ᐊᐸᔅᑕᓚᒡ 17 - Chishemanituu Utayimuwin: Kaa Uskaach Testament

Paul kaye Silas anite Thessalonicahch kaa ihtaatwaau

¹ Ekw Paul kaye Silas anite Amphipolis ekw maak Apollonia kaa ishinihkaateyikwaauh ihtaawin kaa ati ituhtetwaau. Ekw miin anite Thessalonica kaa ishinihkaateyich ihtaawiniyuu kaa ituhtetwaau. Anit maak Thessalonicahch chii ihtakun Jewa ayimiheukamikw.

² Chii ituhteu Paul anite aniyuu ayimiheukamikuyuu, wesh eukw uyuu kaa chii ihtit maan. Nishtwaau e Jewa ayimiheuchiishikaayich chii waawiihtamuweu aniyuu iinuu taan e ishi aayimuumaakanuyich Christ Chishemanituu utayimuwiniihch,

³ E itashteyich yaaitei e chii nituweyihtaakusiyich chechii nanehkachihaakanuyich Christ, kaye kaau chechii wanishkaayich nipuwinihch uhchi. Chii iteu maak aniyuu iinuuh, “Uu Jesus kaa aayimuumak, eukw uu Christ, Chishemanituu kaa pechi itishahukut.”

⁴ Pasch maak anichii kaa nituhtuwaatwaau Paul ekw maak Silas chii shaakuuchimikuuch, ekute maak kaa ishi wiichihiiwetwaau e ihtaayich. Mihchetu Greek iinuuch kaa ayimihewaatisiitwaau, kaye mihchetu iskweuch kaa chisteyimaakanuutwaau chii shaakuuchimaakanuuch.

⁵ Chii uhteyimikuuch maak Jewa iinuuh, iskutak wiyaapamikutwaau mihchetu aweyuuh e wiichihiikutwaau. Chii nishtuuneyuu aniyuuh aweyuuh ekaa papaaspine kaa ihtiyich maan, ekw kaa maausikuhteyitwaau kaa nituu machipayihtaasuyich anit ihtaawinihch. Kaa ituhteyich anite Jason uwaaskaahiikanimiihch, e chii iteyihtahkwaau che miskawaatwaau aniyuu Paul ekw maak Silas anite. Chii wii maakuneuch aniyuu Paul kaye Silas e chii wii ituhtahaatwaau anite kaa ihtaayich aniyuu iinuu kaa chishuwaahaatwaau.

⁶ Iskutak maak ekaa meskawaatwaau Paul ekw maak Silas anite Jason e ihtaayich ekw aniyuu Jason ekw maak kutak wiichishaanimaauh anite kaa ishitaapaataatwaau aniyuu kaa niikaanishkamiitwaauh aniyuu ihtaawiniyuu e ihtaayitwaauh. Chii tepweuch e itwetwaau, “Paul ekw maak Silas muush machipayihtaasuuch taanite e ati ihtaatwaau, ekw maak tekushihkwaau utah chitihtaawinaahch.

⁷ Jason maak anite wiichihch chii kanuweyimeche Paul ekw maak Silas. Namui maak nuuhchi miskawaanaanich aat e chii naanituweyimachihtwaau anite. Ekw maak Jason piyeshuwachiht kaye aniyuuh uwiichewaakanh. Misiwe aanuwehtamuch taan e itashteyich Chisheuchimaau Caesar uwiishuwewiniyuu, e itwetwaau e ihtaayich kutak Chisheuchimaau Jesus e ishinihkaasuyich,” eukw uyuu chipaa nanihiihtawaakanuyuu e itwetwaau.

⁸ Uyuu maak kaa itwetwaau chii ihtuutaweuch aniyuu iinuu, kaye aniyuu kaa niikaanishkamiyich aniyuu ihtaawiniyuu chechii mistachishuwaasiistuwaayich Jason kaye aniyuu Paul kaye maak Silas.

⁹ Ekw kaa itaakanuut Jason kaye anichii kutakach kaa taapwehtahkwaau chechii chiishiihkaasutwaau ekw maak yaakw kaa pachishtinaatwaau.

Paul ekw maak Silas anite Bereahch kaa itishahwaakanuutwaau

¹⁰ Wiipach maak e ati tipiskaayich, anichii wiichishaanimaauch chii itishahweuch aniyuu Paul ekw maak Silas anite ihtaawiniyuu Berea kaa ishinihkaateyich. Iskutak maak tekushihkwaau anite tiiwehch chii ituhteuch Jewa iinuuh utayimiheukamikuwiihch.

¹¹ Anichii maak Jewa iinuuch anite Bereahch kaa ihtaatwaau naashch chii miyeyihtamuch wiyawaau e nituhtuwaatwaau aniyuu Paul ekw maak Silas namui aniyuu iinuu anite Thessalonica kaa ihtaayich kaa ihtiyich. Naashch chii nituhtuweuch kaye eshikum chiishikaau chii nituu chischeyihtamuch taan e itashteyich Chishemanituu utayimuwiniyuu, e chii wii nituu chischeyimaatwaau Paul tiyaapweyikwen aniyuu kaa itweyich.

¹² Ekw mihchetu Jewa iinuuch chii ati taapweyimeuch Utipeyihchikeu Jesus, kaye mihchetu kaa chisteyihtaakusitwaau Greek iskweuch kaye naapeuch chii taapweyimeuch kaye wiyawaau Jesus.

¹³ Iskutak maak piyehtahkwaau anichii Jewa iinuuch anite Thessalonicahch kaa ihtaatwaau Paul e waawiihtamiyich Chishemanituu utayimuwiniyuu anite Berea ihtaawinihch, chii ituhteuch anite, kaa ihtuutawaatwaau kaye aniyuu iinuu anit chechii chishuwaahiikutwaau aniyuu Paul ekw maak Silas.

¹⁴ Ekw anichii wiichishaanimaauch tiiwehch kaa itashumuhaatwaau Paul anite yaayeu chihchikamiihch. Silas ekw maak Timothy ekut kaa ihtaatwaau wiyawaau anit Bereahch.

¹⁵ Ekw anichii naapeuch kaa itahuyaatwaau Paul anite Athensihch. Ekw anichii naapeuch miin kaau Bereahch kaa ishi chiiwehutwaau, e chii itikutwaau Paul chechii itaatwaau Silas ekw maak Timothy wiipach chechii pechi nituwaapamikut.

Paul anite Athensihch kaa ihtaat

¹⁶ Mekwaach maak Paul e ashuwaapamaat Silas ekw maak Timothy anite Athensihch, misiwe taanite e iitaapit chii waapameu manituuhkaan, ekw naashch kaa iskaayeyihtamahiikut.

¹⁷ Eukw wehchii ituhtet anite Jewa ayimiheukamikuhch chechii wiihtamuwaat miywaachimuwiniyuu aniyuu Jewa iinuuh kaye aniyuu Greek kaa itiskaanesiyich kaa ayimihewaatisiyich iinuu kaye eshikum chiishikaau chii ituhteu anite kaa chii ataawaanuyich chechii ayimihaat anit iinuuh kaa ihtaayich.

¹⁸ Peyakwaau chii nachiheuch chischinuhamaachesuuh naashch e chii iipwaahkaayich Epicurean ekw maak Stoic kaa ishinihkaataakanuyitwaauh. Uchii maak chischinuhamaachesuuch chii ayimiheuch aniyuu Paul ekw kaa maayeyimaatwaau e itaatwaau, “Taan e itwet uu chiishkwehkaan.” Ekw kutakach kaa itwetwaau, “Iska aayimuumewaah aniyuu wiya e nuuchiishtuwaat aweyuu, namui maak chichischeyimaanuu chiyaanuu aweyuu aniyuu.” Eukw uyuu kaa itwetwaau wesh Paul chii aayimuumeyuu Jesus, kaa wanishkaayich nipuwinihch uhchi.

¹⁹ Ekw kaa ituhtahaatwaau Paul anite e nishtuwiinaanuyich Areopagus kaa ishinihkaateyich ekw kaa itaatwaau, “Niwii chischeyihtenaan uu kaa uskaach chiskutamaachewin taan e ishi chiskutamaacheyin.

²⁰ Pasch aniyuu chekwaayuu kaa aayimuutaman nimiskaashtenaan ekw maak waa chischeyihtamaahch taan nihaau e ishi wiihtamaachemakahch an kaa itweyin,” chii itweuch.

²¹ Anichii misiwe anite Athensihch kaa ihtaatwaau kaye anichii maaniteuch anite kaa wiichitwaau naashch taapwe chii miyeyihtamuch kaye muush chii taunamaasuuch chechii nituhtahkwaau kaye e ayimitutahkwaau taan e ishi yaakw papehtaakuniyich, ekun kaa iteyihtaakusitwaau.

²² Ekw Paul anit tetaauch kaa niipuut ekw kaa itwet, “Chiyawaau naapeutikw utah athensihch kaa uhchiyekw, niwaapahten misiwe taan an e ihtiyekw, naashch e ayimihewaatisiyekw.

²³ E pimuhteyaan anite chitihtaawiniwaahch, nichii waapahten anite e ayimihaayekw. Nichii waapahten nanaahkuu e ishinaakuhkwaauh anit kaa chii ayimihaayekw. Ekw kaa waapahtamaan peyakw anit kaa ayimihaayekw e masinaatech e itashtech, ‘Ekut utah che nuuchiishtuwaakanuut Chishemanituu an eshkw ekaa chischeyihtaakusit.’ Ekw maak waa aayimuutamaatakuch Chishemanituu an waa nuuchiishtuwekw aat maak ekaa chischeyimekw.”

²⁴ “Eukw uu Chishemanituu misiwe kaa usihtaat uyuu aschiiyuu kaye maak misiwe chekwaayuu taan e ishi ihtakuniyich utah, wiya uchimaau utah aschiihch kaye kihchikiishikuhch namui maak wiichuu anite ayimiheukamikuyuu naapeu e chii ushihtaayich.

²⁵ Namui pukuseyimeu naapeuh chechii pimaachihiikut maak chechii waawiichihiikut, wesh wiya miiweu misiwe anit wehchi pimaatisiinaanuyich kaye wiya misiwe miyeu aweyuuh chekwaayuu.

²⁶ Peyakw naapeuh uhchi e ihtaayich chii uhchi ushiheu misiwe e itiskaanesiyich aweyuuh nanaahkuu chechii ishi ihtaayich misiwe e ispichiskamikaayich uyuu aschiiyuu. Niyaakan maak chii wiyeyihtamuweu taaishpish che ihtaayich anite kaye taan che ishkusinaateyich aschiiyuu anite che ihtaayich.

²⁷ Eukw uyuu wehchii ushihaat aweyuuh, chii pukuseyihtam chechii naanituwaapamikut ekw maak muushihiikute chechii miskaakut. Taapwe maak, misiwe paahpeyakw e tashiihkw naashch taapwe chipeshuwaapamikunuu.

²⁸ Muyaam awen kaa itwekwe, ‘Chishemanituu uhchi wehchi pimaatisiihkw, kaye wehchii aahchiihkw kaye wehchi ayaayihkw yehewin.’ Muyaam pasch tipiiwe chitiiniimuwaauch kaa chii masinahiichetwaau kaa itwewaakwenich, ‘Taapwe misiwe kuutawaashiimitutaakunuu.’ ”

²⁹ “E utawaashiimitutaatahkw maak Chishemanituu, namui chipaa uhchi iteyimaanuu Chishemanituu taapishkuuch manituuhkaan chechii iteyihtaakusit wesh naapeu ushiheu manituuhkaan shuuliyaanaapiskuhch kaye waapashuuliyaanaapiskuhch maak asiniihch uhchi wiya ukaschihuwin e aapachihtaat.

³⁰ Weskach iinuuch ekaa uhchi chischeyihtahkwaau taan nihaau e iteyihtaakusiyich Chishemanituu chii ushiheuch manituuhkaan, namui maak pitamaa uhchi waweshihiikuuch Chishemanituu. Anuhchiish maak Chishemanituu itashumeu iinuuh misiwe utah aschiihch chechii kweskaatisiyich.

³¹ Wesh Chishemanituu chii wiyeyihtam aniyuu e chiishikaayich misiwe aweyuu utah aschiihch kuiskw che ishi wiyaaskunaakanuyich. Chishemanituu maak chii wiyeyimeu peyakw naapeu che ishi wiyaaskunicheyich, chii waapahtiyeu maak misiwe aweyuu eukun uyuu naapeu kaa wiyaapamaat chechii wiyaaskunicheyich, e chii wanishkaanaat nipuwinihch uhchi.”

³² Iskutak maak piyehtawaatwaau aniyuu Paul e aayimuutamiyich aniyuu kaau e wanishkaanuyich nipuwinihch uhchi, chii maayeyimeuch e ushinawaatwaau, mikw maak pasch chii iteuch, “Miin chiwii pehtaatinaan e aayimuutaman uu.”

³³ Ekw maak Paul kaa chistuhtet anit aniyuu e nishtuwiinaanuyich.

³⁴ Pasch maak aweyuu chii wiicheukuu kaye chii ati taapwehtamiyuu. Peyakw an Dionysius chii ishinihkaasuu chii uchimaahkaanishiyuu anite Areopagus, ekw maak iskweu Damaris e ishinihkaasut kaye maak kutakach awenichii.