A Zuda tẽw nãà Zozafatɩ

⁴¹ A Ɩsɩrayɛl tẽw nãà Akab naalʋ-dɩb yome anaar sob'a a Asa bidɛb, Zozafatɩ, lɩɛbɩ a Zuda tẽw nãà.

⁴² Ʋ tɩ tɛr'ɩ yome lɩz'a ayi ŋmãa anũu a lɛn daar, ɛ́ dɩ a naalʋ a Zerizalɛm yome lɩzɛr'ɩ anũu. A mã tɩ dɩ na kɛ́ Azuva, ɛ́ ɩ Sili pɔwyaa.

⁴³ A Zozafatɩ tɩ tu n a ʋ sãà Asa gbɛ́ɛ, ɛ́ bɛ bɩɛ ɩ, ɩrɛ a lɛ na pɛlɩ a Sore pʋɔ a.

⁴⁴ Ɛcɛ ʋ bɛ tɩ ír a maalʋ-ziir bɛr ɛ. A nɩbɛ tɩ cãà na cere a be, tɩ kʋrɛ a dʋn maalɛ nɩ a bagɛ, ɛ́ nyɩwr a tɩ-suur-zɔ̃-na-nyùur-vla-vla-a.

⁴⁵ Ƴã-ɓaarʋ tɩ be n a Zozafatɩ nɩ a Ɩsɩrayɛl tẽw nãà cara pʋɔ.

⁴⁶ A Zozafatɩ yele al na cɛ a, a sɛb'ɩ a «Zuda tẽw na-mɩnɛ ɩ-ɩrɩ sɛbɛ» pʋɔ. Bɛ manɛ nɩ a be a gãda-tome ʋ na tõ a, a zɛbr ʋ na zɛb a,

⁴⁷ nɩ a lɛ ʋ na ɩ a maalʋ-ziir dɛ-yɛmɛ nɩ pɔw-yɛmɛ baarɩ a, a bɛl na tɩ cãà be be a ʋ sãà daar a.

⁴⁸ A ʋlɩ daar nɛ a, a Edɔm tẽw bɛ tɩ tɛr nãà ɩ, nãà-lɩɛrɛ n'ʋ a Zuda tẽw nãà mɩ́ tɩ ƴãw.

⁴⁹ A Zozafatɩ tɩ ƴãw na bɛ maalɩ gbor-bɛrɛ bɛrɛ kɛ́ bɛ cen nɩ Ofɩɩr tẽw tɩ tuo nɩ salm-zɩɛ. Ɛcɛ bɛ bɛ tɩ tʋ̃ɔ́ cen ɛ, a gbee na tɩ ŋmɛr lim a kʋ̃ɔ pʋɔ Esion-Gevɛɛr a ƴãw.

⁵⁰ Lɛ n'a a Akab bidɛb Ahazɩa, tɩ yel a Zozafatɩ: «A ɩ̃ tõ-tõ-biir, bɛ páw a fʋ tõ-tõ-biir a gbee pʋɔ cen.» Ɛcɛ a Zozafatɩ bɛ tɩ sàw ɛ.

⁵¹ A Zozafatɩ tɩ kpi na cen tɩ páw a ʋ sãà mɩnɛ, bɛ ũù ʋ a bɛ yaa pʋɔ a «Daviir Tẽ-kpɛ̃ɛ» pʋɔ. A ʋ bidɛb Zoram n'ʋ tɩ lɩɛr'ʋ dɩ a naalʋ.

A Ɩsɩrayɛl tẽw nãà Ahazɩa

⁵² A Zuda tẽw nãà, Zozafatɩ, naalʋ-dɩb yome pie nɩ ayopõi sob'a a Akab bidɛb, Ahazɩa tɩ lɩɛbɩ a Ɩsɩrayɛl tẽw nãà, yome ayi a Samaari.

⁵³ Ʋ tɩ ɩ n a lɛ na bɛ vɩɛl a, a Sore zie. Ʋ tɩ cɔwrɩ nɩ a ʋ sãà nɩ a ʋ mã ɩb na bɛ vɩɛl a, nɩ a Nevatɩ bidɛb Zerobowam, na tɩ ƴãw a Ɩsɩrayɛl nɩbɛ maalɩ a yel-bier a.

⁵⁴ Ʋ tɩ puor'ɩ a Báàl, gbĩ dume gũu tɩ tɔ tẽw a ʋ niŋé. À ŋá n'a ʋ tɩ ɩ a Sore, a Ɩsɩrayɛl Naaŋmɩn, nyɛ̃ suur, mɛ̃ a lɛ a ʋ sãà na tɩ ɩ a.