Luke 6 - Chishemanituu Utayimuwin: Kaa Uskaach Testament

Jesus kaa aayimuutahk e Jewa ayimiheuchiishikaayich

¹ Peyakwaau maak e Jewa ayimiheuchiishikaach, Jesus chii wiicheweu uchischinuhamuwaakan, e pimuhtetwaau anite kaa chii nihtaauchiniyikwaau pahkweshikaniminaahtikw. Ekw anichii chischinuhamuwaakanich chii chimipitamuch aniyuu pahkweshikaniminaahtikw, e pichischinihkwaau utihchiiwaauhch e miichitwaau.

² Chii pechi naatikuuch maak Pharisee e itikutwaau, “Chitayeskuwiihkenaawaau aa chimiichimuwaau e ayimiheuchiishikaach. Chekwaan wehchi ihtuutamekw an chekwaan atuch chipaa uhchi ihtuutaakanuu e ayimiheuchiishikaach.”

³ Jesus maak chii nishkweushiheu e itaat, “Chichii ayimihtaanaawaache masinahiikanihch kaa tipaachimaakanuut aniyaa chisheuchimaau David, misiwe kaye aniyuu kaa wiicheukut iskutak kaa wii miichisutwaau.

⁴ Chii piihcheuch Chishemanituu uwaaskaahiikanimiihch ekw David kaa muwaat aniyuu kaa payehchisiyich aaihkunaau, ekw kaa ashamaat uwiichewaakanh. Mikw maak ayimiheuchimaauch chii iteyihtaakusuuch chechii muwaawaakupanenich uyuu aaihkunaau, wesh eukun kaa itashteyich ayimihewin wiishuweusinahiikanihch. David maak namui uhchi waweshihaakanuu.”

⁵ Chii itweu kaye Jesus, “Iinuu Ukusisa maak mechim e ayimiheuchiishikaayich tipeyihtam.”

Jesus kaa miinuwaachihaat naapeu e ayimiheuchiishikaayich

⁶ Peyakwaau mekwaach e Jewa ayimiheuchiishikaayich, Jesus chii piihcheu ayimiheukamikuhch chechii chischinuhamaachet. Chii ihtaau maak anit naapeu unihiiwinitihchii e maaskaniyich.

⁷ Anichii maak wiishuwewiniyuu kaa chiskutamaachetwaau kaye maak Phariseech yaakwaau chii naanaakachiheuch Jesus chechii aahch miinuwaachihiiweyikwen mekwaach e Jewa ayimiheuchiishikaayich. Chii wii naanituumiskamuch taanite chechii uhchi mamishimaatwaau Jesus.

⁸ Jesus maak chii chischeyimeu taan e ishi maamituneyihtamiyich. Chii iteu maak aniyuu naapeu utihchiyuu kaa maaskaniyich, “Pisikuuh, ute tetaauch pechi niipuu.” Chii pisikuu an naapeu, kaa ituhtet anite.

⁹ Ekw Jesus kaa itaat aniyuu kaa wii mamishimikut, “Chika kakwechimitinaawaau, taan e ishi pukuseyimikuyihkw wiishuwewin chechii ihtuutamuwaauhkupane e Jewa ayimiheuchiishikaach. Taan maauch meywaashich chechii ihtuutaman chekwaan. E miyutuutaman maak e machituutaman, e pimaachihtaayin maak e wanaachihtaayin.”

¹⁰ Ekw maak Jesus kaa kanawaapamaat misiwe ekw kaa itaat aniyuu naapeu kaa maaskaniyich utihchiyuu, “Tashupayihtaah chitihchii.” Chii tashupayihtaau maak an naapeu aniyuu utihchii ekw maak kaa miinuwaachihtaakanuyich, mwehch aniyuu kutachiyuu utihchii kaa ishi miywaayich ekun kaa ishinaakuniyich aniyuu utihchii kaa maaskaniyich.

¹¹ Ekw maak kaa mistachishuwaasitwaau anichii kaa wii mamishimaatwaau Jesus, ekw kaa ayimitutahkwaau taan chechii ihtuutawaatwaau.

Jesus kaa wiyaapamaat niishushaap apastalach

¹² Peyakwaau e chiishikaayich Jesus chii ituhteu wachiihch, che nituu ayimihaat. Ekut kaa ihtaat iskan tipiskaau e ayimiheshtawaat Chishemanituu.

¹³ Iskutak maak wiyaapaniyich chii nishtuuneu aniyuu aweyuu kaa nuushuushkaakut, ekw kaa wiyaapamaat aniyuu niishushaap uchischinuhamuwaakanh apastalach chechii itapiyich. Eukunich uchii kaa papaamitishihwaakanuutwaau miywaachimuwiniyuu chechii waawiihtahkwaau.

¹⁴ Eukunich maak uchii, Simon aniyuu Jesus Peter kaa ishinihkaataat, ekw maak Peter ushiim Andrew, kaye James ekw maak John, Philip ekw maak Bartholomew.

¹⁵ Matthew maak, ekw miin Thomas, James, Alphaeus ukusisa. Ekw maak Simon kaa ayimihewaatisiit kaa ishinihkaataakanuut.

¹⁶ Judas maak kaye chii wiyaapamaakanuu, James ukusisa. Ekw maak Judas Iscariot, eukun uu che wiyeshipachishtinaakupane Jesus.

Jesus kaa chiskutamaachet kaye kaa miinuwaachihiiwet

¹⁷ Iskutak maak Jesus kaa niihchichuwetwaau wachiihch anite chii ituhteuch e taapituwaayich. Mihchetu kaa nuushunehukut chii ihtaayuuh anit kaye chii mihchetiyuu kutak aweyuuh, nanaahkuu e chii uhtuhteyitwaau aniyuu Judea aschiiyuu e ishpishaayich. Jerusalemihch kaye kutakach chii uhtuhteuch, ekw kutakach yaayeu chihchikamiihch kaa ihtakuniyikwaauh ihtaawin Tyre kaye Sidon kaa ishinihkaatekwaauh ekute kaa uhtuhtetwaau.

¹⁸ Chii takushinuuch chechii pechi nituhtawaatwaau Jesus, kaye chechii miinuwaachihiikutwaau misiwe nanaahkuu utitaaspinewinawaau. Chii takushinuuch kaye anichii awenichii kaa mukushkaachihiikutwaau machiahchaahkwa, chii miinuwaachihaakanuuch maak.

¹⁹ Misiwe maak awen chii wii taahtineu Jesus, wesh miinuwaachihiiweu suuhkaatisiiwiniyuu chii uhchipayiniyuu e ihtaayich. Tahtu maak awen kaa taahtinaat chii miinuwaachihaakanuu.

Jesus kaa ayimitutahk miyeyihtamuwiniyuu ekw maak misimeyihtamuwiniyuu

²⁰ Jesus chii kanawaapameu aniyuu kaa nuushunehukut, ekw kaa itaat, “Chishaweyihtaakusinaawaau chiyawaau kaa chistimaatisiyekw anuhchiish, wesh anite Chishemanituu uchisheuchimaawinihch chimasinaasunaawaau.

²¹ Chishaweyihtaakusinaawaau chiyawaau kaa nuuhtehkateyekw anuhchiish, wesh chika chiishpuhiikunaawaau. Chishaweyihtaakusinaawaau chiyawaau kaa maatuuyekw anuhchiish, wesh chika paahpinaawaau.

²² Chishaweyihtaakusinaawaau chiyawaau kaa uhkaateyimikuyekw, ekaa piskaatikuyekw, e maayeyimikuyekw kaye e machaayimuumikuyekw niya uhchi e nuushuushkuuyekw, Iinuu Ukusisa.

²³ Miywaatamukw maak uu ihtuutaakuyekwe, kaye kwaashkuhtikw e ishpish miyeyihtamekw. Wesh kanuweyihtaakun e mishaach chitipahamaakusiiwinawaau kihchikiishikuhch. Wesh anichii kaa ihtuutaataakuch aniyehkaanaan maak uwaahkumaakanawaau, ekun mwehch kaa ihtuutawaayich aniyehkaanaan uchischiwehiichesuuh.

²⁴ Yaakwaakw chiyawaau kaa miisitisiyekw anuhchiish, wesh mitun shaash chitayaanaawaau e wehteyihtaakuhch pimaatisiiwin.

²⁵ Yaakwaakw chiyawaau kaa tepimiichisuyekw anuhchiish, wesh chika nuuhtehkatenaawaau. Yaakwaah chiyawaau kaa paahpiyekw anuhchiish, wesh chika maatuunaawaau.

²⁶ Yaakwaau chiyawaau kaa miywaachimikuyekw, wesh anichii kaa miywaachimitaakuch, aniyehkaanaan maak uwaahkumaakanawaau, ekun mwehch kaa ishi miywaachimaayich machi uchischiwehiichesuuh.”

Jesus kaa itwet chechii saachihiihkwaau anichii kaa macheyimikuyihkwaau

²⁷ “Uu maa chititinaawaau chiyawaau kaa nituhtamekw. Saachihaahkuch anichii kaa macheyimitaakuch, miyutuutawaahkuch anichii kaa uhkaatitaakuch.

²⁸ Ayimihchikeshtamuwaahkuch chechii shaweyimikutwaau Chishemanituu taan anichii kaa matwehkahtaataakuch kaye ayimihchikeshtamuwaahkuch anichii ekaa muyaam kaa ihtuutaataakuch.

²⁹ Maak awen utaamahuuske napate chitaamihkanihch, ekush mii chechii utaamahuusk kweshtaamihkan, maak awen utinahke chitakuhpiyuu ekush mii chechii ayaat kaye aniyuu chipachuyaaniyuu waa utinamukwe.

³⁰ Mii tahtu awen taan e ishi nituweyihtamaask chekwaayuu. Ekw maak awen utinahke chekwaayuu e tipiyeusiyuut, ekaawii miin kaau nituweyihtamuu.

³¹ Ihtuutuuch awenichii taapishkuuch taan e ishi pukuseyimitwaau chechii ihtuutaaskwaau kaye chiya.

³² “Chekwaan aa naashch chipaa ishinaakun mikw anichii awenichii kaa saachihiiskwaau saachihiitwaau, wesh ekun e ihtitwaau kaye wiyawaau umachihtwaauch mikw aniyuu aweyuu kaa saachihiikutwaau saachiheuch.

³³ Chekwaan aa naashch chipaa ishinaakun mikw miyutuutuutwaau anichii kaa miyutuutaaskwaau. Wesh yaapach ekun e ihtitwaau umachihtwaauch, miyutuutaweuch aniyuu kaa miyutuutaakutwaau.

³⁴ Chekwaan aa naashch chipaa ishinaakun mikw anichii auhiitwaau chekwaayuu, anichii e pukuseyimatwaau miin chechii chiiwemiiskwaau. Wesh eukw e ihtitwaau umachihtwaauch auhiituuch kaye wiyawaau chekwaayuuh. Kaye maak iteyihtamuch miin kaau chechii chiiwemiskahkwaau taan kaa ishi auhaasumaakanuutwaau.

³⁵ Maaute chipaa ihtin, chipaa saachihaauch anichii kaa macheyimiskwaau, kaye chipaa miyutuutawaauch, chipaa miyaauch kaye chekwaayuu e ishi nituweyihtamaaskwaau. Namui chipaa uhchi pukuseyihten miin chechii chiiwemiikuyin, che mishaach maak chitipahamaakusiiwin. Kaye maak uu ihtuutamane chika nuukun e utawaashiimitutaask Chishemanituu, maauch kaa ispeyihtaakusit. Wesh miyutuutaweu misiwe aweyuu aat aniyuu ekaa kaa nanaaskumuyich kaye aniyuu kaa machihtwaayich.

³⁶ Chistimaacheyimuwe kaye chiya mwehch Kuuhtaawii kihchikiishikuhch kaa ihtaat kaa ishpish chistimaacheyimuwet.”

Jesus kaa itwet ekaa chechii wiyaaskunihkw kutak awen

³⁷ “Ekaawii wiyaaskunichekw, ekw maak namui chika uhchi wiyaaskunikuwaau Chishemanituu. Ekaawii nishuuwanaachimuwekw ekw maak namui chika uhchi nishuuwanaachimikuwaau Chishemanituu. Wepeyihtamaachekw ekw maak kaye chiyawaau che wepeyihtamaataakw Chishemanituu.

³⁸ Miiwekw, ekw maak che chiiwemiikuyekw. Mistahii chika miikunaawaau. Taan e ishpish miiwet awen chekwaayuu eukun mwehch che ishpish miyaakanuut.”

³⁹ Jesus maak chii wiihtamuweu uyuu chischinuhamaacheu tipaachimuwiniyuu e itaat, “Ekaa waapahtahk awen chika chii aa chischinuhtaheu kutak aweyuu ekaa waapahtamyich. Namui kiipaa. Wesh taapishkun chika puuhchipayuuch e waayaayich.

⁴⁰ An kaa chischinuhamuwaakanuut awen namui wii uste iteyihtaakusuu e iteyihtaakusiyich aniyuu kaa chischinuhamaakut. Wesh iskutak chiishi chiskutamuwaakanuute ekun che iteyihtaakusit mwehch aniyuu kaa chischinuhamaakut.

⁴¹ Chekwaan wehchi naashch naanaakatuweyihtamut chiichishaan e apishaashiyich upishinuun ekaa maak naanaakatuweyihtamihiikuyin chii e pishiniyin e mihchaaskuhch mistikw.

⁴² Taanite chechii uhchi itat chiichishaan, ‘Nika wiihkuchihtaan chipishinuun, ekaa maak mechim chii waapahtaman an mistikw anite chiya chischiisikuhch kaa ihtakuhch.’ Chititeyimaauch awenichii chechii iteyimiskwaau e kuiskutaatisiyin ekaa maak kuiskutaatisiyin. Chiya kaa ayimihehkaasuyin, niishtam wiihkuchihtaah an mistikw chischiisikuhch kaa ihtakuhch, ekw maak chechii nihaapiyin. Ekw maak che wiihkuchihtaaut chiichishaan upishinuun.”

Mistikw taan e ishi miinishuut

⁴³ “Wesh miyuminaahtikuhch namui nihtaauchin anit machiminh, maak mistikw ekaa miyu nihtaauchit namui chika chii nihtaauchiniyuuh e miywaashiyikwaau miinisha anit.

⁴⁴ Aniyuu taan e ishi nihtaauchihtaat mistikw miinishah ekut wehchi nisituunawaakanuut chekw mistikw an. Mwehch iiniminaanh namui nihtaauchin e kaashutewaakwaau mashkushiihch maak ayuuskanich namui nihtaauchuuch utuuspiyaahtikuhch.

⁴⁵ Wesh awen kaa kuiskutaatisiit, taan e ishi miyu ayaat utehiihch kata chischeyihtaakuniyuu upimaatisiiwinihch, ekw maak awen e machaatisiit, taan e ishi maayaach ayaat utehiihch kata chischeyihtaakuniyuu upimaatisiiwinihch. Wesh e ishi ayimit awen ekut wehchi chischeyihtaakusit taan e ishi tehet.”

Jesus kaa wiihtahk tipaachimuwiniyuu kaa niishiyich naapeu kaa waaskaahiikanihcheyich

⁴⁶ “Chekwaan maak wehchi ishinihkaasiyekw Utipeyihchikeu, ekaa maak ihtuutamekw taan e ishi wiihtamaatakuch chechii ihtuutamekw.

⁴⁷ Ekw maak che wiihtamaatakuch taan e ishinaakusit awen kaa pechi naashit kaye kaa nituhtahk taan e itweuch, e ihtuutahk maak aniyuu chekwaayuu e itak. Chika wiihtamaatinaawaau aweyuu nespituwaat.

⁴⁸ Mwehch awen e wii wiikaapuuhtaat waaskaahiikaniyuu, niishtam nitaamihch ishi muunahiicheu, paatimaa wetihtahwaat asiniih. Ekut maak anit e paahpaahchipiskaayich wiikaapuuhtaat aniyuu waaskaahiikaniyuu. Iskutak wetihchiputeyich anit waaskaa aniyuu uwaaskaahiikanim, namui mechim chika uhchi aahchikaapuuniyuu, wesh naashch taapwe chii miyu yaaichikaapuuhtaau. Ekun e ishinaakusit awen kaa pishichihtamuwaat Chishemanituu utayimuwiniyuu.

⁴⁹ Awen maak kaa nituhtahk e itweuch ekaa maak ihtuutahk ekun e ishinaakusit mwehch awen muhch aschiihch kaa wiikaapuuhtaat waaskaahiikaniyuu ekaa pitamaa ushihtaat e yaaitaniyich anit che chimateyich. Iskutak maak wetihchiputeyich aniyuu uwaaskaahiikanim, tiiwehch kaupayiniyuu ekw maak mitun naaspich wanaataniyich aniyuu uwaaskaahiikanim. Ekun e ishinaakusit awen ekaa kaa nanihiihtamuwaat Chishemanituu utayimuwiniyuu.”