San Mateo 22 - El Nuevo Testamento y Salmos

Aꞌɨ́jcɨ jɨmeꞌ ɨ maj jɨn tyíꞌyeꞌestyaa tɨpuaꞌaj aꞌtɨ́j huatyényeɨɨchej

¹ Jesús pu ajtáhuaꞌaj aꞌyan tyihuoꞌtéꞌexaaj séej nyúucarij jɨmeꞌ. Aꞌyaa pu tɨjɨn:

² —Aꞌyaa pu tyíꞌeen aꞌájna joꞌtɨj ɨ Dios tyejéꞌijtaj tɨꞌɨj aꞌɨ́jna jimi ɨ rey tɨ tyuꞌyéꞌestej aꞌɨ́jcɨ jɨmeꞌ tɨ ɨ yójraꞌ huatyényeɨɨchacaꞌ.

³ Aꞌɨ́ɨjma pu huataꞌítyacaꞌ ɨ maj jimi tyíꞌmuarɨeꞌ mej mij uhuojoꞌtájeevej aꞌɨ́ɨjma ɨ tɨ arí huoꞌtáꞌinyej, majta aꞌɨ́ɨmaj ɨ maj huatáꞌinyiihuacaꞌ, camu joꞌcɨɨnyicucaꞌaj maj ajeꞌréꞌnyej.

⁴ ’Ajtáhuaꞌaj pu séecan huataꞌítyacaꞌ, aꞌyan tyihuoꞌteꞌexáatyeꞌej tɨjɨn: “Aꞌyaa xu tyihuoꞌtéꞌexaatyeꞌen aꞌɨ́ɨjma ɨ nyaj huoꞌtáꞌinyej tɨjɨn puꞌríj tyámuaꞌ tyíꞌeen ɨ cueꞌráj. Nuꞌríj tyuꞌtaꞌíjtacaꞌ maj huóꞌcuiꞌnyij ɨ yaꞌmuáatyee ɨ nyaj huaꞌpuꞌujtyeꞌ, néijmiꞌi pu arí tyámuaꞌ tyíꞌeen tyataꞌaj tyij tyuꞌyéꞌestej.”

⁵ Majta ɨ maj huatáꞌinyiihuacaꞌ, camu huaꞌantzaahuaj. Sɨ́ɨj pu aꞌáa joꞌmej joꞌtɨj tyajáꞌhuasteꞌ, ajta sɨ́ɨj aꞌáa pu joꞌmej joꞌtɨj tyajáꞌtoj,

⁶ majta séecan mu huoꞌvíviꞌ ɨ maj tyíꞌmuarɨeꞌ aꞌɨ́jcɨ jimi ɨ rey, majta jeꞌej puaꞌaj huóꞌruuj ꞌasta manaꞌaj quee huoꞌcuij.

⁷ Aj puꞌij ɨ rey huápuɨꞌɨj huatanyúꞌcacaꞌ, tɨꞌquij huoꞌtaꞌítyacaꞌ ɨ juxantáaruꞌustyamuaꞌ mataꞌaj mij huóꞌcuiꞌnyij néijmiꞌcaa ɨ tyeɨ́tyee maj tyíꞌtyacuiꞌcaa majta tyuꞌtyáatɨej ɨ tyihuáꞌchiꞌij.

⁸ Ajta jeꞌen aꞌyan tyihuoꞌtéꞌexaaj aꞌɨ́ɨjma ɨ maj jimi tyíꞌmuarɨeꞌ tɨjɨn: “Puꞌríj néijmiꞌi tyámuaꞌ tyíꞌeen tyej tyij tyuꞌyéꞌestej, majta aꞌɨ́ɨmaj ɨ nyaj huoꞌtáꞌinyej, camu yeveꞌréꞌnyajcuj.

⁹ Séricuj muaꞌaj, tɨꞌɨj naꞌaj tyiꞌcureꞌnyáatɨmee ɨ juyéj, siataꞌaj huoꞌtáꞌinyej néijmiꞌcaa ɨ tyeɨ́tyee aꞌchu siaj puaꞌmácan tyoonyij.”

¹⁰ Matɨꞌɨj mij iiráacɨj ɨ maj jimi tyíꞌmuarɨeꞌ, majta jeꞌen jéehua huaꞌajsɨɨ ɨ tyeɨ́tyee aꞌchu maj puaꞌmácan huátyoj, ɨ maj jeꞌej puaꞌaj tyíꞌtyetyeɨtyee, majta ɨ maj tyámuaꞌ tyíꞌtyetyeɨtyee, aꞌyaa mu mij tyityoꞌhuájɨstyacaꞌ ɨ tyeɨ́tyee u chiꞌtáaraꞌan aꞌɨ́jcɨ ɨ rey.

¹¹ Tɨꞌɨj ɨ rey utyájrupij tɨꞌij huoꞌséj aꞌɨ́ɨjma ɨ tɨ huoꞌtáꞌinyej, aj puꞌij séej huaséj tɨ quee aꞌyan eenyeꞌ tyiꞌtyéechan jeꞌej tɨ tyeevíjtyeꞌ tɨꞌɨj tɨpuaꞌaj sɨ́ɨj huatyényeɨɨchej.

¹² Aꞌyaa pu tyaatéꞌexaa tɨjɨn: “Nyaꞌ amíincuj, ¿jiꞌnye petyiꞌtyájrupij aꞌyújna maj pajta quee aꞌyan eenyeꞌ tyiꞌtyéechan tɨꞌɨj tyiꞌtyéevijtɨj tɨꞌɨj tɨpuaꞌaj aꞌtɨ́j tɨ huatyényeɨɨchij?” Ajta ɨ aꞌtɨ́j capu huatanyúj.

¹³ Aj puꞌij ɨ rey aꞌyan tyihuoꞌtaꞌíj aꞌɨ́ɨjma ɨ maj tyíꞌhuɨɨreꞌ tɨjɨn: “Siataꞌaj jaꞌnájɨꞌqueꞌen muácaꞌraꞌan jitze, siajta ɨcájraꞌan jitze, siajta jeꞌen jiꞌrárɨeenyij joꞌtɨj joꞌtɨ́caꞌ. Aj puꞌij juyiinyen ajta jajpuéetzij jaꞌmej.”

¹⁴ Jiꞌnye mueꞌtɨ́j mu huatájeeviꞌhuaj, ajta ɨ Dios jeꞌcácaa puꞌuj antyíhuoosij.

Aꞌɨ́jcɨ jɨmeꞌ ɨ maj jɨn tyíꞌnajchitaj ɨ tajtúhuan jimi

¹⁵ Majta ɨ fariseos aꞌɨ́ɨ mu joꞌcɨ́j, matɨꞌɨj mij jaaxáꞌpuɨꞌɨntarej mej mij tyiꞌtɨ́j jɨn jaamuéꞌtɨn aꞌɨ́jcɨ ɨ Jesús tɨꞌij ootyáꞌɨtzeereꞌen, mej mij aꞌɨ́jcɨ jɨn jitzán tyoꞌojpuáꞌrityeꞌen.

¹⁶ Aj mu mij séecan huataꞌítyacaꞌ, mej mij jamuán tyuꞌtaxáj ɨ Jesús, majtáhuaꞌaj séecan huaꞌ jamuán ɨ maj Herodes jitze ajtyámaꞌcan, aꞌyaa mu mij tyaatéꞌexaa tɨjɨn: —Maeestro, aꞌyaa tu tyáꞌmuaꞌreej paj aꞌɨ́jna jɨn tyíꞌmuaꞌtaj ɨ tɨ jɨꞌréꞌcan jɨmeꞌ, pajta huáꞌmuaꞌtyej jeꞌej tɨ tyáꞌxɨeꞌveꞌ ɨ Dios, capu aꞌ jitze juxɨeꞌveꞌ jeꞌej maj tyíꞌxaj ɨ tyeɨ́tyee, jiꞌnye capáj aꞌyan tyáꞌxɨeꞌveꞌ mej mij aꞌɨ́ɨmaj tyámuaꞌ mojoꞌsejra.

¹⁷ Pataꞌaj taatéꞌexaatyeꞌen: ¿Nyiquij xáꞌpuɨꞌ tyaj tyuꞌnájchij aꞌɨ́jcɨ jɨmeꞌ ɨ maj huáꞌjijveꞌ ɨ tajtúhuan jitze maꞌcan, caꞌ quee?

¹⁸ Ajta ɨ Jesús tɨꞌɨj jáamuaꞌreeriꞌ maj quee huatoojéꞌyacan jɨn tyéꞌihuoꞌracaꞌaj, sulu mej mij jeꞌej puaꞌaj jáaꞌuuren, aꞌyaa puꞌij tyihuoꞌtéꞌexaaj tɨjɨn: —Muaꞌaj mu siaj quee tyiꞌtɨ́j muaꞌreej, ¿jiꞌnye siaj sij tyíꞌtyeseꞌ siaj naatyéeviꞌ?

¹⁹ Sianaataséjratyeꞌ ɨ túmii ɨ siaj jɨn tyíꞌnajchitaj aꞌɨ́ɨjma jimi ɨ maj jáꞌmuajijveꞌ. Aj mu mij séej ayaꞌváɨꞌtyej ɨ túmii,

²⁰ ajta ɨ Jesús aꞌyaa pu tyihuoꞌtaꞌíhuoꞌriꞌ tɨjɨn: —¿Aꞌtanyíj nyéerimaꞌraꞌ áꞌseejreꞌ, ajta jiꞌnye ántyapuaj yaj tɨ áꞌyuꞌsiꞌij?

²¹ Aꞌyaa mu tyaatéꞌexaa tɨjɨn: —Aꞌɨ́jna ɨ tɨ tyíꞌtaꞌijtyeꞌ. Aj puꞌij Jesús aꞌyan tyihuoꞌtéꞌexaaj tɨjɨn: —Siataꞌaj jaatáꞌan aꞌɨ́jcɨ ɨ tajtúhuan tyiꞌtɨ́j tɨ áꞌriaꞌraꞌ puéꞌeen, siajta ɨ Dios tyiꞌtɨ́j tɨ áꞌriaꞌraꞌ puéꞌeen.

²² Matɨꞌɨj aꞌyan tyáanamuajriꞌ, jeꞌej mu tyoꞌtaséj, ámuꞌuj mij yoorɨéej matɨꞌɨj mij joꞌcɨ́j.

Aꞌájna ɨ xɨcáaraꞌ maj jitzán huatájuuritaj ɨ muɨꞌchítyee

²³ Aꞌájna xɨcáaraꞌ jitze, séecan mu aꞌɨ́ɨmaj ɨ saduceos ajeꞌréꞌnyej ɨ Jesús jimi. Aꞌyaa mu aꞌɨ́ɨmaj tyíꞌxaj tɨjɨn camu cheꞌ huatájuuritaj ɨ maj meríj huácuij, aꞌɨ́j mu jɨn aꞌyan tyaataꞌíhuoꞌriꞌ ɨ Jesús tɨjɨn:

²⁴ —Maeestro, Moisés pu aꞌyan tyuꞌxájtacaꞌ tɨjɨn tɨpuaꞌaj aꞌtɨ́j tɨ nyeɨɨchej huámuɨꞌnyij, ajta quee xu tyiyóomuaꞌcaj, tɨ aꞌyan tyúuxɨeꞌveꞌ tɨ ɨ ihuáariaꞌraꞌ jaꞌancuréꞌviꞌtɨj aꞌɨ́jcɨ ɨ tɨ jatyéviꞌtɨnyaꞌaj ɨ tɨ huamuɨ́ꞌ, tɨꞌij jitzán maꞌcan tyiyóomuaꞌaj jáꞌraꞌnyij aꞌɨ́jcɨ ɨ tɨ huamuɨ́ꞌ.

²⁵ Aꞌyaa pu aꞌnáj tyuꞌrɨ́j ityájma jimi, muaꞌráhuaꞌpuacaꞌaj aꞌɨ́ɨmaj ɨ maj juꞌihuaamuaꞌcaꞌaj. Tɨꞌquij ɨ tɨ vástɨꞌ huatyényeɨɨchacaꞌ, ajta jeꞌen huamuɨ́ꞌ. Capu tyiyóomuaꞌaj jaꞌraa aꞌɨ́jcɨ jitze ɨ tɨ jatyéviꞌtɨnyaꞌaj, aꞌɨ́j puꞌij jimi huatyáꞌɨtzee ɨ tɨ jeꞌtyáaꞌsej.

²⁶ Aꞌyaa pu chaꞌtánaꞌaj tyáaruj aꞌɨ́jcɨ ɨ juutzájraꞌ, ajta jeꞌen ɨ sɨ́ɨj ɨ tɨ huéeicaj jitze, aꞌɨ́ɨ pu ajta jaꞌantyánaxcacaꞌ, aꞌyaa pu chaꞌtánaꞌaj tyáaruj, ajta jeꞌen aꞌyan tyaꞌraj tɨ aꞌyan tyihuóꞌruuj néijmiꞌcaa ɨ maj aráahuaꞌpuaj aráꞌasej.

²⁷ Tɨꞌɨj aꞌyan tyaꞌráꞌaj aj puꞌij téꞌej ɨ íitɨꞌ huamuɨ́ꞌ.

²⁸ Arí ijíij, aꞌájna matɨꞌɨj huatájuurej, ¿aꞌtanyíj cɨ́naꞌraꞌan pueꞌéenyeꞌej jaꞌmej, aꞌɨ́ɨmaj ɨ maj aráahuaꞌpuaj aráꞌasej, jiꞌnye néijmiꞌi mu jatyéviꞌtɨnyaꞌaj?

²⁹ Jesús pu aꞌyan tyihuoꞌtéꞌexaaj tɨjɨn: —Huápuɨꞌɨj xu muaꞌaj quee tyiꞌtɨ́j jeꞌej tyíꞌmuaꞌreej, jiꞌnye caxu jamuaꞌreej jeꞌej tɨ tyéꞌyuꞌsiꞌ ɨ yuꞌxarij jitze, caxu siajta jamuaꞌtyej ɨ tɨ jɨn ɨ Dios néijmiꞌi putyíꞌuurej.

³⁰ Matɨꞌɨj huatájuurej ɨ muɨꞌchítyee, camu cheꞌ nyejnyeɨꞌchen ɨ tyétyacaa, camu majta ɨ úucaa cheꞌ huɨɨchan, jiꞌnye aꞌyaa mu éenyeꞌej muáꞌjuꞌun matɨꞌɨj ɨ maj tajapuá tyíꞌhuɨɨreꞌ Dios tɨ jáꞌsejreꞌ.

³¹ Ajta aꞌɨ́jna jɨmeꞌ maj ɨ muɨꞌchítyee huatájuuritaj, ¿nyi sequée aꞌnáj joꞌjíjvej ɨ yuꞌxarij jitze tɨ ɨ Dios aꞌyan tyuꞌtaxájtacaꞌ tɨjɨn:

³² “Nyáaj nu aꞌɨ́ɨn puéꞌeen ɨ huaꞌ Dios aꞌɨ́jna ɨ Abraham, ajta ɨ Isaac, ajta ɨ Jacob?” Aꞌɨ́j pu jɨn quee huaꞌ Dios aꞌɨ́ɨjma ɨ muɨꞌchítyee, sulu aꞌɨ́ɨjma ɨ maj júurij.

³³ Matɨꞌɨj ɨ tyeɨ́tyee aꞌyan tyáanamuajriꞌ, tyámuaꞌ mu naa tyityoꞌtóomuajtyacaꞌ aꞌɨ́jcɨ jɨmeꞌ jeꞌej tɨ ɨ Jesús tyihuáꞌmuaꞌtyajcaꞌaj.

Ɨ nyúucarij tɨ jéetzeꞌ juxɨeꞌveꞌ

³⁴ Majta ɨ fariseos, aꞌɨ́ɨ mu tyúusɨɨj matɨꞌɨj jáamuaꞌreeriꞌ tɨ ɨ Jesús huoꞌmuéꞌtɨj aꞌɨ́ɨjma ɨ saduceos,

³⁵ ajta sɨ́ɨj tɨ aꞌɨ́ɨn puéꞌeen ɨ tɨ tyihuáꞌmuaꞌtyej ɨ yuꞌxarij jitze, aꞌɨ́ɨ pu aꞌyan tyaataꞌíhuoꞌriꞌ aꞌɨ́jcɨ ɨ Jesús tɨꞌij jaamuéꞌtɨn tɨjɨn:

³⁶ —Maeestro, ¿tyiꞌtanyí nyúucariraꞌ jéetzeꞌ juxɨeꞌveꞌ aꞌɨ́ɨn tɨ joꞌyúꞌxacaꞌ ɨ Moisés?

³⁷ Jesús pu aꞌyan tyaatéꞌexaa tɨjɨn: —“Huaxɨeꞌveꞌ aꞌ vástaraꞌ tɨ Dios puéꞌeen, néijmiꞌi jɨmeꞌ muaꞌ xɨéjnyuꞌcaa, pajta néijmiꞌi jɨmeꞌ aꞌjúuricamej, pajta néijmiꞌi jɨmeꞌ ɨ paj jɨn maꞌúumuaꞌrej.”

³⁸ Aꞌíi pu aꞌɨ́ɨn puéꞌeen ɨ taꞌnájcaj, tɨ ajta jéetzeꞌ juxɨeꞌveꞌ aꞌɨ́jna jitze ɨ nyúucarij.

³⁹ Ajtáhuaꞌaj pu sɨ́ɨj nyúucarij séejreꞌ tɨ aꞌyan tyáꞌxaj tɨjɨn: “Huaxɨeꞌveꞌ ɨ axaꞌaj tyévij aꞌyájna patɨꞌɨj asɨ́ɨj tyíaxɨeꞌveꞌ.”

⁴⁰ Aꞌíjna jitze ɨ nyúucarij tɨ huaꞌpuaj aꞌíj pu jitze aróocaꞌnyej néijmiꞌi ɨ nyúucarij, majta aꞌɨ́ɨmaj ɨ maj Dios jitze maꞌcan tyíꞌxajtacaꞌaj, aꞌíj mu majta jitze aróocaꞌnyej.

¿Aꞌtanyíj jajyóoj aꞌɨ́jcɨ ɨ tɨ Dios jaꞌantyíhuoj?

⁴¹ Matɨꞌɨj móoj ajaꞌtyusɨ́ɨriaꞌcaj aꞌɨ́ɨmaj ɨ fariseos,

⁴² Jesús pu aꞌyan tyihuoꞌtaꞌíhuoꞌriꞌ tɨjɨn: —¿Jiꞌnye muaꞌajmaj tyajamuáꞌmiteerasteꞌ aꞌɨ́jcɨ jɨmeꞌ ɨ Cɨríistuꞌ? ¿Aꞌtanyíj jitze eerámaꞌcan? Aꞌyaa mu tyityaatanyúj tɨjɨn: —Aꞌɨ́j pu jitze eerámaꞌcan ɨ David.

⁴³ Aj puꞌij Jesús aꞌyan tyihuoꞌtéꞌexaaj tɨjɨn: —¿Jiꞌnye naꞌquij ɨ David, aꞌɨ́jna jitze maꞌcan ɨ júuricamaꞌraꞌ ɨ Dios, aꞌyan jaatamuaꞌaj tɨjɨn nyavástaraꞌ? Jiꞌnye aꞌyaa pu ɨ David tyuꞌtaxájtacaꞌ tɨjɨn:

⁴⁴ Tavástaraꞌ pu aꞌyan tyaatéꞌexaa aꞌɨ́jcɨ ɨ nyavástaraꞌ tɨjɨn: “Ooyíxɨꞌ ɨ iiyeꞌej nyamuácaꞌtaꞌ, ꞌasta nyanaꞌaj quee huoꞌmuéꞌtɨn ɨ maj muájchaꞌɨɨreꞌ.”

⁴⁵ ¿Jiꞌnye tyíɨꞌrij tɨ ɨ Cɨríistuꞌ aꞌɨ́j jitze eeramaꞌcáantaj ɨ David, tɨpuaꞌaj ɨ David aꞌyan jatamuáꞌmuatyaꞌan tɨjɨn nyavástaraꞌ?

⁴⁶ Majta ɨ maj jáanamuajriꞌ, camu jeꞌej tyéejtyoj jeꞌej maj tyityaatányuunyij, tɨꞌɨj naꞌaj aꞌájna ɨmuáj, capu cheꞌ aꞌtɨ́j óocaꞌnyajcaꞌaj tɨ tyiꞌtɨ́j jaataꞌíhuoꞌ.