Башланув 24 - Мукъаддес Китап

Исхакънынъ эвленмеси

¹ Ибраим энди къарт ве баягъы яшта эди. РАББИ Ибраимге эр шейде берекет берди.

² Ибраим эвиндеки энъ къарт олгъан, онынъ бутюн барлыгъынен идаре эткен хызметчисине бойле деди: – Янбашымнынъ тюбюне къолунъны къой,

³ РАББИнен, коклернинъ Алласынен ве ер юзюнинъ Алласынен емин эт ки, араларында мен яшагъан ханаанлыларнынъ къызларындан огълума апай алмайджакъсынъ,

⁴ амма меним топрагъыма, сой-сопларыма барып, огълум Исхакъкъа андан апай аладжакъсынъ.

⁵ – Бельки, о апай меннен бу ерге къайтып кельмеге истемез. Огълунъны сен чыкъкъан топракъкъа къайтармагъа керекимми? – деди хызметчи.

⁶ Ибраим онъа бойле деди: – Ёкъ! Огълумны анда къайтарма.

⁷ Бабамнынъ эвинден ве сой-сопларымнынъ еринден мени алгъан, манъа: «Бу ерни эвлятларынъа береджегим», – деген ве ант эткен РАББИ, коклернинъ Алласы, сенинъ огюнъде Озюнинъ мелегини ёллайджакъ, ве сен андан огълума апай аладжакъсынъ.

⁸ Эгер о апай сеннен къайтып кельмеге истемесе, сен бу еминимден бошсынъ. Тек огълумны анда къайтарма.

⁹ Хызметчи Ибраим-эфендиси янбашынынъ тюбюне къолуны къойып, емин этти,

¹⁰ эфендисининъ девелеринден он деве алып кетти. Янында эфендисининъ тюрлю яхшы бахшышлары да бар эди. Хызметчи Арам-Нахараим топрагъына, Нахор шеэрине кетти.

¹¹ Акъшам устю, апайлар сув чекмеге чыкъкъан вакъытта, о, шеэрге якъынлашып, бир къую янына келип, девелерни токътатты

¹² ве бойле деди: – Я РАББИ, Ибраим-эфендимнинъ Алласы! Бугунь манъа къысмет эт, Ибраим-эфендиме мерамет эйле.

¹³ Мына, мен сув чокърагъы янында турам, ве шеэр сакинлерининъ къызлары сув чекмеге чыкъалар.

¹⁴ Мен олардан бирине: «Гугюминъден манъа сув ичмеге берсе», – деп айтарым. Эгер о: «Ич! Девелеринъе де сув берейим», – деп айтса, демек къулунъ Исхакъкъа бу къызны апай олып тайинлединъ. Сонъ билирим ки, Сен Ибраим-эфендиме мерамет эйлединъ.

¹⁵ О, лафыны даа битирмезден эвель, омузында гугюм кетирген Рефикъа пейда олды. О, Милкъанынъ огълу Бетуэлнинъ къызы эди. Милкъа Ибраимнинъ къардашы Нахорнынъ апайы эди.

¹⁶ Рефикъа яш, пек дюльбер, акъай корьмеген къыз эди. О, ашагъы чокъракъ янына тюшти ве гугюмни толдурып, тёпеге котерилип башлады.

¹⁷ Ибраимнинъ хызметчиси онынъ къаршысына чапып барды ве онъа: – Гугюминъден манъа ичмеге бираз сув берсе, – деди.

¹⁸ – Ич, эфендим, – деди о ве деръал гугюмини омузындан тюшюрип, онъа сув ичмеге берди.

¹⁹ Оны сувгъа тойдургъан сонъ, къыз: – Девелеринъе де сувгъа тойгъандже, сув чекип берейим, – деди.

²⁰ Тез-тез гугюминдеки сувны ашлавгъа тёкип, сув чекмек ичюн къуюгъа тараф чапып кетти ве онынъ эписи девелерине сув чекип берди.

²¹ Хызметчи, РАББИ онынъ ёлуны багъышлагъанмы-ёкъмы экен анъламакъ ичюн, сусып къызгъа бакъып тура эди.

²² Девелер сувгъа тойгъан сонъ, хызметчи, агъырлыгъы беш грамм олгъан, бурунгъа такъылгъан алтын купе ве къызнынъ къолларына эки дане, агъырлыгъы юз грамм олгъан алтын билезлик алып,

²³ ондан: – Сен кимнинъ къызы оласынъ? – деп сорады. – Айтса, бабанънынъ эвинде бизге геджелемек ичюн ер тапылырмы экен?

²⁴ – Мен Нахор ве Милкъанынъ огълу олгъан Бетуэлнинъ къызым, – деди о.

²⁵ Ве даа къошты: – Бизде тобаннен ем чокъ. Геджелемеге де ер тапылыр.

²⁶ Хызметчи седждеге къапанып, РАББИге ибадет этти

²⁷ ве бойле деди: – Озюнинъ мераметини эфендиме эйлеген ве ишанчлы олгъан РАББИге, Ибраим-эфендимнинъ Алласына бинъ шукюрлер олсун! РАББИ мени дос-догъру ёлнен эфендимнинъ къардашынынъ эвине кетирди.

²⁸ Къыз чапып кетти ве бу шейлер акъкъында анасынынъ эвинде айтып берди.

²⁹ Рефикъанынъ Лаван адлы агъасы бар эди. О, чокъракъ янына, бу адамгъа чапып барды.

³⁰ Купени ве къардашынынъ къолларында билезликлерни корип, къардашы Рефикъанынъ: «Бу адам манъа буны деди», – деген сёзлерини эшитип, Ибраимнинъ хызметчисине барды ве оны девелеринен чокъракъ янында тургъаныны корьди. О, бойле деди:

³¹ – РАББИден багъышлангъан адам, хош кельдинъ! Сен не ичюн тышары турасынъ? Мен сенинъ ичюн эв, девелеринъ ичюн ер азырладым.

³² Хызметчи эвге кирди. Лаван девелернинъ эгерлерини чыкъарды ве оглерине тобаннен ем къойды. Ибраимнинъ хызметчисине ве онен олгъан адамларгъа аякъ ювмагъа сув кетирдилер

³³ ве софра къойдылар. Лякин хызметчи: – Насыл ишнен кельгенимни айтмагъандже ашамайджагъым, – деди. – Айт, – деди Лаван.

³⁴ – Мен Ибраимнинъ къулу олам, – айтып башлады хызметчи. –

³⁵ РАББИ меним эфендиме баягъы берекет берди, ве о, буюк адам олды: РАББИ онъа къой-эчкилер ве туварлар, кумюш ве алтын, хызметчи къызлар ве къуллар, девелер ве эшеклер берди.

³⁶ Эфендимнинъ апайы Саре къартайгъанында, онъа огълан бала тапты, ве эфендим озюндеки бутюн барлыгъыны огълуна берди.

³⁷ Эфендим манъа: «Топракъларында мен яшагъан ханаанлыларнынъ къызларындан огълума апай алма.

³⁸ Бабамнынъ эвине ве халкъыма барып, огълума апай андан ал», – деп, мени емин эттирди.

³⁹ Мен эфендиме: «Бельки, о апай меннен къайтып кельмез», – дедим.

⁴⁰ О, исе манъа бойле деди: «Мен РАББИнинъ козю огюнде яшайым. О, сеннен Озюнинъ мелегини ёллайджакъ ве ишинъни онъундан кетиреджек. Сен огълума халкъымдан, бабамнынъ эвинден апай аладжакъсынъ.

⁴¹ Меним халкъыма барсанъ, бу емининъден бош олурсынъ. Олар санъа къыз бермеселер биле, емининъден бошсынъ».

⁴² Бугунь чокъракъ янына келип, мен дедим: «Я РАББИ, Ибраим-эфендимнинъ Алласы! Япмагъа ниетленген ишимни онъундан кетирсе!

⁴³ Мына мен шимди сув чокърагъы янында турам. Сув чекмек ичюн мында бир къыз кельгенде, мен онъа: “Гугюминъден манъа азчыкъ сув ичмеге берсе”, – деп айтарым.

⁴⁴ Эгер о манъа: “Ич! Девелеринъе де сув ичмеге берейим”, – деп айтса, демек, эфендимнинъ огълуна РАББИ тайинлеген апай будыр».

⁴⁵ Мен даа тюшюнип битирмезден эвель, омузында гугюм кетирген Рефикъа пейда олды. О, чокъракъкъа тараф тюшип, сув чекип башлагъанда, мен онъа: «Манъа сув ичмеге берсе», – дедим.

⁴⁶ О, деръал гугюмини омузындан тюшюрди ве: «Ич! Девелеринъе де сув ичмеге берейим», – деди. Мен ичтим, ве о, девелерге де сув ичмеге берди.

⁴⁷ Мен ондан: «Сен кимнинъ къызы оласынъ?» – деп сорадым. О манъа: «Нахор ве Милкъанынъ огълу олгъан Бетуэлнинъ къызы олам», – деди. Сонъ мен бурнуна купе ве къолларына билезликлер бердим.

⁴⁸ Озюм исе РАББИге седждеге къапанып ибадет эттим ве РАББИге, Ибраим-эфендимнинъ Алласына бинъ шукюрлер эттим. О, мени эфендимнинъ огълуна эфендимнинъ къардашынынъ къызыны алмакъ ичюн дос-догъру ёлнен кетирген эди.

⁴⁹ Эфендиме мерамет япаджакъсынъызмы ве онъа ишанчлы оладжакъсынъызмы, шимди манъа айтынъыз. Ёкъ олса биле, эписи бир айтынъыз. Сонъ онъа коре иш корерим.

⁵⁰ Лаваннен Бетуэл онъа бойле джевап бердилер: – Бу иш РАББИдендир. Бизим къолумызда не бар?

⁵¹ Рефикъа огюнъдедир, ал оны да кет. РАББИ айткъаны киби, о, эфендинънинъ огълуна апай олсун.

⁵² Буны эшиткен Ибраимнинъ хызметчиси РАББИге ерге къадар бель букти.

⁵³ Сонъ кумюш ве алтын бахшышларнен берабер дюльбер урбаларны Рефикъагъа берди, онынъ агъасынен анасына да къыйметли бахшышлар берди.

⁵⁴ Бундан сонъ о ве онынъ ёлдашлары ашадылар-ичтилер ве анда геджеледилер. Сабадан турып, Ибраимнинъ хызметчиси: – Манъа эфендиме кетмеге разылыкъ беринъиз, – деди.

⁵⁵ Лякин агъасынен анасы онъа: – Къыз бизнен даа он кунь къадар олсун да, сонъ кетерсинъиз, – дедилер.

⁵⁶ – Мени ёлдан къалдырманъыз, – деди хызметчи. – РАББИ ишимни онъундан кетирди. Манъа кетмек ичюн разылыкъ беринъиз де, мен эфендиме къайтайым.

⁵⁷ – Къызны чагъырып, озюнден сорайыкъ, – дедилер олар.

⁵⁸ Рефикъаны чагъырдылар ве ондан: – Бу адамнен кетеджексинъми? – деп сорадылар. – Кетеджегим, – деди о.

⁵⁹ О заман олар къызкъардашы Рефикъаны, онынъ даясыны, Ибраимнинъ хызметчисини ве онынъ ёлдашларыны йибердилер.

⁶⁰ Рефикъагъа эляллыкъ берип, онъа бойле дедилер: – Къызкъардашымыз! Сенден бинълер, онар бинълер эвлят олсун! Эвлятларынъ душманларыны енъсин ве бойсундырсынлар!

⁶¹ Рефикъа ве онынъ къыз хызметчилери девелерге минип, Ибраимнинъ хызметчиси пешинден кеттилер. Бойле этип, Ибраимнинъ хызметчиси Рефикъаны алып, эвине къайтып кетти.

⁶² О вакъыт Исхакъ Беэр-Лахай-Роиден кетип, Негевде яшай эди.

⁶³ Акъшам устю, Исхакъ тюшюнджелерини ерли-ерине кетирмек ичюн, тарлагъа чыкъты. Козьлерини котерип бакъса – иште, девелер келелер.

⁶⁴ Рефикъа бакъып, Исхакъны корьди. Деведен тюшип, о, Ибраимнинъ хызметчисинден:

⁶⁵ – Тарла бою бизге тараф кельген бу адам кимдир? – деп сорады. – Меним эфендим, – деди хызметчи. О заман Рефикъа орьтю алды да, орьтюльди.

⁶⁶ Хызметчи Исхакъкъа бутюн олгъан шейлерни айтып берди.

⁶⁷ Сонъ Исхакъ Рефикъаны анасы Саренинъ чадырына кирсетти ве онъа эвленди. Бойле о, онынъ апайы олды. Исхакъ Рефикъаны севди, ве анасына олгъан яныгъы кечти.